Η πλειονότητα των βουλευτών φαίνεται να απορρίπτει κάθετα την οριζόντια ψηφοφορία, όπως προκύπτει από τις αντιδράσεις βουλευτών των κομμάτων ΔΗΣΥ, ΑΚΕΛ και ΔΗΚΟ και ΕΔΕΚ. Το θέμα συζητήθηκε ενώπιον της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εσωτερικών, η οποία εξετάζει συνολικά 32 προτάσεις νόμου, εκλογικού περιεχομένου.
Ανάμεσα σε αυτά και το δικαίωμα ψήφου μέσω επιστολής (επιστολική ψήφος) αλλά και η κατανομή των εδρών. Ειδικά για την τελευταία πρόταση νόμου του βουλευτή του ΔΗΣΥ, Νίκου Σύκα, ενδιαφέρον παρουσιάζει η ανάλυση των δεδομένων που θα προέκυπταν αν αυτή ίσχυε στις τελευταίες βουλευτικές εκλογές. Όπως ανέφερε ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Εσωτερικών, Ελίκκος Ηλία, ο ΔΗΣΥ αντί 17 έδρες που πήρε θα εξασφάλιζε 18, το ΑΚΕΛ θα παρέμενε στις 15 έδρες, το ΔΗΚΟ θα έχανε δύο έδρες (δηλαδή αντί 9 θα λάμβανε 7) ενώ το ΕΛΑΜ αντί 4 έδρες θα εξασφάλιζε 5. Η ΕΔΕΚ θα παρέμενε στις 4, στις 3 θα παρέμεναν οι Οικολόγοι, ενώ η ΔΗΠΑ θα παρέμενε στις 4.
Με τη συγκεκριμένη πρόταση, την οποίαν συνυπογράφουν επίσης οι βουλευτές Κυριάκος Χατζηγιάννης και Νίκος Γεωργίου, αναθεωρείται ο τρόπος κατανομής των εδρών. Ειδικότερα υποβάλλεται εισήγηση καθορισμού εκλογικού μέτρου επί του συνόλου των εγκύρων ψηφοδελτίων στην επικράτεια της Δημοκρατίας. Για τους μεμονωμένους υποψηφίους το μέτρο προτείνεται στο 1,8% του συνόλου των ψήφων, για συνδυασμό ανεξαρτήτων ή αυτοτελή κόμματα ποσοστό 3,6%, για συνασπισμό δύο συνεργαζόμενων κομμάτων ποσοστό 10% και για συνασπισμό πέραν των δύο κομμάτων ποσοστό 20%. Για τη δεύτερη κατανομή, οι βουλευτές προτείνεται η παραχώρηση έδρας στη βάση του ποσοστού που δεν θα χρησιμοποιηθεί δηλαδή του υπολοίπου των ψήφων.
Για την οριζόντια ψηφοφορία, ανάμεσα σε άλλα, η διαφωνία εστιάζεται στο ενδεχόμενο κάποια μεγάλα κόμματα να καθορίζουν μέσω ψηφοφόρων τους, ποιος ή ποιοι βουλευτές θα εκλέγονται από τα μικρότερα κόμματα, δίνοντας γραμμή σε δικά τους στελέχη/ ψηφοφόρους να ψηφίσουν συγκεκριμένους υποψηφίους άλλων κομμάτων. Εξάλλου, εκφράστηκε η άποψη, ότι η ψήφος πρέπει να είναι αδιαίρετη και όχι να κατανέμεται σαν να είναι κλάσμα σε υποψηφίους διαφόρων κομμάτων.
Με άλλη πρόταση νόμου, την οποίαν κατέθεσε η πρόεδρος της Βουλής Αννίτα Δημητρίου, προωθείται η υιοθέτηση της επιστολικής ψήφου. Εξαιρούνται οι διαμένοντες στα κατεχόμενα (Τουρκοκύπριοι και εγκλωβισμένοι), καθώς και οι Ευρωπαίοι πολίτες που δεν διαμένουν στη Δημοκρατία. Στο παρόν στάδιο, η επιστολική ψήφος θα καλύπτει μόνο τις ευρωεκλογές, ενώ, όπως ανέφερε ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Εσωτερικών, η ρύθμιση θα μπορούσε να υιοθετηθεί και για τις προεδρικές εκλογές. «Μπορούμε, όμως, να δοκιμάσουμε πως λειτουργεί στις ευρωεκλογές και το εξετάζουμε στην πορεία», είπε.
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας έγινε αναφορά και στην αυτόματη εγγραφή των ψηφοφόρων, η οποία θα καλύψει όχι μόνο όσους 17χρονους, αλλά και όσους έχουν μεν συμπληρώσει το 17ο έτος της ηλικίας τους, αλλά από δική τους επιλογή δεν έχουν εγγραφεί μέχρι σήμερα στους εκλογικούς καταλόγους. Η συγκεκριμένη ρύθμιση φαίνεται ότι θα συγκεντρώσει πλειοψηφία (ενώπιον της Ολομέλειας) οπόταν φαίνεται να περνά.
Ο γενικός διευθυντής του υπουργείου Εσωτερικών ανέφερε ότι το Υπουργείο είναι ανοικτό στην αυτόματη εγγραφή στους εκλογικούς καταλόγους. Υπέδειξε, επίσης, πως για να λειτουργήσει η διαδικασία, οι ενδιαφερόμενοι πρέπει να δηλώσουν την ακριβή κατοικία τους στην Κύπρο, ώστε να μπορεί να διενεργηθεί και έλεγχος.
Όπως ελέχθη, η διαδικασία που προτείνεται για εκλογή, μέσω της ηλεκτρονικής ψήφου, προσομοιάζει με τη διαδικασία που ακολουθείται στην Ελλάδα.
Με βάση την πρόταση νόμου καταργούνται τα εκλογικά κέντρα στο εξωτερικό, με εξοικονόμηση του κονδυλίου που απαιτείται για τη λειτουργία τους (καταβολή μισθών δημοσίων υπαλλήλων, μεταφορικά κ.τ.λ.).
Τέλος, δεν φαίνεται να συγκεντρώνει την πλειοψηφία πρόταση νόμου με βάση την οποίαν χρειάζεται σταυρό προτίμησης και ο πρόεδρος του κάθε κόμματος. Ο πρόεδρος της Επιτροπής, Άριστος Δαμιανού, διερωτήθηκε αν με αυτό τον τρόπο τα ίδια τα κόμματα αμφισβητούν τους ηγέτες τους, Διερωτήθηκε, επίσης, για την εικόνα του ηγέτη ενός κόμματος αν αυτός συγκεντρώνει λιγότερες ψήφους από έναν υποψήφιο του ιδίου κόμματος.
