Στα 45 χρόνια λειτουργίας της, η γκαλερί Γκλόρια φιλοξένησε πάνω από 800 εκθέσεις και λειτούργησε ως σημείο αναφοράς για τους ανθρώπους της τέχνης και τους φιλότεχνους της πρωτεύουσας. Έξι εικαστικοί μιλούν για την Γκλόρια Κασσιανίδου, τη δυναμική και αντισυμβατική γυναίκα που συνεχίζει να διευθύνει την ιστορική γκαλερί.
Ήταν 37 χρόνων η Γκλόρια Κασσιανίδου όταν άνοιξε την ομώνυμη γκαλερί στη Λευκωσία στις 7 Μαρτίου του 1977, στον αριθμό 3 της Ζήνωνος Σώζου. «Ο κόσμος τότε ήταν σε κατάθλιψη και τρομοκρατημένος μήπως ακολουθήσει ο τρίτος Αττίλας, αλλά γεμίσαμε. Μέσα κι έξω από την γκαλερί γινόταν το αδιαχώρητο, η ουρά έφτανε μέχρι τη Μακαρίου. Τα «Παράθυρα» του Ανδρέα Λαδόμματου ήταν η πρώτη έκθεση που φιλοξένησα. Έτσι όπως κοίταζαν από τα μέσα προς τα έξω, έδωσαν ελπίδα στον κόσμο. Είμαι ευγνώμων στην γκαλερί γιατί μου έδωσε ένα ενδιαφέρον στη ζωή μου. Έκανα τόσους πολλούς φίλους. Τα μάτια μου έβλεπαν πάντα ωραία πράγματα», θυμάται η Γκλόρια σε μια παλαιότερη συνέντευξή της στο Φιλgood.
Στα 45 χρόνια λειτουργίας της, η γκαλερί Γκλόρια έγραψε το δικό της κεφάλαιο στην ιστορία της κυπριακής τέχνης. Φιλοξένησε πάνω από 800 εκθέσεις και ανέδειξε το έργο νέων δημιουργών, πολλοί από τους οποίους έγιναν αργότερα καταξιωμένοι καλλιτέχνες. Στην γκαλερί της, θυμάται, εξέθεσαν τη δουλειά τους οι καλλιτέχνες της πρώτης γενιάς των Κυπρίων ζωγράφων όπως ο Διαμαντής, ο Κάνθος, ο Φραγκουλίδης και ο Γ. Πολ. Γεωργίου, της δεύτερης γενιάς όπως ο Λευτέρης Οικονόμου, ο Κώστας Οικονόμου, ο Χριστόφορος Σάββα, ο Στέλιος Βότσης, ο Στας Παράσχος, ο Νίκος Κουρούσιης, ο Κώστας Αργύρου, και σχεδόν όλοι οι νέοι ζωγράφοι που τους ακολούθησαν.
Έχει επίσης φιλοξενήσει πολλούς Eλλαδίτες και ξένους καλλιτέχνες. Η ζωή της έχει συνδεθεί στενά με τους ανθρώπους της τέχνης και αυτό είναι διάχυτο ακόμη και στο σπίτι της: Είναι γεμάτο με έργα τέχνης και μοιάζει με μια τεράστια γκαλερί. Στα 82 της χρόνια, συνεχίζει με τον ίδιο ενθουσιασμό να στήνει εκθέσεις και να στηρίζει τους καλλιτέχνες, παρά τις δυσκολίες που έφεραν οι κρίσεις των τελευταίων χρόνων.
Ρήνας Στεφανή: Αγαπά αληθινά την τέχνη
Με την Γκλόρια συνεργάζομαι εδώ και 36 χρόνια. Αυτό που νομίζω πως χαρακτηρίζει την Γκλόρια είναι η γνησιότητα και το ανεπιτήδευτο στον τρόπο που αντιμετωπίζει την τέχνη και τους καλλιτέχνες. Πιστεύω ότι, επειδή η ίδια αγαπά αληθινά την τέχνη, διαμόρφωσε από νωρίς ένα υψηλό αισθητήριο. Διαισθάνεται την καλή τέχνη, δεν την ξεγελά το ψευδομοντέρνο και οι πολλές θεωρίες. Κι αυτό, σε μεγάλο βαθμό, αντανακλάται στο ύφος και στο ήθος της γκαλερί.
Η πρώτη μου ατομική έκθεση στην Γκλόρια ήταν το 1986. Πήγα από την Πάφο στη Λευκωσία και στήσαμε την έκθεση ως αργά, κι εκείνη τη νύκτα κοιμήθηκα στο πάτωμα της γκαλερί. Θυμάμαι τον ενθουσιασμό και την προθυμία της Γκλόριας να βοηθήσει. Έφερε και τον Διαμαντή και τον Κάνθο να δουν την έκθεση. Με τον Διαμαντή γνωριστήκαμε τον Δεκέμβρη του 1979 στο Λονδίνο, όταν είχε την έκθεση στο Mall Galleries και παρουσίασε το έργο του «Ο Κόσμος της Κύπρου». Η γκαλερί Γκλόρια ήταν σημείο συνάντησης καλλιτεχνών και φιλότεχνων.
Η Γκλόρια μέχρι σήμερα λειτουργεί περίπου με τον ίδιο τρόπο. Αν και τα πράγματα άλλαξαν, σε κάθε εποχή υπάρχουν τα καλά, τα κακά και τα μέτρια. Απλώς, σήμερα, την καλή τέχνη πρέπει να την αναζητήσεις πέρα από τη στημένη εικονική πραγματικότητα.
Λευτέρης Ολύπιος: Ζήτω η γκαλερί Γκλόρια
Διακοπές Χριστουγέννων του 1985 και εγώ, φοιτητής ακόμη, πήγα με ένα μάτσο φωτογραφίες να δείξω τη δουλειά μου στη θρυλική, στα δικά μου μάτια, γκαλερί Γκλόρια όπου εξέθεταν όλοι οι σπουδαίοι Κύπριοι, και όχι μόνο, καλλιτέχνες. Από τότε η σχέση μου με τη Γκλόρια εξελίχθηκε αργά αλλά σταθερά σε μια θαυμάσια συνεργασία. Η παρουσία της σε όλες μου τις εκθέσεις ανά τον κόσμο, οι καθημερινές μας συζητήσεις επί παντός του επιστητού και το κοινό μας πάθος για τα βιβλία σφυρηλάτησαν μια ανεκτίμητη φιλία.
Η Γκλόρια Κασσιανίδου είναι μια υπερήφανη Ελληνίδα ψυχή τε και σώματι, και ένας βαθιά καλλιεργημένος άνθρωπος με ένα ελεύθερο αντισυμβατικό πνεύμα, κάτι που ξενίζει ίσως πολλούς σε αυτό τον τόπο. Συγχαίρω την γκαλερί Γκλόρια για τα σαρανταπεντάχρονά της και εύχομαι να συνεχίσει για πολλά, πολλά χρόνια ακόμη, επειδή η Κύπρος έχει μεγάλη ανάγκη από τέτοιους χώρους όπως η γκαλερί αυτή. Σ’ ευχαριστώ Γκλόρια.
Ελένη Νικοδήμου: Έχει κάτι αρχέγονο ο χαρακτήρας της
Γεννημένη στα Ιωάννινα και στα βουνά της Ηπείρου, η Γκλόρια είναι ένας άνθρωπος δυναμικός, αποφασιστικός και αισιόδοξος, κάτι που ζηλεύω. Έχει κάτι αρχέγονο ο χαρακτήρας της, είναι σαν τους ανθρώπους που κουβαλούν μέσα τους τις ρίζες του Ελληνισμού. Άνοιξε την πρώτη γκαλερί στην Κύπρο και παράλληλα άνοιξε τον δρόμο για την τέχνη. Αγαπάει την τέχνη και ξέρει πολλά για τους περισσότερους καλλιτέχνες, ιδιαίτερα τους παλιούς.
Το 1983, μόλις τέλειωσα τη σχολή, έκανα την πρώτη μου έκθεση στην Γκλόρια. Θυμάμαι που ο Αδαμάντιος Διαμαντής, ο Τηλέμαχος Κάνθος και ο Νεοπτόλεμος Μιχαηλίδης έρχονταν στα εγκαίνια των εκθέσεών μου και με υποστήριζαν. Η Γκλόρια είναι κουμπάρα μου, με πάντρεψε με πολιτικό και με θρησκευτικό γάμο. Είναι πολύ ιδιαίτερος άνθρωπος. Διαβάζει πολύ, κυρίως Ιστορία και βιογραφίες. Δική της ιδέα ήταν να κάνει το βιβλίο για τον Καβάφη, για το οποίο μας ζήτησε να δημιουργήσουμε έργα για τον σπουδαίο ποιητή. Είχε μεγάλη επιτυχία αυτή η έκδοση.
Το δεύτερό της όνομα είναι Δήμητρα, άρα ίσως δεν είναι τυχαίο το γεγονός ότι φυτεύει συνέχεια λουλούδια στον κήπο της. Σαν άνθρωπος είναι τρυφερή όπως τα λουλούδια και επίσης έχει μια σοφία. Το σπίτι της είναι καμωμένο από λουλούδια, πίνακες, χαλιά, αντικείμενα που συλλέγει. Μαγειρεύει υπέροχα φαγητά και κάνει εκπληκτικές πίτες με συνταγές από τα Ζαγοροχώρια. Παλιά ήταν και κυνηγός. Πήγαινε για κυνήγι σαν Αμαζόνα, μόνη ανάμεσα στους άντρες κυνηγούς. Ο πατέρας της, που ήταν στρατιωτικός, ήθελε γιο και, όπως φαίνεται η Γκλόρια πήρε κάτι από αυτόν.
Δώρος Ηρακλέους: Είναι χαρισματικός άνθρωπος
Με την Γκλόρια με δένει μια μακρόχρονη, στενή φιλία. Πέρα από την επαγγελματική συνεργασία μαζί της, είχα την ευκαιρία να γνωρίσω έναν πολύ ξεχωριστό άνθρωπο. Η Γκλόρια είναι ένας ιδιαίτερα χαρισματικός άνθρωπος, γεμάτη αγάπη και προσφορά για όσους επιλέγει να συναναστρέφεται. Σε τι να σταθώ; Στις κοντινές εξορμήσεις μας εκτός Λευκωσίας, στις νυκτερινές μας εξόδους, στις συγκεντρώσεις φίλων στο φιλόξενο και πάντα ανοικτό σπίτι της; Θα ήθελα να πω ότι η αγάπη της Γκλόριας δεν περιορίζεται μόνο στην τέχνη. Αγαπά με εντυπωσιακό τρόπο τα παιδιά της και τα εγγόνια της. Αγαπά την πατρίδα της και τον Ελληνισμό. Αγαπά επίσης τα φυτά, τα λουλούδια, τα βιβλία, τις αστυνομικές ταινίες, την όπερα.
Πιστεύω ότι η Γκλόρια διαδραμάτισε έναν πολύ σημαντικό ρόλο στη διαμόρφωση των τεχνών στην Κύπρο. Έδωσε την ευκαιρία και άνοιξε τον δρόμο σε πολλούς δημιουργούς με την ίδρυση του εκθεσιακού της χώρου, αλλά ταυτόχρονα έφερε κοντά στην τέχνη και τον κόσμο της Κύπρου. Ίσως η Γκλόρια να γνωρίζει την τέχνη του τόπου όσο κανένας άλλος, λαμβάνοντας υπόψη ότι αυτό τον καιρό κλείνει 45 χρόνια παρουσίας στον χώρο των τεχνών.
Ευαγόρας Καραγιώργης: Η μάνα και μέντορας γενεών καλλιτεχνών
Η Γκλόρια είναι η μάνα και μέντορας γενεών καλλιτεχνών της Κύπρου. Όσοι ζωγράφοι, γλύπτες, χαράκτες, εικαστικοί καλλιτέχνες συνεργάστηκαν μαζί της, πέρα από την εκτίμηση, τη φιλία, την αγάπη, νοιώθουν και τη μητρική της στοργή. Είτε από τον χώρο της Γκαλερί για να εκθέσουν είτε στο σπίτι της για να τους μαγειρέψει, βάζει στην καρδιά της κι αυτούς και τις οικογένειές τους, γνοιάζεται πέρα από την έκθεση, την προβολή ή τη δημοσιοποίηση της τέχνης τους.
Πέρα από τα εικαστικά, η Γκλόρια παρακολουθεί συστηματικά και μελετά ποίηση, λογοτεχνία, είναι λάτρης της μουσικής, παρακολουθεί πάντοτε σημαντικές συναυλίες εδώ και στο εξωτερικό. Είναι ένα πλάσμα που ζει μες στην ευαισθησία των τεχνών. Με την Γκλόρια γνωριζόμασταν ήδη, αλλά ήρθαμε πιο κοντά το 2014, με την πρώτη μου έκθεση «Γραμμή, γραμμή» στην γκαλερί. Εκτός από την αποδοχή της και την εμπιστοσύνη της στη φτωχική μου τέχνη, είναι αιώνια φίλη, σύμβουλος, συνεργάτις και έχει πια μια θέση στην καρδιά μου.
Η Γκλόρια, μέσα από τη συνάφεια της με την τέχνη, τους καλλιτέχνες και την γκαλερί, έχει δώσει βήμα σε γενεές καλλιτεχνών και σε δύσκολες εποχές. Για 45 χρόνια τώρα, εργάζεται ακατάπαυστα και συνέβαλε στην εξάπλωση της τέχνης στην Κύπρο και της τέχνης των Κυπρίων στο εξωτερικό.
Γιώργος Κοτσώνης: Συνέβαλε στην αναβάθμιση της κουλτούρας μας
Με ιδιαίτερη χαρά χαιρετίζω τα 45 χρόνια λειτουργίας της γκαλερί Γκλόρια. Στο διάστημα αυτό η πιο πάνω γκαλερί έχει συμβάλει σημαντικά στα εικαστικά και πολιτιστικά δρώμενα του τόπου. Στα 45 τόσα χρόνια έχει αναδείξει και προωθήσει σημαντικούς Κύπριους δημιουργούς και ξένους, συμβάλλοντας με τον τρόπο αυτό στην διαμόρφωση του φιλότεχνου κοινού. Η ύπαρξη τέτοιων γκαλερί προσθέτει στην αναβάθμιση της κουλτούρας του νησιού μας. Εύχομαι στην ιδιοκτήτρια υγεία και να συνεχίσει απρόσκοπτα το έργο της για το καλό της τέχνης και του πολιτισμού.
Χρίστος Φουκαράς: Θύμησες από την γκαλερί Γκλόρια
Η γκαλερί «Γκλόρια» δημιουργήθηκε και άντεξε στον χρόνο σαν ένα πνευματικό εικαστικό-καλλιτεχνικό κέντρο. Η δημιουργός της Γκλόρια Κασσιανίδου, φανατική λάτρης της εικαστικής τέχνης, έδωσε με πολύ αγάπη, αφοσίωση και εργατικότητα τον χώρο για πραγμάτωση και αναβάθμιση της εικαστικής δημιουργίας. Η φίλη Γκλόρια, άνθρωπος γεμάτος αγάπη και ψυχική ζεστασιά, με αληθινή και ανθρώπινη προσέγγιση του καλλιτεχνικού δυναμικού, κατόρθωσε να δώσει τη ζύμωση της παλιάς γενιάς με τη νέα. Θυμάμαι με πολύ νοσταλγία τις συναντήσεις στον χώρο της γκαλερί με τους μεγάλους καλλιτέχνες Αδαμάντιο Διαμαντή, Τ. Κάνθο, Φραγκουλίδη, Οικονόμου και πολλούς άλλους. Πάντα δημιουργείτο μια ατμόσφαιρα με βαθύ πνευματικό επίπεδο, αληθινή και φιλική. Η Γκλόρια πάντα ενεργητική, κρατούσε τις ισορροπίες και προσπαθούσε να δώσει την πραγματική και ουσιαστική διάσταση των πραγμάτων. Τι να πρωτοθυμηθεί κανείς στο πέρασμα του χρόνου και την τριβή της καλλιτεχνικής δημιουργίας στους εικαστικούς χώρους της γκαλερί… Η εναλλαγή του παλιού με το νέο, οι παραδοσιακές και μοντέρνες τάσεις βρίσκουν τη θέση τους κάτω από την άγρυπνη αισθητική ματιά της Γκλόριας.
Η Γκλόρια ένας άνθρωπος ζωντανός, αυθόρμητος, ευθύς, με πολύ συναίσθημα και αγάπη για τους καλλιτέχνες. Μέσα και έξω από την γκαλερί δίνει την ουσία και το νόημα της καλλιτεχνικής συνύπαρξης. Θα ήθελα να ευχαριστήσω από τα βάθη της ψυχής μου την αγαπητή μου φίλη και κουμπάρα, που μας πάντρεψε, και να της ευχηθώ να συνεχίσει για πάρα-πάρα πολλά χρόνια το σπουδαίο έργο ζωής και να είναι γεμάτη ενέργεια, δράση, υγεία και πάνω από όλα χαρά.
Ελεύθερα, 29.5.2022.
