HAUSER: Η συνέπεια είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο

Για τον αντισυμβατικό Κροάτη τσελίστα κάθε φορά στη σκηνή είναι σαν την πρώτη. Μιλήσαμε μαζί του με αφορμή την πρώτη του εμφάνιση στην Κύπρο.

Γεννημένος στην Πούλα της Κροατίας, σε μουσική οικογένεια, ο Στιέπαν Χάουσερ ήξερε από μικρός τι ήθελε να κάνει στη ζωή του: να εκτοξεύσει τη δημοφιλία του βιολοντσέλου. Και τη δική του, φυσικά. Με όχημα το γνωστό μουσικό δίδυμο των 2Cellos που σύστησε με τον συμπατριώτη του Λούκα Σούλιτς, εστίασε στην παρουσίαση μιας νέας μουσικής πρότασης, έξω από τις παραδόσεις της κλασικής, της ποπ ή της ροκ. Στη σόλο πορεία του υιοθέτησε το επαγγελματικό όνομα HAUSER και πλέον λογίζεται ένας «σούπερ σταρ με βιολοντσέλο». Με βασικό προσόν την εκρηκτικότητά του, αρέσκεται να επαναπροσδιορίζει διαρκώς τα καλλιτεχνικά του όρια. Ο ίδιος θυμάται ότι από μικρός, όταν οι συνομήλικοί του τον κορόιδευαν για την αφοσίωσή του στη μουσική, έβαζε τον πήχη όσο πιο ψηλά γινόταν και ήταν «αντάρτης», αφού εστίαζε μόνο στη συγκίνηση του κοινού, μακριά από θεωρίες και νόρμες. Και μέχρι σήμερα εξακολουθεί να κυνηγά το όνειρό του με την ίδια ορμή και αποφασιστικότητα.

-Ποιες είναι προσδοκίες του κοινού από μια δική σας συναυλία; Α, μπορούν να περιμένουν μια τρελή παράσταση. Είναι ένα ολόκληρο ταξίδι στην ιστορία της μουσικής, γιατί ξεκινάω με κάποια κλασικά κομμάτια, έργα γνωστών συνθετών από το παρελθόν, μετά αρχίζω να παίζω μερικές ρομαντικές μπαλάντες, ύστερα κάποια soundtrack ταινιών και μετά, σταδιακά, η παράσταση γίνεται όλο και πιο τρελή και τελειώνει με μια ολόκληρη μπάντα, με τραγούδια που όλοι μπορούν να χορέψουν και να χοροπηδούν και να συμμετέχουν σ’ ένα μεγάλο πάρτι. Είναι λοιπόν σαν ένα ρόλερ- κόστερ διαφορετικών συναισθημάτων.

-Αυτό δεν είναι που πραγματικά απολαμβάνετε να κάνετε; Νομίζω ότι είναι πολύ σημαντικό ν’ αγαπάς αυτό που κάνεις. Γιατί αν το απολαμβάνεις πραγματικά, τότε το απολαμβάνουν και οι άλλοι. Επειδή μεταδίδεις αυτή τη θετική ενέργεια, τη χαρά, την αγάπη. Και είναι πάντα ωραίο να βλέπεις κάποιον να απολαμβάνει, ξέρετε. Όταν βλέπεις κάποιον χαρούμενο και γεμάτο, αυτό φέρνει χαμόγελο και στο δικό σου πρόσωπο. Είναι μεταδοτικό.

–Τι απολαμβάνετε περισσότερο στις περιοδείες; Λοιπόν, το κομμάτι που είμαι στη σκηνή είναι το καλύτερο, γιατί αυτό γεννήθηκα να κάνω: να μοιράζομαι τη μουσική, να είμαι σόουμαν, διασκεδαστής, να σκορπίζω συναισθήματα. Το άλλο μέρος δεν είναι τόσο ενδιαφέρον, ξέρετε, με τα ταξίδια από πόλη σε πόλη και από χώρα σε χώρα. Είναι που έχει τόσο πολλά logistics από πίσω όλο αυτό, μόνο και μόνο για 1-2 ώρες στη σκηνή. Πάντως, τελικά αξίζει τον κόπο.

–Ήταν δημοφιλής η κλασική μουσική για ένα παιδί στην ηλικία σας, όταν ξεκινήσατε να παίζετε και ειδικά ένα όργανο όπως το βιολοντσέλο; Τι σας παρακίνησε ν’ αφοσιωθείτε τελικά σ’ αυτό; Πράγματι, η κλασική μουσική δεν ήταν καθόλου δημοφιλής, ειδικά εκεί που μεγάλωσα. Ακόμη περισσότερο δεν ήταν δημοφιλές το βιολοντσέλο. Δεν ήταν εύκολο για μένα, γιατί με κορόιδευαν κι όσο μεγάλωνα, οι συνομήλικοι μου έπαιζαν ποδόσφαιρο ή το έπαιζαν σκληρά αντράκια, ενώ εγώ ήμουν απλώς ένας «χαζός» τύπος που έπαιζε βιολί ή κιθάρα, ή… πώς το λένε τελοσπάντων αυτό το όργανο. Οι πλείστοι δεν ήξεραν καν τι είναι το βιολοντσέλο. Αυτό με πείσμωνε ως παιδί και με εξέγειρε. Ήθελα να τους αποδείξω ότι μια μέρα θα είμαι πιο κουλ από όλους αυτούς. Με το βιολοντσέλο! Κι όπως βλέπετε, πολλά χρόνια αργότερα, τα κατάφερα.

–Όντως… Ωστόσο, νιώσατε ποτέ ότι χάσατε μέρος από τα παιδικά και τα εφηβικά σας χρόνια κυνηγώντας αυτόν τον σκοπό; Ναι, αλλά όταν ήμουν μικρός, είχα επίγνωση ότι πρόκειται για μια θυσία που θα με αποζημιώσει. Έλεγα στον εαυτό μου «δούλεψε σκληρά και θυσίασε για να το απολαύσεις αργότερα». Το έβλεπα σαν επένδυση. Έλεγα επίσης στον εαυτό μου «μη χάνεις χρόνο τώρα για να κυνηγάς κορίτσια, αργότερα θα σε κυνηγούν εκείνα» (γέλια).

–Φανταζόσασταν τότε ότι μια μέρα θα γινόσασταν ένας παγκοσμίως διάσημος μουσικός; Ναι, το ήξερα. Ήμουν τόσο επικεντρωμένος σ’ αυτό! Ναι, ήμουν τρελός. Έλεγα ότι θέλω να γίνω ο καλύτερος, ο σπουδαιότερος, το νούμερο ένα. Πρέπει να στοχεύεις πάντα ψηλά. Έτσι σκεφτόμουν. Ότι θέλω να γίνω καλύτερος από τον Ροστρόποβιτς, από όλους τους μεγάλους τσελίστες. Είχα αυτόν τον στόχο από πολύ μικρός. Ήθελα να κάνω το βιολοντσέλο δημοφιλές, να φέρνω μάζες, εκατομμύρια ανθρώπους, να γεμίζω αρένες και γήπεδα. Κανείς δεν με πίστευε, αλλά εγώ ήμουν σίγουρος γι’ αυτό. Έκανα εικόνα τον εαυτό μου σ’ αυτά τα σενάρια και συνέχιζα, δεν αμφέβαλλα ούτε δευτερόλεπτο. Κι αυτό είναι το κλειδί: να είσαι τόσο σίγουρος και να μην ακούς κανέναν, απλώς αγνόησέ τους. Να είσαι συγκεντρωμένος και να αγνοείς τον θόρυβο που κάνουν οι άλλοι άνθρωποι.

Ένιωθα τη μουσική στην καρδιά μου ενώ όλοι μιλούσαν για βαρετές θεωρίες. Και μόνο θεωρία, θεωρία, θεωρία. Το σημαντικό όμως είναι να δώσεις μια παράσταση, να συγκινήσεις το κοινό, να χαρίσεις κάποια ωραία αισθήματα

–Μετά από όλα αυτά τα χρόνια, πριν από κάποια παράσταση, νιώθετε ενθουσιασμένος ή νευρικός; Νευρικός, όχι. Ενθουσιασμένος, ναι. Είναι πάντα μεγάλος ο ενθουσιασμός να βλέπεις τόσους ανθρώπους να έρχονται για σένα και να ανυπομονούν. Είναι σαν μια έκρηξη αδρεναλίνης. Κάθε φορά που ανεβαίνω στη σκηνή είναι σαν την πρώτη. Κάθε φορά! Είναι πάντα φρέσκο για μένα. Και κάθε συναυλία είναι διαφορετική, γιατί διαφορετική είναι πάντα και η ατμόσφαιρα, διαφορετικοί οι άνθρωποι, νιώθεις διαφορετική ενέργεια στον αέρα κι είναι πάντα μια νέα εμπειρία.

–Θεωρείτε ότι η ευελιξία και η προσαρμοστικότητα του βιολοντσέλου ως οργάνου είναι υποτιμημένη; Ο κόσμος το θεωρεί ακόμη ένα αυστηρά κλασικό όργανο; Ναι, έτσι καθιερώθηκε. Πότε ως μέρος συνόλου μουσικής δωματίου, πότε ως μέρος συμφωνικής ορχήστρας κ.λπ. Δεν θεωρούνταν καν κάτι το ιδιαίτερο. Κι αυτό πραγματικά με ενοχλούσε, γιατί πάντα ήξερα ότι το βιολοντσέλο είναι για πολύ περισσότερα. Ήθελα να αποδείξω ότι στην πραγματικότητα μπορεί να παίξει ό,τι θέλεις. Ποτέ δεν μπόρεσα να καταλάβω γιατί τόσοι πολλοί τσελίστες παίζουν τα ίδια και τα ίδια κομμάτια, το ίδιο ρεπερτόριο, εκατοντάδες χρόνια τώρα, ξανά και ξανά και ξανά. Μπορείς να κάνεις πολλά με το βιολοντσέλο. Κι αυτό έκανα. Απέδειξα ότι το βιολοντσέλο μπορεί να είναι τόσο κουλ όργανο και να χρησιμοποιείται με πολλούς διαφορετικούς τρόπους. Και τώρα, το κάνουν όλοι.

–Αισθάνεστε καθώς εξερευνάτε τη μουσική και ειδικά το βιολοντσέλο, ότι έχει προκαθορισμένα όρια; Αυτός ήταν πάντα ένας μεγάλος αγώνας για μένα. Σε όλη σου τη ζωή ακούς αυτές τις μετριοπαθείς παραινέσεις από δασκάλους ή από συμμαθητές. Πήγαινα σε masterclasses, σε διαγωνισμούς κι απλά συναντούσα τόσους περιττούς κανόνες. Πώς να παίξεις, πώς να φέρεσαι, πώς να εκτελείς. Και απλά τα αγνοούσα όλα αυτά. Βρήκα τον μπελά μου πολλές φορές γι’ αυτό. Επειδή ένιωθα τη μουσική στην καρδιά μου ενώ όλοι μιλούσαν για βαρετές θεωρίες. Και μόνο θεωρία, θεωρία, θεωρία. Το σημαντικό όμως είναι να δώσεις μια παράσταση, να συγκινήσεις το κοινό, να χαρίσεις κάποια ωραία αισθήματα. Αυτός είναι ο λόγος που η εστίασή μου ήταν αυτή, από μικρή ηλικία. Αγνοούσα τους δασκάλους μου, αγνοούσα τις σχολές, τους μαέστρους. Ήμουν πραγματικός επαναστάτης από μικρός.

–Αν ο στόχος είναι να συγκινήσει κανείς το κοινό, να το εμπνεύσει, να το διασκεδάσει, ποιες είναι οι προϋποθέσεις για να είναι σε θέση να το πετύχει; Μην παρεξηγηθώ. Οπωσδήποτε είναι σημαντικό να έχεις καλό υπόβαθρο, καλή σχολή, καλή εκπαίδευση, να μάθεις την τεχνική, τα πάντα. Αλλά μετά πρέπει να βρεις τη δική σου φωνή, τον δικό σου τρόπο να λειτουργείς. Τώρα παρατηρείται ένα άλλο πρόβλημα. Πολλοί προσπαθούν να μιμηθούν αυτό που κάνω, αλλά παρακάμπτοντας τα βασικά βήματα. Παραλείπουν τα θεμέλια, τη σκληρή δουλειά, τη σταδιακή πρόοδο, τις σπουδές κι όλο το ταξίδι που είναι απαραίτητο. Εγώ δεν ξεκίνησα να το κάνω αυτό που κάνω από την πρώτη μέρα. Προηγήθηκε σκληρή δουλειά για πολλά χρόνια. Αυτό είναι το πρόβλημα με τα social media στις μέρες μας. Οι άνθρωποι θέλουν να κάνουν απευθείας κάτι, πριν μάθουν τα βασικά.

-Ας μιλήσουμε για τη μοναξιά του σολίστ πάνω στη σκηνή. Τι είναι καλό και τι κακό σε σχέση μ’ αυτό; Η μοναξιά σου είναι ένα κομμάτι της ζωής που πρέπει να αποδεχτείς. Αν θέλεις να είσαι καλλιτέχνης που ταξιδεύει, που μοιράζεται τη μουσική, πρέπει να αποδεχτείς το τίμημα που το συνοδεύει αυτό. Πολύ συχνά λείπεις από το σπίτι, είσαι με τον εαυτό σου. Αλλά αυτό για μένα δεν ήταν μεγάλο πρόβλημα, διότι ακόμα κι ως μικρό αγόρι ήμουν πάντα στον δικό μου κόσμο, βυθισμένος στις δικές μου σκέψεις. Ήμουν κάπως απομονωμένος από τον κόσμο από μικρή ηλικία. Αυτό μπορεί μερικές φορές να είναι δύσκολο, αλλά ταυτόχρονα σε βοηθά να ωριμάζεις και να εξελίσσεσαι. Από εδώ πηγάζει η δημιουργικότητα, από τη μοναχικότητα. Διαφορετικά, εάν αποσπάται η προσοχή σου όλη την ώρα από τους άλλους ανθρώπους, δεν μπορείς να κάνεις και πολλά.

–Ποιο είναι το νόημα του τίτλου «Alone Together»; Επιλέξαμε αυτόν τον τίτλο την εποχή της πανδημίας του κορωνοϊού. Δεν υπήρχαν συναυλίες τότε, το κοινό δεν μπορούσε να έρθει, οπότε έπαιζα σε άδειες αρένες. Με παρακολουθούσαν online, μέσω streaming, οπότε ήταν σαν να είμαι μόνος, αλλά ταυτόχρονα να είμαστε όλοι μαζί. Αυτό είναι όλο.

–Με τι συναισθήματα αναπολείτε το κεφάλαιο της μουσικής σας πορείας με το σχήμα 2Cellos; Έχετε αποκλείσει από το μυαλό σας το ενδεχόμενο μιας νέας επανένωσης με τον Λούκα Σούλιτς; Λοιπόν, πάντα υπάρχει μια πιθανότητα. Δείτε για παράδειγμα τους ABBA. Μπορεί να το κάνουμε κι εμείς όταν κοντεύουμε τα 100. Πάντως, τώρα ο Λούκα είναι οικογενειάρχης, περιμένει το τέταρτο παιδί του- το πιστεύετε; Εγώ είμαι τρελός και θέλω να κατακτήσω τον κόσμο, να κοιτάξω την καριέρα μου. Είμαστε δύο εντελώς διαφορετικές προσωπικότητες και με διαφορετικές προτεραιότητες τώρα πια. Εμένα αυτή τη στιγμή μ’ ενδιαφέρει αυτός ο συνδυασμός ρομαντικού-λατίνο-αισθησιακού-κλασικού. Ο Λούκα θέλει αυτή την εποχή να συνθέσει τη δική του μουσική. Ωστόσο, μια μέρα οι 2Cellos μπορεί να επιστρέψουν. Ποτέ δεν ξέρεις.

–Είναι κάτι υπαρκτό το λεγόμενο «βαλκανικό πνεύμα»; Το εντοπίζετε με κάποιο τρόπο στην προσωπικότητα, το ταπεραμέντο, τη δουλειά σας; Ναι, σίγουρα. Είναι ένα πολύ ιδιαίτερο πνεύμα, γιατί σ’ αυτό το μέρος του πλανήτη, γνωρίζουμε τι είναι ζωή. Ξέρουμε πώς να ζούμε, πώς να απολαμβάνουμε την καθημερινότητα. Στη Δύση επικεντρώνονται περισσότερο στη δουλειά. Δουλειά, χρήματα, πάλι δουλειά κι ούτε χρόνος για έναν καφέ, για λίγη διασκέδαση. Φυσικά, είναι σημαντικό να δουλεύεις, αλλά το νόημα του να δουλεύεις είναι να κερδίσεις κάποια λεφτά για να μπορείς μετά να απολαύσεις τη ζωή. Δεν είναι αυτοσκοπός τα λεφτά. Το να απολαμβάνεις τη ζωή, είναι βασικό. Μου αρέσει λοιπόν να ταξιδεύω στις γειτονικές χώρες και να βλέπω αυτόν τον τρόπο ζωής, να νιώθω την ατμόσφαιρα και το φρόνημα. Να βλέπω ανθρώπους να βγαίνουν έξω, να απολαμβάνουν τη ζωή. Αυτές οι στιγμές είναι που αξίζουν. Το διαπιστώνω και στις συναυλίες μου. Οι άνθρωποι στα Βαλκάνια είναι πιο ζεστοί, με ανοιχτή καρδιά και μεγάλα συναισθήματα.

–Ποια είναι η μεγαλύτερη φιλοδοξία σας από εδώ και πέρα; Εξακολουθώ να κυνηγώ το όνειρό μου και δεν τα παρατάω ποτέ. Η συνέπεια είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο. Όταν μπορείς πάντα να προχωράς μπροστά, είσαι συνεπής.

–Δεν νιώθετε ότι έχετε πετύχει τους στόχους σας; Ναι, αλλά πάντα υπάρχουν περισσότερα. Διότι πάντα θέλεις να πας στο επόμενο επίπεδο και στο επόμενο και στο επόμενο. Αλλά για μένα αυτό είναι απόλαυση, είναι ο τρόπος ζωής μου. Γουστάρω να το κάνω αυτό. Ποτέ δεν το βλέπω σαν σκληρή δουλειά.

–Ποιες είναι οι πηγές της έμπνευσής σας; Α, είναι πολλές. Οι γυναίκες. Οι γυναίκες, η φύση, ένα ηλιοβασίλεμα. Κάτι όμορφο.

–Είπατε «οι γυναίκες» δύο φορές. Θα το κρατήσω έτσι… Εντάξει.

–Ποια ήταν η χειρότερη εμπειρία που είχατε ποτέ κατά τη διάρκεια μιας παράστασης; Α, δεν το βλέπω έτσι. Το ζήτημα είναι ακόμα κι αν συμβεί κάτι κακό, να το μετατρέπεις σε μέρος της παράστασης. Αν κάτι σταματήσει να λειτουργεί, αν το βιολοντσέλο πάψει να παίζει, αν σπάσει μια χορδή ή χαλάσει το δοξάρι, απλώς παίρνω το μικρόφωνο και αρχίζω να κάνω αστεία μέχρι να αποκατασταθεί το πρόβλημα. Έτσι, ποτέ δεν βλέπω ένα πρόβλημα ως πρόβλημα. Πάντα μετατρέπω το απρόοπτο σε διασκέδαση κι έτσι νομίζω ότι πρέπει να κάνει ένας καλλιτέχνης. Διότι έτσι η συναυλία γίνεται ακόμα πιο αξέχαστη, έχεις να θυμάσαι κάτι αστείο.

–Ποιος είναι ο χειρότερος εφιάλτης σας; Δεν ξέρω. Είμαι πάντοτε θετικός. Αυτή είναι και η συνταγή. Μπορείς πάντα να επιλέγεις τη θετική πλευρά των πραγμάτων. Αυτό ισχύει για όλα.