Κυπριακό: Πρόωρο ναυάγιο για την Τριμερή Γκουτέρες-Χριστοδουλίδη-Τατάρ

Η επίτευξη συμφωνίας για τριμερή συνάντηση στη Νέα Υόρκη στις 13 Αυγούστου φαίνεται αδύνατη. Η αποκάλυψη Χριστοδουλίδη για βολιδοσκόπηση από τον ΟΗΕ για τριμερή συνάντηση έφερε την αρνητική αντίδραση Τατάρ και τώρα ο Γκουτέρες θα πρέπει να βρει λύση.

Τα Ηνωμένα Έθνη είχαν, σύμφωνα με πληροφορίες, βολιδοσκοπήσει τις δύο πλευρές για την πραγματοποίηση τριμερούς συνάντησης στη Νέα Υόρκη εντός Αυγούστου. Τουλάχιστον αυτό γνωρίζουμε από ελληνοκυπριακής πλευράς είναι πως ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είχε βολιδοσκοπηθεί για συναντήσεις στις 11, 12 ή 13 Αυγούστου. Αρχικώς ο ΠτΔ ζήτησε να βρεθούν στις 12, αλλά τελικά ο ΓΓ κατά τη συγκεκριμένη ημέρα δεν ήταν διαθέσιμος και τα Ηνωμένα Έθνη ανέφεραν την 13^η Αυγούστου ως ημέρα συνάντησης.

Κατά τη συνάντηση τους στο Παρίσι, η οποία πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της δεξίωσης του Γάλλου Προέδρου με την ευκαιρία της έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων, ο ΓΓ ΟΗΕ ανέφερε προς τον ΠτΔ για τριμερή συνάντηση εντός Αυγούστου, ενώ εξέφρασε και την ελπίδα να προκύψει κάποιο θετικό αποτέλεσμα. Από τη συζήτηση Χριστοδουλίδη-Γκουτέρες, αυτό που προκύπτει είναι ότι ο Γενικός Γραμματέας δεν ήθελε να βρεθεί με τους δύο κατά την εβδομάδα της Γενικής Συνέλευσης καθώς το πρόγραμμα του είναι πολύ βεβαρημένο. Ο ΓΓ ΟΗΕ θέλει να έχει χρόνο προκειμένου να συζητήσει με τους δύο ηγέτες.

Με την τροπή που πήρε χθες το όλο θέμα είναι εμφανές ότι η μπάλα βρίσκεται στα πόδια του ΓΓ ΟΗΕ για να αποφασίσει εάν τελικά θα κάνει το βήμα και θα προσκαλέσει τους δύο ηγέτες την ερχόμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη ή εάν περιοριστεί στις δύο συναντήσεις του Σεπτεμβρίου.

Επεδίωξε να βάλει πίεση

Έχοντας υπόψη του τη βολιδοσκόπηση των Ηνωμένων Εθνών και την πρόθεσή του Γενικού Γραμματέα, και χωρίς να διαφαίνεται κάποια κίνηση από τουρκικής πλευράς, το βράδυ του Σαββάτου, μιλώντας κατά την εκδήλωση για την Αμμόχωστο, ο ΠτΔ προχώρησε προέβη σε ανακοινώσεις. Αποκαλύπτοντας ότι υπήρξε βολιδοσκόπηση από πλευράς Ηνωμένων Εθνών και ότι ο ίδιος είναι έτοιμος να πάει στη Νέα Υόρκη:

Δεν άργησε η απάντηση

Η άρνηση του Ερσίν Τατάρ για μια τριμερή ήρθε λίγες ώρες αργότερα, το πρωί της Κυριακής, υποστηρίζοντας πως δεν έλαβε πρόσκληση από τον ΓΓ. Αποφεύγοντας να αναφερθεί σε βολιδοσκόπηση ο Τατάρ ξεκαθάρισε πως ούτως ή άλλως και πρόσκληση να έρθει εάν δεν γίνουν αποδεκτοί οι όροι του η απάντηση του θα συνεχίσει να είναι αρνητική σε μια τριμερή συνάντηση.

Ακολούθησε και πιο «επίσημη απάντηση» από το γραφείο του Τατάρ όπου και πάλι επαναλαμβάνεται πως δεν λήφθηκε καμιά πρόσκληση από τον ΓΓ ενώ επισημαίνεται πως δεν υπάρχει κοινό έδαφος για να γίνει μια τέτοια συνάντηση, ούτε και οι συνθήκες.

Όπως μεταδίδεται στα κατεχόμενα, στην ανακοίνωση προστίθεται ότι ο Τ/κ ηγέτης είπε πως δεν αποδέχεται την πραγματοποίηση μιας τριμερούς συνάντησης υπό τις παρούσες συνθήκες και δεν υπάρχει βάση για μια τέτοια συνάντηση.

«Η θέση μας για τις συνθήκες υπό τις οποίες μπορούν να ξεκινήσουν οι διαπραγματεύσεις είναι σαφείς. Οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να ξεκινήσουν έως ότου καταγραφεί η κυριαρχική ισότητα και το ίσο διεθνές καθεστώς. Πρόθεση των Ελληνοκυπρίων είναι να δημιουργήσουν τετελεσμένα και να προσπαθήσουν να ασκήσουν πίεση στην τουρκική πλευρά. Δεν πέφτουμε σε αυτά τα παιχνίδια. Ο Χριστοδουλίδης να σταματήσει να κυνηγάει άδεια όνειρα και να λαμβάνει υπόψην του τις πραγματικότητες στο νησί», προστίθεται.

Η στάση της τουρκικής πλευράς σε αυτό το θέμα, συνέχισε, είναι πολύ ξεκάθαρη και δεν θα υπάρξει επιστροφή στις διαπραγματεύσεις ομοσπονδιακής λύσης. «Κανείς δεν πρέπει να έχει την προσδοκία ότι οι διαπραγματεύσεις θα ξεκινήσουν από εκεί που σταμάτησαν στο Κραν Μοντανά. Η αναζήτηση μιας ομοσπονδιακής λύσης έληξε στο Κραν Μοντάνα», υποστηρίζει το γραφείο Τατάρ στην ανακοίνωσή του. Ενώ τέλος υπέδειξαν προς τα ΗΕ πως «ενόσο είναι προφανές ότι δεν υπάρχει κοινό έδαφος, δεν χρειάζεται να συναντηθούμε σε τριμερή ή άλλης μορφής συνάντηση».

Σημαίνει απαξίωση προς ΓΓ

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ενώ βρισκόταν στο μοναστήρι του Κύκκου κλήθηκε να σχολιάσει τις κατ’ αρχή δηλώσεις του Ερσίν Τατάρ. Σημείωσε πως εάν ισχύουν αυτά που του μεταφέρθηκαν τότε η άρνηση του ηγέτη των Τ/κ ποτελεί «ένδειξη απαξίωσης πρωτίστως προς τους Τουρκοκύπριους συμπατριώτες μας, αλλά την ίδια στιγμή και προς τη διεθνή κοινότητα, τον ίδιο τον ΓΓ των ΗΕ, αλλά και την ΕΕ».

Ο Πρόεδρος είπε πως ο ΓΓ και τα ΗΕ, ζήτησαν να υπάρξει αυτή η συνάντηση, σημειώνοντας πως «αυτός που φαίνεται να έχει αδυναμία με τις θέσεις του, τις θέσεις που προβάλλει, είναι ο κ. Τατάρ που φαίνεται, στη βάση αυτών που μου έχετε μεταφέρει, ότι φοβάται ακόμη και να συζητήσει. Εν πάση περιπτώσει, όμως, θα δούμε». Ερωτηθείς αν υπάρχει έδαφος για τριμερή συνάντηση, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης ανέφερε ότι ο ΓΓ έκρινε ακριβώς ότι πρέπει να γίνει αυτή η συνάντηση που στόχο είχε να ανοίξει τον δρόμο για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.

Οι πρώτες αντιδράσεις

Η αποκάλυψη περί κινήσεων από πλευράς Ηνωμένων Εθνών για την πραγματοποίηση μιας τριμερούς συνάντησης ανάμεσα στον Γενικό Γραμματέα και τους δύο ηγέτες, έφερε και τις πρώτες αντιδράσεις.

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός σε ανακοίνωσή του σημειώνει πως «η πρωτοβουλία του ΓΓ του ΟΗΕ για τριμερή συνάντηση, αποτελεί ένα κρίσιμο σταθμό στην προσπάθεια επανέναρξης ουσιαστικών διαπραγματεύσεων  στο συμφωνημένο πλαίσιο για επίλυση του Κυπριακού». Και προσθέτει πως «επιβάλλεται να δράσουμε άμεσα, συντονισμένα και αποφασιστικά. Εμείς στηρίζουμε κάθε προσπάθεια η οποία κινείται προς αυτή την κατεύθυνση, με στόχο τη διάρρηξη του αδιεξόδου».

Ο Δημοκρατικός Συναγερμός χαιρέτησε «την άμεση και θετική ανταπόκριση του Προέδρου της Δημοκρατίας και ευελπιστούμε να υπάρξει ανάλογη θετική βούληση και από την τουρκοκυπριακή πλευρά».

Το κίνημα Volt με ανακοίνωσή του εξέφρασε ετοιμότητα να στηρίξει κάθε προσπάθεια που θα επιτρέψει να ζήσουμε σε μια ενωμένη ευρωπαϊκή Κύπρο. “Από την πρώτη μέρα της ίδρυσής μας τονίζουμε ότι η παρούσα συνθήκη κατοχής και διχασμού είναι μια κατάσταση διαρκούς απειλής για τους ανθρώπους αυτού του τόπου. Μια κατάσταση που εδραιώνει τη διχοτόμηση μέρα με τη μέρα. Μόνο μια συμφωνημένη λύση, με βάση το κεκτημένο των διαπραγματεύσεων και τα ψηφίσματα των ΗΕ, θα μπορέσει να δώσει ξανά προοπτική και ελπίδα σε αυτόν τον τόπο“, αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Το κόμμα προσθέτει ότι η όποια προσπάθεια ξεκινήσει υπό τα ΗΕ θα τους βρει παρόντες και υποστηρικτικούς με σκοπό να γίνει το βήμα προς τα εμπρός, “για την Κύπρο της ασφάλειας, της ευημερίας και της προοπτικής“.

Στα κατεχόμενα ο Τουφάν Ερχουρμάν υποστήριξε αποδυναμώνεται η αξιοπιστία του Νίκου Χριστοδουλίδη με τον τρόπο που έκανε τη δήλωση.

Ο πρόεδρος του Ρεπουμπλικανικού Τουρκικού Κόμματος σε ανάρτησή του έγραψε πως αυτό που καταλαβαίνει είναι πως ακόμη δεν έχει παραληφθεί επίσημη πρόσκληση από τον ΓΓ του ΟΗΕ για την πραγματοποίηση τριμερούς συνάντησης με τους δύο ηγέτες κι αυτό σημαίνει – όπως υποστηρίζει – πως ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης με αυτό «το ψέμα ή την δήλωση που είναι άκαιρη σύμφωνα με τις διπλωματικές πρακτικές (και άρα δεν αντικατοπτρίζει θετικές προθέσεις), αποδυνάμωσε περαιτέρω την αξιοπιστία του, την οποία ήδη έχει απωλέσει κατά πολύ, τόσο στα μάτια μας όσο και στη διεθνή κοινότητα».

Βεβαίως, συνεχίζει, και ο κ. Τατάρ δεν αρκέστηκε στο να πει ότι η πρόσκληση δεν ελήφθη, αλλά ανακοίνωσε ότι και να έρθει, αυτός δεν θα την δεχθεί, λέγοντας πως δεν υπάρχει έδαφος για μια τριμερή. «Ο κ. Τατάρ απέρριψε και την πρόσκληση της κ. Ολγκίν για μια κοινωνική συνάντηση. Δεκάδες φορές είπε ότι υπάρχουν πράγματα που θέλει να εξηγήσει στον ΓΓ για τους Τ/κ και πως μπροστά στον ΓΓ του ΟΗΕ έχει πολλά πράγματα να ρωτήσει τον κ. Χριστοδουλίδη. Κι ενώ η πρόσκληση δεν πήγε στον κ. Τατάρ (ή δεν πήγε ακόμα) η δήλωση του κ. Χριστοδουλίδη – όπως προείπα – είναι ανειλικρινής».

Μία ακόμα διευκρίνιση από την Αθήνα

Σε νέα διευκρίνιση προέβη χθες η Αθήνα,  η δεύτερη εντός 15νθήμερου, για τοποθετήσεις που έγιναν από Έλληνες αξιωματούχους για το Κυπριακό. Αυτή τη φορά η διευκρίνηση ήταν από πλευράς Υπουργείου Εξωτερικών για δηλώσεις του Γιώργου Γεραπετρίτη. Είχαν προηγηθεί διευκρινίσεις από τον Παύλο Μαρινάκη για δικές του αναφορές για το Κυπριακό.

Διπλωματικές πηγές στην Αθήνα ανέφεραν (σύμφωνα με το ΚΥΠΕ) ότι υπονομεύει την εθνική προσπάθεια για επανεκκίνηση συνομιλιών η παρερμηνεία των δηλώσεων του Υπουργού Εξωτερικών της Ελλάδας σε τηλεοπτική συνέντευξή του στο ΣΚΑΙ.

«Η παρερμηνεία των δηλώσεων του Έλληνα Υπουργού εξωτερικών, όπου η προφανής δήλωσή του ήταν ότι η έλλειψη πολιτικής γενναιότητας  αφορούσε στην Τουρκία, οδηγώντας το  Κυπριακό σε ακινησία και πιο ακραίες θέσεις, υπονομεύει την εθνική προσπάθεια για την επανεκκίνηση των συνομιλιών», ανέφεραν οι διπλωματικές πηγές.

Η ελληνική κυβέρνηση και το Υπουργείο Εξωτερικών, προσθέτουν οι ίδιες πηγές, «σε πείσμα όσων πρεσβεύουν την αδράνεια, θα συνεχίσει, σε πλήρη σύμπνοια με την Κυπριακή Δημοκρατία, τη  μεγάλη εθνική προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα».