Η ίδρυση του Υφυπουργείου Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας από την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη τον Ιούνιο του 2024, αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των αυξανόμενων προκλήσεων της μετανάστευσης, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων που άπτονται της διεθνούς προστασίας/ασύλου, της ένταξης των νομίμως διαμενόντων μεταναστών, καθώς και του εξορθολογισμού της νόμιμης μετανάστευσης.
Στόχος της Κυβέρνησης είναι η διαχείριση των πιο πάνω θεμάτων με τρόπο που να διαφυλάσσεται τόσο η κοινωνική συνοχή όσο και η δημόσια τάξη και εθνική ασφάλεια, σε πλήρη πάντοτε συμμόρφωση με τις σχετικές υποχρεώσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας, οι οποίες απορρέουν από το διεθνές και ενωσιακό δίκαιο.
Μέσα στους πρώτους μήνες λειτουργίας μας, έχουμε καταβάλει σημαντικές προσπάθειες για τη θεμελίωση ενός οργανισμού που θα διαχειρίζεται αποτελεσματικά τόσο την παράτυπη όσο και τη νόμιμη μετανάστευση.
Χάρη σε μια σειρά μέτρων που είχαν ληφθεί από την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη πριν τη δημιουργία του Υφυπουργείου, καθώς και στα μέτρα που λαμβάνονται από την πρώτη μέρα ίδρυσης του Υφυπουργείου μας, μπορούμε να πούμε ότι η κατάσταση σχετικά με την παράτυπη μετανάστευση έχει σταθεροποιηθεί.
Αυτό καταδεικνύεται τόσο από τους ιδιαίτερα μειωμένους αριθμούς αφίξεων παράτυπων μεταναστών, από την ταχύτερη εξέταση των αιτήσεων ασύλου, αλλά και τη σημαντική αύξηση στις επιστροφές, εθελούσιες και αναγκαστικές. Ωστόσο, το μεταναστευτικό σκηνικό είναι συνεχώς μεταβαλλόμενο, απαιτώντας ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κάθε νέας εξέλιξης. Παράλληλα, επιδιώκουμε ένα βιώσιμο σύστημα ασύλου, που να λαμβάνει υπ’ όψιν τη φέρουσα ικανότητα της χώρας μας να φιλοξενεί μετανάστες χωρίς να απειλούνται οι κρίσιμες υποδομές και η κοινωνική συνοχή, που να εξασφαλίζει επαρκή προστασία σε όσους πραγματικά τη δικαιούνται.
Η διοικητική και οργανωτική αναδιάρθρωση του Υφυπουργείου, όπως και ο εξορθολογισμός του συστήματος της νόμιμης μετανάστευσης, μέσω απλοποίησης των διαδικασιών και ψηφιακού μετασχηματισμού όπου αυτό κριθεί εφικτό, αποτελούν προτεραιότητές μας.
Αναγνωρίζοντας τη μεγάλη συνεισφορά της νόμιμης μετανάστευσης στην οικονομία του τόπου μας, οι αλλαγές αυτές αναμένεται να συμβάλουν ουσιαστικά στη βελτίωση των υπηρεσιών του Υφυπουργείου προς το κοινό, αλλά και στην ενίσχυση της προσπάθειας για χάραξη και εφαρμογή μίας ολοκληρωμένης μεταναστευτικής πολιτικής.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΥΦΥΠΟΥΡΓΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΕΥΣΗΣ
Αποδοτικός αλλά με… στρωμένη δουλειά και λίγη δόση τύχης
Της ΘΕΟΔΩΡΑΣ ΝΙΚΟΛΑΟΥ
Το Υφυπουργείο Μετανάστευσης και Διεθνούς Προστασίας, δημιουργήθηκε τον περασμένο Ιούνιο, ωστόσο ήδη μετρά θετικά αποτελέσματα. Ενδεικτικό το γεγονός ότι σήμερα, εκκρεμούν συνολικά 19.900 αιτήσεις ασύλου, ενώ τον Μάρτιο του 2023 -όταν άλλαξαν χέρια τα ηνία της Κυβέρνησης- εκκρεμούσαν περίπου 34.000.
Βέβαια, αξίζει να σημειώσουμε πως σε αρκετά θέματα ο Υφυπουργός Νικόλας Ιωαννίδης, βρήκε στρωμένη τη «δουλειά» από το Υπουργείο Εσωτερικών, το οποίο έλαβε σημαντικές αποφάσεις προτού συσταθεί το νέο Υφυπουργείο, ενώ ίσως βοηθήθηκε και από τις συγκυρίες. Για παράδειγμα η επιτάχυνση του ρυθμού εξέτασης των αιτήσεων για άσυλο, όπως και η απόφαση του περασμένου Απριλίου για αναστολή της εξέτασης αιτήσεων από Σύρους -που είχε ως αποτέλεσμα από τον Μάιο του 2024 οι αφίξεις διά θαλάσσης να είναι μηδενικές-, αποτελούν επιτυχία του προκατόχου του στον χειρισμό του Μεταναστευτικού, του υπουργού Εσωτερικών Κωνσταντίνου Ιωάννου.
Μία συγκυρία που βοήθησε περαιτέρω την κατάσταση αποτέλεσε η πτώση του καθεστώτος του Άσσαντ στις 9 Δεκεμβρίου 2024, αφού άνοιξε τον δρόμο την επιστροφής για αρκετούς Σύρους αιτητές ασύλου. Για να φτάσουμε όμως να υποβάλλονται πέριξ των 40 αιτημάτων την ημέρα για απόσυρση της αίτησης ή κατάργηση του καθεστώτος τους, σημαντικό ρόλο διαδραμάτισαν και οι χειρισμοί του Υφυπουργού, αφού από την πρώτη στιγμή έδωσε οδηγίες για τη δημιουργία ειδικών ομάδων με σκοπό τη διευκόλυνση των επαναπατρισμών, ενώ τα άτομα αυτά εντάχθηκαν στο σύστημα εθελούσιων επιστροφών.
Παρόλο που τα πράγματα παρουσιάζονται ευοίωνα, από το Υφυπουργείο διαμηνύουν ότι δεν υπάρχουν περιθώρια εφησυχασμού. Ένα από τα σημαντικότερα προβλήματα που καλείται να επιλύσει αποτελεί η δημιουργία φαινομένων γκετοποίησης και η έξαρση της παραβατικότητας εντός των αστικών κέντρων. Προς αυτήν την κατεύθυνση προγραμματίζονται οι εξής δράσεις για το 2025:
- Η διαμόρφωση στρατηγικού σχεδίου για την ένταξη των νόμιμα διαμενόντων μεταναστών, και καταρτισμός του σχετικού Σχεδίου Δράσεων.
- Η αναβάθμιση των Κέντρων Φιλοξενίας «Λίμνες» και «Πουρνάρα».
- Η ανάπτυξη εργαλείου υπολογισμού της φέρουσας ικανότητας της Κύπρου σε σχέση με τον αριθμό μεταναστών, όπως και η ανάπτυξη εργαλείου πρόβλεψης της παράτυπης μετανάστευσης.
