Για πρώτη φορά μετά από 30 χρόνια, η Αλέξια αναβιώνει τον πλούσιο ήχο της τζαζ από τον πολυβραβευμένο δίσκου της «Η Αλέξια ερμηνεύει τα κλασικά», με πολυμελή ορχήστρα. Η σπουδαία ερμηνεύτρια ταξιδεύει μουσικά πίσω στον χρόνο, τότε που δημιουργήθηκε ο δίσκος, και δηλώνει συγκινημένη που συνεργάζεται με τα παιδιά της Συμφωνικής Ορχήστρας Νέων Κύπρου.

–Ας πάμε πίσω στον χρόνο, στην αρχή της δημιουργίας του δίσκου σας «Η Αλέξια ερμηνεύει τα κλασικά». Η δημιουργία του δίσκου αυτού ξεκίνησε από την ανάγκη που έχω πάντα, να δημιουργώ μουσική, στην προκειμένη περίπτωση, μουσική που να αξιοποιεί τις σπουδές μου, τις γνώσεις μου και την ιδιαίτερη αγάπη που έχω προς την τζαζ. Είχα την ανάγκη να δημιουργήσω ένα ηχητικό τοπίο από αριστοτεχνικά φτιαγμένες ενορχηστρώσεις ωραίων τραγουδιών, τα οποία χαρακτήριζε η μελωδία, η αρμονία, ο ρυθμός, η ποιότητα και το τζαζ στοιχείο. Αυτό επιτεύχθηκε, χρησιμοποιώντας τον υπέροχο ήχο από φυσικά όργανα, από έγχορδα, πνευστά, τον ήχο απο τις αμερικανικές Big Band. Η μουσική και η ποιότητα ήταν πάντα η κινητήριος δύναμη για όλα όσα δημιουργώ και πρεσβεύω.

–Πόσο σημαντική ήταν η συμβολή του Μάκη Δελαπόρτα στη δημιουργία του δίσκου; Η επιθυμία μου για τον δίσκο αυτόν υπήρχε ήδη και, όπως γίνεται πάντα όταν η επιθυμία μας και η πρόθεσή μας είναι καθαρές, χωρίς δεύτερες σκέψεις, η υλοποίηση προκύπτει αβίαστα μεν, αλλά με πολλή και σοβαρή δουλειά. Έτσι, επικοινώνησα με τον Μάκη Δελαπόρτα, που είχα ακούσει ότι είχε στην κατοχή του πάρα πολλά και σημαντικά αρχεία απο τις ελληνικές μουσικές ταινίες της χρυσής εποχής του Έλληνικού κινηματογράφου, τον σύστησα στην εταιρεία δίσκων μου BMG και στον διευθυντή της Μίλτο Καρατζά, ο οποίος, όντας ο ίδιος συλλέκτης δίσκων και λάτρης της μουσικής και δη της τζαζ, ενθουσιάστηκε με την ιδέα και μας υποστήριξε, παρέχοντάς μας όλα τα εργαλεία για τη σωστή υλοποίηση του δίσκου μας. Για την ηχογράφησή του ταξιδεύσαμε στη Σόφια (Βουλγαρία), κατόπιν επιθυμίας του αγαπημένου μας ενορχηστρωτή Κώστα Καπνίση. Είχαμε άριστη συνεργασία και μαζί δημιουργήσαμε αυτόν τον υπέροχο δίσκο.

-Στην επιτυχία του έπαιξε ρόλο και το ότι οι συνθέτες που συνεργαστήκατε είχαν σχέση με την τζαζ; Όλοι οι συνθέτες του δίσκου μου είχαν απόλυτη σχέση με την τζαζ. Ήταν οι Έλληνες τζαζίστες της εποχής: Ο Κώστας Καπνίσης, ο οποίος ήταν και ο ενορχηστρωτής του δίσκου, ο Μίμης Πλέσσας, ο Γιάννης Σπάρτακος, ο Κώστας Κλάββας κ.ά. – ακόμα και η Ρένα Βλαχοπούλου τραγουδούσε τζαζ στη Νέα Υόρκη στις αρχές τις καριέρας της. Είναι σημαντικό να γνωρίζει ο κόσμος ότι την εποχή που αποφάσισα να δημιουργήσω τον δίσκο αυτόν, η χρήση ορχήστρας και φυσικών οργάνων, όπως και οι σωστές ενορχηστρώσεις για μεγάλες ορχήστρες, ήταν φαινόμενο σπάνιο – ακόμα πιο σπάνιο για την τζαζ μουσική. Ουσιαστικά κάναμε αναβίωση της ορχήστρας υποστηρίζοντας τη μουσική και τους μουσικούς.

–Για τα τραγούδια αυτά συνεργαστήκατε με τον Βλάση Μπονάτσο, τη Ρένα Βλαχοπούλου και τη Ζωή Κουρούκλη. Τι θυμάστε από αυτές τις συνεργασίες; Οι συνεργασίες αυτές ήταν βασισμένες στην εκτίμηση και στον σεβασμό, στο πηγαίο ταλέντο και στην αυθεντικότητα των συγκεκριμένων καλλιτεχνών, αλλά και στην αμοιβαία αγάπη και εκτίμηση προς αυτό το είδος της μουσικής, της τζαζ. Αν και όλοι ήταν ηθοποιοί, είχαν εντούτοις και υπέροχες φωνές με ιδιαίτερο, χαρακτηριστικό ηχόχρωμα, το οποίο γινόταν ακόμα σπουδαιότερο διότι είχαν πηγαίο χιούμορ. Γελούσαμε πολύ. Απολαμβάναμε το ευφυές τους χιούμορ, ταυτόχρονα μαζί με έναν επαγγελματισμό που όλοι έπαιρναν πολύ σοβαρά. Ήταν όλες και όλοι τους ποιοτικοί, εξαιρετικοί άνθρωποι.

–Πώς αντιμετωπίσατε τη μεγάλη επιτυχία που είχε ο δίσκος; Ο δίσκος αυτός έγινε 4 φορές πλατινένιος και αναγνωρίσθηκε από το Διεθνές Billboard Magazine World Charts, ως ένας απο τους σημαντικότερους δίσκους σε παγκόσμιο επίπεδο. Ελληνική τζαζ! Αισθανόμουν πληρότητα όταν άκουγα τη μουσική. Ήμουν περήφανη για το άρτιο αποτέλεσμα και, επιτέλους, μοιραζόμουν με το ακροατήριο το είδος της μουσικής που αγαπούσα πιο πολύ. Όταν κάτι συμβαίνει, ειδικά όσον αφορά σε δισκογραφική επιτυχία, παίρνει χρόνο για να το καταλάβουμε, γι’ αυτό ποτέ δεν συνειδητοποίησα κάτι την ώρα που συνέβαινε. Με ενδιέφερε, και με ενδιαφέρει πάντα, η ουσία: Να δημιουργείται μουσική με ποιότητα, που να με αντιπροσωπεύει και που να μείνει στον χρόνο. Μουσική που να την ακούς 30 χρόνια μετά λες και ηχογραφήθηκε πριν απο λίγες μέρες. Η ουσία είναι πάντα να αισθάνομαι ικανοποίηση, βαθιά χαρά ότι υποστήριξα τη μουσική, τους μουσικούς, την έκφραση και τη φωνή μου.

-Τριάντα χρόνια από την κυκλοφορία του δίσκου σας, παρουσιάζετε ξανά αυτά τα τραγούδια συμπράττοντας με τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Κύπρου και τη Νεανική Χορωδία της ορχήστρας, μαζί με επίλεκτους μουσικούς από την τζαζ ορχήστρα σας. Τι καθόρισε την απόφασή σας γι’ αυτή τη συνεργασία; Τριάντα χρόνια μετά, ήταν σημαντικό για μένα να αρχίσω τις συναυλίες μου για τον δίσκο αυτόν με τη Συμφωνική Ορχήστρα Νέων Κύπρου, διότι θεωρώ ότι έχουμε την υποχρέωση να μεταλαμπαδεύουμε τις μουσικές αυτές όπως και την προσέγγιση αυτή, η οποία έχει απόλυτη σχέση με την έννοια της ποιοτικής μουσικής, στα παιδιά μας, στις επόμενες γενιές. Κάποια απο τα τραγούδια αυτά γράφτηκαν το 1939 και θα τα παίξουν τα παιδιά μας το 2024. Είναι μεγάλη η ευτυχία και η συγκίνησή μου που συμπράττω με την εξαιρετικού επιπέδου Συμφωνική Ορχήστρα Νέων μας, με τις άρτιες ενορχηστρώσεις και διασκευές του σπουδαίου μουσικού και πιανίστα μου Γιώργου Μορφίτη, ο οποίος δουλεύει για την ολοκλήρωσή τους πάνω από ενάμιση χρόνο, υπό την ευθύνη του άξιου μαέστρου της ΣΟΝΚ Γιώργου Κουντούρη, ο οποίος συνέβαλε στο να είναι η ορχήστρα των νέων μας τόσο υψηλών προδιαγραφών.

–Τι σημαίνει για σας αυτή η αλληλεπίδραση με τους νέους; Η συνεργασία και αλληλεπίδραση μου με τα ταλαντούχα μας παιδιά, τα οποία εργάζονται και μελετούν άπειρες ώρες, αποτελεί δώρο. Το να βρίσκομαι στο ενεργειακό τους πεδίο, να ακούω πόσο όμορφα και δεξιοτεχνικά παίζουν τις μουσικές του δίσκου μου με μεγάλη λεπτομέρεια και γνώση, να τους χαμογελώ, να τα ενθαρρύνω, να μου ανταποδίδουν το χαμόγελο, να με ενθαρρύνουν και αυτά, αυτές οι στιγμές που μοιραζόμαστε σε ένα διάλογο μέσω μουσικής, με θεραπεύει σε ένα βαθύ κυτταρικό επίπεδο. Αντλώ πηγαία ευτυχία από την καθαρή ενέργεια που λαμβάνω από τα παιδιά και τη μουσική. Έχω ταξιδεύσει σε ολόκληρο τον κόσμο, έχω συνεργαστεί με ορισμένους από τους σημαντικότερους μουσικούς και ορχήστρες της γης, και πρέπει να πω -χρειάζεται να το κατανοήσουμε εδώ στη μικρή μας Κύπρο- ότι η Συμφωνική Ορχήστρα Νέων μας είναι απο τις σπουδαιότερες, σε επίπεδο επαγγελματισμού, ταλέντου, πειθαρχίας, αρτιότητας, σοβαρότητας, και πάλι ταλέντου. Ισάξια με επαγγελματικές ορχήστρες ενηλίκων! Μπράβο στα υπέροχα παιδιά μας, στον καλλιτεχνικό διευθυντή Γιώργο Κουντούρη και σε ολόκληρη την άξια ομάδα του Ιδρύματος της Συμφωνικής. Ευχαριστώ την συνεργάτιδά μου και παραγωγό όλων μου των πρότζεκτ Βαλεντίνα Καραντώνη, διότι αυτό αποτελεί πρωτοβουλία της ιδίας, με πολλά χρόνια ενδελεχούς και μεθοδικής δουλειάς, προετοιμασίας και οράματος.

-Η συναυλία που θα δοθεί τη Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου είναι εδώ και μέρες sold out. Σας ενδιαφέρει να δώσετε κι άλλες συναυλίες; Εύχομαι να επαναληφθεί πολλές-πολλές φορές, σε όλες τις πόλεις της Κύπρου, ώστε να μπορέσουν να το βιώσουν και να το απολαύσουν πολλοί άνθρωποι.

-Έχετε δημιουργήσει το σπουδαίο εκπαιδευτικό πρόγραμμα μουσικής ακρόασης Re-be στα σχολεία. Ποιος είναι ο στόχος του; Η αγάπη μου για τη μουσική, τα παιδιά και τους νέους μας, με οδήγησε στη δημιουργία του προγράμματος Re-bE, για τα σχολεία όλων των βαθμίδων στην Κύπρο, από πέρσι και στην Ελλάδα. Πρόκειται για μουσική ακρόαση από τον διαδικτυακό ραδιοφωνικό σταθμό Re-bE Radio που μεταδίδεται μόνο στα σχολεία, με μουσικές που σπανίως ακούγονται από άλλα μέσα, κυρίως κλασική μουσική. Το πρόγραμμα αποσκοπεί στην καλλιέργεια και στην ηρεμία παιδιών, εφήβων, εκπαιδευτικών, όπως και στη δημιουργία καινούργιων ακροατηρίων που να εκτιμούν διαφόρων ειδών μουσικά είδη, στα οποία να μπορούν να παρουσιάζουν τις μουσικές τους οι μουσικοί μας. Εμπίπτει επίσης στις Καλές Πρακτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Το πρόγραμμα είναι επίσημα εγκεκριμένο από το κυπριακό υπουργείο Παιδείας. Κύριος χορηγός του Re-bE -powered by- είναι ο Φιλελεύθερος από το 2017.

–Η τζαζ ήταν πάντα στο επίκεντρο της μουσικής σας. Τι είναι αυτό που σας ιντριγκάρει σ’ αυτό το είδος μουσικής; Η μουσική αυτή μου ταιριάζει πρωτίστως ως είδος. Είναι κάτι που δεν εξηγείται εύκολα, αποφασίζει η καρδία. Όταν ακούω ή τραγουδώ τζαζ νιώθω ότι ανήκω, εμπνέομαι, αισθάνομαι ασφαλής, γαλήνια, ευτυχισμένη. Νιώθω ότι «είμαι στο σπίτι μου» μουσικά. Η τζαζ μας μορφώνει, μας διαπαιδαγωγεί εμάς τους μουσικούς τη στιγμή που παίζουμε, καθώς τραγουδούμε. Απαιτεί από εμάς να είμαστε πάντα καινούργιοι, καινοτόμοι, μας ενδυναμώνει, μας ισορροπεί διά της αρμονίας, διά του αυτοσχεδιασμού στον οποίο βασίζεται. Κάθε φορά που ασχολούμαι με την τζαζ μαθαίνω κάτι καινούργιο για τον εαυτό μου, με γεμίζει ενθουσιασμό, αισιοδοξία και δύναμη για την ύπαρξή μου και αγάπη για τους συνανθρώπους μου.

Η τζαζ χρησιμοποιεί άλλων ειδών συγχορδίες, βάσει του reharmonization και των voicings, εναρμονίζει τις ήδη υπάρχουσες «κανονικές» συγχορδίες ταυτόχρονα με την πράξη της δημιουργίας, μετατρέποντας τες σε άλλες, μη αναμενόμενες, οι οποίες όμως ταιριάζουν αρμονικά όπως και να τις χρησιμοποιήσεις, προσδίδοντας καινούργια στοιχεία και πληροφορίες στο κάθε μουσικό έργο. Ακολουθώντας τους κανόνες, τους καταργεί και δημιουργεί καινούργιους πάνω στους οποίους μπορούν να πατήσουν άλλοι και να δημιουργήσουν εκ νέου. Συνθέτουμε και ενορχηστρώνουμε την ίδια στιγμή, κάθε φορά που παίζουμε τζαζ.

-Επιλέγετε συνήθως οι μουσικοί σας να είναι της τζαζ; Η τζαζ μας καθοδηγεί να μελετούμε με πειθαρχία, και μετά μας ενθαρρύνει να απελευθερωνόμαστε μέσα σ’ αυτό το πλαίσιο, να είμαστε αυθεντικοί, ξεχωριστοί. Όποιο είδος μουσικής και να τραγουδώ, επιλέγω οι μουσικοί μου συνεργάτες να είναι της τζαζ. Προσδίδουν μία καινούργια πνοή ελευθερίας, μουσικότητα και αέρα σε ό,τι είδος επιλέγω να τραγουδώ.

–Πόσο σημαντικός είναι ο πειραματισμός και ο αυτοσχεδιασμός στη δουλειά σας; Κατέχουν ένα μεγάλο και σημαντικό μέρος της έκφρασης και της σχέσης μου με τη μουσική, με την δουλειά μου ως γυναίκα δημιουργός. Αυτοσχεδιασμός σημαίνει πλεύση χωρίς συγκεκριμένη μουσική κατεύθυνση. Υπάρχουν φορές και μέρες που αισθάνομαι ότι η φόρμα, η δομή ενός «κανονικού» τραγουδιού, δεν μπορεί να «χωρέσει» ούτε να εκφράσει αυτά που αισθάνομαι και που έχει την ανάγκη να εκφράσει η φωνή μου, η ψυχή μου. Ο αυτοσχεδιασμός είναι μια άσκηση συνειδητής παρουσίας στη συγκεκριμένη στιγμή. Η φωνή μου αποφασίζει για την κατεύθυνση και για το αφήγημα, και εγώ ακολουθώ. Είναι σαν μια προσευχή, σαν μια ικεσία προς εκεί όπου κατοικεί το καλό, αποτελεί μια έκφραση ευγνωμοσύνης. Η φωνή μου επικοινωνεί με τη μουσική εκεί όπου υπάρχει καθαρότητα πρόθεσης, εκεί όπου βρίσκονται όλες οι πληροφορίες που ζητώ – και τη στιγμή εκείνη γίνομαι το δοχείο, το μέσο για να τις λάβω.

-Στις εμφανίσεις σας παίζει μεγάλο ρόλο ο χώρος όπου τραγουδάτε; Η στιγμή του αυτοσχεδιασμού έχει απόλυτη σχέση με την ιερότητα του χώρου και του χρόνου, του σώματος και της φωνής, της γνώσης, της λύτρωσης. Εκείνη την ώρα συγχωρώ και λαμβάνω συγχώρεση – για μένα και για όλους, προς εμένα και προς όλους. Παραμένουμε παρούσες και παρόντες σ’ εκείνη τη στιγμή και αφήνουμε την ψυχή, τη σκέψη, τη φωνή να εκφράσουν ό,τι έχουν την ανάγκη να εκφράσουν. Άλλοτε γίνεται αλληλεπίδραση με την ακουστική του χώρου, άλλοτε με αυτά που περιέχει ο χώρος.

–Ποιοι μουσικοί ή συνθέτες άσκησαν μεγάλη επιρροή στο μουσικό σας έργο; Ο Chick Corea και ο Μίκης Θεοδωράκης.

-Πρόσφατα αυτοσχεδιάσατε σε ένα χώρο τέχνης στη Λεμεσό, στις παλιές Αποθήκες Χαρουπιών του PSI Foundation. Πώς ήταν αυτή η εμπειρία; Στις 27 Ιουλίου, φέτος, είχα μία αυτοσχεδιαστική περφόρμανς στο πλαίσιο της σημαντικότερης έκθεσης Σύγχρονης Τέχνης που έχει γίνει ποτέ στην Κύπρο, στο «Casts of an Island», του αγαπητού μου φίλου, εκδότη και συλλέκτη Νίκου Παττίχη, με θέμα τη συμπλήρωση 50 χρόνων από την τουρκική εισβολή. Ήταν μία τέλεια εμπειρία να αυτοσχεδιάζω ανάμεσα στα υπέροχα έργα τέχνης. και σε σχέση με την ακουστική του χώρου στο ενδιαφέρον αυτό κτήριο, δείγμα του μοντερνισμού στην Κύπρο. Με κρατά πάντα σε μια ενδιαφέρουσα εγρήγορση, σε μια υγιή περιέργεια για μάθηση και εξερεύνηση καινούργιων τρόπων να χρησιμοποιώ/αξιοποιώ τη φωνή μου, το phrasing μου ως τραγουδίστρια. Ο αυτοσχεδιασμός αποτελεί τον τρόπο μου να ηρεμώ, να επικοινωνώ με τον εσώτερο εαυτό μου, με τη μουσική, με τον περιβάλλοντα χώρο. Μέσα από αυτόν γίνομαι καλύτερη, ο αυτοσχεδιασμός με βοηθά να υπάρχω.

Η χρυσή πορεία του δίσκου που έγραψε ιστορία

Η Αλέξια είναι απόφοιτος του Berklee College of Music, του παγκοσμίου φήμης πανεπιστημίου της τζαζ στις ΗΠΑ. Έχει διακριθεί και αναγνωριστεί ως η πρώτη γυναίκα καλλιτέχνιδα η οποία εισήγαγε την αμερικανική φωνητική τζαζ στο ελληνικό mainstream.

Φέρνοντας τις γνώσεις της από την αμερικανική στην ελληνική τζαζ μουσική σκηνή, παραμένει πιστή στις αυθεντικές ενορχηστρώσεις του δίσκου «Η Αλέξια ερμηνεύει τα κλασικά» και της εποχής, αποτίνοντας φόρο τιμής στους εξαιρετικούς Έλληνες τζαζ μουσικούς: Τον σπουδαίο πιανίστα, συνθέτη, ενορχηστρωτή και μαέστρο Μίμη Πλέσσα, τον Γιάννη Σπάρτακο, τον Γιώργο Μουζάκη, τον Γιώργο Λαβράνο, τον Τάκη Μωράκη κ.ά. Οι ενορχηστρώσεις έγιναν από τον αείμνηστο Κώστα Καπνίση, γνωστό ανά την υφήλιο για τα soundtracks του και ως «ο Έλληνας Ennio Morricone».

Ο δίσκος τιμά τη χρυσή εποχή του ελληνικού κινηματογράφου και της ελληνικής τζαζ από το 1930 ώς το 1960, ανακαλώντας τραγούδια και ενορχηστρώσεις που θυμίζουν τις παλιές αυθεντικές Big Band και που αναδεικνύονται από τη μοναδική ερμηνεία της Αλέξιας, μεταφέροντας τον ακροατή στην εποχή που ακούγονταν τα τραγούδια αυτά. Ο δίσκος κυκλοφόρησε τον χειμώνα του 1993 μέσω της BMG (Sony Music) και έχει διαγράψει μια χρυσή πορεία στην Ελλάδα και στο εξωτερικό ως ένας από τους πιο αγαπημένους και πολυσυζητημένους του ελληνικού πενταγράμμου. Περιέχει τραγούδια-θρύλους όπως «Το πρώτο ραντεβού», «Είσαι παιδί μου πειρασμός», «Τι είναι αυτό που το λένε αγάπη», «Η σκλάβα», «Αν σ’ αρνηθώ», και πολλά άλλα που απεικονίζουν μια ιστορική εποχή της μουσικής σε μια άλλη Ελλάδα, χρόνια πριν.