Ειρήνη Χαραλαμπίδου: «Δεν είμαι παιδί του κομματικού σωλήνα… η πολιτική δεν τελειώνει για μένα»

Αιχμηρή, καυστική και έντονα επικριτική. Η Ειρήνη Χαραλαμπίδου με το γνωστό της ύφος κατακεραυνώνει την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη, εξαπολύει τα πυρά της προς το ΔΗΣΥ και αφήνει ξεκάθαρες αιχμές κατά της ηγεσίας του ΑΚΕΛ. Μιλά για πρώτη φορά για τη δοκιμασία της σχέσης της με την Εζεκία Παπαϊωάννου, διαχωρίζοντας την ίδια ώρα τους δεσμούς που ανέπτυξε με την ευρύτερη Αριστερά. Απαντά για το θέμα Παμπορίδη και τη στάση της στις προεδρικές εκλογές του 2023 απέναντι στην υποψήφια Ανδρέα Μαυρογιάννη.

Δηλώνει ξεκάθαρα ότι το κεφάλαιο πολιτική  δεν κλείνει για την ίδια και το μόνο δεδομένο είναι ότι δεν θα συνεχίσει στα κοινοβουλευτικά έδρανα ως βουλεύτρια του ΑΚΕΛ. Δεν κλείνει όμως το κεφάλαιο Βουλή για την ίδια, αφήνοντας προφανώς ανοικτό το ενδεχόμενο να διεκδικήσει ξανά έδρα, χωρίς να αναφέρει οτιδήποτε περισσότερο.

Μιλά  για τη σχέση της με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη και απαντά για τις φήμες περί πολιτικής συμπόρευσης των δύο. Σημειώνει πώς ο Οδυσσέας Μιχαηλίδης έχει θέση στην πολιτική σκηνή του τόπου. Σχολιάζει την πολιτική σκηνική του τόπου και τον τρόπου που πολιτεύονται  Χριστοδουλίδης και Αννίτα Δημητρίου και υποστηρίζει ότι η απαξίωση των κομμάτων είναι σύμπτωμα των πολιτικών συμπεριφορών.

-Τι ανάγνωση κάνετε του πολιτικού σκηνικού στην Κύπρο σήμερα;

-Βλέπετε να υπάρχει παραγωγή ουσιαστικής πολιτικής; Ο κεντρικός άξονας πολιτικής συμπεριφοράς είναι οι βουλευτικές εκλογές του 2026 με προοπτική τις προεδρικές του 2028. Την ώρα που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με σοβαρότατα προβλήματα. Συνεργασία δυνάμεων χωρίς ιδεολογικό υπόβαθρο με ασαφείς τοποθετήσεις και έκδηλη την ασυνεννοησία και εντός Κοινοβουλίου. Περισσότερη σημασία δίνεται στην εικόνα παρά στο περιεχόμενο. Και είναι φορές που ακούω δηλώσεις και μάλιστα μακροσκελείς αλλά ουσιαστική τοποθέτηση να μην γίνεται και λες τώρα …τι μας έλεγε τόση ώρα. Κατανοώ ότι η εικόνα έχει σημασία αλλά όταν κυβερνάς ή ηγείσαι ενός κόμματος, θα δυσαρεστήσεις και κάποιους. Υπάρχουν δύσκολες αποφάσεις να ληφθούν, πως να το κάνουμε, κοινωνικές μεταρρυθμίσεις, συνταγματικές, εθνικά ζητήματα. Υπάρχει και μια σύγχυση ποιος είναι αντιπολίτευση ποιος είναι συμπολίτευση. Τουλάχιστον το ΑΚΕΛ σε αυτό είναι ξεκάθαρο. Οι εκλογές του ‘26 σίγουρα θα είναι καθοριστικές για όλους. Μπορεί να σβήσουν η να αναζωπυρώσουν ελπίδες για το ‘28. Θα αναδειχθούν ή θα αποκαθηλωθούν ηγέτες και αυτό καθορίζει συμπεριφορές επιζήμιες για το δημόσιο όφελος σε κάποιες περιπτώσεις.

-Όλοι οι πολιτικοί δεν νοιάζονται για την εικόνα τους;

-Όχι στο βαθμό που νομίζετε και σίγουρα όχι όλοι. Κάποιοι από μας έχουμε καταθέσει ή στηρίξει προτάσεις νόμου που έχουν πολιτικό κόστος, που μας στοχοποίησαν. Θυμάστε τι συνθήκες επικράτησαν όταν συζητούσαμε τη σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία; Το 2014 με κατηγορούσαν ότι ήθελα να νομιμοποιήσω τους «ρουφιάνους» με την πρόταση νόμου για τους πληροφοριοδότες δημοσίου συμφέροντος. Τώρα με τον ιατρικώς υποβοηθούμενο τερματισμό της ζωής τι έχω ακούσει; Ναι, θα πληρώσω το πολιτικό κόστος για να δώσω την επιλογή στον συνάνθρωπο μου να επιλέξει να φύγει με τον τρόπο που θέλει ακόμα και αν αυτό αφορά σε ένα ή δυο άτομα τα επόμενα 10 χρόνια. Αν στην πολιτική η πρώτη σκέψη είναι το πολιτικό κόστος, τότε είσαι ανώφελο για τους πολίτες και αυτό ισχύει όχι μόνο για τα άτομα αλλά και για τα κόμματα. Υποχρέωση μας είναι να συμβάλουμε στη μετεξέλιξη της κοινωνίας, του κράτους ,των θεσμών να εκσυγχρονίσουμε κουλτούρες και συμπεριφορές, να αναθεωρήσουμε δόγματα που στήθηκαν σε αυθαίρετες ερμηνείες ακόμη και αυτού του Συντάγματος.

-Το κεφάλαιο πολιτική δεν κλείνει για εσάς, δηλώσατε πρόσφατα. Τι σημαίνει αυτό;

-Η πολιτική είναι τρόπος ζωής. Γιατί διεκδίκησα βουλευτικές το 2011; Ήθελα πιο καθοριστικές και ολοκληρωμένες παρεμβάσεις από όσες μπορούσα να πετύχω ως δημοσιογράφος σε μια πολιτική εκπομπή. Ήμουν επικεντρωμένη περίπου στα ίδια θέματα με σχετική διεύρυνση μετά την εκλογή μου . Κυνήγησα το θέμα των συνταγματικών μεταρρυθμίσεων από το 2011 και τώρα, μετά από πολλές προσπάθειες, είναι επιτέλους στην ατζέντα. Και η δράση μου σε διεθνείς οργανισμούς, οι σχέσεις που ανέπτυξα εστιάζουν στα ίδια θέματα. 9 Δεκεμβρίου, διεθνής μέρα για την καταπολέμηση της διαφθοράς θα βρίσκομαι στη Βιέννη για να μιλήσω στο σχετικό συνέδριο του ΟΑΣΕ. Τον Ιούνιο του 2023 είχα προσκληθεί από την Παγκόσμια Τράπεζα στις ΗΠΑ να μιλήσω στο συνέδριο που διοργάνωσαν για την καταπολέμηση της Διαφθοράς και την Ανάπτυξη, τον περασμένο Μάρτη, ως αντιπρόεδρος και ειδική εκπρόσωπος της ΚΣ ΟΑΣΕ για θέματα πάταξης Διαφθοράς συμμετείχα στο συνέδριο του ΟΟΣΑ για την καταπολέμηση της Διαφθοράς και την ακεραιότητα. Τι σας κάνει να πιστεύετε λοιπόν ότι αυτό έχει ημερομηνία λήξης ή κάποιος άλλος εκτός από μένα μπορεί να το λήξει; Θέλω να ζω σε ένα κράτος, όπως και ο κάθε πολίτης που θα μου προσφέρει αυτά που θα έπρεπε να είναι αυτονόητα. Όσα ένα κράτος δικαίου διασφαλίζει και δεν θα περιμένω από άλλους να δώσουν αυτήν τη μάχη που αφορά τον καθένα μας.

-Υιοθετείτε τη θέση ότι είστε κομματικά απειθάρχητη;

-Επειδή έχω άποψη; Δεν είμαι παιδί κομματικού σωλήνα και ουδέποτε συνυπέγραψα να μην έχω άποψη. Δεν είμαι κομματικό στέλεχος, δεν συμμετέχω σε κομματικές διαδικασίες ή συλλογικά όργανα, εκτός από την κοινοβουλευτική ομάδα που συνεδριάζει 30 – 60 λεπτά ανάλογα των θεμάτων της ολομέλειας, πριν την συνεδρίαση της Πέμπτης. Υπάρχει ευθύνη όταν ψηφίζεις όπως με τις αυξήσεις των δημοσίων υπαλλήλων. Διαφωνούσα ,καταψήφισα αναλαμβάνοντας και την ευθύνη. Το ίδιο το καταστατικό του ΑΚΕΛ προνοεί ότι οι Νέες Δυνάμεις έχουν το δικαίωμα της διαφοροποίησης. Από μένα γιατί να περιμένουν κάτι διαφορετικό; Ή αυτή η πρόνοια εξαρτάται από τα πρόσωπα, τη δράση τους και κατά πόσον επηρεάζουν την κοινή γνώμη ή όχι; Άλλωστε διαφοροποιήθηκα σε εξαιρετικές περιπτώσεις. Και ναι πήρα πρωτοβουλίες για διερεύνηση θεμάτων αρκετές φορές και στοιχειοθέτησα υποθέσεις. Κακό είναι αυτό;

-Το κεφάλαιο Βουλή έκλεισε ή όχι;

-Με κάθε ειλικρίνεια σάς λέω ότι δεν έχω απάντηση να σας δώσω στο παρόν στάδιο δεν με έχει προβληματίσει . Και ορθώς το θέσατε δεν θα με δείτε να διεκδικώ έδρα ένεκα καταστατικού του ΑΚΕΛ. Η σχέση μου με την Αριστερά ευρύτερα δεν έχει τέλος. Μετά από τόσα χρόνια έχω γνωρίσει ανθρώπους, έχω δημιουργήσει προσωπικές σχέσεις , δεσμούς που αντέχουν και κρατούν.

-Η σχέση σας με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη ποια είναι; Συζητείται ότι είστε σε επικοινωνία για τη δημιουργία νέου πολιτικού χώρου. Τι ισχύει; Είναι απλά σενάρια;

-Όπως ήταν πάντα , φιλική. Είχαμε καλή συνεργασία με τον Οδυσσέα . Οι εκθέσεις του ήταν ουσιώδεις για τις εργασίες της Επιτροπής Ελέγχου και άκρως αποκαλυπτικές. Ήταν ασυμβίβαστος και πραγματικά ξεκάθαρος, όχι δήθεν, στα όσα έλεγε .Επόμενο είναι να γίνονται αυτά τα σενάρια δεδομένης και της στήριξης που του έδωσα κατά καιρούς όπως με την ΣΚΤ που ήθελαν να του αφαιρέσουν τον Οικονομικό έλεγχο για να μην έχει πρόσβαση στα δάνεια ιδιαίτερα των πολιτικών και πολιτικά εκτεθειμένων προσώπων. Πράγμα που έκαναν τελικά. Και τότε καταψήφισα. Ο Οδυσσέας υπηρετούσε τη διαφάνεια όπως και εγώ. Σε ένα τόπο που η σύγκρουση συμφέροντος είναι λεπτομέρεια , όπου η διαφάνεια είναι περισσότερο σε ρητορικό παρά ουσιώδες επίπεδο, ο Οδυσσέας ήταν πρόβλημα. Απ’ εκεί και πέρα είμαι βουλευτής του ΑΚΕΛ και παραμένω μέχρι τον Μάη του 2026.

-Θα σας ενδιέφερε η προοπτική συμπόρευσης με τον Οδυσσέα Μιχαηλίδη; Τι θα τον συμβουλεύατε πολιτικά; Να προχωρήσει με ό κίνημα και να μπει στην μάχη των βουλευτικών, να περιμένει τις προεδρικές του 2028 ή να μείνει μακριά από την πολιτική;

-Ο κ. Μιχαηλίδης επέδειξε δύναμη χαρακτήρα, εντιμότητα, ικανότητες , υπηρέτησε με σθένος τον θεσμό του Γ. Ελεγκτή και άντεξε στις πιέσεις. Είναι μια φωνή που επιβάλλεται να ακούγεται και έχει πολλά να προσφέρει. Δεν νομίζω να χρειάζεται τις δικές μου συμβουλές. Θα αποφασίσει ο ίδιος τι θα κάνει. Προσωπικά θεωρώ ότι έχει θέση στην πολιτική σκηνή του τόπου. Τουλάχιστον ξέρει κάνεις τι να περιμένει από τον Οδυσσέα.

-Η σχέση σας με το ΑΚΕΛ και την ηγεσία του κόμματος ποια είναι; Υπάρχει περίπτωση η πολιτική συνεργασία σας με το ΑΚΕΛ να συνεχιστεί με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μετά τις βουλευτικές του 2026;

-Το ΑΚΕΛ δεν είναι απρόσωπο. Με κάποιους συνεννοείσαι καλύτερα με άλλους όχι. Άλλη η σχέση με τον Άντρο Κυπριανού, άλλη με τον Στέφανο Στεφάνου. Διαφορετικές προσωπικότητες είμαστε όλοι είναι επόμενο να υπάρχουν και διαφορετικές προσεγγίσεις και διαφωνίες. Με το ΑΚΕΛ συνεργάστηκα 14 χρόνια μέχρι τώρα και αυτό είναι ένα δεδομένο. Σίγουρα το γεγονός ότι με βάση το καταστατικό δεν με ενσωμάτωσαν ποτέ σε κομματικό επίπεδο, είχε επιβαρυντικά στοιχεία δυσλειτουργικότητας η σχέση.

Το όχι σε Παμπορίδη και σε Ανδρέα Μαυρογιάννη

-Το 2023 στις προεδρικές σκεφτήκατε ότι μπορούσατε να είστε υποψήφια; Ήσασταν ιδιαίτερα δημοφιλής σε δυο εκλογικές αναμετρήσεις , πρώτη παγκύπρια;

-Σε καμία περίπτωση. Ξέρετε ότι με βάση την εσωκομματική ψηφοφορία τερμάτισα δέκατη ένατη από τους είκοσι στην κατάταξη της επαρχιακής επιτροπής Λευκωσίας για τις βουλευτικές εκλογές του 2021. Το 2016 , με είχαν κατατάξει δέκατη τέταρτη. Κατρακυλούσα με το χρόνο. Ευτυχώς που δεν είναι ο κομματικός μηχανισμός που αποφασίζει αλλά ο κόσμος στην κάλπη . Γι’ αυτό και είναι λάθος οι λίστες δηλαδή να κατατάσσει ο μηχανισμός ενός κόμματος σε σειρά τους βουλευτές αντί να εκλέγονται με σταυρό προτίμησης.

-Στις προεδρικές του 2023 διαλύσατε την πιθανή συνεργασία του ΑΚΕΛ με Παμπορίδη; Κάτι τέτοιο είχε υπαινιχθεί ο ίδιος σε πρόσφατη συνέντευξη του.

-Σε καμία περίπτωση. Λέτε να έχω τέτοια δύναμη; Εξέφρασα την άποψη μου σε μια ψυχαγωγική εκπομπή. Το ηχηρό «όχι» ήρθε από τη βάση της Αριστεράς. Με το παρελθόν και τις επιλογές του κ. Παμπορίδη δεν χρειαζόταν και πολύ να κατανοήσει κάποιος γιατί δεν ήταν επιλογή για την Αριστερά. Αν απέκλειαν τον κ. Παμποριδη , με τον ίδιο τρόπο που απέκλεισαν Αβέρωφ και Χριστοδουλίδη δεν θα υπήρχε κανένα θέμα. Και ο ίδιος σε δηλώσεις του φαίνεται να θεωρούσε ότι είχε προοπτικές συνεργασίας με την Αριστερά στη βάση διαβουλεύσεων που γίνονταν. Θεωρώ αθέμιτες τις επιθέσεις που δέχτηκα τότε σε Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης , και χαρακτηρισμούς από γνωστά άτομα του σκληρού πυρήνα του ΑΚΕΛ οι οποίοι προφανώς υποστήριζαν αυτήν την συνεργασία και βρίσκονταν σε απόλυτη διάσταση με τη βάση του κόμματος.

-Δεν στηρίξατε όμως τον κ Μαυρογιάννη.

-Δεν θα ήθελα να επεκταθώ σε αυτό στο παρόν στάδιο. Η νυν ηγεσία του ΑΚΕΛ γνωρίζει πολύ καλά τους λόγους και δεν είναι και άσχετοι με κάποια στοιχεία που προανέφερα. Όσον αφορά στον ίδιο τον κ. Μαυρογιάννη κάθε άλλο παρά εχθρική ήμουν και το γνώριζε και ο ίδιος γιατί μιλήσαμε.

-Υπήρξε οτιδήποτε άλλο που «ράγισε το γυαλί» στις σχέσεις σας με την ηγεσία του ΑΚΕΛ; Έγινε προσπάθεια αποδόμησης σας; Ισχύει, ναι ή όχι;

-Στην πολιτική συμβαίνουν πολλά και αν δεν έχεις τις αντοχές να τα διαχειριστείς καλυτέρα στο σπίτι. Ο Τάκης Χατζηδημητρίου, μόλις είχα πρωτοεκλεγεί μου είπε: «Στην πολιτική θα ζήσεις μεγάλες συγκινήσεις και ακόμα μεγαλύτερες απογοητεύσεις. Να παραμένεις επικεντρωμένη στο στόχο σου και μην αναλώνεις ενέργεια σε ότι δεν αξίζει». Κάθε θέση που υποστήριξα κάθε απόφαση που πήρα μπορώ και να την υπερασπιστώ και να την τεκμηριώσω. Αυτό αποτέλεσε και σανίδα σωτηρίας σε κάποιες περιπτώσεις.

«Η απαξίωση είναι το σύμπτωμα πολιτικών συμπεριφορών»

-Γενικότερα υπάρχει μια απαξίωση της κοινωνίας προς τα κόμματα, αλλά και την πολιτική. Ποιοι οι λόγοι που οδηγούν σε αυτή την συμπεριφορά τους πολίτες;

-Οι πολίτες έχουν δύσκολη καθημερινότητα. Ένα παράδειγμα η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος. Έχουν γονατίσει τα νοικοκυριά μόνο από αυτό. Η κυβέρνηση μισές λύσεις προσφέρει και αναφέρομαι στα φωτοβολταϊκά. Και όλες οι λύσεις αδειάζουν την τσέπη των πολιτών. Κυβέρνησαν άπαντες, οι πολίτες δεν απαλλάσσουν κανένα από τις ευθύνες. Πολιτική μπέσα υπάρχει; Ανάληψη ευθύνης; Ακούστηκε ποτέ μια συγνώμη; Και τώρα με την μεταρρύθμιση της Τοπικής αυτοδιοίκησης. Αντί για 7 Δήμους βρεθήκαμε με 20 και με 93 αντιδημάρχους για τους όποιους αναζητούνται καθήκοντα και οι επόμενοι λογαριασμοί σε σκύβαλα και υπηρεσίες θα είναι αναπόφευκτα παραφουσκωμένοι. Όλοι φταίνε και κανένας. Πόσα εκατομμύρια χάθηκαν σε προβληματικές συμβάσεις του δημοσίου; Πόσα οικονομικά εγκλήματα έμειναν ατιμώρητα; Η απαξίωση είναι το σύμπτωμα πολιτικών συμπεριφορών και συναλλαγών και αυτό αφορά όλους.

-Το έργο που παράγεται εντός κοινοβουλίου πως το αξιολογείτε;

-Μπορούμε να κάνουμε πολλά φτάνει εμείς οι ίδιοι να μην περιορίζουμε τις εξουσίες του Κοινοβουλίου. Πράγμα που έχω δει να γίνεται. Πετύχαμε, ανεξάρτητα από κόμματα, βουλευτές να συνεργαστούμε για να πετύχουμε κοινούς στόχους κυρίως σε θέματα διαφάνειας. Αναφέρθηκα πριν στην αναθεώρηση του Συντάγματος, ένα παράδειγμα. 9 Βουλευτές υπογράψαμε την πρόταση νόμου. Η Βουλή , δεν τερματίζει το έργο της στη βάση της άποψης του Συμβούλου του Προέδρου της Δημοκρατίας ο οποίος παρουσιάζει γνωματεύσεις, την άποψη του δηλαδή, γιατί τελική απόφαση περί συνταγματικότητας μόνο τα δικαστήρια μπορούν να λάβουν . Η Βουλή ως νομοθετικό σώμα επιβάλλεται να δοκιμάζει τα συνταγματικά όρια με νέες ιδέες , νομοθετήματα με γνώμονα τον εκσυγχρονισμό. Ας κάνει αναφορά στο Ανώτατο ο Πρόεδρος . Και τι έγινε; Ξέρετε πόσες φορές η Βουλή κέρδισε; Ουκ ολίγες και χτες ήταν καθοριστική αυτή η νίκη.

«Δεν διορθώνει την εικόνα του κανείς με περιορισμό της κριτικής»

-Στην Κυβέρνηση Νίκου Χριστοδουλίδη, τι βαθμό θα βάζατε και γιατί;

-Σε μια νέα κυβέρνηση επιβάλλεται να δίνεται περίοδος χάριτος. Δεν είναι όμως πια νέα η κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Πέρασαν σχεδόν δυο χρόνια. Και τα σοβαρά που υποσχέθηκε δεν είδαμε να υλοποιούνται: αλλαγή κυβερνητικής κουλτούρας πρωτίστως σε θέματα ισονομίας , λογοδοσίας , διαφάνειας, μεταρρυθμίσεων. Όλο και πιο πίσω πάμε. Επιχειρούν να ελέγξουν την κοινή γνώμη και να περιορίσουν την κριτική με νομοσχέδιο που προβλέπει ποινικές διώξεις; όχι μόνο δεν το απέσυραν αλλά επιμένουν ακόμα . Αναγκάστηκα να ζητήσω παρέμβαση του ΟΑΣΕ και να εξασφαλίσω Νομική Γνώμη, η οποία ήταν καταλυτική για όλες αυτές τις μεθοδεύσεις. Δεν διορθώνει την εικόνα του κανείς με περιορισμό της κριτικής αλλά με τη συμπεριφορά του, με τα πρότυπα που θέτει.

Οι συνεχείς αναφορές του Προέδρου στο Ανώτατο προτάσεων νόμου που ενισχύουν τη διαφάνεια, την ισονομία και τη λογοδοσία, όπως το Πόθεν Έσχες στο οποίο συμπεριλάβαμε υποχρέωση για τους δυο Εισαγγελείς ως ανεξάρτητοι αξιωματούχοι που είναι, και ο Πρόεδρος, αντί να το υπογράψει επέλεξε να το αναφέρει στο Ανώτατο. Προκάτοχοι του συμπεριφέρθηκαν πολύ διαφορετικά σε ανάλογες περιπτώσεις. Σκεφτείτε, αν για παράδειγμα οι δυο Εισαγγελείς αντί να επιλέξουν αντιπαράθεση με το κοινοβούλιο, έπαιρναν οι ίδιοι την πρωτοβουλία να ζητήσουν τη συμπερίληψη τους δεν θα έθεταν πρότυπα συμπεριφοράς και ήθους με αυτή τους την πράξη και μόνο;

Άλλο ένα παράδειγμα: Υποσχέθηκε ο Πρόεδρος διαχωρισμό εξουσιών, μεταρρύθμιση της Νομικής Υπηρεσίας για να ενισχυθεί το κράτος δικαίου. Μετά από μια διετία και αφού διαβεβαίωναν ότι τα νομοσχέδια ήταν έτοιμα από τον Σεπτέμβρη παρέδωσαν την σκυτάλη στον Γενικό Εισαγγελέα ο οποίος κατ’ επανάληψη εκφράστηκε αρνητικά σε μια τέτοια προοπτική. Στη συνέχεια ο Γ. Εισαγγελέας ανακοίνωσε ότι διόρισε επιτροπή με επικεφαλής τον ίδιο για να επεξεργαστεί το πλαίσιο. Μα ο ίδιος διαφωνεί και έντονα μάλιστα. Στη συζήτηση των προϋπολογισμών αναφέρθηκε σε δυσκολίες και παρεμφερείς λύσεις. Το θέμα τον αφορά άμεσα και πιστεύω δεδομένων και των διαφωνιών του ότι η κυβέρνηση έπρεπε να είχε κινηθεί αλλιώς. Να ζητήσει τη συνδρομή διεθνών οργανισμών όπως έπραξε και η Μάλτα.