30 χρόνια χωρίς τον αξεπέραστο Νικόλα Οικονόμου 

Με ένα μαύρο μαντάτο είχε ξημερώσει η 30^η Δεκεμβρίου 1993 για την Κύπρο. Ο διεθνούς φήμης πιανίστας Νικόλας Οικονόμου έχασε τη ζωή του τα ξημερώματα σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα στην επικίνδυνη στροφή της Κακορατζιάς, επιστρέφοντας στη Λεμεσό από τη Λευκωσία. 

Τα μαγικά του δάχτυλα σταμάτησαν για πάντα να παίζουν, σε ηλικία μόλις 40 ετών. Μόλις λίγες μέρες νωρίτερα είχε πάρει την απόφαση να εγκατασταθεί ξανά μόνιμα στο νησί και να προσφέρει όσα είχε μάθει από την περιπλάνησή του στην Ευρώπη και τον κόσμο.

30 χρόνια μετά, η μουσική του ιδιοφυία εξακολουθεί να μνημονεύεται με νοσταλγία, ενώ η παρακαταθήκη του παραμένει παλλόμενη και ζωντανή. Πιανίστας, συνθέτης, ενορχηστρωτής και μαέστρος, με σπάνιο ταλέντο που εκδηλώθηκε εξ απαλών ονύχων και τον είχε κατατάξει από νωρίς στην αφρόκρεμα της κλασικής και σύγχρονης μουσικής κοινότητας. Ένας δεξιοτέχνης του πιάνου με αδιανόητο ταμπεραμέντο και αυτοσχεδιαστική δεινότητα. 

Γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 11 Αυγουστου του 1953. Την πρώτη μουσική του παιδεία στην Κύπρο την πήρε από τον διευθυντή της Ελληνικής Μουσικής Ακαδημίας Γιώργο Αρβανιτάκη. 

Στα 7 του εντυπωσίασε τον Σόλωνα Μιχαηλίδη που τον χαρακτήρισε «ευλογία για τους γονείς του, την Κύπρο και όλο τον κόσμο». Κατόπιν παρότρυνσης Μιχαηλίδη προς την οικογένειά του, το 1964 έγινε δεκτός σε προπαρασκευαστικό σχολείο στη Μόσχα για το Κονσερβατόριο Τσαϊκόφσκι. Λίγους μήνες πριν είχε κερδίσει το 1ο Βραβείο Καίτης Παπαϊωάννου στην Αθήνα.

Ακολούθησαν εντυπωσιακή συμμετοχή στον διεθνή διαγωνισμό Τσαϊκόφσκι, σπουδές σύνθεσης και διεύθυνσης ορχήστρας στο Κονσερβατόριο Τσαϊκόφσκι, όπου έγινε δεκτός στα 16 του χρόνια. Σ’ όλη τη διάρκεια των σπουδών του στη Μόσχα είχε για δασκάλους του την προφεσόρα Νίνα Αιμιλιάνοβα και τη βοηθό της Ρίμα Ανατόλεβνα Χανάνινα.

Το 1973 μετακόμισε στο Ντίσελντορφ στη Δυτική Γερμανία και μετά στο Μόναχο, συνεχίζοντας τις σπουδές στη Μουσική Ακαδημία. Η καριέρα του στο Μόναχο ήταν θυελλώδης. Από τη νέα του βάση καθιερώθηκε σε όλη την Ευρώπη ως πιανίστας, συνθέτης, διασκευαστής, μαέστρος και διοργανωτής μουσικών φεστιβάλ. Το 1979 ηχογράφησε τον πρώτο του δίσκο, για να ηχογραφήσει στη συνέχεια δυο ακόμη δίσκους με την Ντόιτσε Γκράμμοφον. Τον ίδιο χρόνο η πόλη του Μονάχου τον τίμησε με το βραβείο του καλύτερου ερμηνευτή.

Κατέγραφε τότε συχνές εμφανίσεις σε τηλεόραση- ραδιόφωνο, κοντσέρτα σόλο, με μεγάλες ορχήστρες, συμπράξεις με κορυφαίες μουσικές προσωπικότητες (Μάρτα Άρχεριτς, Ροντιόν Σεντρίν, Σβιάτοσλαβ Ρίχτερ κ.ά.), ηχογραφήσεις, εκτελέσεις έργων των Λιστ, Σούμαν, Τσαϊκόφσκι, Ραχμάνινοφ, Μότσαρτ, Μπετόβεν, Μουσόργκσκι, Μπαχ, Χέντελ, Σούμπερτ, Μπερλιόζ, Προκόφιεφ, Σοπέν, Βέρντι, Σατί, Σοστακόβιτς, αλλά και δικές του συνθέσεις για πιάνο, δύο πιάνα, μικρά σύνολα, μουσική για 12 ταινίες, μουσική για μπαλέτο με τη φίλη του Μάγια Πλισέτσκαγια, συναυλίες σε Ευρώπη, Ρωσία, Αμερική, Καναδά, Ιαπωνία, Ισραήλ, δημιουργία του Solisten Ensemble το 1977, βραβεία και διακρίσεις, διοργάνωση του Munchner Klaviersommer και άλλων φεστιβάλ.

Ξεχωριστή ήταν η συνεργασία του με τον κορυφαίο τζαζ πιανίστα- συνθέτη Τσικ Κορία, αποτυπώθηκε στον δίσκο «On Two Pianos». Τη διετία 1981-82 έδωσαν κοντσέρτα σε Γενεύη, Στουτγκάρδη, Φράιμπουργκ, Στρασβούργο αυτοσχεδιάζοντας και σε δικές τους συνθέσεις, ενώ συναντήθηκαν στο Munchner Klaviersommer και με τον Αυστριακό πιανίστα Φρίντριχ Γκούλντα σε τρία πιάνα.

Το μεγάλο ταλέντο του επαινέθηκε με πολλές ενθουσιώδεις κριτικές και σχόλια τόσο στον διεθνή όσο και στον ελληνικό Τύπο. Η Καίτη Ρωμανού έγραψε, μεταξύ άλλων, για τον Νικόλα Οικονόμου στην «Καθημερινή» των Αθηνών: «Η τέχνη του Κύπριου πιανίστα είναι σαν πλήγμα στη διάρκεια της αποκάλυψής της. Η καλλιτεχνική του προσωπικότητα είναι εκρηκτικά πυκνή, το ταλέντο του και οι φυσικές και πνευματικές του ευκολίες πληθωρικά, η αμεσότητα της επικοινωνίας του γενναιόδωρη»

Οι περιοδείες του κάλυψαν τη Δυτική Γερμανία, Αγγλία, Γαλλία, Ισπανία, Ιταλία, Ελβετία, Αυστρία, Ολλανδία, Σουηδία, Ανατολική Γερμανία, Γιουγκοσλαβία, Ελλάδα, Ισραήλ, Σοβιετική Ένωση, Ιαπωνία, Καναδά. Διηύθυνε την ορχήστρα νέων της Δ. Γερμανίας, ενώ ήταν ιδρυτής και μόνιμος διευθυντής του Solist Ansemble του Μονάχου και συνιδρυτής του Θερινού Φεστιβάλ πιάνου του Μονάχου. 

Για την ξεχωριστή συμβολή του στη μουσική έγινε δεκτός το 1992 στην Ευρωπαϊκή Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών, μέλη της οποίας είναι νομπελίστες, καλλιτέχνες, επιφανείς πολιτικοί, εκκλησιαστικοί αξιωματούχοι και άλλοι.

Το 1992-93 σχεδίαζε την ίδρυση μεγάλου πολιτιστικού κέντρου στην Κύπρο, που θα συνεργαζόταν και με διεθνείς προσωπικότητες. Το όραμά του αυτό συζητούσε και προωθούσε σε συνεργασία με φίλους στο εξωτερικό, διεθνούς φήμης καλλιτέχνες διαφόρων ειδικοτήτων, αλλά και τους φίλους του στην Κύπρο, τον ηθοποιό και σκηνοθέτη Φώτο Φωτιάδη και τον συγγραφέα Άντρο Παυλίδη. Βρισκόταν μάλιστα στο στάδιο αναζήτησης στέγης. 

Η αδελφή του Νικόλα Οικονόμου, Τάνια, καθηγήτρια μουσικής στη Λεμεσό δήλωνε το 2018 ότι ο αδελφός της δεν ξεχώριζε μόνο ως πιανίστας αλλά και ως άνθρωπος. «Ήταν διεθνιστής, αγαπούσε τους ανθρώπους, ιδεολογικά ήταν πάντοτε στις τάξεις της Αριστεράς και κατάφερνε με την ερμηνεία του να ταξιδεύει και ανθρώπους που δεν κατείχαν μουσικές γνώσεις ή μουσική παιδεία». Πρόσθεσε ότι τόσα χρόνια μετά τον θάνατό του νέοι πιανίστες, στην ηλικία και στο έργο, ακούνε τις μοναδικές ερμηνείες του από τις οποίες δέχονται επιρροές «κι αυτό μάλλον δεν θα σταματήσει ποτέ».

Στις 7 Δεκεμβρίου του 1993 έλαβε χώρα στο Δημοτικό Θέατρο Λευκωσίας η τελευταία του συναυλία με τίτλο «Λυκόστρατος», τίτλος εμπνευσμένος από τον Μότσαρτ, αφού είναι η ελληνική απόδοση του ονόματος Βόλφγκανγκ. Συμμετείχαν οι Ρεβέκκα Σαββίδου Τριμικλινιώτου, Άννα Παρλαπάνου, Λιάνα Σαββίδου, Τάνια Οικονόμου, Δημήτρης Μαραγκός, Πάνος Οικονόμου, Λένια Σορόκου και Έλενα Παπαδοπούλου. Στο πιάνο ο στενός του φίλος Σάββας Σάββα.

Αργά τη νύχτα της 29^ης Δεκεμβρίου επέστρεφε στη Λεμεσό από τη Λευκωσία, όπου είχε πάει για υποθέσεις σχετικά με το υπό ίδρυση Πολιτιστικό Κέντρο. Κάποια στιγμή, στη στροφή- λαιμητόμο της Κακορατζιάς, έχασε τον έλεγχο του αυτοκινήτου που χτύπησε στην αριστερή πλευρά του δρόμου και ο ίδιος εκτινάχθηκε. Οι περαστικοί συνειδητοποίησαν το ατύχημα στις 02:15 το πρωί, αλλά το σκοτάδι και η ομίχλη ήταν τόσο πυκνά που οι αρχές εντόπισαν το σώμα του τέσσερις ώρες αργότερα. Ο τραγικός επίλογος μιας λαμπρής μουσικής σταδιοδρομίας είχε γραφτεί τόσο πρόωρα. 

Δείτε βίντεο από τον Ψηφιακό Ηρόδοτο συνέντευξης του Νικόλα Οικονόμου, που μιλά στον Πάρη Ποταμίτη για τη ζωή του και τη σχέση του με τη μουσική.