Ο Δήμαρχος Κουρίου εξηγεί πώς μπορείς να μετατρέψεις κάθε θεωρητικό μειονέκτημα, σε πλεονέκτημα.
Με τον Δήμαρχο Κουρίου βρεθήκαμε στη Λευκωσία και πριν ξεκινήσει η συνέντευξη άκουσα να λέει σε κάποιον στο τηλέφωνο «…όταν επιστρέψω Λεμεσό». Όχι «…όταν επιστρέψω Κούριο». Όπως και να το κάνουμε, ο πρώην Ύψωνας και νυν Δυτική Λεμεσός είναι ένας νεογέννητος, περιφερειακός Δήμος που αναζητεί ταυτότητα. Πού βρήκε το θάρρος να «κονταροχτυπηθεί» με τα μεγάλα αστικά κέντρα φιλοδοξώντας να ανακηρυχθεί Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης; Πώς θα γίνει Πολιτιστική Πρωτεύουσα «μια πόλη που δεν έχει υπάρξει ακόμη»; Ποιες πιθανότητες έχει και πόσο ακριβά θα «πουλήσει το τομάρι» της; Γιατί η Λεμεσός, σε αντίθεση με άλλες επαρχίες, μοιάζει να μην είναι «μια γροθιά»; Ή μήπως είναι; Πώς θα εμπλακούν οι Βρετανικές Βάσεις σ’ έναν θεσμό της ΕΕ; Αυτά και άλλα ερωτήματα θέσαμε στον Παντελή Γεωργίου που παίρνει σειρά σήμερα. Λίγες εβδομάδες πριν την προεπιλογή, ο «Φ» δίνει βήμα στον ανώτατο άρχοντα κάθε μιας από τις πέντε διεκδικήτριες πόλεις για να αποτιμήσει την εικόνα της και τη μέχρι τώρα δουλειά που έχει γίνει, καταθέτοντας τις σκέψεις και το όραμά του.
–Η πόλη σας δεν είναι ακόμη «brand», είναι ένας νεοσύστατος δήμος, μάλλον άγνωστος στην Ευρώπη. Αυτό αποτελεί πλεονέκτημα ή μειονέκτημα; Δεν κρύβουμε ότι το brand τώρα διαμορφώνεται. Το ίδιο το σλόγκαν μας είναι «Μια πόλη που δεν έχει υπάρξει ακόμη» (A city yet to be). Μας εκφράζει απόλυτα. Επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε μια νέα ταυτότητα, για την οποία θα είναι περήφανοι όλοι οι δημότες μας. Είναι μια ιδιαιτερότητα πρωτότυπη σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Συνεπώς, το βλέπουμε ως ένα από τα κύρια πλεονεκτήματά μας. Η μεταρρύθμιση μάς έδωσε, ουσιαστικά, την ευκαιρία να ορίσουμε τα διοικητικά όρια του νέου Δήμου σχεδόν εκεί που ήταν αυτά του αρχαίου βασιλείου. Το μόνο που λείπει είναι ένα κομμάτι βορειότερα, που πιάνει μέρος των Κρασοχωρίων.
–Βλέπετε την υπόθεση της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας (ΠΠΕ) απλώς ως ευκαιρία να «μετρηθείτε» πολιτιστικά και να κατασταλάξετε ως προς την ταυτότητα του νέου δήμου; Δηλαδή, είναι κούρσα ενός outsider που δεν ενδιαφέρεται για το αποτέλεσμα; Όχι. Εγώ δεν έχω μάθει να χάνω. Μπήκαμε στη διαδικασία και διεκδικούμε για να κερδίσουμε. Θεωρούμε ότι διαθέτουμε τα χαρακτηριστικά και ότι βρισκόμαστε σε μια θαυμάσια συγκυρία που μάς δίνει σοβαρές πιθανότητες να πετύχουμε όσα θέλουμε. Έχουμε πολλά να δώσουμε και να πάρουμε.
–Δηλαδή, αν δεν ανακηρυχτεί το Κούριο ΠΠΕ θα το θεωρήσετε ήττα; Το αντίθετο. Η δική μας προσπάθεια δεν ξεκίνησε με σκοπό να διεκδικήσουμε τον τίτλο. Στην προηγούμενη θητεία μου ως δήμαρχος Ύψωνα είχα θέσει ψηλά το κομμάτι του πολιτισμού, γιατί για μένα είναι το όχημα που μπορεί ν’ αλλάξει μια κοινωνία. Με τη ψήφιση της μεταρρύθμισης, είχα αναθέσει στον πολιτιστικό λειτουργό την ετοιμασία μιας στρατηγικής, ώστε να εντάξουμε τον πολιτισμό στο branding της νέας πόλης. Λίγες μέρες μετά, μού ‘δωσε την ιδέα της ΠΠΕ. Έτσι κι αλλιώς μια στρατηγική για τον πολιτισμό είναι προϋπόθεση της διαδικασίας. Επομένως, είναι κατάσταση win-win. Και να μην κερδίσουμε, θα μάς μείνει η στρατηγική που ήταν ο αρχικός στόχος. Αν κερδίσουμε θα πάρουμε ακόμη περισσότερα. Μέχρι τώρα, μπορώ με σιγουριά να πω ότι είμαστε ήδη κερδισμένοι.
–Τι σας δίνει αυτή τη σιγουριά; Το πιο σημαντικό είναι το πώς το έχει αγκαλιάσει ο κόσμος. Η δυτική Λεμεσός είναι μια ιδιαίτερη περιοχή. Αποτελείται πλέον από έναν πρώην Δήμο και οκτώ κοινότητες και μεγάλο κομμάτι της επικράτειάς της βρίσκεται εντός των Βρετανικών Βάσεων. Διαχρονικά, ήταν μια υποβαθμισμένη περιοχή της ευρύτερης Λεμεσού. Πλέον βλέπουμε τον κόσμο να εμπλέκεται σε μια συναρπαστική διαδικασία, να συστρατεύεται στην κοινή προσπάθεια. Ξέρετε τι απολαμβάνω περισσότερο; Το πόση δουλειά και αγάπη βάζουν όλοι. Ξεκίνησε σαν προσωπικό όραμα και τελικά επεκτάθηκε. Εντάξαμε, στο ΔΣ του οργανισμού «Κούριον 2030» και στις ομάδες εργασίας άτομα από όλο το φάσμα κι όλες τις περιοχές. Ενεργοποιήσαμε αρχαιολόγους από τον Ύψωνα, ιστορικούς από το Ακρωτήρι, αρχιτέκτονες από την Επισκοπή, δικηγόρους από την Ερήμη, τον επιχειρηματικό κόσμο. Είναι μια ευκαιρία για συσπείρωση, για συνένωση δυνάμεων.
–Οι δημότες αντιλαμβάνονται το διακύβευμα; Οι δημότες μιλάνε ήδη για το «Κούριο», δηλαδή τον Δήμο τους. Αυτό δεν ήταν αυτονόητο πριν λίγους μήνες. Ήταν στρατηγική η απόφαση να ορίσουμε την έδρα του «Κούριο 2030» στην Ερήμη, σ’ ένα παλιό κτήριο μέσα στον πυρήνα. Περνάμε το μήνυμα ότι δεν τραβάει ο Ύψωνας τα «κάρβουνα» κοντά του. Έχουμε ενεργοποιήσει κτήρια που ήταν χρόνια ανενεργά, όπως η παλιά βιβλιοθήκη στην Επισκοπή όπου κάνουμε συναντήσεις. Το εγχείρημα απλώνεται σε όλη την επικράτεια και εμπλέκει όλον τον πληθυσμό, ώστε να νιώσουν όλοι μέρος της διαδικασίας.
–Το γεγονός ότι είστε περιαστικός δήμος τι ρόλο παίζει; Κάποιοι θεωρούν ότι μας βάζει σε μειονεκτική θέση. Για μένα δεν ήταν ποτέ μειονέκτημα. Κάθε άλλο. Θεωρώ ότι μάς δίνει ένα ακόμη δυνατό «χαρτί». Όπως και το γεγονός ότι κάθε δημοτικό διαμέρισμα έχει να επιδείξει διαφορετικά επιμέρους στοιχεία. Για παράδειγμα, ένα από τα μεγάλα projects που σχεδιάζουμε είναι, μετά την καταγραφή όλων των χώρων πολιτιστικού ενδιαφέροντος, η διασύνδεσή τους με μια κυκλική διαδρομή ηλεκτρικών λεωφορείων. Την πρώτη πράσινη πολιτιστική διαδρομή. Ο χρήστης θα μπορεί να πάρει το λεωφορείο κι όπου κατεβαίνει θα μπορεί να περπατήσει, ή να κινηθεί με σκούτερ και ποδήλατο. Η αειφορία δεν μπορεί να μην είναι στόχος, αφού μιλάμε και για μια περιβαλλοντικά ευαίσθητη περιοχή.
–Θα μπορούσε να θεωρηθεί η υποψηφιότητά σας «πριόνισμα» στην υποψηφιότητα της Λεμεσού; Δεν μπήκαμε σ’ αυτή την περιπέτεια με σκοπό να «πριονίσουμε» κανένα, αλλά επειδή νιώσαμε την ανάγκη να χτίσουμε μια ταυτότητα ως Κούριο. Επιθυμούμε να αποκτήσει όλη η περιοχή τη σημασία που της αξίζει. Έγινε προσπάθεια στα αρχικά στάδια να ενταχθούμε όλοι οι δήμοι της Λεμεσού κάτω από μια πρόταση. Δεν τελεσφορήσε. Από εκεί και πέρα υπάρχει συμφωνία μεταξύ των αρχών: όποιος από τους δύο περάσει την προεπιλογή, ο άλλος θα τον υποστηρίξει. Για την ακρίβεια, είναι ξεκάθαρο και για τους τέσσερις δημάρχους της ευρύτερης Λεμεσού. Αφορά επίσης τα Πολεμίδια και την Αμαθούντα, που μέχρι τώρα τηρούν στάση αναμονής. Η μία υποψηφιότητα, λοιπόν, ενισχύει και δεν αποδυναμώνει την άλλη. Εγώ βλέπω σήμερα να δουλεύουν παράλληλα με αξιώσεις δύο τοπικές αρχές. Ανεξάρτητα από το ποια θα περάσει, η περιοχή θα βγει σίγουρα ισχυροποιημένη.
–Κι αν δεν περάσει καμία; Τουλάχιστον, ο Δήμος Κουρίου θα έχει κέρδος από τη διαδικασία το στήσιμο της στρατηγικής, η οποία έχει πρόσφατα υποβληθεί για έγκριση στο Δημοτικό Συμβουλίο και είναι 157 σελίδες. Περιλαμβάνει όλες τις δράσεις του Bidbook και ακόμη περισσότερες. Είναι στρατηγική για τη δεκαετία 2024-2034. Εμείς ποτέ δεν βλέπαμε μόνο το ‘30. Πήραμε την πολιτική απόφαση το «Κούριο 2030» να μην κλείσει ως οργανισμός, να συνεχίσει να δραστηριοποιείται. Ξέρουμε ήδη ποια θα είναι η επόμενη μέρα. Όλα όσα στήσαμε θα αξιοποιηθούν, αφού ενταχθούν υπό διαφορετικό πλαίσιο.
–Υπάρχει πρόβλεψη και για κοινά πρότζεκτ; Οι καλλιτεχνικοί διευθυντές και τα στελέχη των δύο οργανισμών έχουν επαφές και γνωρίζουν ο ένας τι κάνει ο άλλος. Πρέπει να προετοιμάσουμε και το έδαφος για την επόμενη μέρα. Υπάρχουν κοινοί πυλώνες που ευνοούν συνεργασίες με όλους τους δήμους. Με τον Δήμο Αμαθούντας λ.χ. έχουμε κοινό πρότζεκτ ενταγμένο στο bidbook. Το ίδιο με τα Κρασοχώρια. Άλλωστε, η Ερήμη διαθέτει το μοναδικό Οινομουσείο στην Κύπρο και το Καντού είναι η πύλη που οδηγεί στα Κρασοχώρια.
–Δύσκολα προσπερνά κανείς κάποια κοινά στοιχεία μεταξύ Κουρίου και Ελευσίνας: περιφερειακός, υποβαθμισμένος δήμος, με πλούσια ιστορία, που προσπαθεί να πάρει τα πάνω του… Ίσως, αλλά καθένας έχει τις ιδιαιτερότητές του. Στην Ελευσίνα, παρά τα επιτεύγματα, έλειπε η πολιτική δέσμευση για το πώς θα συνεχίσει ο οργανισμός. Τώρα που άλλαξε η δημοτική αρχή, αφιταλαντεύονται. Εμείς πήραμε τα μέτρα μας. Όταν στήσαμε το «Κούριο 2030» προβλέψαμε η δημοτική αρχή να είναι μόνο ένας από τους επτά εταίρους. Ο οργανισμός θα συνεχίσει τη δράση του ανεξάρτητα από τι θα γίνει στον δήμο. Μάλιστα, εξετάζει το ενδεχόμενο να διεκδικήσει κι ο ίδιος ευρωπαϊκά προγράμματα- ανεξάρτητα από την ΠΠΕ.
–Mπροστά από ποιο σημείο πολιτιστικού ενδιαφέροντος θα βγάζατε την πιο αντιπροσωπευτική σας φωτογραφία; Eκ των πραγμάτων, θεωρώ ότι το Aρχαίο Θέατρο και γενικότερα η περιοχή του αρχαίου βασιλείου είναι το πιο χαρακτηριστικό σημείο, το πρώτο που έρχεται στο μυαλού οποιουδήποτε ακούσει τη λέξη «Κούριο». Είναι η κορωνίδα μας. Πάντως, αν υπήρχε ως μνημείο το νέο λογότυπο του Δήμου μας, ίσως να έβγαζα εκεί τη φωτογραφία (γέλια). Τα περιλαμβάνει όλα: το αρχαίο θέατρο, το ιερό του Απόλλωνα Υλάτη, το Μεσαιωνικό Κάστρο Κολοσσίου, τη θάλασσα, τη γόνιμη γη και την αγγλοσαξονική ασπίδα που συμβολίζει την ενότητα.
–Πώς θα ξεναγούσατε έναν ξένο δημοσιογράφο στον δήμο σας; Ο Δήμος Κουρίου είναι πλέον ο δεύτερος μεγαλύτερος σε έκταση μετά τον Ακάμα, συνολικά 182 τ.χλμ. Μόνο οδικώς μπορεί να σχηματίσει κάποιος εικόνα για τον πολιτιστικό πλούτο της περιοχής. Καλώς εχόντων των πραγμάτων, σύντομα θα μπορεί αυτό να γίνει με την κυκλική διαδρομή που προανέφερα. Ενδεικτικά, θα ξεκινούσε από το Κάστρο του Κολοσσίου για να πάει στο Περιβαλοντικό Κέντρο Ακρωτηρίου κι από εκεί στην Αλυκή και τα εργαστήρια καλαθοπλεκτικής. Μετά στο Αρχαίο Κούριο, στον Άγιο Γεώργιο Σπηλαιώτη της Ερήμης, στα αρχαία της Σωτήρας και τέλος στον Ύψωνα με τα ερείπια της Μονής του Αγίου Σύλα.
-Πώς θα εξηγούσατε σ’ έναν Ευρωπαίο εμπειρογνώμονα τους λόγους για τους οποίους πιστεύετε ότι το Κούριο πρέπει να γίνει ΠΠΕ; Θα στεκόμουν στην πολυμορφία. Είναι μια περιοχή με ποικίλα χαρακτηριστικά και με τους μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης στη χώρα. Για εμάς ο τίτλος αυτός θα αποτελέσει σοβαρή ενίσχυση της προσπάθειας που κάνουμε να δημιουργήσουμε μια καλύτερη κοινωνία και να εξελίξουμε το branding του Κουρίου. Θεωρώ ότι δεν θα επωφεληθούμε μόνο εμείς, αλλά ολόκληρη η Κύπρος.
–Η Ευρώπη τι έχει να κερδίσει; Την επιβεβαίωση ότι ένας περιφερειακός δήμος μπορεί να χρησιμοποιήσει τον πολιτισμό για να αποκτήσει συνοχή και ταυτότητα. Έχει μια μοναδικότητα η υποψηφιότητά μας: είναι μια αρχαία πόλη που ουσιαστικά αναγεννάται και αναδιαμορφώνεται κι αυτός ο τίτλος μπορεί να την εκτοξεύσει.
–Πώς εμπλέκεται το τουρκοκυπριακό στοιχείο; Το Καντού ήταν αμιγώς τουρκοκυπριακό χωριό και η Επισκοπή μικτό. Έχουμε δύο διακριτές περιοχές εντός της επικράτειας που ήταν εντελώς διαφορετικές πριν το 1974, με εμφανή θρησκευτικά μνημεία και κατάλοιπα. Πέραν τούτου, περιλαμβάνει το στοιχείο της επαναπροσέγγισης με το άνοιγμα θρησκευτικών σημείων ώστε να καταστούν επισκέψιμα σε Καντού και Επισκοπή, αλλά και συγκεκριμένες πρωτοβουλίες, που για να είμαι δίκαιος είχαν ήδη ξεκινήσει από ανθρώπους όπως ο πρώην Κοινοτάρχης Επισκοπής. Επιδιώκουμε να ενισχύσουμε τη συνεργασία μεταξύ Τουρκοκυπρίων και Ελληνοκυπρίων και μπορώ να αναφέρω ένα πρότζεκτ που προωθεί το «Κούριο 2030» για την καταγραφή της καθημερινότητας των δύο κοινοτήτων, ειδικότερα το πώς λειτουργούσε κάθε μία τις μέρες που η άλλη είχε τις μεγάλες γιορτές της.
–Ποια είναι η κατάσταση σε σχέση με τις υποδομές; Πέρα από όσα αναφέραμε, για φιλοξενίες παραστάσεων έχουμε το Δημοτικό Θέατρο Ύψωνα, για το οποίο προωθούμε μελέτες ώστε να το εξελίξουμε σε πρότυπο προσβασιμότητας. Έχουμε επίσης το Κάστρο του Κολοσσίου, την Πλατεία Μάριου Τόκα στον Ύψωνα κ.π.ά. Έχουμε 3-4 προτάσεις ως προς τις υποδομές τις οποίες θέλουμε να υλοποιήσουμε ανεξαρτήτως αποτελέσματος. Ένα από τα μεγάλα μας πλάνα προβλέπει την ανάπλαση ολόκληρης περιοχής στον πυρήνα είτε της Επισκοπής, είτε του Καντού, με ανακατασκευή κτηρίων. Εκεί θα δημιουργηθούν χώροι σύμπραξης για καλλιτέχνες που θα νοικιάζουν με χαμηλό κόστος μηχανήματα και εργαλεία από τον Δήμο και θα υπάρχουν χώροι για εκθέσεις και ανοιχτές εκδηλώσεις. Είναι τεράστιο σε μέγεθος εγχείρημα που θα στηριχτεί οικονομικά από ευρωπαϊκά, κρατικά και δημοτικά ταμεία. Έχει κοστολογηθεί κοντά στα €24 εκατ. και άλλα τόσα για την απόκτηση των υποδομών.
–Σχετικά με τα μουσεία; Εντός Νοεμβρίου θα απονείμουμε το βραβείο του αρχιτεκτονικού διαγωνισμού για ανέγερση Μουσείου Μάριου Τόκα στον παραδοσιακό πυρήνα του Ύψωνα. Είμαστε σε προχωρημένες επαφές με το Τμήμα Αρχαιοτήτων για αναβάθμιση του Μουσείου του Κουρίου στην Επισκοπή. Παράλληλα, μεγάλο μας όραμα και πόθος είναι η δημιουργία Μουσείου Ιστορικής Τεκμηρίωσης, που θα αποτυπώνει όλη την ιστορική διαδρομή της περιοχής μέσα στους αιώνες. Κατά πάσα πιθανότητα, θα ανεγερθεί στο Τραχώνι. Μιλάμε για κτήριο της τάξης των €25-30 εκατ., με τεράστια γκάμα εκθεμάτων. Δεν περιλαμβάνεται στο bidbook, είναι κάτι που δουλεύουμε από την ημέρα που ξεκίνησε η μεταρρύθμιση και ήδη βρήκαμε μεγάλο χορηγό που θα προσφέρει μια ανεκτίμητης αξίας συλλογή.
–Πώς κρίνετε τα €6,5 εκατ. ευρώ που προσφέρει το κράτος για την ΠΠΕ; Αυτό μάλλον δείχνει ότι δεν έχει αντιληφθεί το μέγεθος της πρόκλησης, ότι δηλαδή δεν αφορά κάποια τοπική αρχή αλλά έχει αντίκτυπο σε όλη την επικράτεια της Δημοκρατίας και θα την επηρεάσει άμεσα για την επόμενη δεκαετία. Στηρίζοντας γενναία αυτή την προσπάθεια, το κράτος βοηθά πρώτα τον εαυτό του. Είναι τεράστιο το διακύβευμα, ειδικά για ένα νησί στην άκρη της Ευρώπης. Εμείς, παράλληλα, ξεκινήσαμε μια διαδικασία συγκέντρωσης χρημάτων από ιδιώτες. Χαιρόμαστε που έχει αγκαλιάσει την προσπάθεια ο επιχειρηματικός κόσμος. Είναι χαρακτηριστικό ότι πρόεδρος του οργανισμού «Κούριο 2030» διατελεί ο πρόεδρος του τοπικού συνδέσμου της Γ’ Βιομηχανικής Λεμεσού, Παύλος Παραδεισιώτης.
–Οι Βρετανικές Βάσεις έχουν εμπλοκή στην όλη υπόθεση; Αναπόφευκτα. Αλλιώς δεν θα λειτουργήσει το όλο εγχείρημα. Γεωγραφικά, οι Βάσεις κατέχουν το 57% του δήμου μας. Όλο το Ακρωτήρι, το 1/3 του Ύψωνα, το 70% του Τραχωνιού, το 40% της Επισκοπής. Οι ίδιες οι αρχές τους μάς ζήτησαν, εάν και εφόσον περάσουμε στο επόμενο γύρο, να εμπλακούν πιο ενεργά. Να δουν πού μπορούν να δώσουν εγκρίσεις, πώς να συμβάλουν. Πολλές από τις πολιτιστικές δράσεις στην επικράτεια του δήμου γίνονται σε συνεργασία με τις Βάσεις. Είναι μέρος της στρατηγικής τους. Η Κοινοτική Αστυνόμευση έχει τμήμα που ασχολείται με τα καλλιτεχνικά δρώμενα στην περιοχή εντός της δικαιοδοσίας τους. Τους ενδιαφέρει να ενδυναμώσουν τις σχέσεις με κατοίκους και θεσμούς της Κυπριακής Δημοκρατίας. Με τον καιρό φτάσαμε να έχουμε άριστη συνεργασία σε αρκετά ζητήματα και μάλιστα μετά τη μεταρρύθμιση είδαμε να μεταφέρονται στην τοπική αρχή αρμοδιότητες που για χρόνια δεν συζητούσαν καν. Ο πολιτισμός είναι εργαλείο. Εμείς το ζήσαμε αυτό, το πώς δηλαδή μπορεί να λειτουργήσει με τρόπο που να δημιουργεί γεφύρες επικοινωνίας μεταξύ μερών με αμοιβαία καχυποψία. Δεν ξέρω αν θα αποχωρήσουν κάποτε από την Κύπρο, αλλά από τη στιγμή που είναι εκεί, είμαστε καταδικασμένοι να συνεργαστούμε.
–Υπάρχει ο κίνδυνος να δημιουργηθεί η παράδοξη εντύπωση ότι θα γίνουν οι Βάσεις… Πολιτιστική Πρωτεύουσα; Εκ των πραγμάτων αυτό δεν μπορεί να συμβεί. Μιλάμε για μια στρατιωτική βάση. Εντούτοις, αυτή η πολιτική ιδιαιτερότητα, στην οποία καλώς ή κακώς υπάρχουν δύο κυρίαρχα κράτη, έχει το ενδιαφέρον της ως προς το πώς μπορεί να λειτουργήσει μέσω του πολιτισμού. Πιστεύω ότι μπορεί να μετατραπεί κι αυτό σε πλεονέκτημα στη διαδικασία διεκδίκησης, υπό την έννοια ότι δημιουργούνται γέφυρες με μια αμιγώς στρατιωτική περιοχή, η οποία μάλιστα έχει τυπικά αποχωρήσει από την ΕΕ.
Ελεύθερα, 3.11.2024
