Ζαχαρίας Μαυρής Άυλη βοήθεια, Εκδόσεις Κ. Επιφανίου, 2023
Το νέο μυθιστόρημα του Ζαχαρία Μαυρή, αν δεν είναι συγκυριακό της παρούσας πολεμικής κρίσης, ευλόγως δύναται να εικάσει κάποιος ότι έχει πηγή έμπνευσης την οξεία σημερινή αντιπαράθεση μεταξύ ΗΠΑ, ευρωπαϊκών χωρών και Ρωσίας μετά την εισβολή της στην Ουκρανία και με τους εντεινόμενους εξοπλισμούς στην κλιμάκωση των συρράξεων την αναβίωση ενός νέου Ψυχρού Πολέμου. Ο παραλληλισμός είναι εμφανής, τοποθετώντας την περιγραφική ανέλιξη των δρώμενων στην τρίτη φάση (1974-1987) του πρώτου ψυχροπολεμικού ανταγωνισμού μεταξύ των τότε δύο υπερδυνάμεων.
Η αφηγηματική, ωστόσο, πλοκή εδράζεται στον ιστορικό άξονα των συμφραζομένων μέσα από τις εκτεταμένες παρεκβάσεις των πολιτικοκοινωνικών γεγονότων, τις αναφορές των στρατιωτικών συγκρούσεων σε χώρες επιρροής των αντιμαχόμενων στρατοπέδων και τις αποκαλύψεις των συνωμοτικών σχεδιασμών στις ένθεν και ένθεν μυστικές τους υπηρεσίες. Η συνύφανση με τα ευρηματικά νήματα των μεταφυσικών φαινομένων της παραψυχολογίας και της ερμηνευτικής πλην ατελέσφορής τους απόπειρας με νόμους των θετικών επιστημών, όπως και η συνεκτική ενσωμάτωση φιλοσοφικών στοχασμών και ηθικοπνευματικών μηνυμάτων για το μέλλον της ανθρωπότητας, αναγορεύουν το μυθιστόρημα σε μικτό είδος μιας υβριδικής αλλά ενδιαφέρουσας πληθωρικής πολυμορφίας. Εξ ου και χαρακτηρίζεται ως «πολυεδρικό» και «ασυνήθιστο» στο οπισθόφυλλο, που ευσύνοπτα αποτυπώνει την πραγματολογική και μυθοπλαστική του συνάρθρωση με την προέκταση του αλληγορικού του συμβολισμού.
Δεδομένης της ενδελεχούς έρευνας του συγγραφέως στα συγκλονιστικά συμβάντα της εποχής, είναι ορατή η στόχευση της υπόμνησής του για τη συμφωνία των τότε δύο ηγετών, του Αμερικανού Προέδρου Ρήγκαν και του Γενικού Γραμματέως της Σοβιετικής Ένωσης Γκορπατσόφ, που διελάμβανε την εξάλειψη των πυρηνικών όπλων στην Ευρώπη και την αισθητή μείωση των στρατηγικών οπλικών συστημάτων προς αποφυγή ενός τρίτου ολέθριου παγκοσμίου πολέμου. Έκδηλη η υπαρξιακή αγωνία για την έκβαση των τωρινών εξελίξεων και εκκωφαντικά επείγουσα η έκκληση προς τα νυν κέντρα εξουσίας και τους εμπλεκόμενους ισχυρούς ηγέτες, όπως επισημαίνεται πριν από τον επίλογο του βιβλίου: «Η πυρηνική ισχύς τους [των πυραυλικών εγκαταστάσεων] ήταν ικανή να εξαλείψει κάθε μορφή ζωής στη γη και να μετατρέψει τον πλανήτη σε μια άγονη πέτρα, που περιφερόταν γυμνή και νεκρωμένη γύρω από τον ήλιο».
Τα πρώτα κεφάλαια εκτυλίσσουν υποβλητικό το σκηνικό της δράσης στη Φλωρεντία και σε πρωταγωνιστικό ρόλο ένα εξωγήινο πλάσμα με υπερβατικές ιδιότητες. Περιδιαβάζοντας στους δρόμους τους αρχιτεκτονικούς και καλλιτεχνικούς θησαυρούς της πόλης, γνωρίζοντας τους ανθρώπους με τα πάθη και τις αδυναμίες τους, αλλά και επικοινωνώντας με τις αθάνατες μορφές της τέχνης και του πνεύματος, θα στείλει τα αντιφατικά του ευρήματα στον «Κύριο και Καθοδηγητή του». Η άνωθεν απάντηση είναι ότι οι άνθρωποι παρότι αδυνατούν να αισθανθούν και να κατανοήσουν την ολική πραγματικότητα, διαθέτουν όμως δυνατό το ένστικτο και τη λογική της αυτοσυντήρησης. Τον δρόμο επομένως της σωτηρίας τους θα φωτίσει μια συμπαντική «άυλη βοήθεια», σύμφωνα με τον τίτλο και τις αρχικές σελίδες του μυθιστορήματος, που συνιστούν προανάκρουσμα στην εκδίπλωση μιας πολυσχιδούς αναδιηγηματικής τεκμηρίωσης και της ευφάνταστης επεισοδιακής της κορύφωσης.
Η τηλεπαθητική συνεργασία χαρισματικών προσώπων, όπως του Ισραηλίτη Σάρι στην Αμερική με τη Βερόνικα και αργότερα με τον μικρό Ανατόλι στη Ρωσία, μέσω της αγαθοποιού συνέργειας της «Πράσινης Οντότητας ή Παρουσίας», θα επιδράσει στη σκέψη υψηλόβαθμων κυβερνητικών στελεχών, ώστε όχι μόνο να ανατρέψουν τα σχέδια της CIA και της ΚGB, αλλά και εν τέλει αποτρέποντας τους δυνητικούς κινδύνους ενός πυρηνικού ολοκαυτώματος θα πείσουν τους αρχηγούς των χωρών τους να συναντηθούν σε συνόδους κορυφής για επίλυση του προβλήματος των επίφοβων εξοπλιστικών προγραμμάτων στο πλαίσιο μιας αμοιβαίας συναινετικής συνεννόησης. Παρά τις όποιες αμφοτέρωθεν φιλοπόλεμες αντιδράσεις και καχύποπτες ιδεοληψίες με επίκεντρο την Αμερικανική εμμονή στην Πρωτοβουλία Στρατηγικής Άμυνας (SDI), ήτοι τον «πόλεμο των άστρων», οι πολύμηνες διπλωματικές προετοιμασίες οδήγησαν τον Νοέμβριο του 1985 στη διάσκεψη της Γενεύης, της οποίας το σημαντικότερο επίτευγμα υπήρξε η κοινή δήλωση: «Ένας πυρηνικός πόλεμος δεν θα μπορούσε ποτέ να κερδηθεί και δεν θα έπρεπε να διεξαχθεί ποτέ». Πέραν της ευόδωσης των διαπραγματεύσεων ανάμεσα στους πρωταγωνιστές των υπερδυνάμεων, μυθιστορηματικά, βεβαίως, ο συγγραφέας αναθέτει πρωταγωνιστικό ρόλο για τη θετική κατάληξη της ειρηνικής διευθέτησης στον Σάρι και τη Βερόνικα, που με την επίκληση άλλων ανώτερων υπερδυνάμεων, άνοιγαν τη δίοδο περαιτέρω βημάτων προόδου για τον έλεγχο των όπλων και συνακόλουθα για το καλό της ανθρωπότητας. Από τη νέα διάσκεψη στο Ρέικιαβικ στη επόμενη της Ουάσιγκτον, που προέβλεπε την εκατέρωθεν καταστροφή επίγειων οπλικών συστημάτων.
Ποια όμως υπεργήινη συνθήκη εγγυάται σήμερα τον τερματισμό των πολέμων και την επικράτηση της ειρήνης στον πλανήτη;
