Πολιτικές αντιδράσεις στη Μεγάλη Βρετανία με επίκεντρο την Κύπρο και τον ρόλο των Βάσεων Ακρωτηρίου στις στρατιωτικές επιχειρήσεις του Ισραήλ στη Μέση Ανατολή. Το όλο θέμα λαμβάνει διαστάσεις και αγγίζει το καυτό ζήτημα με τα F-35 της ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας, τα οποία πιστεύεται ότι υποστηρίζονται μέσω του νησιού μας.
Πιο συγκεκριμένα, προχθεσινό δημοσίευμα της αγγλικής καθημερινής εφημερίδας «The Morning Star» πραγματεύεται σχετική επιστολή του βουλευτή, Τζέρεμι Κόρμπιν, προς το Φόρεϊν Όφις. Ο πρώην ηγέτης του Εργατικού Κόμματος και νυν ανεξάρτητος βουλευτής απηύθυνε επιστολή στο υπουργείο Εξωτερικών, ζητώντας να αποκαλυφθεί η αλήθεια για τον ρόλο της RAF Ακρωτηρίου «στη συνεχιζόμενη γενοκτονία στη Γάζα», όπως σημειώνεται χαρακτηριστικά στο ρεπορτάζ.
Πτήσεις Αμερικανών
Διευκρινίζεται πως ο Κόρμπιν ζήτησε να επιβεβαιωθεί αν η Βάση στην Κύπρο χρησιμοποιείται για τη μεταφορά όπλων στο Ισραήλ και πόσες πτήσεις της αμερικανικής Πολεμικής Αεροπορίας έχουν πραγματοποιηθεί από τη Βάση για να υποστηρίξουν την επίθεση εναντίον των Παλαιστινίων. «Πρέπει να γνωρίζουμε το πλήρες εύρος της συνενοχής και της συμμετοχής της κυβέρνησής μας στη γενοκτονία», τόνισε ο κ. Κόρμπιν στην επιστολή του.
Η παρέμβασή του μέσω της εν λόγω επιστολής, φαίνεται να σχετίζεται με την πρόσφατη επίσκεψη του Βρετανού πρωθυπουργού, Σερ Κιρ Στάρμερ, στη Βάση κατά την περίοδο των Χριστουγέννων, όπου δήλωσε ότι δεν είναι δυνατό να συζητηθεί δημόσια το κρίσιμο έργο που επιτελείται εκεί.
Νομιμότητα και F-35
Επιπλέον, ο κ. Κόρμπιν με την επιστολή του, καταδίκασε τη βρετανική κυβέρνηση για την «παραδοχή της ότι κάνει εξαίρεση στις νομικές υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου», αφού ο υπουργός Εξωτερικών, Ντέιβιντ Λάμι, αποδέχτηκε ότι τα μαχητικά αεροσκάφη F-35 χρησιμοποιούνται κατά παράβαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Οι ακριβείς αναφορές του Κόρμπιν είχαν ως ακολούθως: «Δικαιολογώντας τη συνέχιση της αδειοδότησης εξαρτημάτων των F-35, η κυβέρνησή σας παραδέχεται τη συνενοχή της σε εγκλήματα πολέμου. Είναι θέση της κυβέρνησης ότι δεν μπορεί –ή δεν θέλει– να εναρμονίσει το πρόγραμμα F-35 με τις νομικές υποχρεώσεις του Ηνωμένου Βασιλείου; Υπάρχει κάτι που θα μπορούσε να κάνει η ισραηλινή κυβέρνηση ώστε να αναγκάσει την κυβέρνηση να αναστείλει τις άδειες για τα εξαρτήματα των F-35;».
Ο κ. Κόρμπιν, τέλος, προειδοποίησε τους υπουργούς ότι μπορεί να θεωρηθούν υπεύθυνοι βάσει του διεθνούς δικαίου εάν παρέχουν όπλα σε μια κυβέρνηση της οποίας ο ηγέτης, όπως ο πρωθυπουργός του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου, διώκεται για εγκλήματα πολέμου.
Το θέμα που εγείρεται
Οι αναφορές στην επιστολή του Κόρμπιν για τα F-35, σχετίζονται με πληροφορίες που φέρουν τη Βάση Ακρωτηρίου να χρησιμοποιείται από ισραηλινά μαχητικά αεροπλάνα του συγκεκριμένου τύπου, αλλά και τη Βρετανία να τροφοδοτεί το Ισραήλ με ανταλλακτικά.
Η αγγλόφωνη ειδησεογραφική πλατφόρμα Middle East Eye σε δημοσίευμά της πριν από τρεις μήνες, ανέφερε ενδεικτικά ότι «μια σειρά από δικαστικές υποθέσεις σε όλο τον κόσμο εγείρουν ερωτήματα σχετικά με τη νομιμότητα και τη διαφάνεια της διεθνούς εφοδιαστικής αλυσίδας που στηρίζει τη λειτουργία των ισραηλινών μαχητικών αεροσκαφών F-35 στον εναέριο χώρο της Γάζας και του Λιβάνου».
Ειδικότερα για τα ζητήματα νομιμότητας σημειωνόταν στο ίδιο ρεπορτάζ: «Το Ισραήλ έχει βοηθηθεί από τις αυξημένες ροές ανταλλακτικών F-35 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που σύμφωνα με ειδικούς ήταν ζωτικής σημασίας για τη διατήρηση των αεροσκαφών σε λειτουργία. Δικαστικές ενέργειες στην Ολλανδία έχουν ήδη σταματήσει από τον Φεβρουάριο τη μεταφορά ανταλλακτικών που φυλάσσονται σε έναν από τους τρεις παγκόσμιους κόμβους διανομής F-35 προς το Ισραήλ. Καθώς τέσσερις υποθέσεις κατά των εξαγωγών όπλων προς το Ισραήλ προχωρούν, κυβερνήσεις στο Ηνωμένο Βασίλειο, την Ολλανδία, τον Καναδά και τη Δανία αντιμετωπίζουν δύσκολα νομικά ερωτήματα σχετικά με τα ανταλλακτικά F-35 που κατασκευάζονται στις χώρες τους. ΜΚΟ που είχαν κινηθεί νομικά κατά της Αυστραλίας για εξαγωγές όπλων στο Ισραήλ –σε μια υπόθεση που διακόπηκε πέρσι– παραμένουν αποφασισμένες να βρουν τρόπους να θεωρήσουν την κυβέρνηση υπεύθυνη για ανταλλακτικά F-35 που κατασκευάζονται εκεί. Ένα βασικό ερώτημα που προκύπτει από αυτές τις υποθέσεις είναι πώς οι κυβερνήσεις μπορούν να συνεχίσουν να εκδίδουν άδειες εξαγωγής ανταλλακτικών F-35 προς το Ισραήλ, συμμορφούμενες ταυτόχρονα με τις εγχώριες νομοθεσίες και τις διεθνείς συνθήκες, οι οποίες απαιτούν την αξιολόγηση του κατά πόσο τέτοια ανταλλακτικά έχουν χρησιμοποιηθεί ή θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν κατά παράβαση του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου».
Το ρεπορτάζ της αμφιλεγόμενης ειδησεογραφικής ιστοσελίδας Middle East Eye φέρει τίτλο: «Νομικές μάχες προδιαγράφονται για την εφοδιαστική αλυσίδα που διατηρεί τα ισραηλινά F-35 σε λειτουργία πάνω από τη Γάζα και τον Λίβανο».
Με αριστερό προσανατολισμό
Η «Morning Star» είναι βρετανική καθημερινή εφημερίδα με αριστερό προσανατολισμό, που συνδέεται ιστορικά με το εργατικό κίνημα και τις σοσιαλιστικές ιδέες. Ιδρύθηκε το 1930 ως «The Daily Worker» και το 1966 μετονομάστηκε σε «Morning Star». Η εφημερίδα υποστηρίζει τις αρχές του σοσιαλισμού, της κοινωνικής δικαιοσύνης, των δικαιωμάτων των εργαζομένων και της ειρήνης.
Το θέμα είχε αναμοχλευτεί μετά την επίσημη επίσκεψη του Στάρμερ στην Κύπρο
Ουκ ολίγα είναι τα δημοσιεύματα στον αγγλικό ηλεκτρονικό και έντυπο Τύπο που εμπλέκουν τα F-35 με τη Βάση Ακρωτηρίου. Την περασμένη άνοιξη το θέμα είχε αποτελέσει θέμα συζήτησης διεθνώς μετά από την αποκάλυψη της «Daily Express», η οποία επικαλούμενη «άνωθεν πηγές» ανέφερε πως ισραηλινά F-35 «είχαν μέχρι πρότινος πρόσβαση στην Βάση του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κύπρο».
Σχετικά δημοσιεύματα τότε εστίαζαν στη στάση της βρετανικής κυβέρνησης, η οποία αρνείτο να αποκαλύψει οποιαδήποτε πληροφορία κατά πόσον βάσεις της στην Κύπρο χρησιμοποιούνται για τη διευκόλυνση των βομβαρδισμών στη Γάζα. Ο Κένι ΜακΆσκιλ, βουλευτής του κόμματος Άλμπα για το East Lothian, είχε υποβάλει ερώτημα στο υπουργείο Άμυνας (MoD) εάν οποιοδήποτε μαχητικό αεροσκάφος F-35 της ισραηλινής Πολεμικής Αεροπορίας έχει προσγειωθεί στο Ακρωτήρι, τη μεγάλη βάση της RAF στην Κύπρο, από τις 7 Οκτωβρίου 2023. Το υπουργείο Άμυνας είχε απαντήσει ως ακολούθως: «Για λόγους επιχειρησιακής ασφάλειας και ως θέμα πολιτικής, το Υπουργείο Άμυνας δεν παρέχει σχόλια ή πληροφορίες που σχετίζονται με κινήσεις ή επιχειρήσεις στρατιωτικών αεροσκαφών ξένων χωρών».
Το θέμα είχε αναμοχλευτεί μετά το πρώτο δεκαήμερο Δεκεμβρίου, όταν ο πρωθυπουργός του Ηνωμένου Βασιλείου, Σερ Κιρ Στάρμερ, είχε πραγματοποιήσει επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο και συνάντηση (10/12) με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη. Στο πλαίσιο του επίσημου ταξιδιού του ο Βρετανός πρωθυπουργός μετέβη στη Βάση Ακρωτηρίου, όπου σε ομιλία του προς το προσωπικό μίλησε για «ευαίσθητη δουλειά που έγινε από τη Βάση» κάνοντας θετικές αναφορές για τη δουλειά που έγινε, «ακόμα και αν δεν μπορεί να αναγνωριστεί πλήρως δημόσια για λόγους ασφαλείας».
