Πραγματοποιήθηκε η συνάντηση του Προέδρου Χριστοδουλίδη με τον Ερσίν Τατάρ, στην οικία του Κόλιν Στιούαρτ, κατά την οποία τέθηκε επί τάπητος η διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων. Οι δύο ηγέτες κατέθεσαν τις προτάσεις τους, ωστόσο δεν υπήρξε κατάληξη και ανανέωσαν το ραντεβού τους για τις επόμενες ημέρες. Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας κατέθεσε πρόταση 8 σημείων, ενώ ο Ερσίν Τατάρ πρότεινε για πρώτη φορά τη διάνοιξη οδοφράγματος στη Λουρουτζίνα.
Το κοινό ανακοινωθέν
Σε γραπτή δήλωση των Ηνωμένων Εθνών αναφέρεται πως “σήμερα, ο Τουρκοκύπριος ηγέτης, κ. Ερσίν Τατάρ, και ο Ελληνοκύπριος ηγέτης, κ. Νίκος Χριστοδουλίδης, συναντήθηκαν υπό την αιγίδα του Ειδικού Αντιπροσώπου και Αναπληρωτή Ειδικού Συμβούλου του Γενικού Γραμματέα για την Κύπρο, κ. Κόλιν Στιούαρτ, για να αξιολογήσουν την κατάσταση των μέχρι τώρα συζητήσεων, εξετάζοντας τη δυνατότητα ανοίγματος νέων σημείων διέλευσης. Είχαν μια ανοιχτή και εποικοδομητική συζήτηση. Η σημερινή συνάντηση ήταν συνέχεια του άτυπου δείπνου που φιλοξένησε ο Γενικός Γραμματέας με τους δύο ηγέτες στη Νέα Υόρκη στις 15 Οκτωβρίου. Και οι δύο ηγέτες πιστεύουν ότι το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης είναι κρίσιμο για την προώθηση της επαφής μεταξύ των ανθρώπων, την ενίσχυση των οικονομικών δεσμών και την οικοδόμηση εμπιστοσύνης. Αυτές οι προσπάθειες στοχεύουν στη δημιουργία απτών κοινωνικοοικονομικών οφελών σε ολόκληρο το νησί, δημιουργώντας ευκαιρίες και βελτιώνοντας τις συνθήκες διαβίωσης προς όφελος των Ελληνοκυπρίων και των Τουρκοκυπρίων. Εκμεταλλευόμενοι τη σημερινή συνάντηση και την ευκαιρία να ανταλλάξουν απόψεις, συζήτησαν και άλλες ιδέες. Πεπεισμένοι ότι το άνοιγμα νέων σημείων διέλευσης θα συμβάλει επίσης στη δημιουργία ενός ευνοϊκού κλίματος ενόψει της άτυπης συνάντησης σε ευρύτερο πλαίσιο, έδωσαν εντολή στον Διαπραγματευτή και τον Ειδικό Αντιπρόσωπό τους να συνεχίσουν τις συζητήσεις και αποφάσισαν να συναντηθούν ξανά τις επόμενες ημέρες”.
Πακέτο 8 προτάσεων κατέθεσε ο Πρόεδρος
Σε δηλώσεις του ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι υπέβαλε “ένα πακέτο προτάσεων με οκτώ σημεία που αφορούν και οδοφράγματα και άλλες ιδέες τις οποίες συζητήσαμε και στη Νέα Υόρκη όταν είχαμε το δείπνο. Ιδέες για τις οποίες ο ΓΓ ήταν θετικός αλλά δεν υπήρξε θετική ανταπόκριση από τον κ. Τατάρ. Στη Νέα Υόρκη πέραν από τα οδοφράγματα, είχα υποβάλει πρόταση για μία συμβουλευτική επιτροπή που αφορά την κοινωνία των πολιτών, την τεχνική επιτροπή για τη νεολαία, την επιτροπή αλήθειας. Δεν υπήρχε καμιά ανταπόκριση. Αυτά περιλήφθηκαν και σήμερα στο πακέτο που κατέθεσα. Ο κ. Τατάρ είπε πως δεν ήταν έτοιμος σήμερα να λάβει αποφάσεις. Ζήτησε χρόνο, οι διαπραγματευτές θα συνεχίσουν τη συζήτηση και θα βρεθούμε ξανά μόλις είναι έτοιμος”.
Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι ο κ. Τατάρ είπε ότι είναι θετικός στο θέμα της Αθηένου και των Λυμπιών, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας απάντησε «όχι, δεν ήταν θετικός στο θέμα της Αθηένου. Αν ήταν θετικός στο θέμα της Αθηένου θα μπορούσε να υπάρξουν και ανακοινώσεις. Ο κ. Τατάρ, δεν θέλω να μιλήσω εκ μέρους του, υπέβαλε κάποιες ιδέες στις οποίες αμέσως τοποθετήθηκα. Για το ένα, ναι, είμαστε έτοιμοι, για το άλλο, ο τρόπος που το παρουσίασε ότι είναι προς όφελος των Ελληνοκυπρίων δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα – και που αφορούσε την περιοχή των Λυμπιών – ήταν βασικά να μεταφερθεί η συζήτηση από το συγκεκριμένο οδόφραγμα της Αθηένου.
Εμείς υποβάλαμε συγκεκριμένες προτάσεις προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού, λαμβάνοντας υπόψη και τα αιτήματα των κατοίκων της Αθηένου, του Πύργου Τηλλυρίας και των γύρω περιοχών, προτάσεις που ενδιαφέρουν και τους Τουρκοκύπριους, προτάσεις για τις οποίες υπήρξε συμφωνία και στο παρελθόν αλλά όταν ήρθε η ώρα της υλοποίησης είδαμε οπισθοχώρηση από τουρκικής πλευράς, περισσότερες ιδέες που συζητήσαμε με τον ΓΓ και ο ΓΓ ήταν θετικός, οκτώ στο σύνολο τους, ένα πακέτο το οποίο φυσικά δεν ήταν για να επιλέγονται μόνο κάποιες από αυτές, αλλά προϋποθέτει να είναι προς όφελος του συνόλου του κυπριακού λαού. Η απάντηση ήταν συγκεκριμένη, ότι δεν ήταν σε θέση σήμερα να αποφασίσει και να κάνουμε ανακοινώσεις και είπα όποτε είστε έτοιμος είμαι εδώ για να συναντηθούμε και πάλι».
Ερωτηθείς αν η νέα συνάντηση τους θα γίνει κατά την παρουσία της Βοηθού ΓΓ των ΗΕ κας Ρόζμαρι ντι Κάρλο στην Κύπρο, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «εξαρτάται αποκλειστικά από το πότε θα είναι έτοιμη η τουρκική πλευρά. Επαναλαμβάνω, είναι προτάσεις συγκεκριμένες, δικές μας, τις οποίες επεξεργαστήκαμε και πολύ συγκεκριμένα ανέφερα στη συζήτηση. Αν υπήρχε θετική ανταπόκριση σήμερα θα μπορούσε να δημοσιοποιηθούν».
Σε ερώτηση αν πέραν των γνωστών σημείων διέλευσης που προτείνει η ελληνοκυπριακή πλευρά περιλαμβάνονται εισηγήσεις και για άλλα οδοφράγματα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε «όχι, τα συγκεκριμένα υπάρχουν όπως τα έχετε αναφέρει. Υπάρχουν κάποια άλλα οδοφράγματα που είχαν αναφερθεί από τουρκικής πλευράς για να δημιουργηθεί μια αμοιβαία επωφελής κατάσταση πραγμάτων.
Χωρίς να μπορεί να υπάρξει τοποθέτηση για τα συγκεκριμένα, δεν μπορούσε ο κ. Τατάρ να απαντήσει, ζήτησε χρόνο να τα μελετήσει».
Ερωτηθείς αν αυτό το πακέτο είναι «ή όλα ή τίποτα», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «είναι ένα πακέτο που, ναι, έχει αυτή τη διάσταση».
Σε άλλη ερώτηση είπε ότι «η επόμενη συνάντηση θα γίνει αν υπάρχει απάντηση, είτε θετική είτε αρνητική. Αλλά για να προχωρήσουν τα ΗΕ να καλέσουν νέα συνάντηση – εμείς είμαστε έτοιμοι και αύριο, ακόμη και σήμερα – αν υπήρχε δυνατότητα απόφασης και εκείνη τη στιγμή, θα μπορούσε να δημοσιοποιηθεί».
Πρόσθεσε ότι «και αρνητική να είναι η απάντηση, θεωρώ ότι θα γίνει συνάντηση για να μεταφέρει τις απαντήσεις σε αυτό το πακέτο με τα οκτώ σημεία που εισηγηθήκαμε συγκεκριμένα».
Οδόφραγμα στη Λουρουτζίνα πρότεινε ο Τατάρ
Τη διάνοιξη οδοφράγματος στη Λουρουτζίνα είπε ότι πρότεινε για πρώτη φορά σήμερα στη συνάντηση με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη, ο Τ/κ ηγέτης, Ερσίν Τατάρ, λέγοντας ότι θα ξανασυναντηθούν την ερχόμενη εβδομάδα.
Σε δηλώσεις στα τούρκικα μετά τη συνάντηση των ηγετών στην οικία του κ. Στιούαρτ, ο κ. Τατάρ είπε ότι υπάρχει μια «σειρά από δυσκολίες στην περιοχή του Πυροϊού. Ανέφερα ότι επιπλέον της Μιας Μηλιάς μπορεί να ανοίξει οδόφραγμα στη Λουρουτζίνα».
Για την πρόταση διόδου στα Κόκκινα ο κ. Τατάρ είπε ότι εκεί είναι στρατιωτική περιοχή και κάτι τέτοιο δεν γίνεται. Ανέφερε επίσης ότι θα έχουν νέα συνάντηση με τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και θα συζητήσουν «το θέμα της Πύλας».
Μιλώντας στα αγγλικά κι ερωτηθείς πώς ήταν η συνάντηση, ο Ερσίν Τατάρ είπε ότι συζήτησαν εποικοδομητικά. «Νοιαζόμαστε για τους ανθρώπους μας, πρέπει να κάνουμε μια προσπάθεια, επειδή υπάρχουν 8 εκατομμύρια διελεύσεις ετησίως. Αυτός είναι ένας σημαντικός αριθμός, επομένως είναι ευθύνη μας να κάνουμε τη ζωή αυτών των Τ/κ και Ε/κ πιο εύκολη, είναι μεγάλη ευθύνη. Όλα αυτά τα έχω θέσει στον φίλο μου Νίκο. Πρέπει να κάνουμε κάτι θετικό για να κάνουμε τη ζωή πιο εύκολη για όλους αυτούς τους ανθρώπους».
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση ο Τ/κ ηγέτης είπε ότι πήγε στη συνάντηση για να συζητήσει για τις διελεύσεις και όχι διόδους τράνζιτ. Τα Κόκκινα, είπε, είναι στρατιωτική περιοχή είναι δύσκολο.
Η συνάντηση
Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στην οικία του Ειδικού Αντιπροσώπου του ΓΓ του ΟΗΕ στην Κύπρο, Κόλιν Στιούαρτ στο αεροδρόμιο Λευκωσίας. Έρχεται σε συνέχεια όσων είχαν συμφωνηθεί κατά το άτυπο δείπνο της 15ης Οκτωβρίου 2024 που παραχώρησε ο ΓΓ του ΟΗΕ στην Νέα Υόρκη στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη και τον Τ/κ ηγέτη, Ερσίν Τατάρ.
Υπενθυμίζεται πως η ε/κ πλευρά έχει καταθέσει εδώ κι αρκετό καιρό στις συναντήσεις των διαπραγματευτών των δύο πλευρών με τον κ. Στιούαρτ τις προτάσεις για διάνοιξη διόδων στο Πυρόι και τα Κόκκινα. Από την άλλη, η τ/κ πλευρά έχει αναφερθεί στη θέση της για διάνοιξη κανονικού οδοφράγματος στη Μια Μηλιά.
Με καθυστέρηση δέκα λεπτών έφτασε στο σημείο της συνάντησης ο Τ/κ ηγέτης Ερσίν Τατάρ, συνοδευόμενος από τον «ειδικό εκπρόσωπό» του, Γκιουνές Ονάρ, ενώ πέντε λεπτά μετά κατέφθασε και ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης, συνοδευόμενος από τον διαπραγματευτή της Ε/κ πλευράς Μενέλαο Μενελάου.
Σε φωτογραφία που αναρτήθηκε στο Χ, φαίνεται πως Νίκος Χριστοδουλίδης, Ερσίν Τατάρ και Κόλιν Στιούαρτ παρακάθισαν σε συνάντηση μόνοι στον κήπο της οικίας του Ειδικού Αντιπροσώπου.
