Στέκεται έντονα επικριτικά κατά της Κυβέρνησης αλλά και του Προέδρου της Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη κατηγορώντας τον για έλλειψη ολοκληρωμένης κοινωνικής πολιτικής. Ο Γενικός Γραμματέας του ΑΚΕΛ Στέφανος Στεφάνου κάνει ιδιαίτερη αναφορά στην πρόταση νόμου του κόμματός του για την επιβολή τέλους επί των κερδών των τραπεζών η οποία καταψηφίστηκε από την Βουλή, τονίζοντας ότι παρόλο που δεν ψηφίστηκε, κατάφερε να ταράξει τα νερά.
Θεωρεί ότι η συνάντηση του Προέδρου της Δημοκρατίας με τις Τράπεζες είναι αποτέλεσμα τη πίεσης που δημιουργήθηκε από την πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ και υποδεικνύει πώς αυτό αποτελεί κέρδος. Ο Στέφανος Στεφάνου απαντά στις επικρίσεις για την συμμετοχή του ΑΚΕΛ σε εκδήλωση εναντίον του ΝΑΤΟ και τονίζει πώς θεωρεί καταστροφική τη δήλωση του Προέδρου για το ΝΑΤΟ.
Ανοίγει τα χαρτιά του και σε ο,τι αφορά τα κομματικά και δηλώνει ξεκάθαρα πώς θα επαναδιεκδικήσει τη θέση του ΓΓ του κόμματος στο παγκύπριο συνέδριο που θα πραγματοποιηθεί το καλοκαίρι. Επισημαίνει πώς θέλει να συνεχίσει την προσπάθεια ενίσχυσης του κόμματος και υπογραμμίζει πώς ο στόχος σε κάθε εκλογική αναμέτρηση είναι η αύξηση των ποσοστών του κόμματος.
– Να κάνουμε αρχή από την πρόσφατη ομιλία σας για τον προϋπολογισμό. Έντονος και ισοπεδωτικός επί όλων κατά της κυβέρνησης. Δεν βρίσκετε ούτε ένα θετικό στη διακυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη;
– Δεν θα έλεγα ότι ήμουν ισοπεδωτικός. Κάθε άλλο. Εμείς αναγνωρίσαμε το γεγονός ότι οι οικονομικοί δείκτες είναι σε καλό επίπεδο. Σημειώσαμε όμως ότι αυτό που έχει σημασία δεν είναι να πηγαίνει καλά η Οικονομία, αλλά να πηγαίνει καλά και η κοινωνία. Και, δυστυχώς, δεν πηγαίνει. Αυτό είναι το ένα. Το δεύτερο είναι ότι ο προϋπολογισμός δεν δίνει απαντήσεις σε στρεβλώσεις και χρονίζοντα προβλήματα. Την ίδια ώρα αναδείξαμε τα ζητήματα εκείνα και που κατά την άποψή μας η Κυβέρνηση δεν ασχολείται, ή τουλάχιστον, δεν ασχολείται στον βαθμό που θα έπρεπε.
– Τα μέτρα που κατά καιρούς εξήγγειλε η κυβέρνηση δεν τα θεωρείτε ικανοποιητικά;
– Τα θεωρούμε ισχνά και αποσπασματικά. Αυτό έχει να κάνει με την διαφορά αντίληψης που έχουμε για την κοινωνική πολιτική του κράτους η οποία δεν μπορεί να περιορίζεται σε επιδόματα και μάλιστα πολλά εξ αυτών, εφάπαξ. Η κοινωνική πολιτική πρέπει να περιλαμβάνει προγράμματα, υποδομές και δράσεις που να αντιμετωπίζουν σε βάθος τα ζητήματα. Για παράδειγμα, το θέμα της υπογεννητικότητας. Ένα νέο ζευγάρι για να αποφασίσει να κάνει οικογένεια θα μετρήσει εάν έχει σπίτι, εάν έχει κάποιο να του προσέχει το μωρό, πώς θα το μορφώσει και λοιπά. Αν δεν ασχοληθεί το κράτος με όλη την αλυσίδα του ζητήματος και να δώσει σταθερές διαχρονικές και ικανοποιητικές λύσεις, τότε αρχίζουν τα προβλήματα. Εμείς αυτό που σημειώνουμε είναι ότι το κράτος δεν πρέπει να απαντά με αποσπασματικά μέτρα στα προβλήματα. Μας λείπουν οι ολοκληρωμένες πολιτικές, όπως και ο ολοκληρωμένος σχεδιασμός για διάφορα σοβαρά ζητήματα.
– Καταθέσατε τις δικές σας προτάσεις;
– Βεβαίως. Μάλιστα αυτό έγινε μετά από πολύμηνες εκστρατείες που δεν είχαν απλά στόχο να μεταφέρουν τις θέσεις μας στην κοινωνία και στην εκτελεστική εξουσία, αλλά την ανάπτυξη διαλόγου για να συμπληρώσουμε τις προτάσεις μας. Κάναμε δίμηνη εκστρατεία για το θέμα της στέγασης που είναι ένα πολύπτυχο και πολύ πιεστικό πρόβλημα. Ιδιαίτερα για τα νέα ζευγάρια, τον φοιτητόκοσμο και τη μικρομεσαία τάξη. Στην ψυχή αυτών των προτάσεων, υπάρχουν δύο βασικά ζητήματα. Πρώτον το θέμα της οργάνωσης και της ανάπτυξης ενός ολοκληρωμένου κρατικού σχεδιασμού. Χρειάζεται να υπάρχει ένας φορέας που να χειρίζεται αυτά τα θέματα, ο οποίος σήμερα δεν υπάρχει. Προτείναμε να δημιουργηθεί αυτός ο φορέας με την αναβάθμιση του Οργανισμού Ανάπτυξης Γης. Χωρίς αυτό τον φορέα, δεν θα μπορέσει ποτέ το κράτος να έχει μια ολοκληρωμένη πολιτική για την στέγαση.
Δεύτερον σημαντικότατο πρόβλημα είναι η χρηματοδότηση για απόκτηση στέγης. Αν δεν υπάρχουν πηγές χρηματοδότησης με βιώσιμο τρόπο, δεν μπορεί πολύς κόσμος να αποκτήσει στέγη. Ακόμα και σχέδια χρηματοδότησης που υπάρχουν, έχουν αδυναμίες τέτοιες που καταντούν τον κόσμο μπαλάκι του πινγκ–πογνκ ανάμεσα στο κράτος και τις τράπεζες.
– Έγινε έντονη συζήτηση για την πρόταση σας σχετικά με το τέλος κερδών των τραπεζών η οποία απορρίφθηκε. Ο Πρόεδρος τη χαρακτήρισε επικίνδυνη. Όπου εφαρμόστηκε δεν έφερε αποτελέσματα είπε. Τι απαντάτε; Έχετε στοιχεία για το αντίθετο; Σκοπεύετε να επανέλθετε επί του συγκεκριμένου;
– Θα ήθελα να μου πει ο Πρόεδρος πού έχει εφαρμοστεί και πού είχε προβλήματα. Διερωτώμαι αν τον ενημέρωσαν οι σύμβουλοί του. Πρόσφατα Έκθεση του ΔΝΤ έδειξε ότι σε 13 κράτη της Ε.Ε. εφαρμόστηκαν μέτρα φορολόγησης υπερκερδών των τραπεζών και δεν έσπασε μύτη. Στην Ισπανία δε, που εμείς το πήραμε ως μοντέλο, στα δύο χρόνια που εφαρμόστηκε το μέτρο όχι μόνο δεν προκλήθηκαν προβλήματα, αλλά τα δανειστικά επιτόκια μειώθηκαν και είναι πολύ πιο κάτω από τον μέσο όρο των επιτοκίων στην Ε.Ε. Το δεύτερο που θέλω να πω είναι ότι αυτά τα μέτρα δεν τα απαγορεύει ούτε η ΕΚΤ ούτε το ΔΝΤ ούτε η ίδια η ΕΕ. Εμείς θεωρούμε επικίνδυνη τη στάση να υπερπροστατεύουμε τις τράπεζες, να δεχόμαστε αδιαμαρτύρητα όσα υπερχρεώνουν και να έχουν καταχρηστικές ρήτρες σε βάρος των πελατών τους. Λυπούμαι γιατί και ο Πρόεδρος μπήκε στο ίδιο το μοτίβο, με το γνωστό λόμπι των τραπεζών που συνεχώς υπηρετεί τα συμφέροντά τους.
– Έγιναν όμως συναντήσεις του Προέδρου με τις Τράπεζες.
– Η πρόταση νόμου του ΑΚΕΛ δεν υπερψηφίστηκε, όμως τάραξε τα λιμνάζοντα νερά ενός μονοπωλιακού και υπερπροστατευμένου τομέα όπως είναι οι τράπεζες. Το γεγονός επίσης ότι ο Πρόεδρος εδέησε να δει τις τράπεζες, το θεωρούμε ως επιτυχία της δικής μας πρότασης νόμου, διότι μέχρι τώρα ο Πρόεδρος ήταν στον αστερισμό της απάθειας και της ακινησίας. Παράλληλα, το γεγονός ότι ο Σύνδεσμος Τραπεζών με ανακοίνωσή του, την ημέρα της συζήτησης στην Βουλή της πρότασης νόμου του ΑΚΕΛ, παραδέχθηκε εμμέσως πλην σαφώς ότι όντως υπάρχουν υπερχρεώσεις και καταχρηστικές ρήτρες, θεωρώ ότι είναι μια μεγάλη νίκη της πρότασης του ΑΚΕΛ. Ταράξαμε τα νερά και θα συνεχίσουμε να τα ταράζουμε.
– Να πάμε στα εσωκομματικά. Το παγκύπριο συνέδριο του ΑΚΕΛ θα γίνει τελικά το καλοκαίρι. Γιατί κρίνατε ότι έπρεπε να γίνει νωρίτερα; Τι αναμένετε από αυτό;
– Για δύο λόγους γίνεται νωρίτερα. Πρώτον, διότι θέλουμε να επανέλθουμε στο χρονικό διάστημα που γινόταν το Συνέδριο που ήταν μερικούς μήνες πριν από τις βουλευτικές εκλογές. Άλλαξε κατά ένα χρόνο αυτός ο χρονικός ορίζοντας, εξαιτίας της πανδημίας. Δεύτερον, θέλουμε να προχωρήσουμε στην εφαρμογή των καταστατικών αλλαγών που αποφασίσαμε πέρσι στο καταστατικό συνέδριο. Για παράδειγμα η εκλογή νέας Κεντρικής Επιτροπής με την ποσόστωση που βάλαμε για τα μέλη του επαγγελματικού μηχανισμού του Λαϊκού Κινήματος που μπορούν να είναι και μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, η εκλογή του Γενικού Γραμματέα απευθείας από το Συνέδριο και μία σειρά από άλλα ζητήματα που θα εφαρμοστούν από το Συνέδριο και μετά.
– Άρα κατά κάποιο τρόπο θα έχετε και μια ενισχυμένη εντολή;
– Σε κάθε συνέδριο είναι ενισχυμένη η εντολή με την έννοια ότι γίνονται εκλογές κα ανανεώνονται τα σώματα.
– Μέχρι στιγμής δεν φαίνεται ότι θα σας αμφισβητήσει κάποιος…
– Θεωρώ σημαντικό ότι η νέα ηγεσία του κόμματος που εκλέγηκε τον Ιούλιο του 2021 αγκαλιάζεται με εμπιστοσύνη, αλλά κάθε φορά που έχουμε συνέδριο, ο καθένας δικαιούται να διεκδικήσει θέση σε αξιώματα και κομματικά σώματα, φτάνει να πληροί τις προϋποθέσεις που θέτει το καταστατικό. Όπως και να έχει το θέμα, θα επαναδιεκδικήσω τη θέση του Γενικού Γραμματέα, γιατί θέλω να συνεχίσω ότι συλλογικά έχουμε αρχίσει για την ενίσχυση του κόμματος σε ομολογουμένως δύσκολες πολιτικές και κομματικές συνθήκες.
– Η αλλαγή της σύνθεσης της Κεντρικής Επιτροπής θα βοηθήσει τον νέο Γενικό Γραμματέα του κόμματος να λειτουργήσει λίγο πιο ελεύθερα;
– Δεν νιώθω ότι η Κεντρική Επιτροπή με περιορίζει. Κάθε άλλο. Μαζί με την Κεντρική Επιτροπή και το κομματικό σύνολο στο έκτακτο Συνέδριο κάναμε τις αλλαγές και πήραμε δύσκολες αποφάσεις. Όπως ήταν για παράδειγμα οι προεδρικές εκλογές, η σύνθεση των ψηφοδελτίων κλπ, όμως κάθε φορά ένα συνέδριο είναι σταθμός ανανέωσης και ανασυγκρότησης. Με αυτή την έννοια πιστεύω ότι θα βγούμε ενισχυμένοι.
– Και που θα μετρηθούν τα αποτελέσματα αυτής της δουλειάς που θα γίνει στο συνέδριο;
– Ασφαλώς στις βουλευτικές του 2026. Θα έχουμε περίπου δέκα μήνες μετά την εκλογή της νέας Κεντρικής Επιτροπής. Θέλουμε σε ένα ομολογουμένως δύσκολο, κοινωνικά και πολιτικά, περιβάλλον, να δώσουμε τη μάχη για να συνεχίσει το ΑΚΕΛ να έχει ισχυρή παρουσία και στη Βουλή και στην κοινωνία.
– Πώς το προσδιορίζετε αυτό σε ποσοστά;
– Πάντοτε ο στόχος είναι η αύξηση των ποσοστών και είμαι σίγουρος ότι αυτός ο στόχος θα τεθεί και πάλι.
– Συζητείται εσωκομματικά το θέμα των εξαιρέσεων μελών της κοινοβουλευτικής ομάδας που έχουν συμπληρώσει τις θητείες τους. Πότε θα σας απασχολήσει και υπό ποιες προϋποθέσεις;
– Το καταστατικό προνοεί ότι η Κεντρική Επιτροπή έχει τη δυνατότητα να εξαιρέσει μέχρι και το 15% του αριθμού των βουλευτών που έχει το ΑΚΕΛ στο Κοινοβούλιο. Με τα σημερινά δεδομένα, ο ανώτατος αριθμός της εξαίρεσης που μπορεί να γίνει είναι για δύο βουλευτές, πέραν από την εξαίρεση πού ούτως ή άλλως έχει ο εκάστοτε Γραμματέας του Κόμματος. Εάν θα ασκήσει αυτό το δικαίωμα η ΚΕ και για ποιους, θα το δούμε μετά το συνέδριο.
– Κρίνετε ότι θα πρέπει να το ασκήσει; Επειδή γίνεται συζήτηση ότι θα γίνει εξαίρεση για τον κοινοβουλευτικό εκπρόσωπο του κόμματος τον Γιώργο Λουκαΐδη και το μέλος της Γραμματείας, τον Άριστο Δαμιανού οι οποίοι είναι και οι δύο βουλευτές Λευκωσίας, όπως και εσείς επίσης. Άρα αυτόματα τίθεται θέμα ότι οι τρεις θέσεις είναι ήδη καπαρωμένες.
– Η συζήτηση έχει αναπτυχθεί αλλά όχι με πρωταγωνιστές εμάς. Διαβάζω τα σενάρια και στις εφημερίδες και στις ιστοσελίδες.
– Τα σενάρια όμως τροφοδοτούνται από κάπου.
– Δεν νομίζω όμως ότι τροφοδοτούνται από το κόμμα διότι δεν το συζητήσαμε καν. Ούτε και έχουμε κάποιο λόγο να ανοίξουμε τέτοιο ζήτημα τώρα. Το κάθε πράγμα στον καιρό του. Θα το συζητήσουμε και θ’ αποφασίσουμε συλλογικά, άρα δεν έχω καμία πρόθεση να τροφοδοτήσω μία συζήτηση που άνοιξε από άλλους, προφανώς για να προκαλέσουν εσωστρέφεια στο Κόμμα.
– Συμμετείχατε ως ΑΚΕΛ σε διαμαρτυρία κατά του ΝΑΤΟ. Δεν είναι σε διάσταση με ένα μεγάλο μέρος της κοινωνίας αυτή η αντίδραση σας;
– Ποιος μπορεί να καθορίσει το εάν είναι σε διάσταση με τη κοινωνία; Ειδικά σ’ αυτό το θέμα που όχι μόνο δεν περιλαμβάνονται στο πρόγραμμα του Προέδρου αλλά ήταν εναντίον. Επομένως, μπορεί να τεθεί και το ερώτημα, με ποια νομιμοποίηση ο Πρόεδρος δεσμεύει την Κύπρο; Το πρώτο που θέλω να πω είναι ότι για να συμμετέχουμε σε εκδηλώσεις δεν θα ζητήσουμε την άδεια κανενός.
– Θεωρήθηκε όμως υπερβολική…
– Υπερβολική ή καλύτερα επικίνδυνη ήταν η δήλωση του Προέδρου που από το πουθενά έβαλε στη συζήτηση το ΝΑΤΟ. Θα χρησιμοποιήσω μια φράση του Τάσσου Παπαδόπουλου, που ήταν πολύ εύστοχη: Στο ΝΑΤΟ η Κύπρος θα είναι στρατιώτης και η Τουρκία αξιωματικός. Θέλει ο Πρόεδρος και ο ΔΗΣΥ, να συνδέσουμε τη λύση του Κυπριακού με την ένταξη στο ΝΑΤΟ, όταν η Τουρκία εκεί θα είναι αξιωματικός και η Κύπρος στρατιώτης; Για να γίνει αντιληπτό τι σημαίνει αυτό θα πρέπει να δούμε τι έγινε πρόσφατα με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Για να αναιρέσει το βέτο της η Τουρκία, πήρε ό,τι ζήτησε από τους Αμερικανούς και τους Ευρωπαίους. Άρα, αυτοί που υποστηρίζουν την ιδέα να συνδυάσουμε τη λύση του Κυπριακού με το ΝΑΤΟ, θέλουν την Τουρκία να πάρει ό,τι θέλει στο Κυπριακό; Το αφήνω στους αναγνώστες της εφημερίδας σας.
– Διαφωνείτε με τη φιλοσοφία του δυτικού προσανατολισμού της χώρας;
– Ο δυτικός προσανατολισμός είναι ένταξη στο ΝΑΤΟ;
– Μπορεί να είναι η αναβάθμιση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, το ΗΒ και άλλες χώρες…
– Για την αναβάθμιση των σχέσεων με τις ΗΠΑ, όπως και με οποιοδήποτε άλλο κράτος, δεν είμαστε εναντίον. Τον καιρό μάλιστα που ήμασταν Κυβέρνηση, συσφίξαμε τις σχέσεις μας με πολλά κράτη της Δύσης. Για εμάς όμως είναι πολύ σημαντικό η ανάπτυξη σχέσεων με ένα κράτος ή μια ομάδα κρατών, να μην απολήγει σε βάρος των σχέσεων μας με άλλα κράτη. Κι επειδή κάποιοι αυτό, το ερμηνεύουν ότι είναι πολιτική που μας κάνει να πατούμε σε δύο βάρκες, ρωτώ ευθέως: αυτοί που το υποστηρίζουν αυτό, δέχονται να χαλάσουμε τις σχέσεις μας με την Κίνα, τη Ρωσία και άλλα κράτη που σε εποχές δύσκολες, μάς στήριξαν και μας στηρίζουν ακόμα; Εάν δέχονται τότε γιατί ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας και η Πρόεδρος της Βουλής, κάθε φορά που συναντώνται με κάποιο Κινέζο αξιωματούχο, λένε ότι θέλουμε να βελτιώσουμε τις σχέσεις μας με την Κίνα. Άλλα δηλώνουμε, άλλα κάνουμε;
– Ποια η εκτίμηση σας σε ο,τι αφορά το Κυπριακό και ποια τα μηνύματα που εισπράττετε από την τ/κ κοινότητα; Αναμένετε εξελίξεις;
– Θεωρούμε ότι υπάρχει η προοπτική λύσης του Κυπριακού παρότι είναι πολύ δύσκολα τα πράγματα. Η παρέλευση του χρόνου έχει αφήσει έντονα αποτυπώματα που δυσχεραίνουν τις προσπάθειες λύσης, όπως επίσης και το γεγονός ότι η τουρκική πλευρά, πλέον επίσημα προπαγανδίζει για λύση δύο κρατών, για ισότιμο διεθνές καθεστώς και για κυριαρχική ισότητα. Δεν θεωρούμε όμως ότι έκλεισε εντελώς το παράθυρο για λύση. Εκτιμούμε ως θετική την κάποια κινητικότητα που υπάρχει στο Κυπριακό, παρόλο ότι βλέπουμε και εδώ να υπάρχουν δυσκολίες στην υλοποίηση όσων συμφωνήθηκαν στην άτυπη συνάντηση της Νέας Υόρκης. Δηλαδή να συναντηθούν οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων και να αποφασίσουν τη διάνοιξη νέων οδοφραγμάτων, όπως επίσης και για τη σύγκληση μίας άτυπης πολυμερούς συνάντησης. Φαίνεται ότι και ο ΓΓ του ΟΗΕ, λόγω και άλλων υποχρεώσεων που έχει με τα όσα γίνονται στην Μέση Ανατολή και την Ουκρανία, έχει μεταθέσει τα χρονοδιαγράμματα. Ελπίζουμε ότι μέσα στον Γενάρη- Φεβράρη θα έχουμε κάποιες εξελίξεις. Το σημαντικό είναι αυτές οι κινήσεις τελικά να οδηγήσουν στη δημιουργία ενός κοινού εδάφους για να μπορέσουμε να σπάσουμε το αδιέξοδο. Είναι για αυτό που επιμένουμε ως ΑΚΕΛ ότι, αντί να αναζητούμε κοινό έδαφος, να πάμε πίσω στη θέση του ΓΓ του ΟΗΕ που μαζί με το ΣΑ για τέσσερα χρόνια διατύπωναν, ότι θα πρέπει να συνεχίσουμε από το σημείο που διακόπηκαν οι διαπραγματεύσεις, να διαπραγματευτούμε τα εκκρεμούντα ζητήματα του πλαισίου Γκουτέρες, που είναι λίγα, και την ίδια ώρα να διαφυλάξουμε όλο το διαπραγματευτικό κεκτημένο.
Αν θέλει ο Οδυσσέας ας κοπιάσει
– Το ενδεχόμενο εμπλοκής του Οδυσσέα Μιχαηλίδη στην πολιτική πώς το βλέπετε;
– Εμείς δεν πατρονάρουμε την πολιτική ζωή του τόπου. Όσοι θέλουν και όποτε θέλουν να εμπλακούν στην πολιτική, ας εμπλακούν. Ας φέρουν τις προτάσεις τους και ας τους κρίνει ο κόσμος στις εκλογές. Εμείς θεωρούμε ότι ως κόμμα της Αριστεράς, μπορούμε άνετα να καλύπτουμε ευρύτερα τον προοδευτικό χώρο ακόμα και πέραν από την Αριστερά, στη βάση μιας προοδευτικής πολιτικής ατζέντας. Για αυτό και έχουμε προχωρήσει στην αναβάθμιση του θεσμού των Νέων Δυνάμεων με τη σύσταση της Κοινωνικής Συμμαχίας. Η προσπάθειά μας θα είναι εκεί. Όσος κόσμος θεωρεί ότι πρέπει να καθαρίσουμε την Κύπρο από τη διαπλοκή και τη διαφθορά, να συνεχίσουμε να κυνηγούμε τις πιθανότητές μας για λύση του Κυπριακού, όσοι θέλουν την παλινόρθωση του κράτους δικαίου, όσοι θέλουν να έχουμε ένα κοινωνικό κράτος που να καλύπτει τις ανάγκες όλου του κόσμου που μένει εκτεθειμένος και όσοι θέλουν η Κύπρος να είναι γέφυρα συνεργασίας και ειρήνης στην περιοχή και ευρύτερα, ας κοπιάσουν στο ΑΚΕΛ Αριστερά Κοινωνική Συμμαχία. Εδώ θα βρουν την πολιτική πλατφόρμα που δίνει δύναμη στη φωνή και στις απόψεις τους.
