Τη θετική στάση της Κύπρου ως προς την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας μετέφερε προς τους ομολόγους της η υφυπουργός Μαριλένα Ραουνά κατά το χθεσινό Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων που συνήλθε στις Βρυξέλλες, όπου μεταξύ άλλων συζητήθηκε το κείμενο συμπερασμάτων που θα τεθεί ενώπιον των αρχηγών κρατών/κυβερνήσεων αύριο.
Σύμφωνα με πληροφορίες μας, κατά την παρέμβασή της η υφυπουργός για Ευρωπαϊκά Θέματα, επεσήμανε πως η διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης «ειδικότερα σε αυτή την κρίσιμη, γεωπολιτικά, συγκυρία, αποδεικνύεται επένδυση για τη συλλογική ασφάλεια και σταθερότητα και τη δημοκρατική συνοχή». Υποδεικνύοντας ταυτόχρονα ότι η πολιτική διεύρυνσης στηρίζεται σε αξιοκρατικά κριτήρια και διέπεται από αυστηρές και δίκαιες προϋποθέσεις και αιρεσιμότητα.
Αναφερόμενη στην Τουρκία κ. Ραουνά επεσήμανε ότι υπάρχουν θεμελιώδεις υποχρεώσεις της ως υποψήφια για ένταξη χώρα, οι οποίες καταγράφονται στα Συμπεράσματα, «υποχρεώσεις οι οποίες περιλαμβάνουν την Κύπρο και τις οποίες επί 20 έτη αρνείται να τηρήσει».
Η κ. Ραουνά παρέπεμψε στις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου για την Τουρκία τον περασμένο Απρίλιο. Σημειώνοντας πως προνοούν αναθέρμανση των ευρωτουρκικών σχέσεων με σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο τρόπο. Πρόσθεσε πως στόχος είναι να η Τουρκία να έρθει πιο κοντά στην ΕΕ και τις αξίες της και να δοθούν κίνητρα για μια αμοιβαία εποικοδομητική σχέση. Σημείωσε ότι συμφωνήθηκε στο πιο υψηλό πολιτικό επίπεδο ότι η εποικοδομητική στάση της Τουρκίας είναι καθοριστική και πως η επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό είναι ιδιαίτερης σημασίας για την περαιτέρω ενίσχυση των ευρωτουρκικών σχέσεων.
Ενημερώνοντας τους ομολόγους της η κ. Ραουνά ανέφερε ότι η Τουρκία έχει εντείνει τις προσπάθειές της για αναγνώριση του ψευδοκράτους και για αυτό είναι σημαντικές και οι αναφορές στα σχετικά Συμπεράσματα για τα ψηφίσματα του ΣΑΟΗΕ, που καλούν τα κράτη να μην διευκολύνουν τις τουρκικές προσπάθειες και να μην αναγνωρίσουν μια αποσχιστική οντότητα. Είπε πως ισχύουν για όλους οι εταίρους της ΕΕ ο σεβασμός των αρχών της και της κυριαρχίας και εδαφικής ακεραιότητας όλων των κρατών μελών της ΕΕ.
Τα συμπεράσματα για Τουρκία: Όσον αφορά το κείμενο συμπερασμάτων, ξεχωρίζει η αναφορά ότι η ΕΕ είναι έτοιμη να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση, με όλα τα κατάλληλα μέσα που διαθέτει, ως οι αντίστοιχες αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου. Καθώς και η έκκληση του Συμβουλίου προ την Τουρκία να σεβαστεί όλες τις αποφάσεις του ΣΑΟΗΕ. Οι αναφορές, ειδικά στα Ψηφίσματα 541 και 550, λαμβάνουν βαρύνουσα σημασία, υπό το φως των προσπαθειών Τουρκιάς για αναβάθμισης της αποσχιστικής οντότητας, και της προσπάθειάς της για προώθηση της λύσης δύο κρατών, εκτός του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ.
Όπως σημειώνεται στα συμπεράσματα, σε ειδική παράγραφο για το Κυπριακό, η ΕΕ επαναλαμβάνει τη δέσμευσή της για συνολική διευθέτηση εντός του συμφωνημένου πλαισίου, των ψηφισμάτων του ΟΗΕ, τις αρχές της ΕΕ και το κεκτημένο.
«Εξακολουθεί να είναι ζωτικής σημασίας η Τουρκία να δεσμευτεί και συμβάλει ενεργά σε μια τέτοια ειρηνική διευθέτηση, συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών πτυχών της», προσθέτει το Συμβούλιο χαιρετίζοντας τα πρόσφατα βήματα του ΓΓ του ΟΗΕ και προσθέτοντας πως «η ΕΕ παραμένει έτοιμη να διαδραματίσει ενεργό ρόλο στη στήριξη όλων των σταδίων της διαδικασίας υπό την ηγεσία του ΟΗΕ, με όλα τα κατάλληλα μέσα στη διάθεσή της». Το Συμβούλιο καταδικάζει επίσης τις μονομερείς ενέργειες στα Βαρώσια, ζητά την άμεση ανάκλησή τους και ζητά τον σεβασμό των σχετικών ψηφισμάτων του ΣΑ του ΟΗΕ.
Στα συμπεράσματα υπάρχουν και συγκεκριμένες αναφορές όπως συνηθίζεται στις κυπρογενείς υποχρεώσεις της Τουρκίας όσον αφορά τις σχέσεις καλής γειτονίας, την εφαρμογή της Κοινής Δήλωσης ΕΕ – Τουρκίας για τη μετανάστευση, και την εφαρμογή της Τελωνειακής Ένωσης.
Γενικότερα, στα συμπεράσματα υπογραμμίζεται, με βάση προηγούμενα συμπεράσματα, το «στρατηγικό συμφέρον της ΕΕ για ένα σταθερό και ασφαλές περιβάλλον στην Ανατολική Μεσόγειο» και για «ανάπτυξη μιας συνεργατικής και αμοιβαία επωφελούς σχέσης με την Τουρκία», καθώς και πως η ΕΕ είναι έτοιμη να συνεργαστεί με τη χώρα σε σε τομείς κοινού ενδιαφέροντος «κατά τρόπο σταδιακό, αναλογικό και αναστρέψιμο».
Ωστόσο, όπως τονίζεται στο τέλος των συμπερασμάτων, τα οποία επαναβεβαιώνουν τα περσινά συμπεράσματα, «οι ενταξιακές διαπραγματεύσεις της Τουρκίας έχουν ουσιαστικά σταματήσει» και «δεν μπορούν να εξεταστούν περαιτέρω κεφάλαια για άνοιγμα ή κλείσιμο».
Στο πλαίσιο της προσπάθειας για ανάπτυξη «συνεργατικής και επωφελούς σχέσης», τα συμπεράσματα καταγράφουν τα βήματα που έχουν γίνει μέχρι στιγμής, όπως με την πραγματοποίηση του πρώτου υψηλού διαλόγου για το εμπόριο, την συνέχιση του υψηλού διαλόγου για την οικονομία, και η πρόσκληση στην ΕΤΕπ να εξετάσει τις προϋποθέσεις για σταδιακή επαναπροσέγγιση σε τομείς προτεραιότητας, με έμφαση στον ιδιωτικό τομέα. Επίσης καταγράφεται η συνέχιση των διαλόγων για την εξωτερική πολιτική και τα περιφερειακά θέματα καθώς και σε άλλους τομείς.
«Η εποικοδομητική δέσμευση της Τουρκίας θα συμβάλει καθοριστικά στην προώθηση των διαφόρων τομέων συνεργασίας. Από την άποψη αυτή, η Ευρωπαϊκή Ένωση αποδίδει ιδιαίτερη σημασία στην επανάληψη και την πρόοδο των συνομιλιών για την επίλυση του Κυπριακού για την περαιτέρω ενίσχυση της συνεργασίας ΕΕ – Τουρκίας» τονίζεται, ενώ το Συμβούλιο σημειώνει τη βελτίωση στις σχέσεις με την Ελλάδα αλλά και την «αποκλιμάκωση στην Ανατολική Μεσόγειο».
Όσον αφορά τις σχέσεις καλής γειτονίας και την ειρηνική επίλυση των διαφορών, το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ότι η Τουρκία «πρέπει να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της βάσει του διαπραγματευτικού πλαισίου, συμπεριλαμβανομένης της πλήρους και χωρίς διακρίσεις εφαρμογής του πρόσθετου πρωτοκόλλου της συμφωνίας σύνδεσης έναντι όλων των κρατών μελών», ζητώντας την εξομάλυνση των σχέσεων με την Κυπριακή Δημοκρατία και τον σεβασμό της εδαφικής ακεραιότητας των κρατών μελών, μεταξύ άλλων σε σχέση και με το Δίκαιο της Θάλασσας.
Το Συμβούλιο επαναλαμβάνει ακόμα τις σοβαρές ανησυχίες του για την κατάσταση όσον αφορά το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία στη χώρα, την έλλειψη ανεξαρτησίας στη δικαστική εξουσία και την άσκηση πιέσεων, τους περιορισμούς στην ελεύθερη έκφραση μεταξύ άλλων των ΜΜΕ, τις απολύσεις δημοκρατικά εκλεγμένων δημάρχων, καθώς και τις πιέσεις που αντιμετωπίζουν οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών, ιδιαίτερα για τα δικαιώματα των γυναικών, των ΛΟΑΤΚΙ και τα ανθρώπινα δικαιώματα γενικότερα.
Σε σχέση με την οικονομία, το Συμβούλιο καλωσορίζει «τη στροφή προς πιο συμβατικές και αυστηρότερες οικονομικές πολιτικές από τα μέσα του 2023», ενώ για την Τελωνειακή Ένωση σημειώνεται η ανάγκη η χώρα να εκπληρώσει τις υποχρεώσεις της «διασφαλίζοντας την αποτελεσματική εφαρμογή της σε όλα τα κράτη μέλη». Αναγνωρίζει ακόμα την πρόσφατη πρόοδο στην επίλυση των εμπορικών φραγμών και την άρση ορισμένων περιορισμών και καλεί την Τουρκία να συνεχίσει και να εντείνει τις εργασίες για την άρση των εναπομεινάντων εμπορικών ερεθισμών.
Για το μεταναστευτικό, υπογραμμίζεται πως η Κοινή Δήλωση ΕΕ – Τουρκίας παραμένει το βασικό πλαίσιο συνεργασίας, το οποίο αποδίδει, ενώ επαναλαμβάνεται η σημασία «της πλήρους και χωρίς διακρίσεις εφαρμογής της δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, μεταξύ άλλων έναντι της Κυπριακής Δημοκρατίας, για την επανάληψη των επιστροφών και την πρόληψη των παράτυπων αφίξεων χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση», καθώς και η εφαρμογή της συμφωνίας επανεισδοχής και η ευθυγράμμιση με την πολιτική θεωρήσεων της ΕΕ.
Πάει Βρυξέλλες ο Πρόεδρος: Σύμφωνα με ανακοίνωση από την Προεδρία, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης μεταβαίνει το βράδυ στις Βρυξέλλες, όπου θα συμμετάσχει στις εργασίες της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου που θα πραγματοποιηθεί στις 19 Δεκεμβρίου.
Το πρωί της 19ης Δεκεμβρίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα συμμετάσχει στις εργασίες της διευρυμένης συνόδου του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, με κύριο θέμα τη Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Λίγο αργότερα ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα έχει συνάντηση με ομάδα ομονοούντων ηγετών, με θέμα τη Μετανάστευση. Τη συνάντηση θα φιλοξενήσει η Πρωθυπουργός της Δανίας και σε αυτή αναμένεται να συμμετάσχουν οι ηγέτες Ιταλίας, Ολλανδίας, Ελλάδας, Πολωνίας, Ουγγαρίας, Σουηδίας, Μάλτας και Τσεχίας.
Ακολούθως, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα συμμετάσχει στις εργασίες της Συνόδου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου το οποίο θα απασχολήσουν, μεταξύ άλλων, η Ουκρανία, ο ρόλος της ΕΕ στον κόσμο και το Μεταναστευτικό.
Το βράδυ, οι ηγέτες των κρατών μελών της ΕΕ θα παρακαθήσουν σε δείπνο εργασίας, με κύριο αντικείμενο τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή και συγκεκριμένα την κατάσταση στη Συρία. Στο πλαίσιο αυτό, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης θα υπογραμμίσει την ανάγκη στενής παρακολούθησης και ενεργούς παρουσίας της ΕΕ στη διαμόρφωση της νέας κατάστασης στη Συρία και θα αναφερθεί στις προτάσεις της Κυπριακής Δημοκρατίας όπως αυτές περιέχονται σε έγγραφο που υπέβαλε η Λευκωσία προς την ΕΕ.
Εξάλλου, στο περιθώριο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας αναμένεται να έχει διμερείς συναντήσεις με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κα Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και άλλους ομολόγους του.
