Η Ευρωπαϊκή Ένωση έκανε κινήσεις οι οποίες έπαιξαν ρόλο στην προσπάθεια να γίνει κάποιο βήμα προς τα εμπρός στο Κυπριακό. Η Τουρκία ναι μεν δεν αλλοίωσε τις πάγιες θέσεις στο Κυπριακό, όμως έδειξε να λαμβάνει υπόψη το ρόλο που μπορεί η Κύπρος να παίξει εντός της ΕΕ.

Ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών κρατά μεν τη διαχείριση της διαδικασίας στο Κυπριακό, και μπορεί να ρίχνει ιδιαίτερη βαρύτητα σ’ όσα ζητούσε και έλεγε η Τουρκία μέχρι στιγμής, αλλά αντιλαμβάνεται με τη σειρά του ότι δεν μπορεί να παραγνωρίζει ή να παραγκωνίζει την ΕΕ.

Εν τέλει δεν έμεινε εκτός

Προ της έναρξης της άτυπης διάσκεψης στη Γενεύη αλλά και τη Δευτέρα και την Τρίτη ένα από τα θέματα συζήτησης στα διπλωματικά και πολιτικά πηγαδάκια είχαν να κάνουν με την παρουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Παραβλέποντας την ίδια ώρα ότι στη Γενεύη και οι πέντε, αλλά και ο ΓΓ ΟΗΕ δεν πήγαν για να διαπραγματευτούν επί της ουσίας στο Κυπριακό, αλλά ήταν εκεί να βρουν κάποιο τρόπο για να προσπαθήσουν να κινηθούν προς εκείνη την κατεύθυνση.

Και σε ένα τέτοιο φόρματ αλλά αντικείμενο συζήτησης η ΕΕ δεν είχε κάποιο λόγο, καθώς ο ΓΓ ΟΗΕ συζητούσε με τους πέντε που εμπλέκονται διαχρονικά στο Κυπριακό. Η εκπρόσωπος της Κομισιόν που πήγε στη Γενεύη δεν είχε πρωταγωνιστικό ρόλο.

Ωστόσο η ΕΕ εν τέλει δεν ήταν τόσο εκτός των συζητήσεων στη Γενεύη, αλλά ήταν εντός και μάλιστα από τις συζητήσεις φάνηκε να λαμβάνεται υπόψη, χωρίς να μιλά.

Στη διάρκεια της άτυπης διάσκεψης σε 2-3 περιπτώσεις θέματα που ήγειρε η τουρκοκυπριακή πλευρά δεν συμφωνήθηκαν καθώς είχαν να κάνουν με την ευρωπαϊκή νομοθεσία, την οποία κανείς δεν μπορεί να επηρεάσει.

Η επιστολή έπιασε τόπο

Η επιστολή που συνυπόγραψαν οι δύο επικεφαλής των θεσμών της ΕΕ, Αντόνιο Κόστα και Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, είναι εμφανές ότι δεν πέρασε απαρατήρητη, όπως και η τηλεφωνική επικοινωνία του Προέδρου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου με τον ΓΓ ΟΗΕ.

Η επιστολή, το περιεχόμενο της οποίας από την πρώτη στιγμή αποκάλυψε ο «Φ», έθετε ένα σαφές πλαίσιο μέσα στο οποίο θα μπορούσε να εξελιχθεί η όποια συζήτηση στο Κυπριακό, τόσο εκεί στη Γενεύη όσο και στη συνέχεια.

  • Πρώτη επισήμανση: «Τη σταθερή δέσμευση της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την επανένωση της Κύπρου, μέσω μιας ουσιαστικής λύσης εντός του πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, στη βάση της διζωνικής δικοινοτικής ομοσπονδίας, σύμφωνα με τα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και σε ευθυγράμμιση με τις αρχές αξίες και τη νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης».
  • Δεύτερη επισήμανση: «Η Ευρωπαϊκή Ένωση στέκεται έτοιμη να παίξει το ρόλο της και να συμβάλει ενεργά και να ενισχύσει τις προσπάθειές της για στήριξη της καθοδηγούμενης από τα Ηνωμένα Έθνη διαδικασίας. Εκφράζουμε για ακόμα μια φορά τις ευχαριστίες μας για τη σημαντική δουλειά από πλευράς Ηνωμένων Εθνών και αναμένουμε να συνεχίσουμε τη συνεργασία μας σ’ ένα τόσο σημαντικό ζήτημα για την Ευρωπαϊκή Ένωση».

Γιατί έχει σημασία

Μέσα από την επιστολή τόσο ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου όσο και η Πρόεδρος της Κομισιόν κατέδειξαν πως το Κυπριακό δεν είναι θέμα που αφορά μόνο τα Ηνωμένα Έθνη, όπως ήταν η λογική που για χρόνια κυριαρχούσε στις Βρυξέλλες. Κάτι που σημαίνει ότι οι κινήσεις της Λευκωσίας και οι παρεμβάσεις που είχαν γίνει όλο το προηγούμενο διάστημα είχαν πιάσει τόπο.

  • Λαμβάνοντας επίσης υπόψη ότι προ της αποστολής επιστολής υπήρξαν τηλεφωνικές επικοινωνίες του Προέδρου Χριστοδουλίδης τόσο με τον Αντόνιο Κόστα όσο και με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, αυτό δείχνει πως υπάρχει μια καλή συνεργασία ανάμεσα στον Κύπριο Πρόεδρο τους επικεφαλής των ευρωπαϊκών θεσμών. Και αυτό φάνηκε και μέσα από την πρωτοφανή για τα ευρωπαϊκά δεδομένα κοινή επιστολή τους προς τον ΓΓ ΟΗΕ.

Ευρωτουρκικά και Κύπρος

Η καλή σχέση και η επικοινωνία ανάμεσα σε Λευκωσία και Βρυξέλλες αφορά ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και όχι μόνο με το Κυπριακό. Αυτή η καλή επικοινωνία συμβάλει και στο να λαμβάνεται υπόψη η άποψη της κυπριακής κυβέρνησης όσον αφορά ζητήματα τα οποία συζητούνται και με την Τουρκία.

Ένα σχετικό παράδειγμα έδωσε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης κατά την τελευταία ενημέρωση του Εθνικού Συμβουλίου, στη Γενεύη, την Τρίτη. Η Λευκωσία ρωτήθηκε για την άποψή της όσον αφορά την πρόθεση της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων, η οποία ενδιαφέρεται να επενδύσει στην Τουρκία. Κίνηση η οποία θα δείχνει εμπιστοσύνη προς την τουρκική οικονομία.

Δείγμα επίσης ότι οι όποιες κινήσεις γίνονται από Βρυξέλλες προς Άγκυρα δεν προσπερνούν τη Λευκωσία.

Το ξέρει και ο Φιντάν

Για τις προθέσεις της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων προς την Τουρκία είναι ενήμερος και ο Τούρκος Υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης αποκάλυψε στο Εθνικό Συμβούλιο ότι το είπε στον Τούρκο Υπουργό Εξωτερικών. Χωρίς να διευκρινίζεται εάν αυτό έγινε στη διάρκεια του τετ-α-τετ που είχαν τη Δευτέρα το βράδυ στη Γενεύη ή εάν ήταν σε προηγούμενη τους συνομιλία.

Ο Χακάν Φιντάν, σε αντίθεση με τον προκάτοχό του δείχνει να αντιλαμβάνεται ότι – είτε αρέσει είτε όχι στην Τουρκία – η Κύπρος έχει το δικό της ρόλο και τη δική της σημασία εντός της ΕΕ που δεν μπορεί να παραγνωριστεί.

Πάει πίσω από τη δημόσια ρητορική

Η Λευκωσία από την πλευρά της δεν στέκεται στη δημόσια ρητορική από τουρκικής πλευράς. Η άτυπη διάσκεψη της Γενεύης αποτελεί ένα καλό δείγμα. Η κυπριακή πλευρά κατέγραψε μια διαφορετική προσέγγιση από τον Χακάν Φιντάν σε σχέση με τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου. Χωρίς να διαφοροποιείται επί των πάγιων θέσεων του στο Κυπριακό, δεν δείχνει την υπεροψία που επιδείκνυε ο προκάτοχός του, αλλά κυρίως δείχνει να αντιλαμβάνεται το ρόλο που έχει η Κύπρος να παίξει εντός ΕΕ. Κι αυτό μπορεί να βοηθήσει στο εγγύς μέλλον προκειμένου να ξεκλειδώσει περαιτέρω το Κυπριακό και να γίνουν βήματα ενόψει Ιουλίου