Η στρατηγική συνεργασία που είχαν κτίσει όλο το προηγούμενο διάστημα, μέσα από την κυπριακή πρωτοβουλία «Αμάλθεια» αλλά και σε διμερές επίπεδο Κυπριακή Δημοκρατία και Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αποδείχθηκε σωτήρια για την Κύπρο. Το Άμπου Ντάμπι ανταποκρίθηκε και έσπευσε να βοηθήσει την Κύπρο στην αναζήτηση φορητών μονάδων αφαλάτωσης προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα λειψυδρίας.
Το γεγονός ότι σε επίπεδο αξιωματούχων των δύο χωρών στη διάρκεια ενός χρόνου είχαν πραγματοποιηθεί κάπου δέκα συναντήσεις, από μόνο του λέει πολλά για το που βρίσκονται σήμερα οι σχέσεις Κύπρου και ΗΑΕ. Εάν, στο χρονικό αυτό πλαίσιο, βγάλουμε από το κάδρο τις συναντήσεις των ΥΠΕΞ Κύπρου και Ελλάδας, τότε ο Κωνσταντίνος Κόμπος συναντήθηκε με τον Σεΐχη Αμπντουλάχ μπιν Ζαγιέντ Αλ Ναχιάν, περισσότερες φορές απ’ ότι με οποιονδήποτε άλλο.
Μια άλλη διάσταση της διπλωματίας
Η κυπριακή διπλωματία δεν είναι μόνο για το Κυπριακό αλλά τα τελευταία χρόνια εργάστηκε συστηματικά επί πολλών θεμάτων που μπορούν να τοποθετηθούν κάτω από την ομπρέλα της εξωτερικής πολιτικής. Το τελευταίο και ίσως πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτό με την αναζήτηση λύσεων για το υδατικό.
Λίγοι ήταν εκείνοι που γνώριζαν ότι το τελευταίο ταξίδι του Κωνσταντίνου Κόμπου στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα ήταν μια αποστολή που είχε να κάνει με την ευρύτερη κινητοποίηση της κυπριακής διπλωματίας προκειμένου να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της λειψυδρίας που αντιμετωπίζει ο τόπος.
Ουσιαστικά η Κύπρος στράφηκε προς κάθε κατεύθυνση προκειμένου να βρει και να αποκτήσει μονάδες αφαλάτωσης οι οποίες θα συνέβαλαν στην αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος.
Μέσα από την έρευνα που ξεκίνησε εδώ και μερικούς μήνες, φάνηκε ότι μια από τις χώρες που είχαν απόθεμα μονάδων αφαλάτωσης και που θα μπορούσαν να βοηθήσουν την Κύπρο ήταν τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Οι πρώτες κινήσεις του Προέδρου
Μετά τις πρώτες διαβουλεύσεις που έγιναν και αφού φάνηκε ότι υπήρχε διάθεση για να βοηθηθεί η Κύπρος, έγιναν μια σειρά επαφών από τον ίδιο τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη με την ηγεσία των Εμιράτων.
Έγιναν επίσης επαφές και σε τεχνοκρατικό επίπεδο προκειμένου να ενημερωθούν οι Εμιρετιανοί από τους Κύπριους τεχνοκράτες για τις ανάγκες που αντιμετωπίζει το νησί και ποιος αριθμός μονάδων θα ήταν ικανοποιητικός για να λυθεί το πρόβλημα, βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα. Επίσης εκείνοι που επιβεβαίωσαν οι Κύπριοι τεχνικοί και τεχνοκράτες ήταν πως οι συγκεκριμένες μονάδες που είχε πρόθεση το Άμπου Ντάμπι να δώσει ήταν εντός των προδιαγραφών που έθεσε η κυπριακή πλευρά.
Η αποστολή Κόμπου
Αφού οι δύο πλευρές τα βρήκαν στα τεχνοκρατικά, ήρθε η σειρά της διπλωματίας για τις τελικές αποφάσεις.
Αρχές Απριλίου ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ενημέρωσε τον Υπουργό Εξωτερικών Κωνσταντίνο Κόμπο για το όλο θέμα και για την αποστολή που είχε να πάει στο Άμπου Ντάμπι για τις τελικές διαβουλεύσεις προκειμένου να κλείσει οριστικά η συμφωνία.
Τόσο από πλευράς ΗΑΕ όσο και από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας ήθελαν οι τελικές διαβουλεύσεις να γίνουν στο ανώτατο διπλωματικό επίπεδο προκειμένου να κλείσει η συμφωνία.
Μια συμφωνία η οποία έκλεισε με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα να στέλνουν προς την Κύπρο συνολικά 15 κινητές μονάδες αφαλάτωσης προκειμένου να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.
Η προεδρική ανακοίνωση
Παρά το γεγονός ότι η αρχική σκέψη ήταν το θέμα να κρατηθεί μέχρι και την ολοκλήρωση της αποστολής των μονάδων εντούτοις τελικά αυτό δημοσιοποιήθηκε την περασμένη Τετάρτη στο πλαίσιο συνέντευξης του Προέδρου Χριστοδουλίδη στον Αντένα.
Κάτω και από την πίεση της έντονης αμφισβήτησης ως προς την ικανότητα της κυβέρνησής του να παράξει έργο και να αντιμετωπίσει προβλήματα, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αποκάλυψε ότι η Κύπρος ζήτησε βοήθεια από τα ΗΑΕ στην αντιμετώπιση του υδατικού προβλήματος και ότι υπήρξε ανταπόκριση.
Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε, στις δηλώσεις του, ότι η βοήθεια αυτή θα καλύψει τις ανάγκες σε νερό για το υπόλοιπο του 2025 και μέχρι την εφαρμογή των εξαγγελθέντων μέτρων για το 2026.
Τις περιμένουν εγκαίρως
Την επομένη της προεδρικής αποκάλυψης, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης δήλσε πως οι μονάδες αφαλάτωσης που έστειλαν τα ΗΑΕ θα φτάσουν εγκαίρως στο νησί. Ο Κ. Λετυμπιώτης εμφανίστηκε, όπως και ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας το προηγούμενο βράδυ, ότι με την απόκτηση των μονάδων αυτών λύνεται το πρόβλημα και δεν θα υπάρξει κίνδυνος αποκοπής νερού.
«Έχει επιτευχθεί η επίλυση του ζητήματος ως προς τον κίνδυνο αποκοπής του νερού το καλοκαίρι, και εγκαίρως θα έρθουν μονάδες χωρητικότητας 15 χιλιάδων κυβικών μέτρων ημερησίως που αντιστοιχούν στις ανάγκες που έχουμε για να μην κινδυνεύσει η Κυπριακή Δημοκρατία με αποκοπές νερού» ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος.
Ο Κ. Λετυμπιώτης είπε ακόμα ότι ήδη λήφθησαν μέτρα για την άρδευση, σημειώνοντας πως «το γεγονός ότι καλύπτονται οι ανάγκες μας για την ύδρευση, αυτό θα έχει θετικό συνεπακόλουθο και για την άρδευση».
Αποτέλεσμα της καλής συνεργασίας
Η συμφωνία μεταξύ ΗΑΕ και ΚΔ για τις μονάδες αφαλάτωσης είναι ένα ακόμα αποτέλεσμα της καλής συνεργασίας ανάμεσα στις δύο χώρες. Μια συνεργασία που ξεκίνησε επί υπουργίας Νίκου Χριστοδουλίδη στο ΥΠΕΞ και συνεχίστηκε και αναβαθμίστηκε από τον Κωνσταντίνο Κόμπο.
Κομβικό σημείο για την αναβάθμιση των σχέσεων των δύο χωρών ήταν η συνεργασία στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας «Αμάλθεια» για τη μεταφορά ανθρωπιστικής βοήθειας προς τη Γάζα.
Για τη Λευκωσία, η τελευταία συμφωνία είναι ένα πολύ ισχυρό δείγμα των άριστων σχέσεων ανάμεσα στις δύο χώρες.
Στην Κύπρο χωρίς χρέωση
Στη διάρκεια των δηλώσεων που έκανε την περασμένη Πέμπτη ο Υπουργός Εξωτερικών, Κωνσταντίνος Κόμπος κλήθηκε να απαντήσει και στο ερώτημα – το οποίο τέθηκε από διάφορους κύκλους από την πρώτη στιγμή – για το εάν οι μονάδες αυτές δόθηκαν δωρεάν και τι ανταλλάγματα ζήτησαν τα ΗΑΕ από την Κύπρο.
Ο Κ. Κόμπος μιλώντας στο Omega σημείωσε πως οι μονάδες έχουν δοθεί «χωρίς να υπάρχει χρέωση για την περίοδο που θα βρίσκονται στην Κύπρο». Τόνισε παράλληλα το γεγονός ότι τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα έδειξαν με την πράξη τους αυτή και τη βοήθεια προς την Κύπρο ότι «είναι ένας πραγματικός στρατηγικός εταίρος».
Δεν υπήρξαν δεσμεύσεις
Σύμφωνα με τον Κύπριο Υπουργό Εξωτερικών δεν υπήρξαν οποιεσδήποτε δεσμεύσεις από πλευράς Κυπριακής Δημοκρατίας στη συμφωνία για παραχώρηση των 15 μονάδων αφαλάτωσης. Ο ίδιος είπε πως αυτό που κρατά είναι πως «τα ΗΑΕ ανταποκρίθηκαν στο αίτημά μας σε ελάχιστον χρονικό διάστημα».
Διπλωματικοί κύκλοι σχολιάζοντας τα διάφορα που έχουν λεχθεί μετά την ανακοίνωση του ΠτΔ για την βοήθεια από τα ΗΑΕ διερωτήθηκαν τι θα μπορούσαν στην πραγματικότητα να ζητήσουν οι Εμιρετιανοί από τους Κύπρου και παρέπεμψαν στο ρόλο που παίζει η χώρα τόσο στη Μέση Ανατολή όσο και διεθνώς.
Η αντιπολίτευση
Η ανακοίνωση του Προέδρου για τη συμφωνία με τα ΗΑΕ ήρθε σε μια στιγμή κατά την οποία η αντιπολίτευση εμφανιζόταν να είχε βάλει στη γωνιά τους κυβερνώντες κατηγορώντας την για ανικανότητα και τα απραξία.
Τόσο ο ΔΗΣΥ όσο και το ΑΚΕΛ έσπευσαν να υποδείξουν ότι δεν λύνεται το υδατικό με την απόκτηση των μονάδων αυτών. Τονίζοντας παράλληλα ότι χρειάζεται ένας ευρύτερος σχεδιασμός και λήψη πρόσθετων μέτρων. Ενώ έδωσαν έμφαση και στα επί μέρους προβλήματα που καταγράφονται και έχουν να κάνουν με τις υδροδοτήσεις σε τοπικό επίπεδο.
Σημειώνεται ότι από πλευράς ΔΗΣΥ επιχειρήθηκε να περάσει το μήνυμα ότι οι όποιες κυβερνητικές ενέργειες ήταν συνεπακόλουθο των δικών τους πιέσεων για αντιμετώπιση του υδατικού.
Κινήσεις σε πολλά μέτωπα
Ο Υπουργός Εξωτερικών κινήθηκε αποτελεσματικά σε μια ακόμα αποστολή η οποία μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι εκτός της δικαιοδοσίας του. Πλην όμως σε διεθνές επίπεδο δεν είναι κάτι το άγνωστο να γίνονται παρεμβάσεις από ΥΠΕΞ σε θέματα τα οποία δεν είναι αποκλειστικά του χαρτοφυλακίου τους. Εξάλλου η διεθνής διπλωματία δεν περιορίζει το πεδίο δράσης των Υπουργείων Εξωτερικών.
Η αποστολή στο Άμπου Ντάμπι για να κλείσει η συμφωνία για τις μονάδες αφαλάτωσης ήταν ένα από τα μέτωπα δραστηριοτήτων του Κωνσταντίνου Κόμπου, ο οποίος το προηγούμενο διάστημα είχε να αντιμετωπίσει και μια βραχεία αναταραχή εντός του Υπουργείου Εξωτερικών από ομάδα διπλωματών και υπαλλήλων.
Έπαιξε σε δύσκολα γήπεδα
Ο ίδιος ο ΥΠΕΞ θέλησε να κρατήσει χαμηλούς τόνους στο θέμα της αναβάθμισης των διπλωματικών σχέσεων ανάμεσα σε Κυπριακή Δημοκρατία και χώρες της Κεντρικής Ασίας που είναι και μέλη του Οργανισμού Τουρκογενών Κρατών. Σε πρόσφατες δηλώσεις του και απαντώντας σε σχετικό ερώτημα έσπευσε να υποδείξει ότι το όλο θέμα ήρθε στην επικαιρότητα από Κυπριακής πλευράς αλλά μετά από δημοσιεύματα και δηλώσεις σε τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Με αυτή του την προσέγγιση ήθελε να καταδείξει ότι η Λευκωσία δεν έσπευσε να πανηγυρίσει για όσα πέτυχε στις σχέσεις της με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας. Τόνισε παράλληλα ότι η όλη προσπάθεια δεν ήταν σε καμιά περίπτωση εύκολη και ότι έπαιξε σε δύσκολα γήπεδα. Γιατί στις χώρες αυτές η Τουρκία ασκεί μεγάλη επιρροή.
Θα κάνουν θόρυβο
Η τουρκοκυπριακή ηγεσία προσπαθεί να παρουσιάσει τη συνάντηση που θα στήνει η Άγκυρα στα κατεχόμενα μέσω της ομάδας των πρεσβυτέρων του ΟΤΚ ως μιας μορφής απάντηση προς του Ελληνοκύπριους. Ο ομάδα των πρεσβυτέρων δεν είναι παρά ένα παρακλάδι του Οργανισμού Τουρκογενών Κρατών χωρίς κάποιο ιδιαίτερο λόγο. Περισσότερο ο ρόλος των πρεσβυτέρων είναι τελετουργικός.
Σε κάθε περίπτωση όμως η Άγκυρα, μέσω του πρώην πρωθυπουργού Μπιναλί Γιλντιρίμ, ο οποίος αυτή την περίοδο προεδρεύει των πρεσβυτέρων, θέλει να δείξει ότι ο ΟΤΚ είναι ενωμένος πίσω από τους Τουρκοκύπριους. Γι’ αυτό και την παρουσία τους στα κατεχόμενα αυτή την εβδομάδα αναμένεται να προβληθεί ιδιαίτερα το γεγονός. Στοχεύοντας από τη μια να κλείσει στόματα σε κατεχόμενα και Τουρκία και από την άλλη να προκαλέσει συζητήσει στην ελληνοκυπριακή πλευρά.
