Οι υποσχέσεις από το νέο καθεστώς της Συρίας δεν αρκούν για να υπάρξει νομιμοποίησή της αλλά χρειάζονται πράξεις, τόνισε ο υπουργός Εξωτερικών Κωνσταντίνος Κόμπος κατά τη διάρκεια του χθεσινού Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας στη διάρκεια του ΣΕΥ έγινε μια «καλή συζήτηση» όπως χαρακτηρίστηκε για τη Συρία. Οι ΥΠΕΞ της ΕΕ συμφώνησαν πως θα εξεταστούν τρόποι να υπάρχει αιρεσιμότητα σε υπηρεσιακό επίπεδο. Σε διαφορετική περίπτωση εάν δεν συμφωνηθεί δεν θα προχωράνε με την υλοποίηση αποφάσεων που έχουν να κάνουν με την οικονομική στήριξη της χώρας.
Σε ανακοίνωσή του το υπουργείο Εξωτερικών σημειώνει πως «κατά τη συζήτηση για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, ο Υπουργός Εξωτερικών αναφέρθηκε στη σημασία της Συρίας για την σταθερότητα και ασφάλεια της περιοχής, καθώς και για την ασφάλεια της ίδιας της ΕΕ. Το μέλλον της Συρίας, ανέφερε, πρέπει να καθοριστεί μέσω μιας συμπεριληπτικής διαδικασίας πολιτικής μετάβασης, με τη συμμετοχή όλων των εθνοτικών και θρησκευτικών ομάδων, με σεβασμό στα δικαιώματα των μειονοτήτων, σύμφωνα με τις πρόνοιες του Ψηφίσματος 2254 του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Επισήμανε δε ότι, η όποια θετικη προσέγγιση θα πρέπει να διέπεται από τις αρχές της αιρεσιμότητας και της αναστρεψιμότητας».
Όσον αφορά την κατάσταση στη Γάζα, ο κ. Κόμπος χαιρέτησε τη συμφωνία κατάπαυσης του πυρός και την απελευθέρωση ομήρων, σε συνδυασμό με την αύξηση της ανθρωπιστικής βοήθειας, και εξέφρασε την ευγνωμοσύνη της Κύπρου προς τις ΗΠΑ, την Αίγυπτο και το Κατάρ για το κεντρικό ρόλο τους στην επίτευξη της συμφωνίας. Η πλήρης εφαρμογή της συμφωνίας, σημείωσε, είναι ζωτικής σημασίας και θα έχει θετικές επιπτώσεις σε ολόκληρη τη Μέση Ανατολή, θέτοντας τέλος στις εχθροπραξίες.
Για τις τελευταίες εξελίξεις στο Λίβανο με την νεοεκλεγείσα κυβέρνηση του Προέδρου Αούν, ο Υπουργός κάλεσε την ΕΕ να διαδραματίσει εξέχοντα υποστηρικτικό ρόλο, μέσα από μία «νέα συμφωνία» για τον Λίβανο με αυξημένη οικονομική βοήθεια, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα στη χώρα.
Στο πλαίσιο της συζήτησης για την Ουκρανία, ο Υπουργός Εξωτερικών επανέλαβε την στήριξη της Κύπρου στην ανεξαρτησία, κυριαρχία και εδαφική ακεραιότητα της χώρας. Υπογράμμισε περαιτέρω τη σημασία επίδειξης διατλαντικής ενότητας, τονίζοντας την ανάγκη για εντατικοποίηση των διπλωματικών προσπαθειών με στόχο τον τερματισμό του πολέμου. Σε ό,τι αφορά το θέμα των κυρώσεων, επισήμανε την ανάγκη πλήρους και αποτελεσματικής εφαρμογής των κυρώσεων, ώστε να αντιμετωπιστεί η παράκαμψη τους από τρίτα κράτη.
Σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ, ο Υπουργός Εξωτερικών υπογράμμισε τη σημασία διατήρησης ισχυρών διατλαντικών δεσμών, τονίζοντας παράλληλα την ανάγκη επίδειξης ενότητας εντός ΕΕ ειδικότερα σε θέματα ιδιαίτερης σημασίας για την ΕΕ.
Στο περιθώριο των εργασιών του Συμβουλίου, ο κ. Κόμπος είχε σήμερα συναντήσεις με την Επίτροπο για Ισότητα, Ετοιμότητα και Διαχείριση Χάντια Λαχμπίμπ και την Επίτροπο για τη Διεύρυνση Μάρτα Κος.
Ο Υπουργός Εξωτερικών θα ολοκληρώσει σήμερα τις συναντήσεις του στις Βρυξέλλες, πραγματοποιώντας χωριστές συναντήσεις με την Επίτροπο για τη Μεσόγειο Ντουμπράβκα Σουίτσα και τον Επίτροπο Αλιείας και Ωκεανών Κώστα Καδή. Επίσης, ο κ. Κόμπος, από κοινού με την Υφυπουργό για Ευρωπαϊκά Θέματα κα Μαριλένα Ραουνά, θα έχουν συνάντηση με τους Κύπριους Ευρωβουλευτές με στόχο την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας και συντονισμού εν όψει της ανάληψης της Κυπριακής Προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ το 2026.
Σε δηλώσεις του πριν από τη σύνοδο του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο Κωνσταντίνος Κόμπος υπογράμμισε πως η νέα ηγεσία στη Συρία θα πρέπει «να αποκτήσει νομιμοποίηση με βάση αυτά τα οποία πράττει και όχι αυτά τα οποία ενδεχομένως να υπόσχεται». Σχολιάζοντας την παρουσία ρωσικών στρατευμάτων στη Συρία ο κ. Κόμπος σημείωσε ότι «θέση της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι ότι πρέπει να περιοριστεί η επιρροή τρίτων δρόντων, περιλαμβανομένης φυσικά και της Ρωσίας».
«Εμείς θεωρούμε ότι πρέπει πρώτα από όλα να είμαστε βέβαιοι ότι αυτό το οποίο έχουμε να αντιμετωπίσουμε σε σχέση με το τι συμβαίνει αυτή τη στιγμή στη Συρία, είναι κάτι το οποίο θα μπορεί να αποκτήσει νομιμοποίηση με βάση αυτά τα οποία πράττει και όχι αυτά τα οποία ενδεχομένως να υπόσχεται» σημείωσε ο κ. Κόμπος.
«Συνεπώς είναι εξαιρετικά σημαντικό να μην αφεθεί η οποιαδήποτε τρίτη χώρα ή συνδυασμός τρίτων χωρών να καθορίσουν την πορεία της Συρίας, μια πορεία η οποία να έχει ως βάση, ως λογική τον εξτρεμισμό ή τον απόκλεισμό ή μία λογική στη βάση απόκλισης από το διεθνείς δίκαιο» σημείωσε, προσθέτοντας πως η ΕΕ «έχει την εργαλειοθήκη για να το κάνει» αυτό.
Ως κράτος μέλος, τόνισε, η Κύπρος θέλει «να έχουμε μία θετική ατζέντα σε ό,τι αφορά τη Συρία». Πρόσθεσε πως ταυτόχρονα η ατζέντα αυτή πρέπει να υπάρξει «στη βάση της αναστρεψιμότητας και των προϋποθέσεων που θα θέσει η Ευρωπαϊκή Ένωση».
Στις αρχικές δηλώσεις του κατά την άφιξή του, ο κ. Κόμπος είχε σημειώσει ακόμα πως ένα από τα στοιχεία που πρέπει να διασφαλιστούν είναι και η «πλήρης δέσμευση στο δημόσιο διεθνές δίκαιο σε όλες τις θεματικές του εκδηλώσεις και εκφράσεις, ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες».
Μιλώντας κατά την άφιξή του για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή γενικότερα, ο κ. Κόμπος σημείωσε πως υπάρχει «μια δυνατότητα αισιοδοξίας» και μια «εύθραυστη κατάσταση», τονίζοντας πως πρέπει «να αδράξουμε την ευκαιρία για να διασφαλίσουμε ότι θα αξιοποιήσουμε στο έπακρο τις πρόσφατες εξελίξεις».
Υπογράμμισε τη σημασία που έχει η ΕΕ «να αναλάβει ηγετικό ρόλο, υποστηρίζοντας πλήρως και ενεργά την εφαρμογή της συμφωνίας» για εκεχειρία, «παρέχοντας ένα ολοκληρωμένο σχήμα στήριξης για τη νέα ηγεσία του Λιβάνου, οικονομικής, τεχνοκρατικής και πολιτικής», καθώς και με το να «επιδείξει πραγματισμό στο θέμα της Συρίας». Όπως εξήγησε ο Υπουργός Εξωτερικών, ως πραγματιστική στάση εννοεί πως το «εστιάζουμε σε πράξεις και όχι σε υποσχέσεις» από τις νέες αρχές της Συρίας.
«Παραμένουμε σε πλήρη επαγρύπνηση για το τι λέγεται και τι γίνεται και, ταυτόχρονα, προσπαθούμε να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει προληπτική αντιμετώπιση του εξτρεμισμού, υπάρχει μια πολιτική διαδικασία χωρίς αποκλεισμούς, με πλήρη προστασία των δικαιωμάτων των μειονοτήτων και επίσης πλήρης δέσμευση στο δημόσιο διεθνές δίκαιο σε όλες τις θεματικές του εκδηλώσεις και εκφράσεις, ιδίως όσον αφορά τις σχέσεις με τις γειτονικές χώρες», σημείωσε.
«Παραμένουμε ανοιχτοί σε σχέση με τη Συρία», ανέφερε, προσθέτοντας πως «θέλουμε να είμαστε εποικοδομητικοί» και για αυτό βλέπουν θετικά τη συνεργασία. «Ως εκ τούτου, θέλουμε να διασφαλίσουμε ότι η Συρία θα έχει την ευκαιρία να επανέλθει στη διεθνή κοινότητα. Θέλουμε να βεβαιωθούμε ότι υπάρχει συνεργασία, αλλά ταυτόχρονα δεν αποτελεί επιλογή να δώσουμε λευκή επιταγή», είπε.
Απαντώντας σε ερώτηση στα αγγλικά επανέλαβε πως υπάρχουν ανησυχίες «όσον αφορά την επιρροή οποιασδήποτε τρίτης χώρας» στις εξελίξεις στη Συρία και πως η ΕΕ θέλει να είναι στο τραπέζι και να αξιοποιήσει «τις οικονομικές μας συνεισφορές», ενώ τόνισε ότι «πρέπει να υπάρξει πλήρης σεβασμός της Συρίας και της κυριαρχίας της».
Αναφορικά με τις προϋποθέσεις για τη στήριξη στη Συρία, ο κ. Κόμπος σημείωσε ότι «θα πρέπει να υπάρχει ένας μηχανισμός επαναφοράς (snapback mechanism) σε περίπτωση που υπάρξει υπαναχώρηση από τις υποσχέσεις που έχουν δοθεί», και πως θα πρέπει να υπάρξει οδικός χάρτης.
Ερωτηθείς για τη θέση του Αμερικανού Προέδρου, Ντόναλντ Τραμπ, για απομάκρυνση των κατοίκων της Λωρίδας της Γάζας, ο κ. Κόμπος τόνισε ότι «η πολιτική της ΕΕ είναι απολύτως σαφής σε αυτό το θέμα» και πως «ο εκτοπισμός των Παλαιστινίων δεν μπορεί να είναι κάτι που η Ευρωπαϊκή Ένωση θα αποδεχθεί ή θα υποστηρίξει».
Ξεκινά η εφαρμογή του οδικού χάρτη
Από κυρώσεις που επηρεάζουν τις προσπάθειες ανοικοδόμησης της Συρίας ξεκινά ο οδικός χάρτης για σταδιακή άρση των μέτρων κατά της χώρας, εξήγησε μετά την ολοκλήρωση του Συμβουλίου Εξωτερικών Υποθέσεων στις Βρυξέλλες η Ύπατη Εκπρόσωπος, Κάγια Κάλας, τονίζοντας πως πρόκειται για μια πολιτική απόφαση η οποία τώρα θα πρέπει να τύχει επεξεργασίας σε τεχνικό επίπεδο.
Ειδικότερα σε σχέση με τη Συρία, η κ. Κάλας εξήγησε πως υπάρχουν πολλές κυρώσεις που έχουν επιβληθεί στη χώρα διαχρονικά και πως στο πλαίσιο της συζήτησης για σταδιακή άρση τους έχουν ομαδοποιηθεί ούτως ώστε «να ξεκινήσουμε με κυρώσεις που εμποδίζουν περισσότερο την οικοδόμηση της χώρας».
Τόνισε πως όπως είναι φυσικό δεν προβλέπεται άρση κυρώσεων, «που σχετίζονται με όπλα και εμπόριο όπλων» καθώς υπάρχουν ακόμα ανησυχίες για τον εξτρεμισμό.
«Έχουμε μια πολιτική απόφαση» για έναν οδικό χάρτη, δηλαδή μια σταδιακή προσέγγιση, εξήγησε η κ. Κάλας, προσθέτοντας πως «αν δούμε κάποια βήματα προς την σωστή κατεύθυνση, είμαστε έτοιμοι να χαλαρώσουμε κάποιες κυρώσεις».
«Υπάρχουν κάποια τεχνικά ζητήματα προς επίλυση, αλλά ελπίζω θα επιλυθούν εντός εβδομάδων» σημείωσε η Ύπατη Εκπρόσωπος.
Γενικότερα σε σχέση με την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, η κ. Κάλας ανέφερε πως έχει ωριμάσει ο καιρός για την σύγκληση Συμβουλίου Σύνδεσης ΕΕ – Λιβάνου αργότερα φέτος. Χαιρέτισε ακόμα την εκεχειρία Χαμάς – Ισραήλ προσθέτοντας πως η ΕΕ είναι έτοιμη για εκ νέου ανάπτυξη της πολιτικής αποστολής στο πέρασμα της Ράφα.
