Πριν μερικά χρόνια, δύσκολα θα μπορούσε κανείς να προβλέψει ότι, το 2025, ο πλανήτης θα βρισκόταν στην περιδίνηση στην οποία βρίσκεται… Πολλοί δε, κυρίως εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των θεσμών της, πίστευαν τα τελευταία χρόνια ότι οι κίνδυνοι, πλέον, είναι μόνο δημοσιονομικοί, ή νομισματικοί, ή τραπεζικοί…
Η παραβίαση συνόρων, θεωρείτο από κάποιους απίθανη ή, ακόμα χειρότερα, πταίσμα, σε αντίθεση με την παραβίαση των δημοσιονομικών κανόνων, που θεωρείτο πολιτικό κακούργημα. Και οι αμυντικοί εξοπλισμοί έδωσαν τη θέση τους σε ογκώδεις κανονισμούς που μείωσαν την ανταγωνιστικότητα της Ευρωπαϊκής Ένωσης στο εξωτερικό και τη δημοφιλία της στο εσωτερικό. Δυστυχώς, στην απαρχή του 2025, η κατάσταση είναι ρευστή και πρωτόγνωρη:
> Για πρώτη φορά μετά από 75 ολόκληρα χρόνια στενής συνεργασίας, οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής και η (μετεξελιχθείσα και διευρυμένη) Ευρωπαϊκή Ένωση, βρίσκονται σε συνθήκες δημόσιας αντιπαράθεσης και αρχίζει να δημιουργείται μεταξύ τους ένα ψυχροπολεμικό κλίμα.
> Οι άλλοτε ψυχροπολεμικοί αντίπαλοι, δηλαδή οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ρωσία, δείχνουν να συνεννοούνται ευκολότερα και να θέτουν – ειδικά οι πρώτες – σε προτεραιότητα τη μεταξύ τους σχέση και μάλιστα σε βάρος διαχρονικών συμμάχων.
> Ο αναθεωρητισμός αρχίζει να γίνεται πυλώνας της εξωτερικής πολιτικής ισχυρών χωρών. Κι ενώ η Κύπρος και η Ελλάδα είναι πιο «εξοικειωμένες» με την απειλή αυτή, λόγω, αντιστοίχως, της τουρκικής κατοχής του νησιού μας και της τουρκικής επεκτατικότητας και αμφισβήτησης δεκάδων νησιών του Αιγαίου κι ενώ η Ουκρανία πολεμά καθημερινώς και πληρώνει βαρύ τίμημα για υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητάς της, πλέον μαθαίνουν την έννοια «αναθεωρητισμός» και χώρες που, είτε την είχαν λησμονήσει, είτε δεν την γνώριζαν καν. Αναφέρομαι, ασφαλώς, στη Γροιλανδία, που ακούει τον Ντόναλτ Τραμπ να λέει ότι θα την αποκτήσει «one way or another» (sic), στον Καναδά, που επίσης άκουσε τον Ντόναλτ Τραμπ να θέλει να τον κάνει πολιτεία των ΗΠΑ και στον Παναμά, που βρέθηκε ξανά στο στόχαστρο των Ηνωμένων Πολιτειών μετά από δεκαετίες.
> Στη ρευστότητα της εποχής, προστίθεται – στην περιοχή μας – η κατάρρευση του καθεστώτος Assad και το αβέβαιο μέλλον της συριακής επικράτειας, ο πόλεμος του Ισραήλ εναντίον των τρομοκρατικών οργανώσεων Hamas, Hezbollah και Houthis και η προσπάθεια ανασυγκρότησης του Λιβάνου.
> Στις συγκεκριμένες γεωπολιτικές και επεκτατικές κρίσεις και αντιπαραθέσεις, που πριν μερικά χρόνια έμοιαζαν απίθανες, προστίθεται και ο εμπορικός πόλεμος δασμών, που αναδύεται με ευθύνη των Ηνωμένων Πολιτειών και που θα επηρεάσει αρνητικά το παγκόσμιο εμπόριο.
Ο «πάταγος» όλων αυτών των γεγονότων και εξελίξεων πρέπει να είναι το «ξυπνητήρι» της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ως σύνολο, αλλά και των 27 κρατών/μελών της, χωριστά.
Όσα έχουμε πετύχει και έχουν μετατρέψει την Ευρωπαϊκή Ένωση ως το καλύτερο μέρος του πλανήτη για να ζει κανείς, τίθενται σε κίνδυνο. Δεν υπάρχει τίποτε δεδομένο κι τίποτε ακλόνητο. Όσα έχουμε οφείλουμε να τα θωρακίζουμε και προστατεύουμε κι όσα χάσαμε οφείλουμε να τα διεκδικούμε και ανακτήσουμε.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αναγνωρίσει πως για να επιβιώσει θα πρέπει να βγει από το καβούκι της γραφειοκρατίας της, των κανονισμών της και της πολιτικής αφέλειάς της και να αναδείξει την οντότητά της ως ένα ισχυρό, γεωπολιτικό, διεθνή δρώντα, ικανό να προστατεύει τα 450 εκατομμύρια πολίτες της, να διαφυλάξει το υψηλό βιοτικό επίπεδό τους και να υπερασπίσει τις αρχές και αξίες στις οποίες άρχισε να οικοδομείται πριν 75 χρόνια.
Η συνταγή είναι τριπλή και απαιτητική: Ισχυρή και ανταγωνιστική Οικονομία, που να μπορεί να συναγωνιστεί την ευελιξία των απολυταρχικών θεσμών της Κίνας και της Ρωσίας και να χρηματοδοτεί κάθε άλλη πολιτική στόχευση. Κοινή, ισχυρή και αυτόνομη άμυνα, ικανή να προστατεύσει το σύνολο της ευρωπαϊκής επικράτειας και να δημιουργήσει ένα ασφαλή ζωτικό χώρο στον πλανήτη. Ανθεκτική κοινωνική συνοχή, που είναι αναγκαία για αντιμετώπιση του λαικισμού, της δημαγωγίας και του υβριδικού πολέμου ψευδών ειδήσεων του διαδικτύου. Μακρύς ο μονόδρομος…
*Βουλευτής Λευκωσίας του ΔΗΚΟ.
