«Παρτίδα»! Η ποιητική συλλογή του Ανδρέα Κουζέλη. 64 θέσεις/κινήσεις μιας παρτίδας σκάκι. Κρυμμένα μυστικά και κωδικοί από τα δημιουργήματα του παρελθόντος που μας υποχρεώνουν να επιστρέψουμε πίσω, να τ΄ ανακαλύψουμε ξανά απ’ την αρχή, σημειώνει ο ποιητής Ανδρέας Κουζέλης για την αποκωδικοποίηση της ποιητικής του συλλογής για τις ανάγκες της χορευτικής παράστασης «On the Move» από τη χορογράφο Έλενα Χριστοδουλίδου.
Η παράσταση «On the Move» που παρουσιάζεται σήμερα Κυριακή στις 7 στο Εγκώμιο στη Λευκωσία, είναι μια συνέργεια ανθρώπων που συμπράττουν όλοι μαζί καλλιτεχνικά για πρώτη φορά και ισορροπούν στην αμφίδρομη σχέση μεταξύ του «πρέπει» και του «μπορεί», μεταξύ των συνθηκών του αναγκαίου και του ικανού.
Ο Ανδρέας Κουζέλης, δηλώνει ανάπηρος, ακτιβιστής, κοινωνιολόγος. Τοποθετημένος στον προοδευτικό χώρο του κινήματος των αναπήρων. Ο Γιώργος Τσιάκαλος, που προλογίζει την έκδοση περιγράφει τον Ανδρέα με τις κατάλληλες λέξεις «…Επέλεξε τον πιο δύσκολο δρόμο. Τη σύγκρουση με τα αυτονόητα μιας κοινωνίας αποκλεισμών. Με τους πολύ λίγους απέναντι δτους πολλούς. Με τους κοινωνικά αδύναμους απέναντι στους ισχυρούς. Από τότε που έκανε την επιλογή του δεν ταλαντεύεται πια. Μαχητικός, ακτιβιστής. Τα βιώματα του δεν τα έσβησε ποτέ απ’ τη μνήμη του, γι’ αυτό στοχαστικός ακτιβιστής. Αυτό είναι ο Ανδρέας Κουζέλης. Η ποιητική του συλλογή περιλαμβάνει οκτώ θεματικά κεφάλαια, με οκτώ ποιήματα το καθένα. Το κάθε ποίημα σε οκτώ στοίχους. Οκτώ κεφάλαια ζωής. Ο Ανδρέας Κουζέλης παρουσιάζεται επί σκηνής κατά τη διάρκεια της παράστασης.
Ένα αναπηρικό αμαξίδιο – προέκταση του σώματος και των χορευτικών κινήσεων
Γεννημένη με σωματική αναπηρία, η Βιβή Χριστοδουλοπούλου, επαγγελματίας χορεύτρια – περφόρμερ, απόταξε πολύ νωρίς από πάνω της το ρόλο του αναπήρου – πρότυπο και των κλισέ της «δύναμης ψυχής» και όλων των κοινωνικών κατασκευών που διέπουν την αναπηρία. Ασχολείται επαγγελματικά με το χορό τα τελευταία 20 χρόνια ενώ διαθέτει ένα πλούσιο βιογραφικό… στιγμών που η κάθε μια συνθέτει το ψηφιδωτό ενός ανθρώπου που το μόνο σίγουρο, δεν τον καθόρισε η αναπηρία. Δυο δεκαετίες ισορροπίας των «ελλείψεων» ανάμεσα σε χιονισμένες πίστες αλπικού σκι και παραολυμπιακών αγώνων, παρκέ του χορού και δεκάδων πολλών άλλων είναι αυτά που καθορίζουν σήμερα την ταυτότητα της. Επέλεξε τον δύσκολο δρόμο να βαδίσει. Την εξαίρεση του κανόνα. Τονίζει πως η αναπηρία είναι εκεί και δεν την κρύβει. Το 2003 της προτείνανε τον χορό. Κι έκτοτε δεν την ωραιοποιεί. Το κοινό έχει προχωρήσει αρκετά αισθητικά για να σοκάρεται στις μέρες μας βλέποντας μια χορεύτρια με αναπηρία. Κι αυτή την πορεία συνεχίζει να βαδίζει, ερχόμενη στην Κύπρο για την παράσταση.
Αυτές τις μέρες βρίσκεται στην Κύπρο, με αφορμή την παράσταση «Οn the Move» που παρουσιάζεται την Κυριακή 10 Δεκεμβρίου στο Εγκώμιο στην οποία συμμετέχει.
Τι θα δει ο θεατής στην παράσταση;
Η αναπηρία είναι μέρος της παράστασης, μας λέει η Βιβή Χριστοδουλοπούλου, αλλά δεν είναι η παράσταση. Οι επαγγελματίες χορευτές θα εντοπίσουν εκείνα τα κοινά στοιχεία που κινησιολογικά έχουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Κινήσεις χορού με τις οποίες «συμβιώνει» έτσι κι αλλιώς στην καθημερινότητά της, τις τοποθετεί μέσα στην παράσταση. Χρησιμοποιεί το αναπηρικό αμαξίδιο στην παράσταση όχι για να την μεταφέρει αλλά ως προέκταση του σώματός της, της χορογραφίας της. Όλα αυτά συνεργασία με τις χορεύτριες υπό την καθοδήγηση της χορογράφου Έλενας Χριστοδουλίδου.
Η ίδια για πρώτη φορά καλείται στην Κύπρο και μέχρι πριν από ένα μήνα δεν είχε συναντήσει ξανά τους συντελεστές. Ήταν ένα στοίχημα η συνύπαρξη μεταξύ αγνώστων το οποίο, σύντομα, από τις πρώτες κιόλας πρόβες κερδήθηκε. Η ιδέα της παράστασης είναι βασισμένη στην ποιητική συλλογή του κοινωνιολόγου Ανδρέα Κουζέλη «Παρτίδα». Πρόκειται για μια παρτίδα σκάκι σε 64 κινήσεις… που δεν τελειώνει ποτέ. Πρόκειται για μια παράσταση η οποία δεν αποσκοπεί να δώσει κάποια μηνύματα στον θεατή αλλά να τον βάλει σε διαδικασία. Δεν αποσκοπεί σίγουρα να πείσει κάποιον και να «διδάξει». Με τις δύο χορεύτριες που συμπορεύονται επί σκηνής δεν χρειάστηκε ιδιαίτερη διεργασία για να δημιουργηθεί η απαραίτητη χημεία ώστε μέσα σε 30 μέρες να δημιουργηθεί μια 45 παράσταση χορού.
Οι δημιουργικές συνεργασίες ξεκινούν από μια ανθρώπινη στιγμή
Η χοροργράφος Έλενα Χριστοδουλίδου, γνωστή στα πολιτιστικά δρώμενα του τόπου μας καθοδηγεί χορογραφικά την παράσταση. Όλες οι δημιουργικές συνεργασίες ξεκινούν από μια ανθρώπινη στιγμή. Μήνες πριν όταν έκανε τις αιτήσεις της για το πρόγραμμα «Κύπρια» γνώριζε πως ο Ανδρέας Κουζέλης έγραφε την «Παρτίδα». Στιγμές έμπνευσης λοιπόν η «Παρτίδα» για την Έλενα Χριστοδουλίδου για να ασχοληθεί και να ερευνήσει χορογραφικά όχι μόνο τις απρόοπτες κινήσεις μιας παρτίδας σκάκι αλλά και τις απρόβλεπτες στιγμές μεταξύ των ανθρώπων. Αυτές που δεν μπορείς να προβλέψεις. «Αυτές που έρχονται και πρέπει να αντιμετωπίσεις, αυτές που βρίσκεις μπροστά σου και με πείσμα και αποφασιστικότητα, πολλές φορές με κούραση, με ένταση, αλλά και με πάρα πολλή θέληση μπορείς να προσπεράσεις, να αντιμετωπίσεις, να βρεθείς σε νέες συνεργασίες, νέες φιλίες, νέες ανθρώπινες σχέσεις» σημειώνει.
Για την ίδια, η «Παρτίδα» του Κουζέλη είναι μια στιγμή στη ζωή της όπου συναντιούνται νέοι άνθρωποι μεταξύ τους που δεν γνωρίζονται προηγουμένως ή μπορεί να γνωρίζονται αρκετά, αλλά η ομάδα ως σύνολο συνεργάζεται για πρώτη φορά. Πώς αποκωδικοποιείται χορευτικά μια παρτίδα σκάκι; Ανοίγοντας τις στιγμές για τους performers, τους χορευτές ελεύθερους πολλές στιγμές να δράσουν επί σκηνής, όπως αυτοί θεωρούν ότι θα έπαιζαν μια παρτίδα, χρησιμοποιώντας μεταξύ τους κωδικούς οι οποίοι οδηγούν σε μια σύνθεση ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα. «Και βέβαια κάθε παρτίδα, πολλές φορές εκεί που πας να αφήσεις το πιόνι σου, αντιλαμβάνεσαι ότι μέχρι την τελευταία στιγμή αν δεν ανοίξεις τα δάχτυλα, μπορείς να μετακινηθείς για κάπου αλλού. Όπως ακριβώς στη ζωή μας, πολλές φορές κάνουμε κινήσεις οι οποίες δεν έχουν επιστροφή ή ακόμα και την τελευταία στιγμή οι διαδρομές αλλάζουν. Οι διαδρομές μας και η τελευταία μας κίνηση κάθε φορά καθορίζει τις επιλογές μας, καθορίζει την ίδια μας τη ζωή».
Η συνεργασία με τη Βιβή ήταν ένα τολμηρό εγχείρημα καθότι δεν γνώριζε η μία την άλλη μέχρι πριν από λίγο καιρό. Ήταν όμως μια θετική έμπνευση που προήλθε μέσα από ένα τηλεφώνημα. Μια συνομιλία. Μια αμφίδρομη σχέση που δημιουργείται με πρόσωπα που δεν γνωρίζεις και πρέπει να προσπεράσεις το άγνωστο, να αποκτήσεις μία οικειότητα μέσα από την οποία μπορείς να δημιουργήσεις, να εκτεθείς, ν’ ανοίξεις τον εαυτό σου, να δώσεις την ψυχής σου σε αυτό που κάνεις. Πάντοτε με τα αισθητήρια ανοιχτά στον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου. Το να μπορούμε να βλέπουμε ο ένας μέσα από τα μάτια του άλλου είναι το σημαντικότερο στη δημιουργική διαδικασία.
To έργο υλοποιείται στο πλαίσιο των δράσεων του Dance Waves Festival/ Bridges Over The Waves με την χορηγία του προγράμματος Κύπρια.
Συντελεστές
- Ιδέα, χορογραφία: Έλενα Χριστοδουλίδου
- Χορεύουν: Βιβή Χριστοδουλοπούλου, Νικόλ Γιάννακα, Μαρία Μασώνου
- Επί σκηνής: Αντρέας Κουζέλης
- Μουσική: Χάρης Σοφοκλέους, Κoki Nakano, Shida Shahabi
- Σκηνογραφία, κοστούμια: Ελένη Ιωάννου
- Φωτογραφίες: Ιωάννα Σινκλαίρ
- Παραγωγή: Dance Lab Nicosia
