Έντονη είναι η συμμετοχή Κυπρίων καλλιτεχνών στην 1η Carbon Tierra Biennale, που διοργανώνεται στην πόλη της Πτολεμαΐδας στην Ελλάδα από τις 27 μέχρι τις 29 Σεπτεμβρίου.
Η Μπιενάλε παρουσιάζεται μέσω της συνέργειας και της συνεργασίας της Πλατφόρμας KilowArt και του Cut Contemporary Fine Arts Lab του ΤΕΠΑΚ και οργανώνεται από διεθνή, διεπιστημονική, ερευνητική ομάδα η οποία συνεπικουρείται από επιστημονικούς και καλλιτεχνικούς συμβούλους από την Ελλάδα και το Εξωτερικό.
Η εναρκτήρια Carbon Tierra Biennale πραγματοποιείται σε διάφορες τοποθεσίες της περιοχής της Πτολεμαΐδας και στρέφει το βλέμμα στα πληγωμένα τοπία των βιομηχανικών και μεταβιομηχανικών κοινοτήτων.
Από την Κύπρο συμμετέχουν οι καλλιτέχνες Κλίτσα Αντωνίου, Μελίτα Κούτα, Κωνσταντίνος Ταλιώτης και Μαρία Τριλλίδου. Αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι η Κλίτσα Αντωνίου είναι η ιδρύτρια του Cut Contemporary Fine Arts Lab, ενώ της Πλατφόρμας KilowArt ηγείται ο γνωστός σχεδιαστής φωτισμού και διαδραστικών πολυμέσων Γιώργος Λάζογλου, που κατάγεται από την Πτολεμαΐδα.
Η πόλη της Πτολεμαΐδας και η ιστορική της διαδρομή από το δεύτερο μισό του 20ου αιώνα μέχρι σήμερα, έχει ταυτιστεί με την εξόρυξη άνθρακα και τα ατμοηλεκτρικά εργοστάσια παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Τα ορυχεία, της περιοχής, μαρτυρούν την μεγαλύτερη εξορυκτική δραστηριότητα της βαλκανικής Χερσονήσου και η φρενήρης βιομηχανική εκμετάλλευση του υπογείου πλούτου είχε ως αποτέλεσμα κοινωνικοοικονομικές και πολιτικές στρεβλώσεις.
Με τη βίαιη έλευση της μεταλιγνιτικής περιόδου και σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση των τελευταίων δέκα και πλέον ετών, η έννοια της ανάπτυξης στη περιοχή έχει ανανοηματοδοτηθεί ριζικά.
Ταυτόχρονα το ανεξίτηλο περιβαλλοντικό αποτύπωμα των εξορυκτικών και βιομηχανικών δραστηριοτήτων, με την παράλληλη απουσία αντισταθμιστικών πολιτικών αειφόρου ανάπτυξης, είχαν ως αποτέλεσμα τον εκφυλισμό του τοπίου και την απαξίωση οικολογικών πρακτικών, στον βωμό του κέρδους και της ενεργειακής επάρκειας από την εκμετάλλευσης της γης.
Με αφορμή το έργο του ιστορικού τέχνης Ερμάν Μπασιρόν Μεντολίκιο «Πληγωμένα Τοπία, Εύθραυστές Ισορροπίες και Διαρρηγμένες Συνδέσεις: Τέχνη, Γη και Άνθρωποι» (Πανεπιστήμιο Βαρκελώνης, 2023) η Carbon Tierra Biennale επικεντρώνεται στις καταχρηστικές πρακτικές που έχουν ακολουθηθεί και επιτραπεί και στο πώς αυτές διαμορφώνουν και καθορίζουν τη σχέση μας με το αστικό τοπίο και το φυσικό περιβάλλον.
Η Carbon Tierra Biennale, εφαρμόζοντας εκτενή, αναδρομική, δημιουργική και συμμετοχική έρευνα στις πρακτικές εξόρυξης και τον αντίκτυπό τους, ενισχύει τη συλλογική μας ταυτότητα και την άυλη πολιτιστική μας κληρονομιά που είναι σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητη.
Στοχεύει στην ενεργοποίηση και τον εμπλουτισμό της πολιτιστικής και καλλιτεχνικής έρευνας και δημιουργίας πέρα από τα αστικά κέντρα- μητροπόλεις, συμπεριλαμβάνοντας περιφερειακές τοποθεσίες και ενσωματώνοντας το τοπίο της υπαίθρου στο μελλοντικό καλλιτεχνικό γίγνεσθαι. Προωθεί πρωτοβουλίες συμπεριληπτικές για τοπικούς συμμετέχοντες και ενδιαφερόμενους προκειμένου αυτοί να εντοπίσουν συγκεκριμένους χώρους και ενέργειες που προσφέρονται για επανερμηνεία.
Ταυτόχρονα επιχειρεί, μέσα από την οπτική της σύγχρονης τέχνης και του ζωντανού πολιτισμού, να οραματιστεί εκ νέου και να διευρύνει έννοιες όπως αυτές της ανάπτυξης και της κοινωνικής συνοχής εξετάζοντας τη σύγχρονη κοινωνικοοικονομική πραγματικότητα.
Η Μπιενάλε επιδιώκει να θέσει ερωτήματα, να ενεργοποιήσει μια σχέση διεξόδου με το κοινό, τοποθετώντας το σε μία συλλογιστική και κριτική θέση σχετικά με την «εκμετάλλευση της γης» και τις παραπλανητικές αφηγήσεις της προόδου και της οικονομικής ευμάρειας- επαναπροσδιορίζοντας το τίμημα τέτοιων προσδοκιών. Επιδιώκει μια διαδραστική και δυναμική σύνδεση μεταξύ της ιστορικής εξορυκτικής κληρονομιάς και της καινοτόμου σύγχρονης τέχνης και καλλιτεχνικής πρακτικής.
Επιπλέον, προωθεί τη δημιουργία συνδέσεων με άλλες εξορυκτικές κοινότητες και το περιβάλλον τους, αναπτύσσοντας ένα παγκόσμιο δίκτυο πολιτιστικών ανταλλαγών και διαλόγου.
Οι καλλιτέχνες που συμμετέχουν:
Αλφρέδο Γιαρ (Χιλή), Άλεξ Σκόλεϊ (Νέα Ζηλανδία), Βασίλης Ψαρράς (Ελλάδα), Κορεντέν Ντερμπρέ (Γαλλία), Κωνσταντίνος Ταλιώτης (Κύπρος), Φίλιππος Τσιτσόπουλος (Ελλάδα), Γκιοζντέ Μίμικο Τουρκάν (Τουρκία), Τζεβόν Τσάντρα (Σιγκαπούρη), Τζιμ Χομπς (ΗΠΑ/ ΗΒ), Κάλε Μπρολίν (Σουηδία), Κλίτσα Αντωνίου (Κύπρος), Λάρα Σάλμον (ΗΠΑ), Μαγιάν Αμίρ (Ισραήλ), Μαρία Τριλλίδου (Κύπρος), Μελίτα Κούτα (Κύπρος), Μόνικα Μοτέσκα (Βόρεια Μακεδονία), Ναρσίσα Χιρς (Αργεντινή), Νίαμ Ο’ Μάλεϊ (Ιρλανδία), Όλιβερ Ρέσλερ (Αυστρία), Όσκαρ Λάρα (Περού), Ρούτι Σέλα (Ισραήλ), Ρομπέρ Καέν (Γαλλία), Ρόμπερτ Γιανκουλόσκι (Βόρεια Μακεδονία), Ρούμπεν Γκουσμάν (Αργεντινή), Τρέβορ Μποργκ (Μάλτα), Βανέσα Νταμπούρ (Παλαιστίνη/ ΗΠΑ), Βινς Μπρίφα (Μάλτα) και Γιάνγιουν Τσεν (Σιγκαπούρη).
Η Carbon Tierra Biennale περιλαμβάνει Art performances και video art διεθνών καλλιτεχνών. Την Κυριακή 29 Σεπτεμβρίου θα πραγματοποιηθεί ημερίδα με ανοιχτή συζήτηση στο εργατικό κέντρο του Δήμου Εορδαίας ενώ παράλληλες δράσεις που θα περιλαμβάνουν εκθέσεις και εγκαταστάσεις τοπικών καλλιτεχνών σε κλειστά καταστήματα της πόλης θα εμπλουτίσουν περισσότερο το πρόγραμμα της Μπιενάλε.
Με την οικονομική υποστήριξη και υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού της Ελλάδας.
Υποστηρίζεται επίσης από: Περιφερειακή Ενότητα Κοζάνης, Τεχνικό Επιμελητήριο Δυτικής Μακεδονίας, Δήμο Εορδαίας, Κοινότητα Γαλάτειας.
Οι οργανωτές
Η Πλατφόρμα KilowArt δημιουργήθηκε το Φεβρουάριο του 2023 από μια διεπιστημονική ερευνητική ομάδα. Πρόεδρος και καλλιτεχνικός διευθυντής του οργανισμού είναι ο Γιώργος Λάζογλου (Διαδραστικά Πολυμέσα/ Διεύθυνση Παραγωγής). Στόχος και όραμα είναι η συνδημιουργία και ανάπτυξη διεθνών πολιτιστικών συνεργειών που θα θέσουν τη βάση για ένα βιώσιμο μέλλον σε βιομηχανικές και μεταβιομηχανικές κοινότητες.
Το Cut Contemporary Fine Arts Lab, δημιουργήθηκε το 2019 από την εικαστικό/ καθηγήτρια Κλίτσα Αντωνίου. Είναι μια διεθνής διεπιστημονική ερευνητική ομάδα που εδρεύει και υποστηρίζεται από το Τμήμα Καλών Τεχνών του Τεχνολογικού Πανεπιστημίου Κύπρου. Στοχεύει στην υποστήριξη των Πειραματικών Καλλιτεχνικών Πρακτικών και της Θεωρητικής Έρευνας στο πλαίσιο των σημερινών τοπικών/ παγκόσμιων/ glocal γεωπολιτικών και κοινωνικών ζητημάτων.
