Ο Δήμαρχος Αγίας Νάπας ξεκαθαρίζει ότι μέσω της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας η Αγία Νάπα δεν προσβλέπει σε rebranding, αλλά σε αναμόρφωση του χαρακτήρα της.
Η Αγία Νάπα φιλοδοξεί να γίνει το 2030 η μικρότερη σε πληθυσμό Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης στην ιστορία του θεσμού. Ο Χρίστος Ζανέττου παίρνει σειρά σήμερα και διαβεβαιώνει ότι η πόλη μπαίνει δυναμικά και με αξιώσεις στη διεκδίκηση της μεγάλης πρόκλησης, με πρωταρχικό στόχο την ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων και την πολιτιστική αναβάθμιση. Παράλληλα, εκτιμά ότι πρόκειται για μια ευκαιρία για όλη την ελεύθερη Αμμόχωστο να εμπλουτίσει το δημιουργικό της αποτύπωμα. Λίγες εβδομάδες πριν την προεπιλογή, ο «Φ» δίνει βήμα στον ανώτατο άρχοντα κάθε μιας από τις πέντε διεκδικήτριες πόλεις για να αποτιμήσει την εικόνα της και τη μέχρι τώρα δουλειά που έχει γίνει, καταθέτοντας τις σκέψεις και το όραμά του.
–Η Αγία Νάπα ήταν από τις πρώτες πόλεις που επέδειξαν ενδιαφέρον για το χρίσμα του 2030. Ωστόσο, στην πορεία έδωσε μια εικόνα ότι ταλαντεύτηκε και άργησε. Γιατί; Δεν αργήσαμε. Το έντονο και σοβαρό ενδιαφέρον υπήρχε πάντα και η απαραίτητη προεργασία προωθήθηκε. Απλώς, μέχρι να φτάσουμε στη διαδικασία πρόσληψης καλλιτεχνικού διευθυντή προέκυψαν κάποιες συζητήσεις για πιθανή συνεργασία με τη Λευκωσία, μια εκκρεμότητα που μάς πήρε περίπου τρεις μήνες. Στη συνέχεια ήρθαν οι δημοτικές εκλογές. Εν πάσει περιπτώσει, δεν νιώθουμε ότι χάσαμε χρόνο. Είμαστε σε καλό δρόμο.
–Θα λέγατε ότι μπήκατε έγκαιρα και δυναμικά στην κούρσα; Πάντα είμαστε δυνατοί στην Αγία Νάπα. Με ό,τι καταπιαστούμε, μπαίνουμε δυναμικά. Η Αγία Νάπα είναι ένας σεφερικός δήμος, πολύ δραστήριος πολιτιστικά και δεν μπορεί να μείνει αμέτοχη σ’ αυτήν τη διαδικασία. Είμαστε αισιόδοξοι και πιστεύω ότι υπάρχουν προϋποθέσεις και πιθανότητες, όπως και τα άτομα που θα τις εξαντλήσουν. Διαθέτουμε μια πολύ ικανή ομάδα κι ένα ακαταπόνητο διοικητικό συμβούλιο και είμαι σίγουρος ότι η πρόταση που θα κατατεθεί θα είναι ποιοτική, πρωτοπόρα και αντιπροσωπευτική. Να θεωρείτε δεδομένο ότι είμαστε προσηλωμένοι στον στόχο της διεκδίκησης με σοβαρότητα και επαγγελματισμό και ότι ετοιμάζουμε ένα ανταγωνιστικό bidbook.
–Ποια χαρακτηριστικά αυτής της πρότασης μπορούμε να αποκαλύψουμε; Εγώ δεν συμμετέχω στο ΔΣ. Έχω εικόνα, αλλά δεν θα ήθελα να προβώ σε αναφορές και λεπτομέρειες, σεβόμενος τη διαδικασία, την ομάδα και το ΔΣ. Τα αφήνω όλα σ’ αυτούς μέχρι να είναι πλήρως ολοκληρωμένη η πρόταση για να τη δούμε μαζί πριν κατατεθεί.
–Ποιο είναι το όραμα που έχετε για την πόλη σας σε ό,τι αφορά τον τομέα του πολιτισμού; Είναι πάντα αρχή μου ότι πολιτισμός, τουρισμός, παιδεία, ιστορία πάνε μαζί. Το όραμά μας είναι να αναβαθμίσουμε περαιτέρω τις πολιτιστικές μας δραστηριότητες και υποδομές. Θεωρώ ότι κερδίζουμε αυτό το στοίχημα τα τελευταία χρόνια και σίγουρα μέσα από τη στρατηγική της διεκδίκησης της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας έχουμε την ευκαιρία να διαφοροποιήσουμε και να εμπλουτίσουμε ακόμη περισσότερο τον ευρύτερο δήμο στον οποίο μετεξελίσσεται πλέον η Αγία Νάπα, ο οποίος βρίσκεται στο ανατολικότερο άκρο της Ευρώπης.
–Η στρατηγική σας ταυτίζεται μόνο με τον στόχο της ΠΠΕ; Δεν θα μπορούσαμε να μη διαθέτουμε στρατηγική στον νέο δήμο, η οποία συνδυάζεται με τη γενικότερη ανάπτυξη της περιοχής. Σε μια επαρχία της οποίας το 85% είναι κατεχόμενο, πρέπει να έχεις έτοιμες και εφαρμόσιμες στρατηγικές για να μπορέσεις να λειτουργήσεις και να αναπτυχθείς, σε ό,τι αφορά είτε τον πολιτισμό, είτε την οικονομία, είτε την ίδια την καθημερινότητα. Έχουμε μάθει καλά ότι μόνο με καθορισμένη πλεύση και μεθοδολογία μπορούμε να έχουμε στοχευμένη ανάπτυξη σε κάθε τομέα. Είναι ενδεικτικό ότι το 2020-21 μάς βρήκε η κρίση της πανδημίας και ακολούθησε ο πόλεμος στην Ουκρανία, εξαιτίας του οποίου απωλέσαμε το 100% της ρωσικής αγοράς -που αντιπροσώπευε το 45% στην Αγία Νάπα. Όμως αρχίσαμε να ανακάμπτουμε σχεδόν αμέσως προσελκύοντας κόσμο από άλλες αγορές.
–Σε ποιο βαθμό αντιμετωπίζετε τον τίτλο σαν «τουριστική ατραξιόν»; Δεν αρνούμαστε ότι ο Δήμος Αγίας Νάπας είναι καθαυτόν τουριστικός, αφού κατά 95% τα έσοδά του προέρχονται από τον τομέα αυτόν. Η διεκδίκηση ενός τόσο σημαντικού και έγκυρου τίτλου είναι δεδομένο ότι προβάλλει και προωθεί τον προορισμό ακόμη περισσότερο. Είναι φυσικό επακόλουθο. Ωστόσο, αυτό που ο τίτλος ενισχύει κυρίως είναι την τοπική κοινωνία σε όλους τους τομείς της καθημερινότητας. Πιστεύω ακράδαντα ότι μέσα απ’ αυτή τη διαδικασία θα υπάρξει αναβάθμιση της ζωής μας όσο και της πολιτιστικής δραστηριότητας και ταυτότητας, πέρα από την τουριστική προβολή. Ξεκαθαρίζω ότι σε καμία περίπτωση δεν είναι αυτοσκοπός να αυξήσουμε τον τουρισμό ή να επιμηκύνουμε την τουριστική περίοδο μέσω της ΠΠΕ. Εξάλλου, αυτό εξαρτάται και από την τμηματοποίηση της τουριστικής αγοράς. Αυτοσκοπός είναι η ουσιαστική βελτίωση της ποιότητας ζωής των κατοίκων της περιοχής, η ανάπτυξη της δημιουργικής δραστηριότητας, ο εμπλουτισμός της τεχνογνωσίας, της γνώσης, της εμπειρίας, η πολιτιστική αναβάθμιση και η περαιτέρω εξωστρέφεια.
–Ως κύριο γνώρισμα της πόλης σας, ο τουρισμός δεν αποτελεί και μέρος της ιδιοσυγκρασίας της; Εμείς θέλουμε έναν τουρίστα που να μας επισκέπτεται και να φεύγει με μια ολοκληρωμένη εμπειρία κι όχι μόνο για τον ήλιο και τη θάλασσα. Θεωρώ ότι δεν υστερούμε κάπου σε σχέση με τις υπόλοιπες διεδικήτριες πόλεις. Στο μόνο που υστερούμε είναι το γεγονός ότι βρισκόμαστε σε μια κατεχόμενη επαρχία και η διασπορά των Αμμοχωστιανών σε διάφορες πόλεις της Κυπρού αποστέρησε την επαρχία Αμμοχώστου από ανάλογη πληθυσμιακή αύξηση. Πολιτισμός και τουρισμός πάνε μαζί. Η βιωσιμότητα μιας πόλης δεν μπορεί να εξαρτάται μόνο από τον τουρισμό, όσο κι αν αποτελεί το στοιχείο που μας χαρακτηρίζει και είναι αδύνατον να παραλείψουμε. Ως μικροδήμος έχουμε έναν αξιοσημείωτα υψηλό προϋπολογισμό, γεγονός που λέει πολλά και δείχνει γιατί είμαστε ανταγωνιστικοί και διεκδικητικοί ως περιοχή.
–Ποια είναι η σημερινή πολιτιστική πραγματικότητα στην Αγία Νάπα; Για αρχή θα αναφέρω το Διεθνές Φεστιβάλ Αγίας Νάπας, που ξεκίνησε το 1985 και συμπλήρωσε 40 διοργανώσεις, όντας ένα από τα παλιότερα και σημαντικότερα του είδους στο νησί. Έχουμε επίσης το Μεσαιωνικό Φεστιβάλ και αρκετές επιμέρους εκδηλώσεις. Όλα αυτά συνδυάζονται με υποδομές όπως το Μουσείο Thalassa, το Πάρκο Γλυπτικής, το Υποβρύχιο Μουσείο MUSAN, το νεότευκτο Πολιτιστικό Κέντρο «Γεώργιος Σεφέρης», το Υδραγωγείο. Έχουμε ανοιχτούς και κλειστούς θεατρικούς χώρους στη Σωτήρα, την Άχνα, υπάρχει το Λαογραφικό Μουσείο στο Αυγόρου, ο Αχυρώνας στο Λιοπέτρι. Όλα αυτά και πολλά ακόμη αξιοποιούνται όσο το δυνατόν καλύτερα και ομορφαίνουν την καθημερινότητά μας.
–Υπάρχουν σημαντικές υποδομές στα σκαριά; Πού βρίσκεται η κατασκευή του Υπαίθριου Αμφιθεάτρου που προγραμματίζεται εδώ και χρόνια; Το έργο αυτό είναι ώριμο και το μόνο που απομένει είναι η χρηματοδότηση, διότι το κόστος του ξεπερνά τα €8 εκατ. Πρόσφατα έπεσαν οι υπογραφές για το Πολυλειτουργικό Πάρκο, ένα έργο πνοής σε στρατηγική τοποθεσία στο κέντρο, που θα αποτελέσει πνεύμονα πρασίνου και αναψυχής. Προβλέπεται κόστος της τάξης των €5 εκατ. Τροχοδρομούμε κι άλλα ανάλογα έργα και είναι θέμα χρόνου και χρηματοδότησης να τα υλοποιήσουμε. Η αναπτυξιακή μας πολιτική δεν επηρεάζεται και δεν αλλάζει από την υποβολή της αίτησης για την ΠΠΕ. Εντούτοις, σε περίπτωση επιτυχίας ασφαλώς και θα κάνουμε αναπροσαρμογή προτεραιοτήτων ως προς τα αναπτυξιακά έργα, ούτως ώστε να συνάδουν με μια ΠΠΕ και να μπορέσουμε να ανταποκριθούμε και να εκπροσωπήσουμε την Κύπρο επάξια.
–Υπάρχει σύμπνοια στην Επαρχία Αμμοχώστου για τον μεγάλο στόχο; Ναι και θα ήθελα να ευχαριστήσω το Δημοτικό Συμβούλιο Παραλιμνίου που αποφάσισε να παρέχει στήριξη στην Αγία Νάπα για τη διεκδίκηση του τίτλου, όπως ταυτόχρονα και σε όλα τα δημοτικά διαμερίσματα, είτε του Δήμου Αγίας Νάπας, είτε του Δήμου Παραλιμνίου. Δεν είναι τυχαίο ότι του οργανισμού «Αγία Νάπα 2030» ηγείται ο Πρόεδρος του Επαρχιακού Οργανισμού Αυτοδιοίκησης Αμμοχώστου, Γιάννης Καρούσος. Υπάρχει σύμπνοια γιατί όλοι αντιλαμβάνονται τα οφέλη. Έχουμε επίγνωση, όπως και οι υπόλοιπες επαρχίες, πόσο μεγάλο είναι το διακύβευμα. Είναι αυτονόητο ότι αφορά όλη την επαρχία κι όχι κάποιον συγκεκριμένο δήμο. Ευελπιστούμε βάσιμα ότι θα υπάρξει αρμονική συνεργασία, καθώς έχει μπει πλέον η βάση για αλληλοϋποστήριξη και αλληλοκατανόηση. Οι αγώνες είναι κοινοί για την επιβίωση και οικονομική ανάπτυξη της περιοχής. Στο πλευρό μας βρίσκεται και ο ίδιος ο Δήμος Αμμοχώστου, που εξάλλου διατηρεί κι ένα δραστήριο Πολιτιστικό Κέντρο στη Δερύνεια. Κι εμείς στηρίζουμε τις προσπάθειες και τις ενέργειες του Δημοτικού του Συμβουλίου για επανένωση της πατρίδας μας.
–Ποια νιώθετε ότι είναι ήδη τα οφέλη από τη διαδικασία διεκδίκησης ως τώρα; Πρώτιστα, χτίζεται μια στρατηγική που θα αξιοποιηθεί και στο μέλλον, από επόμενα δημοτικά συμβούλια. Τίθενται κάποιες βάσεις θεσμών, συνεργασιών και υποδομών, κάποιες βάσεις επανατοποθέτησης του τουριστικού μας προϊόντος -και όχι μόνο. Πέραν τούτων, θα μάς μείνει αυτό το πνεύμα ενότητας και αλληλοκατανόησης που μπορεί να αξιοποιηθεί μελλοντικά σε ανάλογα μεγάλα ή μικρότερα πρότζεκτ. Έχουν συνταχθεί μαζί μας εθελοντικές ομάδες, συμβούλια νεολαίας, οργανωμένα σύνολα, εμπειρογνώμονες και εκπαιδευτικοί και καθένας βάζει το δικό του λιθαράκι στο εγχείρημα.
–Θεωρείτε ότι η πόλη σας χρειάζεται ν’ αλλάξει χαρακτήρα και ταυτότητα, να κάνει κάποιου είδους «rebranding»; Η Αγία Νάπα είναι ένα ισχυρό brand, διεθνώς γνωστό και άρα αποδεκτό. Rebranding δεν χρειαζόμαστε. Πλέον, με τη συνένωση των πέντε δημοτικών διαμερισμάτων, προχωρούμε σταθερά και συνετά, με ομοψυχία, στη βάση της στρατηγικής που συναποφασίστηκε. Σκοπός είναι να πετύχουμε αναβάθμιση της αισθητικής, της ποιότητας ζωής, μέσω και της δημιουργίας δομών και υποδομών. Είναι αλήθεια ότι η Αγία Νάπα αναπτύχθηκε πολύ μετά το 1974 και την Τουρκική Εισβολή και ιδιαίτερα μετά το 1980 και ότι ήταν μια ανάπτυξη αυθόρμητη, άναρχη και όχι πολεοδομικά σχεδιασμένη. Κύρια έγνοια ήταν τότε να στηριχτεί η εθνική μας οικονομία. Όπως ήταν επόμενο, αυτό στοίχισε ως προς τον χαρακτήρα της πόλης. Άρα, αυτό που χρειάζεται είναι να αναμορφώσουμε τον χαρακτήρα, ειδικά στο κέντρο. Αυτό ξεκίνησε ήδη, με τη συνένωση πλατειών και όχι μόνο, με την ανέγερση του Πολιτιστικού Κέντρου Σεφέρη και την πλήρη αναβάθμιση της πλατείας του Μεσαιωνικού Μοναστηριού. Οι βασικοί πυλώνες της φιλοσοφίας μας ως πόλη είναι σταθεροί.
–Σε ποιο σημείο πολιτιστικού ενδιαφέροντος θα βγάζατε μια αντιπροσωπευτική φωτογραφία; Στο πρόσφατα δημιουργηθέν Πολιτιστικό Κέντρο «Γεώργιος Σεφέρης». Είναι κάτι διαφορετικό, που από την ημέρα των εγκαινίων πριν από έναν χρόνο και με την παράλληλη αναβάθμιση του συντριβανιού και την τοποθέτηση αγάλματος του ποιητή, είναι ήδη σημείο αναφοράς. Προσελκύει συμπόσια, σεμινάρια και συνέδρια με καταξιωμένους επιστήμονες. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται και η γέρικη συκομουριά που αναφέρει ο Σεφέρης στο ποίημα του (σ.σ. «Αγιάναπα, Β’»), η τουμπεζιά που λέμε εμείς.
–Πώς θα ξαναγούσατε έναν ξένο δημοσιογράφο ή πολιτιστικό παράγοντα στην πόλη σας; Την πόλη μας, ο κάτοικος και ο επισκέπτης μπορεί κατά ποσοστό 80% να τη γυρίσει με τα πόδια. Εγώ θα ξεκινούσα περπατώντας από το Μεσαιωνικό Μοναστήρι, θα περνούσα από το Μουσείο Thalassa, έπειτα από το Υδραγωγείο και θα κατέληγα στο Πάρκο Γλυπτικής. Να αναφέρω εδώ ότι στο Μουσείο Thalassa φιλοξενείται και η προσωρινή Δημοτική Πινακοθήκη Αμμοχώστου, με πέραν των 150 εμβληματικών έργων από κορυφαίους Κύπριους και Ελλαδίτες καλλιτέχνες, τα οποία ανακτήθηκαν πριν από μερικά χρόνια.
–Πώς θα εξηγούσατε σ’ έναν Ευρωπαίο εμπειρογνώμονα τους λόγους για τους οποίους πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει η Αγία Νάπα ΠΠΕ; Η πόλη μας κατάφερε να βάλει ολόκληρη την Κύπρο στον παγκόσμιο τουριστικό χάρτη μετά το 1974. Είναι γνωστή σε όλο τον κόσμο. Αυτό ενισχύει τη διασύνδεση της Αγίας Νάπας και ευρύτερα της Κύπρου με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές πόλεις που φημίζονται ως τουριστικοί προορισμοί, ενώ περαιτέρω ενδυνάμωση της σχέσης μας με ευρωπαϊκές πόλεις θα ενίσχυε ακόμη περισσότερο το προφίλ και την ταυτότητά της.
–Αν αποκλειστείτε πρόωρα ποια θα είναι η επόμενη μέρα; Είστε έτοιμοι να στηρίξετε τις πόλεις που θα προχωρήσουν; Είμαστε αισιόδοξοι, αλλά είμαστε παράλληλα έτοιμοι και ανοιχτοί σε κάθε συνεργασία. Η πόλη που θα επιλεγεί θα εκπροσωπεί ολόκληρη την Κύπρο και είναι υποχρέωση όλων να τη στηρίξουμε, μαζί με τον θεσμό. Έτσι κι αλλιώς, το όφελος είναι κοινό. Σε περίπτωση που αποκλειστούμε, δεν θα πτοηθούμε αλλά θα συνεχίσουμε με την ίδια αισιοδοξία και σθεναρότητα την πορεία για ανάπτυξη και προώθηση των απαραίτητων υποδομών, για εμπλουτισμό της πολιτιστικής δράσης, για εκπλήρωση της στρατηγικής που περιέχεται και στην πρότασή μας. Όσο έχουμε να επωφεληθούμε από τη διαδικασία, άλλο τόσο και ακόμη περισσότερο έχουμε να επωφεληθούμε –όπως και όλη η Κύπρος- από τυχόν συνεργασίες. Έτσι κι αλλιώς, κάθε πόλη της Κύπρου είναι ένα κομμάτι του εαυτού μας. Εκτός αυτού, όμως, αναμένονται χειροπιαστά οφέλη και για τις υπόλοιπες πόλεις που δεν θα πάρουν τον τίτλο. Αρκεί να ξέρουν πώς να επωφεληθούν.
–Τι θα γίνει με όλη την προεργασία σε περίπτωση που δεν επιλεγείτε; Σίγουρα δεν θα πάει στράφι. Θα αξιοποιηθεί η στρατηγική, η δυναμική, μαζί με άτομα και σύνολα που έχουν εμπλακεί ενεργά. Μαζί θα τροχοδρομήσουμε και θα διεκδικήσουμε ό,τι αξίζει η πόλη μας για να γίνει καλύτερη. Θα συμπορευτούμε με ανθρώπους που συντάχθηκαν εθελοντικά στην κοινή προσπάθεια, δημιουργώντας ένα συμβουλευτικό και πρακτικό σώμα και αξιοποιώντας την ενεργοποίηση που προκλήθηκε ευρύτερα στην κοινωνία μας, μέσα από τη διαδικασία. Έτσι κι αλλιώς, ο οργανισμός «Αγία Νάπα 2030» ανήκει εξ ολοκλήρου στον Δήμο. Μπορεί να λειτουργήσει αξιοποιώντας κι αυτή τη βάση ατόμων που έχουν την όρεξη και το όραμα, όπως έχουν την εμπειρία και τις γνώσεις, πλέον, να ασχοληθούν με τον πολιτισμό και να προσφέρουν.
–Ας κάνουμε ένα νοητό ταξίδι μέχρι το έτος 2031. Πώς φαντάζεστε την πόλη σας; Φαντάζομαι μια νέα Αγία Νάπα, διαφορετική. Μέσα στο πρόγραμμα ανάπτυξης και τις δράσεις μας προβλέπεται η αναβάθμιση της αισθητικής, η αναβάθμιση πλατειών και των σημείων αναφοράς, η δημιουργία νέων τέτοιων σημείων. Αν καταφέρουμε να κερδίσουμε και τον τίτλο, η επιτυχία αυτή θα συμβάλει άμεσα και ουσιαστικά σε μια επιπρόσθετη αναβάθμιση, καθώς θα έχουμε το πλαίσιο και την ώθηση να υλοποιήσουμε ακόμη περισσότερα σε σχέση με τη στρατηγική μας.
Ελεύθερα, 10.11.2024
