Άλλο ένα χάνι στην Πάφο, μαζί με γειτονικά κτήρια και τον περιβάλλοντα χώρο, αποκαθίσταται για να εξυπηρετήσει σύγχρονες ανάγκες. Βρίσκεται στις οδούς Θερμοπυλών και Αθηνών και ο στόχος είναι να μετατραπεί σε Κέντρο Νεανικής Επιχειρηματικότητας και Επαγγελματικής Κατάρτισης.
Κέντρο Νεανικής Επιχειρηματικότητας και Επαγγελματικής Κατάρτισης προωθεί ο Δήμος Πάφου, το οποίο θα στεγαστεί σε ένα σύμπλεγμα διατηρητέων κτηρίων στην ενορία Αγίου Θεοδώρου στο παλιό εμπορικό κέντρο της πόλης. Για το σκοπό αυτό προκήρυξε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό, στον οποίο επικράτησε η πρόταση των αρχιτεκτόνων Ανδρέα Κωνσταντίνου και Ειρήνης Κλειδαρά. Πρόκειται για δύο νέους αρχιτέκτονες οι οποίοι έχουν ήδη κερδίσει άλλο ένα πρώτο βραβείο σε διαγωνισμό, αυτόν για τη δημιουργία κλειστής αίθουσας αθλοπαιδιών στο Παγκύπριο Γυμνάσιο.

Ο παρών αρχιτεκτονικός διαγωνισμός αφορά την ενοποίηση τριών τεμαχίων με συνολικό εμβαδό 2.924 τ.μ., από τα οποία 2.274 τ.μ. αφορούν τις υφιστάμενες διατηρητέες οικοδομές. Θα προστεθούν άλλα 650 τ.μ. περίπου (ισόγειο και όροφος). Σε αυτά θα φιλοξενούνται γραφεία, καταστήματα, εστιατόριο, και βοηθητικοί χώροι. O προϋπολογισμός του έργου, με βάση τις σημερινές τιμές, είναι €5.250.000 συν ΦΠΑ.
Όπως εξηγούν οι αρχιτέκτονες, λόγω του ότι το έργο βρίσκεται στον αστικό ιστό της πόλης δεν θα πρέπει να είναι ξεκομμένο από τα υπόλοιπα δημόσια, διοικητικά και πολιτιστικά έργα της περιοχής. Για αυτό, η πρόταση εστιάζει στην αξιοποίηση των ανοιχτών χώρων για δημόσια χρήση.

Εκτιμώντας λοιπόν τον ανοιχτό δημόσιο χώρο ως διαχρονικό πυρήνα της καθημερινής ζωής στην Κύπρο, η πρόταση επιδιώκει την ενοποίηση των δύο ενοτήτων (παλιού και νέου) τόσο μεταξύ τους, όσο και με την πόλη, μέσω της δημιουργίας ενός ανοιχτού χώρου δημόσιου χαρακτήρα.

Βασικό χαρακτηριστικό της πρότασης στο τεμάχιο της νέας οικοδομής είναι η ανύψωση του “εδάφους”, η οποία έχει πολλαπλούς στόχους. Πρώτον, αξιοποιεί τη γεωμετρία του οικοπέδου, ενεργοποιώντας τον ελεύθερο χώρο. Επίσης, φιλοξενεί το λειτουργικό πρόγραμμα των γραφείων στο κάτω επίπεδο, ενώ ταυτόχρονα λειτουργεί ως “βάση” για τις αίθουσες διδασκαλίας. Τέλος, δημιουργεί μια συνεχόμενη κίνηση από τη μια άκρη μέχρι την άλλη του στενόμακρου οικοπέδου με χρήσεις κατά μήκος.

Η διαχείριση των υψομετρικών διαφορών, μέσω της ανύψωσης από τη μία πλευρά και της βύθισης από την άλλη, δημιουργεί μια σύνδεση του νέου κτηρίου και της διατηρητέας οικοδομής κατευθύνοντας τον πεζό από την οδό Αθήνας προς την οδό Θερμοπυλών ή τον χώρο στάθμευσης και το αντίστροφο.
Η ογκοπλασία στο άνω επίπεδο χαρακτηρίζεται από εναλλαγές κενού και πλήρους, χαρακτηριστικό που συναντάται στον ιστό της γειτνιάζουσας πόλης. Αντίθετα, στο χαμηλότερο επίπεδο, η συνεχής όψη κατευθύνει την προσοχή του χρήστη προς το διατηρητέο και τον ανοιχτό χώρο, ενώ ταυτόχρονα απομονώνει τις ασυνεχείς όψεις των γειτονικών κατοικιών και βοηθητικών κτισμάτων.
Οι χώροι γραφείων και υποστηρικτικών λειτουργιών τοποθετούνται στο κάτω επίπεδο, με κεντρική πρόσβαση από τον ανοιχτό δημόσιο χώρο. Οι αίθουσες διδασκαλίας οργανώνονται ως ανεξάρτητοι όγκοι με υπαίθρια και ημι-υπαίθρια διακίνηση. Η αμφιθεατρική αίθουσα τοποθετείται στο βόρειο τμήμα, καθιστώντας την κατάλληλη και για εκδηλώσεις εκτός του ωραρίου λειτουργίας του Κέντρου. Περιβάλλεται από γυάλινο κέλυφος και προσφέρει δυνατότητα εκτόνωσης – ενοποίησης με τον υπαίθριο χώρο, για διάφορες δραστηριότητες και εκδηλώσεις. Η αίθουσα εκμεταλλεύεται τις υψομετρικές διαφορές και εντάσσεται έτσι η κλιμακωτή της μορφή.
Όσον αφορά τα υλικά επιλέγησαν με στόχο να αντιμετωπίζουν τις κλιματικές συνθήκες με σύγχρονο τρόπο και ταυτόχρονα να «συνομιλούν» με τα διατηρητέα στοιχεία.

Στη διατηρητέα οικοδομή, δημιουργούνται προσβάσεις σε στρατηγικά σημεία, από το χώρο στάθμευσης και από το κέντρο νεανικής επιχειρηματικότητας. Τα καταστήματα χωροθετούνται έτσι ώστε να έχουν όσο το δυνατό μεγαλύτερη επαφή, με ανοικτό χώρο, με το δρόμο ή τα δημόσια περάσματα. Το εστιατόριο χωροθετείται νότια προς το χώρο στάθμευσης για ευκολότερη φορτοεκφόρτωση και για λειτουργεία της κουζίνας. Τα παραδοσιακά υλικά και οι τεχνικές δόμησης διατηρούνται, με ταυτόχρονη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης των οροφών, χωρίς αλλοίωση εξωτερικά.
Οι υφιστάμενες παρεμβάσεις που αλλοιώνουν τις όψεις επαναφέρονται κατά το δυνατόν στην αρχική κατάσταση. Διπλοί υαλοπίνακες ενισχύουν την ενεργειακή απόδοση, ενώ νέα ανοίγματα γίνονται σε επιλεγμένα σημεία για βελτίωση της λειτουργικότητας των χώρων.
Ελεύθερα 1.12.2024