Στα δύο χρόνια διακυβέρνησης το Υπουργείο Εξωτερικών κατάφερε να προωθήσει με ακόμα πιο ισχυρά και σταθερά βήματα την διεύρυνση του γεωπολιτικού αποτυπώματος της χώρας μας.
Το σοβαρότερο εμπόδιο παραμένει η δράση της κατοχικής δύναμης, που υποσκάπτει την επί του πεδίου ενάσκηση της εξωτερικής πολιτικής μας. Η προσπάθεια αποτροπής από την Τουρκία, σε συνδυασμό με τις ενισχυμένες δυνατότητες της και το εύρος των εργαλείων που έχει στη διάθεση της, αλλά και την περιφερειακή κατάσταση, αποτελεί σκόπελο για δράσεις της ΚΔ.
Παρά ταύτα, αξιοποιώντας με ευέλικτο τρόπο τα μέσα που έχει στη διάθεση του, το ΥΠΕΞ παραμένει προσηλωμένο στην ενίσχυση της θέσης της ΚΔ στην διεθνή κοινότητα.
Ενταχθήκαμε ως πλήρες μέλος στον Διεθνή Οργανισμό Γαλλοφωνίας και πετύχαμε την εκλογή της Κύπρου, για πρώτη φορά, στο Συμβούλιο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για την περίοδο 2025-2027 με 167 ψήφους από 189 κράτη μέλη του ΟΗΕ που συμμετείχαν στην διαδικασία. Την ίδια περίοδο, εγκαθιδρύθηκε για πρώτη φορά ο στρατηγικός διάλογος με τις ΗΠΑ και έλαβαν χώρα δύο γύροι στρατηγικού διαλόγου με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Ανακοινώθηκε, επίσης, η ένταξη της Κύπρου σε τρία αμυντικά προγράμματα των ΗΠΑ, η οποία ακολούθησε την ιδιαίτερα επιτυχημένη επίσκεψη του Προέδρου Χριστοδουλίδη στον Λευκό Οίκο, την πρώτη μετά από δεκαετίες. Το εκπαιδευτικό κέντρο CYCLOPS αναπτύσσει τις δραστηριότητές του και διευρύνει τις δυνατότητές του, ενώ την ίδια στιγμή έχει παράσχει εκπαιδεύσεις σε εκατοντάδες λειτουργούς από συνολικά 20 χώρες.
Στα δύο αυτά χρόνια ενεργοποιήσαμε τρεις φορές το Εθνικό Σχέδιο ΕΣΤΙΑ για επαναπατρισμό πολιτών τρίτων χωρών από το Σουδάν, το Ισραήλ και τον Λίβανο, ενώ με την ανάληψη ενεργού πρωτοβουλίας συστήσαμε τον μηχανισμό ΑΜΑΛΘΕΙΑ, στην βάση ειδικού ταμείου που εδρεύει στην Κύπρο. Η πρωτοβουλία έστρεψε το διεθνές ενδιαφέρον προς την Κύπρο για τους σωστούς λόγους και αποτέλεσε την απαρχή μιας στενής συνεργασίας με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, αλλά και με αλλά κράτη που συμμετείχαν, με αποτέλεσμα την παροχή πρόσθετης δυνατότητας στην διεθνή κοινότητα για αποστολή συμπληρωματικής ανθρωπιστικής βοήθειας 23.000 τόνων μέχρι στιγμής προς τους Παλαιστινίους στην Γάζα. Επανασυστάθηκε επίσης το CyprusAid, με ενίσχυση του προϋπολογισμού του και νέες δράσεις που προγραμματίζουμε σε διάφορες χώρες, στοχεύοντας ειδικότερα στην Αφρικανική ήπειρο.
Παρά τις συνεχιζόμενες προσπάθειες της Τουρκίας να δημιουργεί συνεχώς εμπόδια στις ενέργειες της ΚΔ, ενισχύσαμε με συστηματικό τρόπο μέσω συνεχών ανταλλαγών διμερών επισκέψεων τις σχέσεις μας με τις χώρες του Κόλπου, ενώ παράλληλα ενισχύσαμε τις σχέσεις μας και με τις χώρες της Κεντρικής Ασίας, με την πρόσφατη λειτουργία Πρεσβείας στο Καζακστάν, αλλά και στην περιοχή του Καυκάσου διά του ανοίγματος Πρεσβείας στην Αρμενία.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΠΟΥΡΓΟΥ ΕΞΩΤΕΡΙΚΩΝ
Παίρνει θέση και αποφεύγει την ουδετερότητα στα δύσκολα…
Του Ανδρέα Πιμπίσιη
Στην εξωτερική πολιτική η ευελιξία και η αποτελεσματικότητα αποτελούν τα κλειδιά ως προς το εάν κάποιος θα μπορέσει να πετύχει στην αποστολή του ή όχι. Από την άλλη, το έργο ενός υπουργού Εξωτερικών δεν μπορεί να μπει στην ίδια ζυγαριά με άλλα, τα λεγόμενα παραγωγικά, Υπουργεία. Την ίδια ώρα είναι σημαντικό να λαμβάνεται υπόψη ότι η εξωτερική πολιτική έχει να αντιμετωπίσει έναν πολύ δύσκολο αντίπαλο, την Τουρκία.
Ο Κωνσταντίνος Κόμπος στη διάρκεια της διετούς θητείας του κινήθηκε στοχευμένα προκειμένου να βάλει ένα τέλος στις διαχρονικές αμφιταλαντεύσεις της εξωτερικής πολιτικής, πρωτίστως όσον αφορά το κεφάλαιο Δύση, Ηνωμένες Πολιτείες.
Ένα από τα δύσκολα ζητήματα που είχε να διαχειριστεί ήταν ο πόλεμος στη Γάζα, και ενώ μπορούσε να ακολουθήσει την πεπατημένη, φρόντισε να τοποθετείται κατά τρόπο που προκαλούσε αναταράξεις και έντονες κριτικές στο εσωτερικό, κυρίως από το χώρο της Αριστεράς. Αμφισβητήσεις ως προς το έργο του, υπήρξαν, σε σχέση με τον ανθρωπιστικό διάδρομο μεταφοράς βοήθειας προς τη Γάζα.
Ο συγκεκριμένος διάδρομος μπορεί να μην απέδωσε τον συγκεκριμένο χρόνο τα αναμενόμενα, πλην όμως στην τελική το πρόσημο για την Κύπρο ήταν θετικό καθώς έφερε την Κύπρο πιο κοντά στην Ουάσιγκτον και άνοιξε διαύλους επικοινωνίας με την αμερικανική κυβέρνηση.
Επιτυχίες που ήρθαν σε ένα κομβικό σημείο, την ώρα που άλλαζε η διακυβέρνηση στις ΗΠΑ. Και ακολουθώντας τακτική «παραγωγή αποτελέσματος» το αμέσως επόμενο διάστημα θα είναι σημαντικό για τον Κ. Κόμπο καθώς θα πρέπει να δείξει εάν πέτυχε να υπάρξει συνέχεια στις σχέσεις Κύπρου-ΗΠΑ παρά τις όποιες αλλαγές στην Ουάσιγκτον.
Αυτό που η αντιπολίτευση χαρακτηρίζει ως «μονόπλευρη εξωτερική πολιτική» δεν φαίνεται να προκαλεί προβλήματα στις σχέσεις με χώρες της περιοχής και ειδικότερα τον αραβικό κόσμο. Παρά τις πιέσεις για την προσέγγιση του με το Ισραήλ, εντούτοις δεν έδειξε να διαφοροποιεί την ατζέντα του, ενώ προσπάθησε να δείξει πως τα θετικά είναι πολύ περισσότερα από τα αρνητικά.
Οι κινήσεις σε σχέση με τους σφετεριστές ελληνοκυπριακών περιουσιών στα κατεχόμενα έβαλε πίεση προς διάφορες κατευθύνσεις. Πρωτίστως προς το κατοχικό καθεστώς για την παράνομη χρήση των ε/κ περιουσιών, αλλά και προς υπηκόους τρίτων χωρών ότι δεν μπορούν να εκμεταλλεύονται μια παράνομη κατάσταση χωρίς επιπτώσεις.
Το κεφάλαιο Συρία είναι δύσκολο καθώς το καθεστώς εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την Τουρκία και είναι κάτι που επηρεάζει τις αποφάσεις του. Η γραμμή που θέλει και επιδιώκει η Λευκωσία αυτή τη στιγμή μπορεί να κινείται στην ίδια κατεύθυνση με εκείνη της ΕΕ, ωστόσο αυτό δεν διασφαλίζει εκ προοιμίου οτιδήποτε.
Ο Κωνσταντίνος Κόμπος είναι εξ εκείνων των Υπουργών, ένεκα και του χαρτοφυλακίου του, που βρίσκεται σε ανοικτή γραμμή με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη.
