Τις απολύτως αναμενόμενες αντιδράσεις προκάλεσε η ανακοίνωση από το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος της διανομής της συμπαραγωγής με τον Θεατρικό Οργανισμό «ζ-η-θ/ Ο ξένος», σε σκηνοθεσία Μιχαήλ Μαρμαρινού, που θα κάνει πρεμιέρα στην Επίδαυρο στις 11 και 12 Ιουλίου.
Μόνο δύο (2) από τους 21 ηθοποιούς που επιλέχθηκαν είναι κυπριακής καταγωγής ή σχετίζονται με το καλλιτεχνικό δυναμικό του νησιού και συγκεκριμένα ο Νεκτάριος Θεοδώρου και ο Νικόλας Γραμματικόπουλος, με τον δεύτερο μάλιστα να δραστηριοποιείται καλλιτεχνικά κυρίως στην Ελλάδα. Το ίδιο ισχύει και για τους υπόλοιπους συντελεστές που υποτίθεται ότι εκπροσωπούν τον ΘΟΚ στη συμπαραγωγή, την Ελένη Μολέσκη (δραματουργική επεξεργασία μαζί με τον Μ. Μαρμαρινό και Α’ βοηθός σκηνοθέτη) και τον Άντη Σκορδή που υπογράφει τη μουσική.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στους τύπους η συμμετοχή του ΘΟΚ στη διανομή είναι αρκετά μεγαλύτερη δεδομένου ότι ακρόαση έγινε μόνο στην Κύπρο, στις 10 και 11 Μαρτίου, και σ’ αυτή προφανώς είχε δικαίωμα συμμετοχής οποιοσδήποτε ηθοποιός σκηνικής ηλικίας από 18 έως 40 ετών. Αυτό σημαίνει ότι ηθοποιοί που ήρθαν από την Ελλάδα ειδικά για την ακρόαση μπορούσαν να επιλεχθούν ως… εκπρόσωποι του ΘΟΚ. Ένα επιπλέον παράδειγμα είναι ηθοποιός που το διάστημα των ακροάσεων βρισκόταν στην Κύπρο, καθώς είναι μέρος του θιάσου του ΘΟΚ στην παραγωγή της Κεντρικής Σκηνής με τον «Επιθεωρητή». Η επιλογή του στη διανομή της καλοκαιρινής «συμπαραγωγής» πιστώνεται στη συμβολή του ΘΟΚ κι ας είναι μόλις η πρώτη του δουλειά στην Κύπρο.
Είναι χαρακτηριστικό επίσης ότι, όπως αναφέρουν πληροφορίες, από έναν κατάλογο 101 γυναικών ηθοποιών που δήλωσαν ενδιαφέρον επιλέγηκαν για την ακρόαση 11 και τελικά έλαβαν μέρος πέντε.
Ουδεμία ευθύνη προφανώς μπορεί να αποδοθεί στον σκηνοθέτη και εμπνευστή της παράστασης, Μιχαήλ Μαρμαρινό, ο οποίος έχει κάθε δικαίωμα να επιλέξει τους ηθοποιούς που κρίνει ότι εξυπηρετούν το καλλιτεχνικό του όραμα, με βάση τη διαθέσιμη δεξαμενή. Καταρχάς, δεν ήταν δική του δουλειά να ψειρίζει τα βιογραφικά σε σχέση με την καταγωγή των υποψηφίων και ακόμη και αν ισχύει η φήμη ότι πολλοί από τους συμμετέχοντες στην ακρόαση ήρθαν «συστημένοι», το πρόβλημα πρέπει να αναζητηθεί στη διαδικασία που ορίστηκε εξ αρχής και ευνοούσε τέτοια φαινόμενα.
Δεδομένου του γεγονότος ότι ο ΘΟΚ συμβάλλει οικονομικά στη συμπαραγωγή με ποσό που αγγίζει τις €150.000, γεννιούνται ερωτήματα που έχουν τεθεί ξανά στο παρελθόν -με μεγαλύτερη μάλιστα καλλιτεχνική συμβολή του ΘΟΚ τότε- σε σχέση με το νόημα τέτοιων συμπαραγωγών. Στη συγκεκριμένη περίπτωση είναι τόσο κραυγαλέα η έλλειψη συντελεστών από το καλλιτεχνικό δυναμικό της Κύπρου που διερωτάται κανείς αν ο ΘΟΚ είναι κάτι περισσότερο από… απλός χορηγός της παραγωγής.
Όπως έχει σημειωθεί πολλάκις σε ανάλογες περιπτώσεις στο παρελθόν, ο ΘΟΚ σε άλλους φορολογούμενους λογοδοτεί και άλλη καλλιτεχνική κοινότητα εκπροσωπεί. Και το ερώτημα είναι, δεδομένου ότι κανείς δεν μπορεί να επιβάλει σε έναν σκηνοθέτη με αυτοσεβασμό τους ηθοποιούς που θα συνθέσουν τη διανομή, αν μια τέτοια συμπαραγωγή είχε εξαρχής κάποιο άλλο νόημα εκτός από το λογότυπο του ΘΟΚ στη μαρκίζα και την παρουσία μελών του ΔΣ το Ιούλιο στο Αργολικό Θέατρο.
Κλαδική Θεάτρου ΠΕΟ: Προσβλητική η συμμετοχή- Ο ΘΟΚ οφείλει απαντήσεις
Η Κλαδική Θεάτρου ΠΕΟ τοποθετήθηκε επί του θέματος τονίζοντας ότι ο Κρατικός Θεατρικός Φορέας της Κύπρου οφείλει να δίνει βήμα, εμπιστοσύνη και φωνή στους Κύπριους δημιουργούς και να επιδιώκει βεβαιως την εξωστρέφεια της κυπριακής δημιουργίας σε διεθνείς διοργανώσεις.
«Είμαστε μάρτυρες μιας αδιαφανούς διαδικασίας, με ελάχιστη έως προσβλητική συμμετοχή Κύπριων δημιουργών και ευρύτερα εγχώριου δυναμικού στο εγχείρημα. Ερωτηματικά προκύπτουν ως προς το πώς επιλέγηκαν τα βιογραφικά για τη συμμετοχή στην ακρόαση που πραγματοποιήθηκε στην Κύπρο από το σκηνοθέτη, ερωτηματικά και σε σχέση με την παρότρυνση για μη κατάθεση βιογραφικών. Το μεγαλύτερο όμως πρόβλημα εντοπίζεται στην ίδια τη διαδικασία που ακολουθήθηκε και κυρίως στα κριτήρια που οδήγησαν σε αυτή τη συνεργασία» αναφέρεται.
Η κλαδική διερωτάται αν θεωρείται «πανάκεια» η συμμετοχή στο Φεστιβάλ Επιδαύρου, αλλά δεν θεωρείται απαραίτητη προϋπόθεση η εύλογη συμμετοχή δημιουργών από την Κύπρο στο εγχείρημα.
«Ειμαστε καυστικοί γιατί αυτή η νοοτροπία, αυτή η πρακτική ακολουθείται εδώ και αρκετά χρόνια και φέτος η αδιαφάνεια και η προβληματική για άλλη μια φορά διαδικασία ξεχείλισε το ποτήρι» σημειώνεται. «Είναι απορίας αξιον, το ΔΣ του ΘΟΚ ειναι ενήμερο και αισθάνεται άνετα με όλα αυτα; Αισθανεται άνετα με τον λιγοστό αριθμό Κύπριων δημιοουργών που θα εργοδοτήσει το καλοκαιρι και τις αδιαφανείς διασικασίες που ακολουθήθηκαν;» διερωτώνται οι καλλιτέχνες.
Η Κλαδική τονίζει ότι η εμπιστοσύνη στο καλλιτεχνικό δυναμικό της χώρας πρέπει να φαίνεται στην πράξη και ζητά από τον ΘΟΚ να αντιμετωπίζει τον εαυτό του ως επί ίσοις εταίρο στην όποια συνεργασία. «Πώς περιμένουμε να μας υπολογίζουν ως καλλιτεχνική οντότητα με δυνατότητες τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό;» διερωτάται.
Υπογραμμίζει τέλος ότι ο ΘΟΚ οφείλει να δώσει απαντήσεις για αυτή όλη την κατάσταση «που τείνει να καταλήξει σκανδαλώδης». Να πει ευθαρσώς αν αρκείται στην προσβλητική συμμετοχή Κυπρίων στην συμπαραγωγή με το ΚΘΒΕ που μετριούνται στα δάκτυλα του ενός χεριού. «Έμεις απαιτούμε ο Κρατικός Φορέας Θεάτρου του τόπου μας να είναι περήφανος για το θεατρικό δυναμικό της Κύπρου και να το στηρίζει στην πράξη» σημειώνεται.
