Η Ελληνίδα πρωταγωνίστρια παρουσιάζει από τις 19 Μαρτίου και στην Κύπρο, την -πάντα- sold out παράστασή της στην Ελλάδα, «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη», και μας μιλά για την επιτυχία, την υστεροφημία, την Ιστορία, την θεατρική Τέχνη της που την έκανε σταρ.  

-Το θεατρικό «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη» είναι η συνέχεια της ταινίας και του θεατρικού «Σμύρνη μου αγαπημένη» – η εξέλιξη ουσιαστικά της Φιλιώς, και η εγκατάστασή της στην Θεσσαλονίκη, μετά την Μικρασιατική καταστροφή. Είχες ήδη δρομολογήσει το συγκεκριμένο θεατρικό, ακόμη και πριν γράψεις το «Σμύρνη μου αγαπημένη»; Όχι. Ούτε είχα φανταστεί την τεράστια επιτυχία του πρώτου, ούτε ότι θα γινόταν ταινία, αργότερα. Είχα σκεφτεί μια πετυχημένη πορεία για την παράσταση, αλλά δεν περίμενα κάτι τόσο μεγάλο, ούτε να είμαστε με την Φιλιώ «παρέα», δέκα χρόνια τώρα.

-Αυτό το «κακό» των Ελλήνων, που παρατηρούμε συνεχώς, ο ένας να «βγάλει το μάτι» του άλλου, γιατί νομίζεις διαιωνίζεται ακόμη; Αυτό αποδεικνύει την σχέση που έχουμε με τους αρχαίους Έλληνες, για όσους το αμφισβητούν. Ακόμα και σπουδαίους ανθρώπους κατηγόρησαν, όπως τον Σωκράτη, ή τον Περικλή -που τον έβγαλαν κλέφτη-, και μετά τους τιμώρησαν. Είναι «εθνικό ελάττωμα» ενός πολύ ωραίου λαού, που όμοιός του δεν υπάρχει άλλος! Έννοιες όπως η γενναιοδωρία δεν υπάρχει στους υπόλοιπους Ευρωπαίους, ή η μεγαλοψυχία μας και η ευστροφία. Από εμάς ξεκινάει το κακό που θα ακούς να λένε για μας στο εξωτερικό.

–Αυτό είναι που έζησες κι εσύ κατά κόρον στα καλλιτεχνικά –  τον φθόνο και τη ζήλεια; Ναι. Έχω ζήσει την ζήλεια και τον φθόνο, αλλά, εντάξει, είναι φυσικό. Όταν έχεις κάνει μια τόσο μεγάλη καριέρα, δυσανάλογη για την δική μας μικρή χώρα, είναι δύσκολο να μην δεχθείς ζήλεια. Είναι, όμως, τόσο μεγάλη η αγάπη που έχω δεχθεί από το κοινό, που δεν θα σταθώ σε μικροπρέπειες. Όταν σε τέτοια εποχή, η παράσταση «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη»  γεμίζει με 1500 άτομα το Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης, για δύο μήνες, ε, δεν θα σταθώ στα μικρά!

–Εσύ, για παράδειγμα, θα «παραδεχόσουν» εύκολα το ταλέντο μιας νέας συναδέλφου σου; Και το παραδέχομαι, αλλά -κυρίως- το υποβοηθώ να φανεί. Είναι γνωστό αυτό. Και για όλους τους ηθοποιούς – όχι μόνο μιας νέας συναδέλφου. Και ενός μεγάλου σε ηλικία ηθοποιού που δεν τον παίρνουν πια στην δουλειά, και των νέων παιδιών που ξεμυτίζουν στο επάγγελμα και προσπαθούν να πιαστούν από κάπου και να ξεκινήσουν την πορεία τους.

–Ποια στοιχεία της Φιλιώς έχεις εσύ; Όλοι οι ρόλοι έχουν κάτι από εμάς, αλλά δεν γράφονται επειδή μας μοιάζουν. Ούτε ξεκινάς έτσι… Γιατί τότε δεν είσαι ηθοποιός. Μέσα από το παίξιμο, χωρίς να το καταλαβαίνεις, βγαίνουν τα στοιχεία. Ο θεατής βλέπει στο πρώτο μέρος την Φιλιώ, που είναι στα πολύ ωραία της και στα δυνατά της, να είναι αρχόντισσα. Όταν έρχονται τα δύσκολα, σηκώνει τα μανίκια και αντιμετωπίζει τη ζωή. Όπως έχουν κάνει, άλλωστε, εκατομμύρια γυναίκες στον κόσμο. Γυναίκες που φαίνονται εύθραυστες και καλομαθημένες στα δύσκολα, κάνουν τα πάντα για τις οικογένειές τους και τον εαυτό τους.

-Τι κρατούσε εσένα όρθια σε περιόδους δύσκολες της ζωής σου; Νομίζω η αγάπη των δικών μου. Είναι ευλογία το ότι είχα μια εξαιρετική οικογένεια, της οποίας -και με την Μαριτίνα αργότερα-, ήταν δυνατό το στήριγμά της. Επίσης, η δημιουργία. Όταν κάποιος είναι δημιουργικός, τότε αυτό είναι κίνητρο στη ζωή του. Δεν ξέρω αν ήμουν σκέτο «ηθοποιός» και θα περίμενα από τους άλλους να δουλέψω, αν θα ήταν το ίδιο… Το θεωρώ δύσκολο αυτό που κάνουν οι συνάδελφοί μου, δηλαδή ένας ηθοποιός να περιμένει από την εκάστοτε Μιμή να βρει δουλειά. Είναι δύσκολο και επώδυνο. Από μικρή, ωστόσο, είχα την ικανότητα να γράφω, και αργότερα να σκηνοθετώ… Ε, αυτό μου το έκανε πιο δημιουργικό! Πάντα ήμουν αυτόνομη.

–Όλο αυτό που συμβαίνει πάντως με σένα τα τελευταία χρόνια, δεν έχει ανεβάσει τον πήχη πολύ ψηλά για την επόμενή σου δουλειά; Για εμένα ο πήχης δεν έχει πέσει ποτέ από ψηλά όπου πάντοτε βρισκόταν. Όσο περνάνε τα χρόνια, και ένας καλλιτέχνης έχει πετύχει, πρέπει τότε από μόνος του να βάζει τον πήχη ψηλά.

–Σωματικά, πώς αντέχεις; Ε, είμαι έτσι εγώ, είναι η φτιαξιά μου. Έτσι ήταν και οι γονείς μου, αλλά είναι και θέμα ψυχής. Όταν θέλεις κάτι πολύ, τα καταφέρνεις. Απλώς οι άνθρωποι παραιτούνται εύκολα. Εγώ, λοιπόν, είμαι επίμονη και ανθεκτική. Όποιος δεν έχει υπομονή ή ασχολείται με το τι είπε ο ένας και τι έκανε ο άλλος, τότε δεν προχωράει! Πρέπει να έχεις στόχο και να τον ακολουθείς.

-Φοβάσαι το ρίσκο που παίρνεις σε κάθε τέτοια μεγάλη παραγωγή; Ή -να χτυπήσω ξύλο- μια υποτιθέμενη αποτυχία; Είναι υποθετική ερώτηση, όπως καταλαβαίνεις! (γέλια). Είναι λάθος να βάζεις στόχο την επιτυχία – γιατί η επιτυχία είναι το αποτέλεσμα. Εμένα, ο διακαής μου στόχος ήταν να κάνω κάτι για τη Σμύρνη, δεν πήγα να κάνω κάτι για τον εαυτό μου ή για το «ταμείο», γιατί δεν ήξερα πως θα πάει το ταμείο. Ήταν τόση μεγάλη η επιθυμία, που έκανα ενδελεχή έρευνα, βρήκα τους καλύτερους συνεργάτες γιατί ήθελα άρτιο αποτέλεσμα. Αυτό είδε ο κόσμος, αγάπησε την παράσταση, και μετά ήρθε η επιτυχία.

-Νιώθεις την ευθύνη του να ειπωθεί σωστά η Ιστορία; Την ευθύνη βεβαίως και την έχω! Όταν γράφεις μια ιστορία βασισμένη επάνω σε αληθινά γεγονότα, ή θα ασχοληθείς σοβαρά και θα φας χρόνο, ή τότε μην το κάνεις. Είναι θέματα εθνικά και ιερά αυτά, δεν είναι κομματικά. Πάντα κάνω την έρευνα μόνη μου, γιατί μπορεί κάποιος που θα σου μιλήσει να είναι ιστορικά πονεμένος από την μια πλευρά, ή ο άλλος να κατηγορήσει τον Βενιζέλο κ.λπ… Θέλω να βάζω όλα τα γεγονότα, χωρίς ίχνος διδασκαλίας.

–Θεωρείς πως κι εμείς, οι Έλληνες, ήμασταν πάντοτε στη σωστή πλευρά της Ιστορίας; Πως δεν αδικήσαμε λαούς, όπως άλλωστε συνέβη έναντί μας από άλλους λαούς; Ασφαλώς και αδικήσαμε λαούς. Δεν αδικήσαμε τους Μικρασιάτες με τις επιπόλαιες αποφάσεις μας; Αλλά και την ίδια την Ελλάδα την αδικήσαμε. Όλοι γκρινιάζουμε! Και οι Κύπριοι είναι Έλληνες, κι αν μπορούσαμε να συζητήσουμε και να συμφωνήσουμε, πιθανότατα το θέμα της Κύπρου θα ήταν σε καλύτερο επίπεδο. 

–Με τα ιστορικά αυτά θέματα με τα οποία καταπιάνεσαι, αισθάνεσαι και λιγάκι σαν «πρέσβειρα» της Ελλάδας στο εξωτερικό; Ως προς το εξωτερικό, αισθάνομαι Πρέσβειρα της Ελλάδας. Έχω όραμα να βγει προς τα έξω η Τέχνη και η Ιστορία μας. Για τους ξένους, η Ελλάδα σταματάει στην Αρχαία Ελλάδα, ξέρουν τα πάντα, αλλά μέχρι εκεί. Ποτέ δεν έχει ασχοληθεί το κράτος, ώστε να στείλει στο εξωτερικό πράγματα που αφορούν στη συνέχεια μας. Και τι δεν έχει η Ιστορία μας; Βυζάντιο, Φράγκους, Επανάσταση, Σμύρνη… Έχω δώσει αγώνα για να ακουστεί η ιστορία της Σμύρνης! Πρόσφατα, η ταινία παίχτηκε στην Όπερα της Συρίας, μετά στην Ισπανία κ.α.

–Και δεν σταματάς εδώ! Ετοιμάζεις και ένα ντοκιμαντέρ για τον Έλγιν. Αυτό το ντοκιμαντέρ είναι μελλοντικό μεν, κοντινό δε. Ετοιμάζω ένα δραματοποιημένο ντοκιμαντέρ, στο οποίο ο θεατής θα βλέπει τον Λόρδο και τη Λαίδη Έλγιν, τους γονείς τους, τους συνεργάτες τους, και όλη την υπόθεση της κλοπής των Μαρμάρων του Παρθενώνα. Εγώ θα είμαι η αφηγήτρια, και θα μιλούν σημαντικά πρόσωπα σ’ αυτό, από τον Διευθυντή του Μουσείου Ακρόπολης μέχρι την Vanessa Redgrave, και την Amal Clooney. Το ντοκιμαντέρ θα προβληθεί πρώτα στην ΕΡΤ και μετά στο εξωτερικό.

–Αγωνιάς για το μέλλον της ανθρωπότητας, Μιμή; Αγωνιώ για την κάθε μέρα. Η κατάσταση είναι κακή. Όπως τελειώνει το «Κι από Σμύρνη… Σαλονίκη», όπου πάνε στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, και είναι η ίδια γενιά που έζησαν την Μικρασιατική Καταστροφή και τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο -μια γενιά που όλο πολεμούσε-, εκεί κάπου στο τέλος της παράστασης, μια ηθοποιός λέει: «Μα, δεν τελειώνουν ποτέ οι πόλεμοι;». Το έργο είναι επίκαιρο, και εμείς πάλι στη μέση δύο πολέμων. Η εβραϊκή κοινότητα φεύγει από Ισραήλ και έρχονται στην Κύπρο, όπως παλιά συνέβαινε το αντίθετο: Έφευγαν από τη Θεσσαλονίκη για να πάνε στη Παλαιστίνη που ήταν το «σίγουρο» μέρος. Μια διαρκής ανόητη πάλη και μετακίνηση των λαών. Δεν είναι τυχαίο ότι κάθε 100 χρόνια η Ιστορία επαναλαμβάνεται! Το 1918 ήταν η Ισπανική γρίπη, και 100 χρόνια μετά ήρθε ο Covid-19, το 1922 ήταν η καταστροφή της Σμύρνης, και τώρα έχουμε πόλεμο στην Ουκρανία και την Παλαιστίνη.

–Νομίζεις πως η Τέχνη, η δική σου «γλώσσα», μπορεί να συμβάλει στο να αλλάξουν πράγματα στον κόσμο; Μπορεί να επηρεάσει. Η Τέχνη πάντα επηρεάζει, έστω και υποδόρια. Όταν βλέπεις ένα έργο, δεν παίζει ρόλο αν οι πρόσφυγες είναι από την Μικρά Ασία ή τα Κατεχόμενα γιατί η κάθε οικογένεια έχει σκοτωμένους ή αγνοούμενους. Αυτό που προσπαθώ να πω είναι ότι ποτέ δεν πρέπει να αδιαφορούμε. Τι να σκέφτομαι, δηλαδή; Ότι επειδή έχω το σπίτι μου και το εξοχικό μου, δεν θα με αγγίξει τίποτα; Όταν βλέπεις κάτι δίπλα σου, θα έρθει και σε εσένα! Είμαι εναντίον της ξενοφοβίας και τον αποκλεισμό των μεταναστών. Πρέπει να τους αγκαλιάσουμε. Και θέλω να τονίσω σε αυτό το σημείο πως όλα τα έσοδα από όλες τις παραστάσεις στην Κύπρο θα πάνε στον Ερυθρό Σταυρό – κι είμαι πολύ χαρούμενη για αυτό.

–Είσαι πάντως ενεργή στα social media, όπου συχνά λες την γνώμη σου για κοινωνικά θέμα, χωρίς φόβο… Είμαι Ελληνίδα και προσπαθώ για την Ελλάδα. Δεν έχει να κάνει με την δική μου φήμη, ούτε με το να είμαι ενεργή για να αποκτώ followers! Ούτε με ενδιαφέρει να διαφημίζω προϊόντα. Έχω κάνει τα πάντα στη πορεία μου. Και διαφημίσεις πολλές -πρώτη εγώ τις έκανα-, και εκατοντάδες εξώφυλλα – τα έχω χορτάσει όλα! Όταν έχεις φτάσει να σε βραβεύει η Ακαδημία Αθηνών, τότε συνειδητοποιείς πως από εδώ και μπρος, πρέπει να κάνεις πράγματα για τη χώρα σου ή για να βοηθήσεις άλλους ανθρώπους.

–Πολλοί αναρωτιούνται πάντως: Πώς η Μιμή, που είναι μια γυναίκα της αστικής τάξης «μιλάει» τόσο πολύ στον λαό, στον καθημερινό άνθρωπο; Πώς συνυπάρχουν αυτά τα δύο; Ίσα-ίσα, αυτοί που είναι αληθινοί αστοί είναι απλοί. «Αστός» είναι κάποιος από μορφωμένη οικογένεια, και όχι ένας που έχει λεφτά. Κατάγομαι από μια οικογένεια, όπου η μόρφωση ήταν το πρώτο μέλημα. Μόρφωση είχαν και οι γονείς μου, και οι παππούδες μου. Έτσι κι εγώ. Δεν πάτησα την πεπονόφλουδα της αλαζονείας και του να το παίζεις σπουδαίος. Αισθάνεσαι ευγνώμων όταν έρχεται κοντά σου ο κόσμος, γιατί δεν έχεις το κόμπλεξ να ανέβεις κοινωνικά. Πολλοί, αυτοί που δεν έχουν μόρφωση, θέλουν να αποδείξουν ότι είναι σπουδαίοι.

–Χωρίς να θέλω να κάνω σύγκριση, τα ίδια κάποτε έλεγαν και για την Αλίκη – πώς μία γυναίκα που έμενε κοντά στα Ανάκτορα, στην Στησιχόρου, «μιλάει» τόσο πολύ στον λαό και έρχεται πολύ κοντά του… Είναι θέμα ενσυναίσθησης των καθημερινών προβλημάτων του κόσμου, νομίζεις; Δεν ξέρω. Νομίζω είναι φυσιολογικό για όποιον έχει πάρει τόση πολλή αγάπη, να μην έχει την ανάγκη να παριστάνει κάτι. Ούτε έπαιξα ποτέ ότι είμαι ένα «λαϊκό κορίτσι». Πάντα ήμουν ο εαυτός μου. Και ξέρεις πολύ καλά, Γιώργο, πως και 200 άτομα να έρθουν στο καμαρίνι μου, θα καθίσω και θα μιλήσω με όλους – και θα το απολαύσω!

–Ναι, είμαι μάρτυρας σε αυτό! Αλήθεια, αν ήσουν ιστορικό πρόσωπο, ποιο θα ήθελες να ήσουν και για ποιο λόγο; Ποια ιστορική εποχή σε εκφράζει πιο πολύ; Μου αρέσει ό,τι έχει να κάνει με τον 19ο αιώνα και τις αρχές του 20ού. Αν ήμουν ιστορικό πρόσωπο, μάλλον θα ήμουν η Μπουμπουλίνα! (γελάει). 

-Είναι το κάρμα; Μάλλον! Αλλά θα ήμουν ωραία ντυμένη! (γέλια). Όταν είχα ρωτήσει τον Βολανάκη «πώς να προσεγγίσω την Μπουμπουλίνα;», εκείνος μου απάντησε «η Μπουμπουλίνα δεν ήταν ηρωίδα, όταν τα έκανε όλα αυτά. Την φθόνησαν, την κυνήγησαν, αλλά εκείνη ήταν δυνατή, αντιστάθηκε και πολέμησε. Και έγινε ηρωίδα!».

–Σε ενδιαφέρει η υστεροφημία σου, Μιμή; Τι θα λένε οι άνθρωποι στο μέλλον για σένα και ποιο θα είναι το αποτύπωμά σου στην Τέχνη; Κάνεις δεν μπορεί να προβλέψει τι θα λένε! Αλλά δεν θα με νοιάζει κιόλας, γιατί δεν θα είμαι εδώ.

–Γιατί συνεχίζεις να «αντιστέκεσαι» στην τηλεόραση; Όπως, άλλωστε, παρακολουθείς κι εσύ, από σήριαλ που προβάλλονται τελευταία, γίνονται κινηματογραφικού επιπέδου δουλειές και στην τηλεόραση: «Maestro», «Ψυχοκόρες», «Milky Way», «Η Μάγισσα» κ.λπ. Σε φοβίζει κάτι στην τηλεόραση; Όταν άρχισε η μυθοπλασία να παίρνει μπρος πάλι, άρχισα την ταινία της «Σμύρνης», που κόστισε ένα τεράστιο ποσό, οπότε ήταν σαν να έκανα 10 μυθοπλασίες μαζί! Αλλά και σαν κούραση, με μια τέτοια ταινία ήταν σαν να έκανα πέντε σειρές μαζί! Όλα μαζί δεν γίνονται. Είμαι πάντα ανοιχτή. Βέβαια, τώρα θα γυρίσω στην τηλεόραση. Το δεύτερο μέρος θα το κάνω σειρά, με το τίτλο «Madre».

–Αυτό δεν είναι γνωστό! Γιατί θα αλλάξει ο τίτλος; Τη Θεσσαλονίκη την έλεγαν «La Madre de Israel» ή «Προσφυγομάνα». Επίσης, «Madre» σημαίνει «Μάνα».

–Η εικόνα μιας γυναίκας που κοιμάται και ξυπνάει έχοντας μόνο το θέατρο στο μυαλό της, είναι λανθασμένη τελικά; Πάντα με τον ίδιο τρόπο ζω. Είμαι ένα περίεργο κράμα ανθρώπου. Όσο ευτυχισμένη είμαι με κόσμο ή στην σκηνή με 1000 άτομα γύρω μου, ή έξω σε κάποια εκδήλωση, άλλο τόσο ευτυχισμένη νιώθω και όταν είμαι μόνη μου, ολομόναχη, όπου διαβάζω, γράφω, ακούσω μουσική. Πλέον, βαριέμαι τα κοσμικά. Το καλύτερό μου είναι να μείνω σπίτι με την Μαριτίνα, να μαγειρέψουμε και να δούμε σειρές στην τηλεόραση!

Χορηγοί επικοινωνίας: Ο Φιλελεύθερος, Active 107.4

Ελεύθερα, 17.3.2024