Ένας άλλος τομέας στον οποίο ο Αρχιεπίσκοπος θέλει να αφιερώσει χρόνο, είναι το εθνικό θέμα.
Ο Μακαριότατος επιθυμεί να βρίσκεται σε επαφή με όσους χαράζουν γραμμή όχι για να επιβάλει η Εκκλησία τη θέλησή της, όπως αναφέρει, αλλά για να προκύψει όφελος από την ανταλλαγή απόψεων.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε, λέει, ο Μακαριότατος, ότι ανέκαθεν ο εκάστοτε Αρχιεπίσκοπος μεριμνούσε και ενεργούσε για την επιβίωση του ελληνισμού στο νησί.
-Με τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας έχετε τακτές συναντήσεις σχετικά με το κυπριακό;
Τακτές συναντήσεις όχι, αλλά ουδέποτε μου αρνήθηκε συνάντηση όταν ζήτησα να τον δω. Πέραν αυτού συναντιόμαστε κατά τη διάρκεια διαφόρων εκδηλώσεων και με την ευκαιρία αυτή ανταλλάζουμε κάποιες απόψεις.
-Με τους αρχηγούς των κομμάτων έχετε επικοινωνία;
Με διάφορες ευκαιρίες έχουμε συναντήσεις, αλλά κάποιοι έρχονται και με δική τους πρωτοβουλία και ανταλλάζουμε απόψεις. Στο σημείο αυτό να διευκρινίσω, πως ουδεμία αναστολή έχω να συναντήσω οποιονδήποτε αρχηγό κόμματος, ανεξαρτήτως των θέσεων του καθενός.
-Θεωρείστε, ας μου επιτραπεί, ο σκληρός της παρέας (μιλώ για την Εκκλησία) στο κυπριακό, αλλά παρόλα αυτά διερωτώμαι κατά πόσον πέρασε καμιά φορά από το μυαλό σας, πως αν δεν βρεθεί λύση ίσως καταλήξουμε στο «πάλι με χρόνια με καιρούς” και τελικά αντί για καλύτερη λύση μας μείνει η διχοτόμηση ή ακόμη χειρότερα να χάσουμε και αυτά που έχουμε.
-Να ρωτήσω κι εγώ κάτι: Μας προσεφέρθη μέχρι σήμερα μια λύση δίκαιη και βιώσιμη και την απορρίψαμε; Όσο για τον παμπούλα της διχοτόμησης, δεν την θέλει η Τουρκία, όπως είχε ξεκαθαρίσει και ο υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας. Είναι οφθαλμοφανές ότι οι Τούρκοι έχουν χαραγμένη την πολιτική τους εδώ και δεκαετίες, γνωρίζουν τι ζητούν και ακολουθούν απαρέγκλιτα τους στόχους τους. Όταν συνομιλώ με κάποιους, οι οποίοι θεωρούν σκληρή την πολιτική μου προσέγγιση, ζητώ να μου απαντήσουν ποια λύση θεωρούν οι ίδιοι ότι επιδιώκει η Τουρκία και δεν αρνούνται ότι στόχος είναι η τουρκοποίηση της Κύπρου. Αυτός είναι άλλωστε και ο λόγος για τον οποίο ουδέποτε υπαναχώρησαν από τις θέσεις τους. Αντίθετα, εμείς είμαστε αυτοί που προσεγγίζουμε τις θέσεις της Τουρκίας με το σκεπτικό ότι με αυτό τον τρόπο θα επιλυθεί το κυπριακό. Τούτων λεχθέντων, σκληρές είναι οι θέσεις της Τουρκίας και όχι οι δικές μου.
-Με βάση τα δεδομένα μπορούμε να αναμένουμε ότι θα αλλάξει εύκολα στόχους η Τουρκία;
Αυτό είναι το ερώτημα. Ποιος θα πείσει την Τουρκία να διαφοροποιήσει τη θέση της, όταν μάλιστα οι στόχοι της υλοποιούνται όχι μόνο στην Κύπρο αλλά και αλλού; Βλέπουμε πως αναβαθμίστηκε ο ρόλος της ένεκα και των εξελίξεων στη Συρία. Πώς μπορεί, επομένως, να υποχωρήσει στο κυπριακό. Αυτό το οποίο λέω, είναι ότι από το 1920 καθορίστηκε από τη μεγάλη εθνοσυνέλευση της Άγκυρας η θέση της Τουρκίας έναντι της Κύπρου με στόχο την ανάκτηση του νησιού.
Από το 1956 όταν είδαν ότι η πορεία αυτή μπορεί να ανακοπεί ανέθεσαν στον Νιχάτ Τερίμ και ετοίμασε και οδικό χάρτη ακριβώς για να οδηγηθούν στην ανάκτηση της Κύπρου. Αυτά είναι που υλοποιούνται χωρίς παρέκκλιση. Επομένως, τι μας φοβίζει η διχοτόμηση την οποία δεν θέλουν, όπως δεν θέλουν και τα δύο κράτη; Δεν βλέπω να υπάρχει χάσμα στη σκέψη μου, γι’ αυτό καλώ και τους εκάστοτε συνομιλητές μου, αν διαβλέπουν κάτι άλλο και αν βλέπουν κάτι πιο ενθαρρυντικό, να μου το πουν να πειστώ κι εγώ.
-Αν θεωρήσουμε ότι αυτά ισχύουν, τι επιλογές έχουμε;
Να επιμείνουμε σε θέσεις αρχών ώστε να μην δώσουμε το τέλειο άλλοθι στους ξένους για να μην ασχολούνται μαζί μας. Όταν συζητούμε με την Τουρκία, όταν υπάρχει για παράδειγμα σε εξέλιξη διακοινοτικός διάλογος, οι ξένοι μας λένε «αφού συζητάτε θα τα βρείτε κι εμείς θα τα επικυρώσουμε».
Ενώ αν επιμέναμε πως το κυπριακό αποτελεί θέμα εισβολής και κατοχής, θέμα παραβίασης ανθρωπίνων δικαιωμάτων και παραβίασης των αρχών της ίδιας της ΕΕ (ελεύθερη διακίνηση, εγκατάσταση, περιουσιακό κοκ) μπορεί η Τουρκία να μην δεχόταν τις θέσεις μας αλλά είχαμε μέσα να αντικρούσουμε τις επιβουλές της.
-Όπως;
Αν για παράδειγμα όταν συζητείτο από την ΕΕ η επιβολή κυρώσεων στη Ρωσία ένεκα της εισβολής της στην Ουκρανία, η Ελλάδα και η Κύπρος απαιτούσαν να επιβληθούν κυρώσεις και στην Τουρκία, ως χώρα εισβολέα, διαφορετικά θα ασκούσαμε βέτο, θα τους θέταμε προ των ευθυνών τους. Πιστεύω, πως από το 1974 θεωρούμε ότι η Τουρκία είναι πανίσχυρη και επομένως δεν πρέπει να έρθουμε αντιμέτωποι μαζί της, αλλά επαναλαμβάνω ότι αυτό οδηγεί στην τουρκοποίηση.
-Όμως ο χρόνος διαρρέει και η κατάσταση εδραιώνεται και τείνουμε να καταλήξουμε στο ίδιο αποτέλεσμα.
Μήπως στα κατεχόμενα δεν εδραιώθηκε η κατάσταση; Ζήσαμε εκατοντάδες χρόνια υπό κατοχή (βεβαίως άλλοι καιροί τότε, δεδομένου ότι δεν υπήρχε το εθνικό ξεκαθάρισμα), αλλά το γεγονός ότι η Τουρκία είναι ισχυρή, δεν σημαίνει ότι πρέπει να παραδοθούμε.
-Επειδή έγινε αναφορά και στη Συρία, οι εξελίξεις σας ανησυχούν;
Ναι, κυρίως υπό την έννοια ότι η Τουρκία βρέθηκε στην πλευρά που είναι κερδισμένη. Δεν θα ήθελα να επεκταθώ, αλλά θεωρώ ότι πρέπει να κρατήσουμε την Κυπριακή Δημοκρατία υπεραμυνόμενοι των δικαιωμάτων μας, αναμένοντας και πιέζοντας για τη διαμόρφωση καλύτερων συνθηκών, όχι για να επιβάλουμε τις δικές μας θέσεις, αλλά για να ζήσουμε σε συνθήκες ασφάλειας, όχι μόνο εμείς αλλά όλοι οι νόμιμοι κάτοικοι του νησιού.
