Τα τελευταία χρόνια το πλαστικό έχει καταγραφεί στη συνείδηση μας ως ένας μεγάλος εχθρός του περιβάλλοντος. Οι Ολλανδοί αρχιτέκτονες MVRDV μας δείχνουν μια άλλη πτυχή, με μηνύματα προς την ίδια κατεύθυνση.
Η Ταϊλάνδη παράγει 2 περίπου εκατομμύρια τόνους πλαστικών απορριμμάτων τον χρόνο. Το θέμα απασχολεί την κυβέρνηση η οποία έχει θεσπίσει μέτρα τόσο για μείωση της κατανάλωσης όσο και αύξηση της ανακύκλωσης. Στα πλαίσια της Εβδομάδας Σχεδιασμού της Μπανγκόκ, το αρχιτεκτονικό στούντιο MVRDV δημιούργησε ένα τεράστιο χαλί ανακυκλώνοντας μικρά πλαστικά χαλάκια, τα λεγόμενα sua, στα οποία συνηθίζουν να κάθονται οι οικογένειες της Ταϊλάνδης. Με την ολοκλήρωση της Εβδομάδας Σχεδιασμούς, το Mega Mat, όπως έχει ονομαστεί, θα αποσυναρμολογηθεί και τα χαλάκια που θα προκύψουν θα συνεχίσουν να ζουν μια τρίτη ζωή – μερικά θα χαριστούν σε τοπικούς ναούς, άλλα θα γίνουν χαλάκια γιόγκα και άλλα θα μεταποιηθούν σε άλλα προϊόντα, όπως τσάντες.
Με την εγκατάσταση Mega Mat, στην κεντρική πλατεία της Μπανγκόκ, έξω από το Δημαρχείο, στόχος ήταν να αναδειχθούν οι δυνατότητες επαναχρησιμοποίησης του πλαστικού. Η εγκατάσταση εκτείνεται σε 875 τετραγωνικά μέτρα και αποτελείται από πάνω από 500 ανακυκλωμένα πλαστικά χαλάκια. Αρθρωτά κομμάτια, πλεγμένα με ένα παραδοσιακό ταϊλανδέζικο υφασμάτινο μοτίβο, ενώνονται για να δημιουργήσουν ένα υπερμεγέθη Sua για διάφορες εκδηλώσεις. Σε αντίθεση με το τσιμεντένιο πεζοδρόμιο, το χαλάκι παρέχει μια μαλακή επιφάνεια όπου οι άνθρωποι μπορούν να περπατούν ξυπόλητοι, να κάθονται, να ξαπλώνουν, να διαβάζουν ή να παίζουν. Μια γωνία του χαλιού είναι υπερυψωμένη δημιουργώντας από κάτω έναν εκθεσιακό χώρο, όπου περιγράφεται η ιστορία του πλαστικού και της ανακύκλωσης, ενώ εξηγεί επίσης τον χρωματικό κώδικα που εμφανίζεται στο Mega Mat.
Ο σχεδιασμός ακολουθεί ένα μοτίβο που βασίζεται σε δεδομένα της Ταϊλάνδης: Το κόκκινο σημαίνει το ποσοστό των απορριμμάτων που στέλνονται σε ανθυγιεινούς χώρους ταφής. Οι αποχρώσεις του πορτοκαλιού αντιπροσωπεύουν απόβλητα που στέλνονται σε χώρους υγειονομικής ταφής. Το κίτρινο υποδηλώνει μη συλλεγμένα απόβλητα και οι αποχρώσεις του πράσινου στο κέντρο συμβολίζουν το ποσοστό του πλαστικού που ανακυκλώνεται. Τα χρώματα, διατεταγμένα σε ομόκεντρα μοτίβα, αναφέρονται επίσης στις στέγες του Wat Suthat Thepwararam, του ναού που βρίσκεται πίσω από την πλατεία.
«Σε όλο τον κόσμο, οι άνθρωποι κατανοούν πλέον την ανάγκη να σκέφτονται περισσότερο τα αντικείμενα που χρησιμοποιούν και να βλέπουν τα προϊόντα ως μέρος ενός συνδεδεμένου οικολογικού ιστού», λέει ο ιδρυτής του MVRDV, Winy Maas. «Με το σχεδιασμό του Mega Mat, θέλαμε να δούμε τις δυνατότητες που υπάρχουν στα ανακυκλωμένα υλικά. Σε μια πόλη όπου κυριαρχεί το σκυρόδεμα, αυτό το χαλάκι δημιουργεί έναν απαλό χώρο όπου μπορείτε να βγάλετε τα παπούτσια σας, να καθίσετε, να ξαπλώσετε, να διαβάσετε και να παίξετε».
Η ενασχόληση του MVRDV με την ανακύκλωση αποτελεί μέρος των ευρύτερων προσπαθειών του στον τομέα της βιωσιμότητας, καθώς στοχεύει στη μετάβαση της πρακτικής του σε χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Το στούντιο εγκαινίασε πρόσφατα στο Μόναχο την έκθεση Carbon Confessions όπου αφηγείται τις προσπάθειες του για μείωση του άνθρακα σε πολλαπλά επίπεδα: από την ανάπτυξη του λογισμικού CarbonScape για βελτιστοποίηση των εκπομπών των έργων που σχεδιάζει έως τη δημιουργία του The Green Dream Foundation για να αντισταθμίσει τις εκπομπές από τα ταξίδια που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της εργασίας τους.
Αυτές οι προσπάθειες για επαναχρησιμοποίηση, ανανέωση και διατήρηση, αντικατοπτρίζονται σε διάφορα έργα και πρωτοβουλίες παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της ανάπλασης του ποταμού Belvedere από το Heatherwick Studio στις Ηνωμένες Πολιτείες καθώς και προτάσεων από περισσότερες από 750 ομάδες που εξερευνούν το μέλλον της αρχιτεκτονικής στην Μπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας 2025 που θα πραγματοποιηθεί μεταξύ 10 Μαΐου– 23 Νοεμβρίου.
Ελεύθερα 2.3.2025
