Πάνω σε δύο χωριστούς άξονες κινήθηκαν ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης και Ερσίν Τατάρ στην πρώτη τους ουσιαστική συνάντηση για να συζητήσουν θέματα που άπτονται της ατζέντας του Κυπριακού. Ο Πρόεδρο της Δημοκρατίας πήγε στη συνάντηση παρουσιάζοντας πακέτο οκτώ σημείων, η εφαρμογή του το οποίου θα ωφελούσε στο σύνολο τις δύο κοινότητες. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης προσήλθε στη συνάντηση χωρίς οδηγίες για διάλογο, ήθελε μόνο να πάρει άνοιγμα Μιας Μηλιάς και παραδέχθηκε στον ΠτΔ ότι δεν ήταν σε θέση να συζητήσει την πρόταση οκτώ σημείων που κατέθεσε.
Η κίνηση Χριστοδουλίδη να ρίξει στη συνάντηση πρόταση-πακέτο που αφορούσε τόσο σημεία διέλευσης όσο και άλλα ζητήματα που θα συμβάλουν προς την κατεύθυνση του διαλόγου ανάμεσα στις δύο πλευρές, όχι μόνο δυσκόλεψε τον Ερσίν Τατάρ αλλά την ίδια ώρα ανέδειξε τη σκοπιμότητα των κινήσεων της τουρκικής πλευράς. Ο Τουρκοκύπριος ηγέτης πήγε στη συνάντηση προκειμένου να πάρει εκείνο που σύμφερε την τουρκοκυπριακή πλευρά και χωρίς διάθεση να δώσει ο,τιδήποτε από αυτά που ζητούσαν οι Ελληνοκύπριοι.
Η πρόταση οκτώ σημείων που κατέθεσε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης περιλαμβάνει τα οδοφράγματα Πυροϊου-Αθηένου, της Μίας Μηλιάς, των Κοκκίνων και ένα πέρασμα από τη Λουρουτζίνα. Επιπλέον, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνουν πρόταση για Τεχνική Επιτροπή Νεολαίας, πρόταση για Επιτροπή Αλήθειας, Συμβουλευτική Επιτροπή για το Κυπριακό από την Κοινωνία των Πολιτών και υλοποίηση της συναντίληψης για την Πύλα. Τα τέσσερα σημεία διέλευσης – Πυρόι, Μια Μηλιά, Κόκκινα και Λουρουτζίνα – αποτελούν πακέτο. Κάτι για το οποίο ο «Φ» είχε γράψει προ αρκετών εβδομάδων.
Η συνάντηση των δύο ηγετών κράτησε κάτι λιγότερο από δύο ώρες κατά παρά το γεγονός ότι δεν υπήρξε κάποια συμφωνία δεν οδηγήθηκε σε πλήρες αδιέξοδο αφού συμφωνήθηκε να συνεχίσουν οι δύο διαπραγματευτές, αφήνοντας ανοικτό παράθυρο για νέα συνάντηση σε επίπεδο ηγετών το συντομότερο δυνατό.
Επιστρέφοντας στο Προεδρικό ο ΠτΔ δήλωσε ότι υπέβαλε «ένα πακέτο προτάσεων με οκτώ σημεία, οκτώ χαρακτηριστικά, που αφορούν οδοφράγματα και άλλες ιδέες που συζήτησα και με τον ΓΓ των ΗΕ στη Νέα Υόρκη και ήταν θετικός ο ΓΓ». Όπως είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, ο κ. Τατάρ απάντησε ότι δεν ήταν σε θέση σήμερα να πάρει αποφάσεις. “Ήμουν έτοιμος, αν υπήρχε θετική ανταπόκριση, να προχωρούσαμε σε δημοσιοποίηση και των οκτώ σημείων του πακέτου”, ανέφερε.
Όσον αφορά τα οκτώ σημεία ο ΠτΔ διευκρίνισε ότι σχετίζονται μεταξύ τους και «δεν υπάρχει επιλογή διαλέγω ένα από τα οκτώ και προχωρούμε». Είπε ότι ο Τατάρ ζήτησε χρόνο, καθώς δεν ήταν σε θέση σήμερα να λάβει αποφάσεις και να δημοσιοποιηθούν. Γι’ αυτό, σημείωσε, οι δύο ηγέτες “θα βρεθούμε ξανά όποτε είναι έτοιμος ο κ. Τατάρ”.
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι ο κ. Τατάρ είπε ότι είναι θετικός στο θέμα που αφορά στα Λύμπια και την Αθηένου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε “όχι, δεν ήταν θετικός στο θέμα της Αθηένου. Αν ήταν θετικός στο θέμα της Αθηένου θα μπορούσε να υπάρξουν και ανακοινώσεις”. Πρόσθεσε πως “ο κ. Τατάρ, δεν θέλω να μιλήσω εκ μέρους του, υπέβαλε κάποιες ιδέες στις οποίες αμέσως τοποθετήθηκα. Για το ένα (οδόφραγμα στην Αθηένου) ότι, ναι, είμαστε έτοιμοι, για το άλλο (οδόφραγμα στα Λύμπια)– ο τρόπος που το παρουσίασε, ότι είναι προς όφελος των Ελληνοκυπρίων δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα” και ήταν για να μεταφερθεί η συζήτηση από το οδόφραγμα της Αθηένου, είπε ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης.
“Εμείς υποβάλαμε συγκεκριμένες προτάσεις προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, λαμβάνοντας υπόψη και τα αιτήματα των κατοίκων της Αθηένου, του Πύργου Τηλλυρίας και των γύρω περιοχών, προτάσεις που ενδιαφέρουν και τους Τουρκοκύπριους, προτάσεις για τις οποίες υπήρξε συμφωνία και στο παρελθό,ν αλλά όταν ήρθε η ώρα της υλοποίησης είδαμε οπισθοχώρηση από τουρκικής πλευράς, περισσότερες ιδέες που συζητήσαμε με τον ΓΓ, και ο ΓΓ ήταν θετικός, οκτώ στο σύνολο τους, ένα πακέτο το οποίο φυσικά δεν ήταν για να επιλέγονται μόνο κάποιες από αυτές, αλλά προϋποθέτει να είναι προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού. Η απάντηση ήταν συγκεκριμένη, ότι δεν ήταν σε θέση σήμερα να αποφασίσει και να κάνουμε ανακοινώσεις και είπα όποτε είστε έτοιμος είμαι εδώ για να συναντηθούμε και πάλι”, σημείωσε.
Ερωτηθείς αν η νέα συνάντηση τους θα γίνει κατά την παρουσία της Αναπληρώτριας ΓΓ των ΗΕ Ρόζμαρι ΝτιΚάρλο στην Κύπρο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι “εξαρτάται αποκλειστικά από το πότε θα είναι έτοιμη η τουρκική πλευρά. Επαναλαμβάνω, είναι προτάσεις συγκεκριμένες, δικές μας, τις οποίες επεξεργαστήκαμε και πολύ συγκεκριμένα ανέφερα στη συζήτηση. Αν υπήρχε θετική ανταπόκριση σήμερα θα μπορούσε να δημοσιοποιηθούν”, σημείωσε.
Όσον αφορά τη συνέχεια ο κ. Χριστοδουλίδης είπε πως η νέα συνάντηση θα γίνει αν υπάρχει κάποια απάντηση από την τουρκική πλευρά. Ο ίδιος δήλωσε έτοιμος για νέα συνάντηση ακόμα και αύριο.
Τουρκικό τέχνασμα μέσω της Λουρουτζίνας
Τουρκικό τέχνασμα μέσω της Λουρουτζίνας κατά τη χθεσινή συνάντηση των δύο ηγετών στην οικία του Κόλιν Στιούαρτ. Ο Ερσίν Τατάρ εμφανίστηκε έτοιμος να προχωρήσει σε άνοιγμα σημείου διέλευσης στην περιοχή Λουρουτζίντας, απορρίπτοντας και πάλι τα αιτήματα της ελληνοκυπριακής πλευράς. Η τουρκική πλευρά έδειξε πως συζητά μόνο άνοιγμα Μιας Μηλιάς, απορρίπτει τις ε/κ προτάσεις, ενώ η Λουρουτζίνα ως πρόταση και πάλι εξυπηρετεί μονόπλευρά τους Τουρκοκύπριους και όχι τους Ελληνοκύπριους.
Στις δηλώσεις του στα κατεχόμενα ο Ερσίν Τατάρ αναφέρθηκε στις προτάσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς για τις διόδους σε Κόκκινα και Πυρόϊ. Ανέφερε ότι «δυστυχώς η άλλη πλευρά εξακολουθεί να θέλει συντόμευση του δρόμου» περνώντας μέσα «από την επικράτεια της τδβκ» χωρίς να πάει «βόρεια» – όπως είπε – προς την ε/κ πλευρά. Γνωρίζοντας, συνέχισε, αυτό, και μετά από διαβούλευση με τους «αρμόδιους θεσμούς», πρότεινε «σε αντάλλαγμα» τη διάνοιξη οδοφράγματος στη Λουρουτζίνα, ως «θετική και εποικοδομητική πρόταση». Λόγω κάποιων δυσκολιών εκεί, είπε, δεν είχε γίνει μέχρι σήμερα πρόταση για διάνοιξη οδοφράγματος στη Λουρουτζίνα. Ωστόσο, όπως είπα σήμερα, μετά από διαβουλεύσεις, πρότεινα να ανοίξει η πύλη στη Λουροτζίνα για να ανταποκριθούμε στις προσδοκίες τους».
Το οδόφραγμα στη Λουρουτζίνα, πρόσθεσε, είναι πολύ κοντά στα χωριά της περιοχής Πυροϊού (στην ε/κ πλευρά) και μπορούν (οι Ε/κ) να περάσουν, ενώ μπορούν να γίνονται διελεύσεις «και από τον βορρά προς τον νότο». Είναι θέμα προσέγγισης, είπε, το όλο ζήτημα. «Τους πρότεινα αυτό ως θετική προσέγγιση και τους ζήτησα να το αξιολογήσουν».
Στη συνάντηση, δήλωσε, ανέφερε ότι το άνοιγμα νέων οδοφραγμάτων είναι σημαντικό, αλλά σημαντικά είναι και τα προβλήματα στο οδόφραγμα του Αγίου Δομετίου, όπου η κίνηση έχει αυξηθεί και το 65% των διελεύσεων γίνεται από εκεί. Η συμφόρηση, είπε, θα γίνει μεγαλύτερη με τη λειτουργία κοντά στο οδόφραγμα του νέου «προεδρικού» και της νέας «βουλής».
Προαγγελία νέας συνάντησης μέσα του κοινού ανακοινωθέντος
Τις επόμενες μέρες θα υπάρξει νέα συνάντηση μεταξύ του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη και του Τουρκοκύπριου ηγέτη Ερσίν Τατάρ για το θέμα του ανοίγματος νέων σημείων διέλευσης, όπως αναφέρεται σε κοινή δήλωση τους, η οποία εκδόθηκε αμέσως μετά τη συνάντηση.
Η συνάντηση ολοκληρώθηκε γύρω στα 12:30 και διήρκησε γύρω στη μια ώρα και σαρανταπέντε λεπτά και έγινε υπό την αιγίδα του Ειδικού Ειδικού Αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ στο αεροδρόμιο Λευκωσίας.
Σύμφωνα με την κοινή δήλωση που εκδόθηκε από την αποστολή των Ηνωμένων Εθνών στην Κύπρο, και «οι δύο ηγέτες πιστεύουν ότι το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης είναι κρίσιμης σημασίας για να προωθηθούν οι επαφές μεταξύ των ανθρώπων των δύο πλευρών, να ενδυναμώσουν τους οικονομικούς δεσμούς και να οικοδομήσουν εμπιστοσύνη». Αυτές οι προσπάθειες έχουν ως στόχο, αναφέρεται, «να δημιουργήσουν απτά κοινωνικο-οικονομικά πλεονεκτήματα σε όλο το νησί, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες και βελτιώνοντας τα βιοποριστικά μέσα, προς όφελος των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων».
Αναφέρεται ακόμα ότι με αφορμή τη χθεσινή συνάντηση και την ανταλλαγή απόψεων, συζήτησαν επίσης και άλλες ιδέες.
«Πεπεισμένοι ότι το άνοιγμα των νέων σημείων διέλευσης θα συμβάλει επίσης στη δημιουργία ενός εποικοδομητικού κλίματος ενόψει της άτυπης διευρυμένης συνάντησης, έδωσαν οδηγίες στον διαπραγματευτή και τον ειδικό αντιπρόσωπο να συνεχίσουν τις συναντήσεις και συμφώνησαν να συναντηθούν ξανά τις επόμενες ημέρες», προστίθεται.
Η συνάντηση πραγματοποιείται σε συνέχεια όσων είχαν συμφωνηθεί κατά το άτυπο δείπνο της 15ης Οκτωβρίου 2024 που παραχώρησε ο ΓΓ του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη στον Πρόεδρο και τον Τ/κ ηγέτη.
