Άρθρο που δημοσιεύτηκε στην έντυπη ειδική έκδοση «2025: Έτος Προκλήσεων και Ευκαιριών», η οποία περιλαμβάνει σημαντικές επώνυμες απόψεις και κυκλοφόρησε με τον «Φιλελεύθερου» την Κυριακή 12/1. Δείτε εδώ όλα τα άρθρα σε ηλεκτρονική μορφή
Σε μια κοινωνία η οποία αρέσκεται και προσπαθεί να κτίσει το μέλλον της σε λογικές copy-paste (δηλαδή της εύκολης αντιγραφής) θα ήταν πολύ εύκολο και απλό να επαναλάβω με άνεση τα όσα είχα γράψει και πέρσι. Η άρνηση αποδοχής της πραγματικότητας στην αντιμετώπιση και επίλυση προβλημάτων συνεχίζει να υφίσταται, για το Κυπριακό η νέα χρονιά θα είναι – όπως φαίνεται – καθοριστική και η ακροδεξιά στην Ευρώπη όχι μόνο σημειώνει άνοδο, αλλά καθίσταται το αντίπαλο δέος των παραδοσιακών κομματικών σχηματισμών.
Όπως όμως μας έδειξε το 2024 καμιά χρονιά δεν είναι αντιγραφή της προηγούμενης και σίγουρα το 2025 δεν θα είναι το ίδιο με πέρσι, παρόλο που στην πολιτική υπάρχει μια (ως ένα βαθμό) κουραστική συνέχεια των πραγμάτων. Βεβαίως στο Κυπριακό αυτή η συνέχεια υφίσταται για πέντε δεκαετίες, και παρόλο που φαίνεται πως όλα είναι επανάληψη του ίδιου σκηνικού, αν το κοιτάξουμε από κοντά θα δούμε πως καμία χρονιά δεν είναι η ίδια. Ούτε και στο ρολόι σταματά (π.χ. στο 2017) όπως κάποιοι μπορεί να πιστεύουν ότι συμβαίνει.
Ένα από τα δύο μεγάλα στοιχήματα της Κύπρου για το 2025 έχει να κάνει ακριβώς με το Κυπριακό. Για την περσινή χρονιά λέγαμε ότι θα ήταν καθοριστική: από μακριά μπορεί να λεχθεί πως δεν ήταν γιατί δεν είχαμε συνομιλίες, από κοντά όμως κοιτάζοντας την θα δούμε πως υπήρξαν κάποιες στιγμές που καθόρισαν την πορεία της όσον αφορά τη φετινή χρονιά.
Έχει κατ’ αρχάς διασφαλιστεί ότι δεν είναι εύκολο να πέσουν τίτλοι τέλους στην προσπάθεια αναζήτησης λύσης. Και παρά τις επιδιώξεις και προσπάθειες της τουρκικής πλευράς ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών δεν θέλησε σ’ αυτή τη φάση να συμπορευθεί μαζί της. Έχει, με δική του πρωτοβουλία, καθορίσει τις επόμενες κινήσεις. Ο ίδιος έβαλε στα task για το 2025 την πραγματοποίηση μιας άτυπης πολυμερούς ή πενταμερούς συνάντησης. Άτυπης γιατί σ’ αυτή τη φάση τουλάχιστον και καθώς συνεχίζεται η αναζήτηση κοινού εδάφους δεν μπορεί να συνεχιστεί ή να ξεκινήσει μια νέα διαπραγμάτευση από το σημείο που είχε διακοπεί.
Η σημασία στο Κυπριακό έγκειται και στο κατά πόσο θα μπορέσει εν τέλει ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών να καταφέρει να αρθεί το αδιέξοδο, για το οποίο (ανεξαρτήτως του ότι διάφοροι παράγοντες και κύκλοι εντός και εκτός Κύπρου τον αφήνουν εκτός κάδρου) φέρει μερίδιο ευθύνης. Οι εμπλεκόμενοι στο Κυπριακό υποστηρίζουν πως για να αποφασίσει ο ΓΓ ΟΗΕ να προχωρήσει σε κάποια βήματα σημαίνει ότι δεν έχει πρόθεση ή διάθεση να κλείσει το θέμα.
Μέχρι και το πρώτο μισό του 2025 θα διαφανεί ποια μπορεί να είναι η πάρα πέρα πορεία του Κυπριακού και ποιες οι προοπτικές για επανέναρξη των συνομιλιών. Προοπτικές πάντα υπάρχουν, το θέμα είναι και σ’ αυτή τη νέα προσπάθεια οι όποιες κινήσεις να μην αποσκοπούν στην εξυπηρέτηση του οποιουδήποτε άλλου παρά των ίδιων των Κυπρίων.
Οι εξελίξεις στο Κυπριακό έρχονται σε μια φάση όπου η πολιτική ηγεσία του τόπου δεν μπορεί να συγκριθεί – δυστυχώς γι’ αυτή – με άλλες ηγεσίες που πέρασαν από τον τόπο. Εμφανίζεται πολύ πιο αδύνατη και δεν γνωρίζουμε εάν έχει εκείνες τις δυνάμεις και τις αντοχές προκειμένου να μπορεί να τα βάλει πέρα κάτω από τις πιέσεις ξένων παραγόντων για να αποδεχθεί ένα οποιοδήποτε συμβιβασμό.
Μια πολιτική ηγεσία που προσμετρά περισσότερο τα like στις σελίδες των μέσων της ούτω καλούμενης κοινωνικής δικτύωσης, υπάρχει εύλογη υποψία ότι δεν είναι σε θέση να αντιληφθεί ή να προσμετρήσει το πόσο σοβαρά μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα στο Κυπριακό. Κι αυτή η ανησυχία ενισχύεται καθημερινά καθώς πέραν από γενικά συνθήματα υπάρχει αδυναμία κατάθεσης ουσιαστικής πρότασης η οποία θα ενισχύει τη θέση της ελληνοκυπριακής πλευράς στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Το δεύτερο στοίχημα που θα πρέπει να κερδισθεί μέσα στο 2025 έχει ακριβώς να κάνει με την πολιτική ηγεσία η οποία καλείται να ανακτήσει τη βαρύτητα και τη σοβαρότητα του παρελθόντος. Μπορεί να είναι νέα πρόσωπα σε μια εντελώς διαφορετική, αλλά απαιτείται να μπουν, επιτέλους, στο πετσί του «ρόλου» τους. Να δείξουν ότι είναι ηγέτες και ότι μπορεί να είναι πραγματικοί influencers και μπορούν να ασκήσουν επιρροή στην πραγματική κοινωνία των ανθρώπων και όχι κάποιων διαδικτυακών σελίδων.
Αν τα δύο αυτά στοιχήματα κερδισθούν τότε μπορεί να προχωρήσουμε ακόμα καλύτερα προς το αύριο. Θα υπάρχει ελπίδα και προοπτική.
