Στη μάχη της Αρχιεπισκοπής, τη Δευτέρα 15 Ιουλίου 1974, στη διάρκεια του προδοτικού πραξικοπήματος, οι σφαίρες από την ανταλλαγή πυρών, κτύπησαν και το άγαλμα της Ελευθερίας. Και η Ελευθερία κτυπήθηκε με βόλι στο σημείο της καρδιάς! Απίστευτο πλην όμως αληθινό.
Το άγαλμα που δεσπόζει των τειχών της Λευκωσίας, επί της οδού Κοραή, απέναντι από την Αρχιεπισκοπή, ήταν τότε, το καλοκαίρι του 1974, σκεπασμένο με άσπρο πανί ενόψει των εγκαινίων, που είχαν προγραμματισθεί, αλλά δεν έγιναν λόγω των γεγονότων.
Ενόψει των εγκαινίων του Αγάλματος της Ελευθερίας, την ερχόμενη Κυριακή, 30 Μαρτίου, πενήντα ένα χρόνια μετά, υπήρξαν τις τελευταίες ημέρες έργα συντήρησης ενώ επανήλθαν στη μνήμη και ιστορίες εκείνης της περιόδου . Υπενθυμίζεται ότι τα εγκαίνια προγραμματίσθηκαν να γίνουν το 1974 από τον ίδιον τον Πρόεδρο Μακάριο, αλλά προηγήθηκαν τα γεγονότα, το πραξικόπημα και η εισβολή.
Φέτος, λοιπόν, αποφασίσθηκε να γίνει αυτό, που αποτράπηκε πριν σχεδόν 51 χρόνια! Την ερχόμενη Κυριακή, η τελετή εγκαινίων θα γίνει στο πλαίσιο της συμπλήρωση 70 χρόνων από την έναρξη του εθνικοαπελευθερωτικού αγώνα. Η εκδήλωση διοργανώνεται από την Ιερά Αρχιεπισκοπή, σε συνεργασία με το Συμβούλιο Ιστορικής Μνήμης Αγώνα ΕΟΚΑ 1955-1959, τους Συνδέσμους Αγωνιστών ΕΟΚΑ 1955-1959, το Ίδρυμα Απελευθερωτικού Αγώνα, τον Επαρχιακό Οργανισμό Αυτοδιοίκησης Λευκωσίας και το Δήμο Λευκωσίας.
Με αφορμή, πρόσφατα, ένα παραπολιτικό του γράφοντος στον κυριακάτικο «Φιλελεύθερο», ο καλός συνάδελφος Λάζαρος Μαύρος, ανέσυρε φωτογραφίες με το άγαλμα, για να επιβεβαιώσει αυτό που δεν ήταν ευρέως γνωστό. Και σε ένα σημείωμα, που συνόδευε τις φωτογραφίες, έγραψε για εκείνη την τρύπα στην καρδιά της Ελευθερίας. «Η τρύπα από βολίδα ίσως 12,7 χιλιοστών… Κι άλλη μια τρύπα από σφαίρα στο κούτελο του πρώτου βρακοφόρου δεξιά στο πολυπρόσωπο Μνημείο Ελευθερίας της Κύπρου. Το Μνημείο που περατώθηκε το 1973 φιλοτέχνησε ο Ιωάννης Νοταράς. Ο ίδιος που είχε φιλοτεχνήσει 20 χρόνια νωρίτερα στην αγγλοκρατούμενη Κύπρο, το άγαλμα του εθνικού μας ποιητή Διονυσίου Σολωμού στην πλατεία Ηπείρου της Λευκωσίας και τ’ αποκαλυπτήριά του τελέσθηκαν 20 Ιουνίου 1954 υπό του Αρχιεπισκόπου και Εθνάρχου Μακαρίου Γ΄, εννέα μήνες προ της ενάρξεως του ένοπλου απελευθερωτικού Αγώνα της Ε.Ο.Κ.Α. μας».
Πρέπει να σημειωθεί , το 1987 η Βουλή το ανακήρυξε ως Μνημείο του Αγώνα της ΕΟΚΑ, αφαιρέθηκαν τα άσπρα πανιά, που σκέπαζαν το άγαλμα από το 1974 και τότε φανερώθηκαν οι τρύπες από τις σφαίρες της μάχης της Αρχιεπισκοπής. Σφαίρες που «γάζωσαν» το άγαλμα. Και μια, περισσότερες σφαίρες κτύπησαν και την Ελευθερία. Κτυπήθηκε στο σημείο της καρδιάς και πέρασε από την άλλη πλευρά του αγάλματος.
Πενήντα ένα σχεδόν χρόνια μετά, η κτυπημένη Ελευθερία, η ανοικτή πληγή του Ελληνισμού, που αιμορραγεί, είναι η ιστορία του αγάλματος. Είναι η… ιστορία της Κύπρου!
