Σκέψεις από φορείς να μην κάνουν αίτηση -«Θα βουλιάξουμε όλοι μαζί» λέει η Ομοσπονδία Θεατρικών Φορέων.
Στην κόψη του ξυραφιού βρίσκεται η κατάσταση στο ελεύθερο θέατρο με αφορμή το αναθεωρημένο σχέδιο επιχορηγήσεων Θυμέλη, δύο μέρες πριν από την εκπνοή και της παράτασης που έδωσε το Υφυπουργείο Πολιτισμού στην προθεσμία υποβολής των αιτήσεων. Αυτό που διαφαίνεται είναι ότι κάθε «συνομοταξία» θεατρικών φορέων αντιμετωπίζει το σχέδιο με τρόπο που να ανταποκρίνεται στα δικά της μέτρα και ανάγκες και στο σημείο αυτό μοιάζει να μεγαλώνει το ρήγμα μεταξύ παλαιότερων και νεότερων θεάτρων. Στην ουσία του, όμως, το πρόβλημα αφορά την έλλειψη χρημάτων: η πίτα είναι μικρή και οι δικαιούχοι πολλοί, παρά την αύξηση του κονδυλίου.
Κάποιοι από τους παλαιότερους θεατρικούς φορείς κάνουν σκέψεις ακόμη να μην κάνουν αίτηση και ουσιαστικά να βάλουν «λουκέτο». Θεωρούν ότι οι όροι που προβλέπονται και εστιάζουν σε υποκειμενικά κριτήρια είναι απαγορευτικοί για την επιβίωσή τους. Αυτό τουλάχιστον άφησαν να εννοηθεί ενώπιον της Επιτροπής Πολιτισμού της Βουλής που άνοιξε σήμερα Τετάρτη το θέμα προς συζήτηση, με προοπτική να συνεχιστεί και τις επόμενες εβδομάδες. Η Ομοσπονδία Θεατρικών Φορέων (Σατιρικό, Ένα, ΕΘΑΛ, Σκάλα, Διόνυσος και Ανεμώνα) εξέφρασε την αίσθηση ότι εισπράττει από πλευράς του Υφυπουργείου Πολιτισμού «μια απίστευτη απαξίωση» και θέτει ανοιχτά ζήτημα βιωσιμότητας.
Θέλουν 160 χιλιάδες «κλειδωμένα»
Η Ομοσπονδία εμμένει στην άποψη που διατύπωσε από την αρχή: ότι το Σχέδιο Θυμέλη όπως διαμορφώθηκε είναι δυσλειτουργικό και άγονο για όλη τη θεατρική κοινότητα κι όχι μόνο για τους παλαιότερους οργανισμούς αδιάλειπτης λειτουργίας. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής της ΕΘΑΛ Αχιλλέας Γραμματικόπουλος σημείωσε ότι με τους όρους αυτού του σχεδίου «θα βουλιάξει όλο το θεατρικό οικοδόμημα κι όχι μόνο εμείς».
Ο ίδιος ανέφερε ενώπιον της επιτροπής την πρόταση που υπέβαλε στην Υφυπουργό στην τελευταία συνάντηση με την Ομοσπονδία, που ήταν να δίνεται στα έξι αυτά θέατρα πιλοτικά για 2-3 χρόνια ένα «κλειδωμένο» ποσό 160 χιλιάδων ευρώ τον χρόνο, με το συνολικό ποσοστό αύξησης να φτάνει το 20%. Το ποσό αυτό θα δίνεται χωρίς αξιολόγηση αλλά με αυστηρό έλεγχο ως προς τη διάθεση των χρημάτων. Αυτό θα τους δίνει την ευχέρεια να δίνουν μίνιμουμ 20 τρίμηνα συμβόλαια αλλά ακόμη και να κάνουν παραγωγές των 12-15 ατόμων.
Η Ομοσπονδία θεωρεί ότι χρόνος που δόθηκε για διαβούλευση δεν ήταν επαρκής για να μελετήσουν και να ανταποκριθούν σε ένα σχέδιο που αλλάζει τον τρόπο και τη φιλοσοφία συμπλήρωσης των αιτήσεων. Αξίζει να σημειωθεί ότι η παράταση στην προθεσμία δόθηκε μετά την υποβολή σχετικού αιτήματος από την Ομοσπονδία Θεατρικών Φορέων, αλλά ανακοινώθηκε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή κι ενώ κάποιοι από τους φορείς δεν είχαν υποβάλλει αιτήσεις παρότι το Υφυπουργείο αρχικά δεν έδωσε παράταση.
Η νέα προθεσμία λήγει τα μεσάνυχτα της Παρασκευής και το γεγονός είναι ότι το τοπίο παραμένει θολό ενώ ο χρόνος πιέζει ασφυκτικά και είναι δύσκολο να δοθεί νέα παράταση. Συνεπώς, η όποια συζήτηση γίνει από εδώ και πέρα μάλλον θα αφορά πιθανές αλλαγές για το επόμενο εξάμηνο.
Στη συνεδρία εκπροσωπήθηκαν οι επαγγελματικές άτυπες θεατρικές ομάδες φυσικών προσώπων που με τη σειρά τους, μετέφεραν την αγωνία και τη δυσφορία τους για τους όρους. Με τα νέα δεδομένα οι επαγγελματικές άτυπες θεατρικές ομάδες φυσικών προσώπων, αποκλείονται εντελώς από το σχέδιο. Επίσης και οι νεοσύστατες μη κερδοσκοπικές εταιρείες, δεν μπορούν να υποβάλουν αυτόνομα αίτηση εάν δεν έχουν συμπληρώσει δύο έτη λειτουργίας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στη συγκεκριμένη συνεδρία δεν εκπροσωπήθηκε η Συλλογικότητα Θεάτρου, την οποία αποτελούν 27 γνωστοί δημιουργοί, της οποίας της θέσεις επικαλέστηκε η Γενική Διευθύντρια του Υφυπουργείου ως «αντίθετη άποψη» σε όσα ανέφερε η Ομοσπονδία. Η Συλλογικότητα εμφανίζεται ικανοποιημένη από την εξέλιξη του Σχεδίου Θυμέλη θεωρώντας ότι έχουν ενσωματωθεί σημαντικές προτάσεις που θα καταστήσουν το Σχέδιο πιο στοχευμένο εργαλείο για τη θεατρική ανάπτυξη. Ωστόσο, και η συλλογικότητα σε επιστολή της προς την Υφυπουργό τον Σεπτέμβριο επεσήμαινε ότι ορισμένα σημεία χρειάζονται συγκεκριμενοποίηση και βελτίωση.
Εν τέλει, οι μόνοι που εμφανίζονται ικανοποιημένοι είναι οι ηθοποιοί οι οποίοι μέσω των συλλογικών τους οργάνων σημείωσαν ότι ακρογωνιαίος λίθος της διαδικασίας είναι οι βασικοί όροι συνεργασίας να μην υπολείπονται των όρων της συλλογικής σύμβασης. Ωστόσο, οι εκπρόσωποί τους δεν παρέλειψαν να επισημάνουν ενώπιον της Επιτροπής ότι η διαδρομή προς ένα αξιοπρεπές σχέδιο χορηγιών προϋποθέτει επίσης μια γενναία αύξηση του κονδυλίου, αλλά και την ανάγκη το Σχέδιο Θυμέλη να «προσγειωθεί στην πραγματικότητα» και να προσμετρήσει κάποια δεδομένα που θα καλύψουν όλες τις πλευρές.
Υφυπουργείο: Δεν είναι ζητούμενο οι πολλές υποδομές
Το Υφυπουργείο Πολιτισμού καλείται να πάψει να βλέπει την επιχορήγηση των θεάτρων καθαρά τεχνοκρατικά και «επιχειρηματικά» και να βρει μια φόρμουλα που να βοηθά τις ομάδες, καθώς θα δημιουργεί και τις προϋποθέσεις για την ανάπτυξη του θεάτρου. Η Γενική Διευθύντρια Εμμανουέλα Λαμπριανίδου υποστήριξε ενώπιον της Βουλής ότι προσπάθεια του Υφυπουργείου ήταν να καταστήσει το σχέδιο πιο ισορροπημένο, συμπεριληπτικό και αποτελεσματικό.
«Δώσαμε έμφαση στην ποιότητα της καλλιτεχνικής πρότασης γιατί θεωρούμε ότι είναι ένα σχέδιο ανταγωνιστικό και θελήσαμε να δώσουμε την ευκαιρία στους νεοεισερχόμενους να φέρουν νέες ιδέες και πρακτικές, ενθαρρύνοντας την προσβασιμότητα, την αποκέντρωση, αλλά και την έρευνα» ανέφερε. Σημείωσε ότι ακόμη και την υστάτη λήφθηκαν υπόψη κάποιες από τις εισηγήσεις των θεατρικών φορέων και ότι σκοπός ήταν να δοθεί προς δοκιμή στο σανίδι ένα σχέδιο που θα βελτιώνει το προηγούμενο. «Κανένα σχέδιο δεν είναι τέλειο, θα τεθεί σε εφαρμογή κι εδώ είμαστε στο εξάμηνο να κάνουμε μια αποτίμηση, να εντοπίσουμε τα προβλήματα και να ανταποκριθούμε».
Στην καταληκτική της τοποθέτηση, η Εμμανουέλα Λαμπριανίδου παραδέχτηκε ότι δεν αντιλαμβάνεται γιατί οι φορείς θεωρούν ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στα καλλιτεχνικά κριτήρια. Και πρόσθεσε ότι σε όλο τον κόσμο το να δημιουργούνται πολλές υποδομές που τελικά δεν είναι βιώσιμες, δεν είναι το επιθυμητό κι αυτό αντιμετωπίζεται με συμπράξεις και συνεργασίες.
