Η επιμελητική πρόταση «Από τη Χοιροκοιτία στον Άρη» επιλέχθηκε κατά πλειοψηφία από την Κριτική Επιτροπή για να εκπροσωπήσει την Κύπρο στη 18η Διεθνή Έκθεση Αρχιτεκτονικής της Μπιενάλε Βενετίας 2023.
Επιμελητές της πρότασης είναι οι Πέτρος Λαπίθης, Λία Λαπίθη, Νίκος Κουρούσιης, Ιωάννα Ιωάννου Ξιαρή και ο Κυπριακός Οργανισμός Εξερεύνησης Διαστήματος. Επίτροπος της κυπριακής συμμετοχής είναι ο Πέτρος Δυμιώτης.
Ως επιλαχούσα επιλέγηκε η πρόταση με τίτλο «Laboratory of Heat» με επιμελητή τον Αριστείδη Αντονά.
Βάση των όρων της διαδικασίας, υποβλήθηκαν στον Σύλλογο Αρχιτεκτόνων Κύπρου στις 9 Ιανουαρίου τέσσερις διαγωνιζόμενες προτάσεις από την Κύπρο και το εξωτερικό. Σε Α’ Στάδιο η Κριτική Επιτροπή έπειτα από μελέτη και αξιολόγηση των προτάσεων κάλεσε στις 12 Ιανουαρίου και τις τέσσερις Ομάδες σε συνέντευξη για παρουσίαση των προτάσεων τους. Σε Β’ Στάδιο η Κριτική Επιτροπή αποφάσισε κατά πλειοψηφία την επιλογή των προτάσεων «Από τη Χοιροκοιτία στον Άρη» και «Laboratory of Heat» για τις δύο πρώτες θέσεις. Σε τελικό στάδιο η Κριτική Επιτροπή επέλεξε κατά πλειοψηφία, την πρόταση «Από τη Χοιροκοιτία στον Άρη».
Την Κριτική Επιτροπή αποτελούν οι Άλκης Δίκαιος, Παύλος Φεραίος και Φάνος Κυριακίδης (Εκπρόσωποι Συλλόγου Αρχιτεκτόνων), Πέτρος Δυμιώτης (Εκπρόσωπος Υφυπουργείου Πολιτισμού), Κωνσταντίνος Αβραμίδης (Εκπρόσωπος Πανεπιστημίου Κύπρου), Eleonore Zippelius (Εκπρόσωπος Πανεπιστημίου Λευκωσίας), Γρηγόρης Καλνής (Εκπρόσωπος Πανεπιστημίου Frederick), Ιωάννης Πισσούριος (Εκπρόσωπος Πανεπιστημίου Νεάπολις) και Ήρα Σαββίδη (Επιμελήτρια Biennale 2021).
«Από τη Χοιροκοιτία στον Άρη»
Η κεντρική ιδέα της πολυσχιδούς πρότασης που θα εκπροσωπήσει την Κύπρο εκκινεί από τη διερεύνηση της δυνατότητας μίμησης του πααδείγματος του πρώτου νεολιθικού οικισμού της Κύπρου, της Χοιροκοιτίας – και της χρησιμοποίησής του ως αρχέτυπο μελέτης, ως αντίκρουση για ζητήματα κοινωνικής βιωσιμότητας, μέσα από ένα ανθρωπιστικό και πολιτισμικό πλαίσιο, ώστε να τεθεί σε μια πλατφόρμα δομημένου διαλόγου ως προς τη δημιουργία ενός καινούργιου περιβάλλοντος στον πλανήτη Άρη.
Θα μπορούσε ο πρωτόγονος οικισμός να γίνει το αρχέτυπο του μελλοντικού αρχιτεκτονικού σχεδιασμού; Είναι εφικτή η εξασφάλιση της ανθεκτικότητας της ανθρωπότητας σε ένα άλλο πλανήτη με τη χρήση της σύγχρονης γήινης γνώσης και τεχνολογίας;
Οι επιμελητές απαντούν στην ερώτηση της Μπιενάλε 2023 για τα «Εργαστήρια του Μέλλοντος» παίρνοντας τον αυτόνομο, κοινωνικά βιώσιμο οικισμό της Χοιροκοιτίας και προβάλλοντας τον σε έναν πιθανό μελλοντικό κατοικήσιμο πλανήτη. «Μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τις οικολογικές πρακτικές, τις γεωργικές τεχνολογίες και το κοινωνικό παράδειγμα των Χοιροκοιτιανών ως εφαλτήριο για μια νέα κοινωνία σε έναν άλλο πλανήτη; Η δυνατότητα μετεγκατάστασης στον Άρη προσφέρεται για μια επανεκκίνηση της ανθρωπότητας; Θα μπορούσε ο πλανήτης Άρης να καταστεί όπως περιγράφει η Lesley Lokko ένα καινούργιο ‘Εργαστήριο του Μέλλοντος’;
Μια διεπιστημονική ομάδα Αρχιτεκτόνων, Καλλιτεχνών, Μηχανικών του Διαστήματος και Αρχαιολόγων/ Επιμελητών καλείται να παρουσιάσει την πρόταση. Η πρόταση της επιμελητικής ομάδας προσβλέπει στη δημιουργία ενός «Νέου Εργαστηρίου» του Παρελθόντος και του Μέλλοντος, ως μια καθηλωτική αντανάκλαση της ανθρωπότητας, μια Προσομοίωση Χώρου/δωματίου/ κέντρου/θαλάμου/εργαστηρίου όπου η Αρχιτεκτονική και η Τέχνη θα βρίσκονται σε έναν ατέρμονο διάλογο.
Κατά την τελετή των εγκαινίων στο Περίπτερο της Κυπριακής Συμμετοχής, θα παρουσιαστεί περφόρμανς των καλλιτεχνών Λίας Λαπίθη και Νίκου Κουρούσιη, παρόμοια μ’ εκείνη που είχε παρουσιασθεί στο Κυπριακό Μουσείο το 2021 με τίτλο «Χρόνος-Ύλη-Χώρος» .Οι δύο καλλιτέχνες είχαν περπατήσει στο μουσείο μ’ έναν κύβο καθρέφτη στο κεφάλι τους. Εδώ αναπαράγουν την περφόρμανς στο νεολιθικό οικισμό της Χοιροκοιτίας. Οι δύο καλλιτέχνες- αστροναύτες, με διαστημικές στολές, έχοντας στο χέρι αποσκευές πτήσης, περπατούν ανάμεσα στα ερείπια της Χοιροκοιτίας. Ένας πλήρης κύκλος του ταξιδιού τους, «Από τη Χοιροκοιτία στον Άρη».
Διαβάστε εδώ αναλυτικά όλες τις λεπτομέρειες της πρότασης.
