Θέματα της ταυτότητας και του ανήκειν αναδεικνύει η 3η Μπιενάλε Λάρνακας. Η Ολλανδή επιμελήτρια Yev Kravt φιλοδοξεί ότι μέσα από αυτή τη διοργάνωση οι καλλιτέχνες θα εξερευνήσουν νέες ιδέες, έχοντας παράλληλα υπόψη τους το πολιτιστικό και ιστορικό πλαίσιο της Λάρνακας και της Κύπρου.

– Τα τελευταία τρία χρόνια μοιράζετε τον χρόνο σας μεταξύ Λάρνακας και Άμστερνταμ. Ποιες είναι οι εντυπώσεις σας από τη Λάρνακα; Είναι ένα ξεχωριστό μέρος για μένα, έχει μια συγκεκριμένη μαγεία που με γοήτευσε. Η Λάρνακα δεν είναι μόνο μια όμορφη και μοναδική πόλη, με πλούσια πολιτιστική ιστορία και βιοτεχνική κληρονομιά, αλλά με κέρδισε και η ζεστασιά και η φιλοξενία της τοπικής κοινωνίας.

– Πώς αντιμετώπισαν οι Λαρνακείς την Μπιενάλε; Έχω εντυπωσιαστεί από τον τρόπο που η πόλη αγκαλιάζει τη σύγχρονη τέχνη και τον πολιτισμό. Πιστεύω ότι η Μπιενάλε έχει σημαντικό ρόλο σ’ αυτό: Παρέχει την ευκαιρία στους καλλιτέχνες να εξερευνήσουν σημαντικά θέματα, αλλά και στην πόλη να επιδείξει τη μοναδική πολιτιστική της κληρονομιά. Είναι ένα έργο για όλη την πόλη, που φιλοξενεί μια σειρά από παράλληλες καλλιτεχνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις – θέατρο, παραστάσεις, εκπαιδευτικά προγράμματα, συναυλίες, διαλέξεις και εργαστήρια, βασισμένα στο θέμα «Home Away from Home». Έχω αρχίσει να νιώθω ντόπια και είμαι ευγνώμων για την ευκαιρία να γίνω μέρος της Μπιενάλε της Λάρνακας και της πολιτιστικής κοινότητας της πόλης.

– Ποιο είναι το στοίχημα που βάλατε ως επιμελήτρια; Ο βασικός μου στόχος είναι να δημιουργήσω μια έκθεση αυθεντική και γνήσια για τη Λάρνακα και τους κατοίκους της. Πιστεύω ότι δεν έχει σημασία ο καθορισμός υψηλών στόχων, αλλά μάλλον το πώς θα ανταποκριθεί η πόλη, θα ξεδιπλωθεί και θα αλληλεπιδράσει με το θέμα που δημιουργήθηκε γι’ αυτήν. Το «Home Away from Home» σχεδιάστηκε προσεκτικά μετά από προβληματισμό, ανάμεσα σ’ εμένα και τους πολίτες, και είναι ουσιαστικά ένα γράμμα αγάπης προς την πόλη. Πιστεύω ακράδαντα ότι η σύγχρονη τέχνη έχει τη δύναμη να προκαλεί ουσιαστικές συζητήσεις για σημαντικά θέματα. Πιστεύω ότι, δημιουργώντας μια πλατφόρμα για καλλιτέχνες σε όλο τον κόσμο για να εξερευνήσουν και να εκφράσουν τις απόψεις τους για το θέμα του «Home Away from Home», μπορούμε να προσφέρουμε μια ισχυρή εμπειρία στους θεατές που θα τους ενθαρρύνει να αναλογιστούν τη δική τους αίσθηση του σπιτιού και του ανήκειν.

– Ποιους προβληματισμούς επιδιώκετε να αναπτύξετε μέσα από τη θεματική «Σπίτι μακριά από το σπίτι»; Σκοπός μου είναι να εξερευνήσω την περίπλοκη και πολύπλευρη έννοια του «Home Away from Home» μέσα από τη σύγχρονη τέχνη. Ελπίζω να εκφραστούν διάφορες ανησυχίες σχετικά με τη μετανάστευση, τον εκτοπισμό, την ταυτότητα και το ανήκειν. Ένας από τους κύριους προβληματισμούς που επιδιώκω να αναπτύξω είναι η εμπειρία του εκτοπισμού και οι προκλήσεις που αντιμετωπίζουν άτομα και κοινότητες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους λόγω πολιτικών, οικονομικών ή κοινωνικών παραγόντων. Είναι επίσης η πολυπλοκότητα της ταυτότητας στον σημερινό παγκοσμιοποιημένο κόσμο. Με την ταχεία μετακίνηση ανθρώπων και πολιτισμών, η παραδοσιακή έννοια του «σπιτιού» έχει γίνει πιο ρευστή και διφορούμενη. Η Μπιενάλε διερευνά τους διαφορετικούς τρόπους με τους οποίους τα άτομα και οι κοινότητες διαπραγματεύονται την ταυτότητά τους και την αίσθηση ότι ανήκουν σε έναν όλο και πιο διασυνδεδεμένο κόσμο.

– Γεννηθήκατε στην Κριμαία και μεγαλώσατε στο Άμστερνταμ. Πού νιώθετε ότι είναι το σπίτι σας; Ως κάποια που γεννήθηκε στην Κριμαία, μεγάλωσε στην Ολλανδία, σπούδασε στο Άμστερνταμ, στο Παρίσι και στο Χονγκ Κονγκ, ζώντας σε διάφορα μέρη συνειδητοποίησα ότι το «πού» δεν σχετίζεται απαραίτητα με την ιδέα του σπιτιού. Για μένα, το σπίτι δεν είναι ένα φυσικό μέρος ή τοποθεσία. Είναι μια συγκεκριμένη επίγνωση, ένα συναίσθημα που βιώνεις. Είναι δύσκολο να περιγραφεί, αλλά όταν το νιώθεις, απλά ξέρεις. Μερικές φορές είναι το βλέμμα στα μάτια κάποιου, ή ο ήχος της θάλασσας, ή μια μυρωδιά από το αρτοποιείο. Ως επιμελήτρια, θα οργανώσω επίσης τη δική μου έκθεση με θέμα «Σπίτι, μακριά από το σπίτι», για να μοιραστώ την οπτική μου για το θέμα.

– Με ποια κριτήρια θα γίνει η επιλογή των καλλιτεχνών; Ο στόχος είναι μια ποικιλόμορφη και δυναμική έκθεση που να αντικατοπτρίζει την πολυπλοκότητα και την ποικιλομορφία του θέματος και των καλλιτεχνών που το εξερευνούν. Το έργο του καλλιτέχνη πρέπει να είναι ποικίλο και περιεκτικό, από τη φωτογραφία ώς τη ζωγραφική, από τις εγκαταστάσεις πολυμέσων ώς τις παραστάσεις. Η διαδικασία επιλογής θα βασιστεί σε πολλά κριτήρια, όπως η συνάφεια του έργου με το θέμα, η καλλιτεχνική του αριστεία και καινοτομία, η ικανότητά του να σχετιστεί με την τοπική κοινότητα.

– Σας ενδιαφέρει, δηλαδή, τα έργα να έχουν μια σύνδεση με τον τόπο; Αναζητούμε καλλιτέχνες που είναι πρόθυμοι να εξερευνήσουν νέες ιδέες, έχοντας παράλληλα υπόψη το πολιτιστικό και ιστορικό πλαίσιο της Λάρνακας και της Κύπρου. Μας ενδιαφέρει επίσης να προωθήσουμε ανερχόμενους καλλιτέχνες και όσους δεν είχαν ακόμη την ευκαιρία να εκθέσουν σε διεθνή σκηνή. Η διαδικασία επιλογής θα γίνει από εμένα και τα μέλη της επιτροπής, η οποία θα εξετάσει το portfolio και την πρόταση κάθε καλλιτέχνη: Είναι ο ιστορικός τέχνης και ο διευθυντής του μουσείου Lars Kaerulf Mοller από τη Δανία, η ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια Νίκη Παπασπύρου από την Ελλάδα, η εννοιολογική καλλιτέχνιδα πολυμέσων Λία Λαπίθη από την Κύπρο και ο Bertan Selim από την Ολλανδία, υπεύθυνος συγκέντρωσης χρημάτων και επικοινωνίας του Prince Claus Fund.

– Πιστεύετε ότι η Μπιενάλε θα δώσει νέα ώθηση στα πολιτιστικά πράγματα της Λάρνακας; Απολύτως. Θα παρουσιάσει τη σύγχρονη τέχνη σε ένα ευρύ κοινό, συγκεντρώνοντας καλλιτέχνες, επιμελητές, συλλέκτες και λάτρεις της τέχνης απ’ όλο τον κόσμο. Είναι σημαντικό να αποκεντρώνουμε την τέχνη και να τη φέρνουμε σε διαφορετικές κοινότητες. Είναι μια μοναδική ευκαιρία για πολιτιστική ανταλλαγή, συνεργασία και δικτύωση. Επιπλέον, τα παράλληλα δημόσια και εκπαιδευτικά προγράμματα που απευθύνονται στην τοπική κοινωνία, θα ενισχύσουν την εκτίμηση για τη σύγχρονη τέχνη. Η Μπιενάλε αναμφίβολα θα συμβάλει στην πολιτιστική ζωντάνια, όχι μόνο της Λάρνακας αλλά και της Κύπρου, και θα αφήσει διαρκή αντίκτυπο στην καλλιτεχνική σκηνή του νησιού.

– Πώς επηρέασε η επαφή σας με την τέχνη τον δικό σας χαρακτήρα; Αυτή είναι μια όμορφη ερώτηση που πρέπει να κάνουμε όλοι στον εαυτό μας. Πιστεύω στην τέχνη ως παράγοντα ουσιαστικής αλλαγής. Η δύναμή της βρίσκεται στην ικανότητά της να συλλαμβάνει μια στιγμή, μια ανάμνηση, ένα ίχνος πραγματικότητας, ένα συναίσθημα ή μια ιδέα. Κάθε δημιουργική έκφραση βρίσκει νέες ευφάνταστες μορφές και ζωντανεύει με διάφορους τρόπους. Πιστεύω στην ομορφιά πίσω από τη ζωή, και καθώς η ζωή αλλάζει συνεχώς, το ίδιο κάνει και η τέχνη, η οποία μπορεί να αλλάξει την οπτική μου όταν χρειάζεται. Είναι η αντανάκλαση της κοινωνίας και της εσωτερικής φωνής κάποιου που μερικές φορές αντιστοιχεί με τη δική μου. Στην περίπτωση της Μπιενάλε Λάρνακας, αυτή η φωνή ψάχνει σπίτι.

Η 3η έκδοση της Μπιενάλε Λάρνακας με θέμα «Home Away from Home» θα πραγματοποιηθεί από τις 11 Οκτωβρίου μέχρι τις 24 Νοεμβρίου 2023.

Ελεύθερα 26.3.2023