Την Κυριακή 19 Ιανουαρίου τέθηκε σε εφαρμογή η πρώτη φάση της συμφωνίας μεταξύ της κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου του Ισραήλ με… αλήθεια με ποιους; Τη Χαμάς; Οι οποίοι, τι; Εκπροσωπούν το Παλαιστινιακό έθνος; Και σε ποιο βαθμό;
Εκτός δηλαδή από την κατάπαυση του πυρός και την απελευθέρωση ενός ελάχιστου αριθμού ομήρων, τι άλλο σημαίνει αυτή η συμφωνία για τους δυο ορκισμένους εχθρούς; Τι άλλο παραμένει να γίνει; Η αντιμετώπιση της ανθρωπιστικής κρίσης στη Γάζα; Η ανταλλαγή των υπόλοιπων ομήρων ένθεν και ένθεν που δεν προβλέπονταν σε αυτή την πρώτη φάση; Η αποχώρηση του ισραηλινού στρατού από τη Λωρίδα της Γάζας; Η παράδοση των νεκρών ομήρων που σκοτώθηκαν ενώ βρίσκονταν σε αιχμαλωσία; Η ανοικοδόμηση της Γάζας; Και ύστερα; Διασφαλίζεται έτσι η ειρήνη στην περιοχή;
Αλήθεια, τι πραγματικά κουβαλά μαζί της αυτή η πολυκαιρισμένη πληγή; Πότε άρχισε να ματώνει η γειτονιά μας; Πόσες εκεχειρίες έχουν υπογραφτεί και πόσες έχουν πραγματικά εφαρμοστεί; Δυο λαοί που βρέθηκαν, ναι, βρέθηκαν να ζουν στην ίδια περιοχή, ο ένας δίπλα στον άλλο, ο ένας εις βάρος του άλλου, ο ένας μισώντας τον άλλο. Ή μήπως δεν είναι ακριβώς έτσι;
Σε ένα συγκλονιστικό αφήγημα που είχα διαβάσει παλιότερα με τον τίτλο «Ήταν το Χιρμπέτ Χιζέ» που κυκλοφόρησε στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μελάνι, ο Ισραηλινός συγγραφέας του Γιζάρ Ζμιλάνσκυ, όντας στρατιώτης ο ίδιος, αφηγείται σε πρώτο πρόσωπο μια επιχείρηση εκκένωσης και κατάληψης ενός Παλαιστινιακού χωριού κατά τον πρώτο αραβοϊσραηλινό πόλεμο. Χωρίς να μεταφέρει σκληρές αιματηρές εικόνες, αποδίδει την φρίκη του πολέμου αλλά και τις ενοχές που πρέπει να την συνοδεύουν, μ’ ένα λυγμό.
Τον ίδιο λυγμό αναγνώρισα και στο βιβλίο του Νιρ Κοέν που έπεσε πρόσφατα στα χέρια μου στην αγγλική του έκδοση. Κι αμέσως, είχα την τεράστια επιθυμία να το κάνω γνωστό ανάμεσα σε μας, τους ελληνόφωνους. Ανέλαβα τη μετάφρασή του στα ελληνικά και το βιβλίο κυκλοφορεί ήδη από τις εκδόσεις Μελάνι.
Δε πρόκειται για μυθιστόρημα· είναι η δική του προσωπική ιστορία, ο δικός του αγώνας που δεν τελειώνει με τη συμφωνία της Κυριακής. Ο Νιρ Κοέν, ένας απόγονος επιζώντων του Ολοκαυτώματος, ανήκει στην τρίτη γενιά των πολιτών του κράτους του Ισραήλ. Ένας πολίτης που αγαπά τη χώρα του και ξέρει να την υπερασπίζεται. Έχει όμως αντίληψη και γνώμη για ό,τι στράβωσε από τότε. Έχει το σπάνιο εκείνο χάρισμα να μπορεί να δει και την άλλη όψη του νομίσματος, έχει την ψυχή να σηκώνεται όρθιος χωρίς φόβο και χωρίς πάθος και να αγωνίζεται για το δικό του δίκιο μα συγχρόνως, και για το δίκιο του άλλου. «Αγαπώ το Ισραήλ, συμπαραστέκομαι στην Παλαιστίνη» είναι ο τίτλος της προσωπικής του ιστορίας. Στα ελληνικά δώσαμε τον τίτλο «ΟΧΙ ΣΤΟ ΟΝΟΜΑ ΜΑΣ», ένα σύνθημα που αναγνωρίζεται διεθνώς ως η απάντηση των όσων έχουν το σθένος να κοιτάξουν τα ατοπήματα στον κόσμο που πλάσαμε, κάθε φορά που το δίκιο του ενός πάει να γίνει η ταφόπλακα του άλλου.
Δεν ξέρω αν η ευαισθησία μου στα όσα ταλανίζουν τη γειτονιά μας, πηγάζει από τη δική μου προσφυγική ταυτότητα. Ίσως να ψάχνω να βρω παράλληλες ντροπές, για να εξιλεώσω τις δικές μας. Εσείς, πάντως, σ’ αυτό το βιβλίο, θα βρείτε τον Άνθρωπο· αυτόν που δεν διστάζει να σηκώσει το κεφάλι έξω από τους εθνοτισμούς και τους εθνικισμούς για μια ελπίδα· τη λαχτάρα για «ζωή γεμάτη ειρήνη και αγάπη».
