Ενισχύονται ακόμα περισσότερο οι δικλείδες ασφαλείας για να αποφεύγονται φαινόμενα εκμετάλλευσης της οικονομικής ενίσχυσης που παραχωρείται σε εγκλωβισμένους και επανεγκατασταθέντες γεωργούς. Ένα ζήτημα το οποίο απασχόλησε αρκετές φορές τις αρμόδιες αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας με διάφορες καταγγελίες που έφταναν κοντά τους. Υπήρχαν ακόμα και περιπτώσεις γης που δηλώνονταν ως καλλιεργήσιμες από τους ίδιους για επιχορήγηση αλλά στην πραγματικότητα δεν καλλιεργούνταν από τους ίδιους, αλλά από έποικους ή Τουρκοκύπριους που τα καλλιεργούσαν παράνομα.
Δηλώνοντας όμως τα συγκεκριμένα τεμάχια στην αίτηση ότι καλλιεργούνταν από τους ίδιους για να λαμβάνουν την επιχορήγηση. Τα τεμάχια αυτά, ανήκαν σε άλλους Ελληνοκύπριους πρόσφυγες οι οποίοι μπορεί και να μην είχαν ιδέα για το τι γινόταν.
Είναι χαρακτηριστικά τα όσα αναφέρονται στην ειδική έκθεση της Ελεγκτικής Υπηρεσίας τον Μάρτιο του 2022. «(…)σύμφωνα με τηλεφωνική καταγγελία που υποβλήθηκε στην Υπηρεσία μας, στις αιτήσεις που υποβάλλουν οι Ελληνoκύπριοι εγκλωβισμένοι που διαμένουν στην περιοχή Ριζοκαρπάσου και Αγίας Τριάδας, για σκοπούς επιχορηγήσεων από τον ΚΟΑΠ, δηλώνουν ότι καλλιεργούν και γη, η οποία ωστόσο δεν τους ανήκει και ως εκ τούτου δεν δηλώνεται η πραγματική έκταση γης που τους ανήκει και καλλιεργούν. Παρά ταύτα, οι Κοινοτάρχες βεβαίωναν τις εκτάσεις αυτές, που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα και οι εγκλωβισμένοι δικαιούχοι μοιράζονται την επιχορήγηση που λάμβαναν με τους Τουρκοκύπριους ιδιοκτήτες της γης».
Στην έκθεση, σημειώνεται ακόμα ότι οι Κοινοτάρχες των υπό αναφορά Κοινοτικών Συμβουλίων, με επιστολή τους, ημερ. 5.4.2021, προς τον Υπουργό Γεωργίας, η οποία κοινοποιήθηκε και στον Επίτροπο Προεδρίας, ενημέρωσαν ότι πλέον δεν θα πιστοποιούν αιτήσεις εγκλωβισμένων γεωργών/κτηνοτρόφων για σκοπούς λήψης
επιδοτήσεων, για λόγους που επεξηγούν στην εν λόγω επιστολή».
Η Ελεγκτική Υπηρεσία ζήτησε τότε ενημέρωση από τον Επίτροπο Προεδρίας για ενέργεια που προτίθετο να κάνει.
Στο πλαίσιο αυτό είναι που λήφθηκαν κάποια επιπρόσθετα μέτρα. Για φέτος, μέσα στα κριτήρια που θα ισχύσουν είναι και το δικαίωμα των ιδιοκτητών γης στις περιοχές που αφορά το σχέδιο, να δηλώσουν πώς δεν θέλουν το τεμάχιο τους να περιληφθεί σε οποιαδήποτε αίτηση επιχορήγησης που δεν θα αφορά τους ίδιους. Είχε προηγηθεί το 2022 η ένορκη δήλωση ενώπιον πρωτοκολλητή του αήττητή ότι καλλιεργεί τα συγκεκριμένα τεμάχια για τα οποία υποβάλλει αίτηση.
Όλα αυτά, όπως και όλα τα υπόλοιπα κριτήρια, αποσκοπούν ουσιαστικά στην αντιμετώπιση προσπάθεια εξαπάτησης των αρχών της Δημοκρατίας, οι οποίες λόγω της κατοχής δεν μπορούν να προβαίνουν σε όλους τους απαραίτους ελέγχους.
Οι αιτήσεις που υποβάλλονται είναι γύρω στις 300 και φυσικά οι καταγγελίες αφορούν μικρό αριθμό περιπτώσεων και όχι την πλειοψηφία. Συγκεκριμένα το 2006 είχαν υποβληθεί 305 αιτήσεις εκ των οποίων οι 228 αφορούσαν εκγλωβισμένους και 76 επανεγκατασταθέντες. Μία αίτηση αφορούσε ψαρά.
Σημειώνεται ότι για φέτος, ο σχετικός προϋπολογισμός που έχει εγκριθεί ανέρχεται στις 725χιλιάδες ευρώ με μέγιστο ποσό χορηγίας για κάθε αιτητής, τις 20χιλιάδες ευρώ.
>> Τα κριτήρια
Σύμφωνα με το σχέδιο επιχορήγησης, οι αιτήσεις θα πρέπει να συνοδεύονται απαραίτητα από τα πρωτότυπα απαιτούμενα δικαιολογητικά, καθώς και από αντίγραφα τους. Θεωρείται απαραίτητη η βεβαίωση της ορθότητας των στοιχείων που περιλαμβάνονται στις αιτήσεις, ενώ σε αντίθετη περίπτωση οι αιτήσεις θα απορρίπτονται.
Συγκεκριμένα, ιδιόκτητη γη, θεωρείται τόσο η γη των αιτητών όσο και αυτή των συζύγων, τέκνων, γονιών και αδερφιών τους, εφόσον υπάρχει σχετική βεβαίωση συγκατάθεσης από αυτούς. Απαιτούνται οι σχετικοί τίτλοι/βεβαιώσεις ιδιοκτησίας κατεχόμενης περιουσίας από το κτηματολόγιο της Κυπριακής Δημοκρατίας, που θα πρέπει να είναι στο όνομα του φερόμενου ως ιδιοκτήτη.
Οι αιτητές μπορούν να δηλώνουν τεμάχια μη ιδιόκτητης γης, που βρίσκονται
εντός των κοινοτικών ορίων, στα χωριά όπου διαβιούν ή διαβιούσαν μέχρι πρόσφατα εγκλωβισμένοι. (Κορμακίτης, Καρπάσια, Ασώματος, Αιγιαλούσα, Αγία Τριάδα, Άγιος Ανδρόνικος και Ριζοκάρπασο).
Επιλέξιμα για σκοπούς του Σχεδίου είναι επίσης τα αιγοπρόβατα, οι αγελάδες καθώς και οι κυψέλες.
Η ορθότητα ή μη των στοιχείων, για την ιδιόκτητη καλλιεργούμενη γη, για την εκτροφή παραγωγικών ζώων καθώς και τον αριθμό των κυψελών, θα βεβαιώνεται από τον πρόεδρο και την πλειοψηφία των μελών του Κοινοτικού Συμβουλίου της Κοινότητας όπου υπάρχουν οι γεωργικές εκμεταλλεύσεις, οι οποίες βρίσκονται εντός
των κοινοτικών ορίων, στα χωριά όπου διαβιούν ή διαβιούσαν μέχρι πρόσφατα εγκλωβισμένοι.
Για τεμάχια και εκμεταλλεύσεις που βρίσκονται σε κοινότητες που δεν διαβιούν εγκλωβισμένοι καθώς επίσης και για τις περιπτώσεις όπου δεν είναι δυνατή η βεβαίωση της ορθότητας των στοιχείων από το Κοινοτικό Συμβούλιο της Κοινότητας όπου υπάρχουν οι γεωργικές ή οι κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις, τότε η ορθότητα ή μη των στοιχείων θα βεβαιώνεται από τον πρόεδρο και την πλειοψηφία των μελών του Κοινοτικού Συμβουλίου της Κοινότητας όπου διαμένει ο αιτητής.
Η πιστοποίηση της ορθότητας των στοιχείων που αφορούν τη μη ιδιόκτητη καλλιεργούμενη γη, δεν θα γίνεται από τα Κοινοτικά Συμβούλια και ως εκ τούτου μαζί με την αίτηση, πέρα από τα ενοικιαστήρια ή άλλα αποδεικτικά έγγραφα, θα πρέπει να υποβάλλεται ένορκη δήλωση των αιτητών από πρωτοκολλητή δικαστηρίου, που θα αφορά την ορθότητα των στοιχείων που δηλώνουν στην αίτηση τους.
Όσον αφορά περιπτώσεις τεμαχίων που δηλώνονται από δύο ή περισσότερους αιτητές, θα ισχύει η αίτηση εκείνου που θα έχει προσκομίσει όλα τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Σε περίπτωση που δεν ξεκαθαρίζει ποιος τα καλλιεργεί δεν θα επιδοτείται κανένας.
Στην περίπτωση που ο νόμιμος ιδιοκτήτης του αγροτεμαχίου, επιθυμεί η έκταση του αγροτεμαχίου του να μην αποτελέσει αντικείμενο επιδότησης σε άλλο πρόσωπο, μπορεί να δηλώσει την επιθυμία του αυτή συμπληρώνοντας σχετικό έντυπο. Θα πρέπει απαραίτητα να προσκομίσει αντίγραφο ταυτότητας και τους σχετικούς τίτλους ιδιοκτησίας.
Στην περίπτωση που δηλωθούν οι συγκεκριμένες εκτάσεις από άλλο πρόσωπο, εκτός των νόμιμων ιδιοκτήτων, θα θεωρούνται ως μη επιλέξιμες και θα απορρίπτονται.
Παραχωρείται επίσης οικονομική βοήθεια σε επανεγκατασταθέντες. Δικαιούχος της συγκεκριμένης πρόνοιας θεωρείται άτομο που έχει επανεγκατασταθεί και διαμένει στο κατεχόμενο χωριό του και καλλιεργεί ιδιόκτητη ή/και μη.
Να σημειωθεί ότι μέσα στους ελέγχους που γίνονται είναι η επιβεβαίωση μέσω δορυφόρου ότι τα συγκεκριμένα τεμάχια που υποβάλλονται για επιχορήγηση, όντως καλλιεργούνται
Τα ποσά που δίνονται για οικονομική ενίσχυση
Η Κυβέρνηση θεωρεί αναγκαία την παραχώρηση οικονομικής στήριξης στους εγκλωβισμένους γεωργοκτηνοτρόφους, μελισσοκόμους, αλιείς, αγροβιοτέχνες και επανεγκατασταθέντες γεωργούς και αγροβιοτέχνες, για αντιμετώπιση των ειδικών δυσκολιών κατά τη διεξαγωγή των σχετικών δραστηριοτήτων τους.
Το Σχέδιο προνοεί τα πιο κάτω ποσά και ανώτατα όρια κατά γεωργική δραστηριότητα:
Α. Καλλιεργούμενη γη, ιδιόκτητη ή μη ιδιόκτητη (σιτηρά και κτηνοτροφικά φυτά)
>> Από 1-500 σκάλες €20/σκάλα
>> Από 501-1.000 σκάλες €15/σκάλα
με ανώτατο όριο τις 1.000 σκάλες.
Β. Παραγωγικά ζώα (αιγοπρόβατα και αγελάδες)
Επιδότηση ύψους €25/αιγοπρόβατο και €52/αγελάδα με ανώτατο όριο τα €5.000 για το σύνολο
των παραγωγικών ζώων.
Γ. Εσπεριδοειδή, ιδιόκτητη ή μη ιδιόκτητη γη
>> Στρεμματική επιδότηση €86/σκάλα με ανώτατο όριο τις 100 σκάλες.
Δ. Μελισσοκομία
>> Επιδότηση ύψους €11/κυψέλη με ανώτατο όριο τα €3.500.
Προνοούνται επίσης και τα πιο κάτω επιδόματα κατά άτομο:
Ε. Κατά χάριν βοήθεια
Παραχωρείται κατά χάριν επίδομα ύψους €100 για άτομα που δεν καλλιεργούν γη, δεν κατέχουν ζώα και δεν κατέχουν κυψέλες και συνεπώς δεν δικαιούνται οποιαδήποτε από τις πιο πάνω επιδοτήσεις. Κατά χάριν βοήθεια παραχωρείται και για συμπλήρωση του κατωτάτου ορίου των €100. Νοείται ότι, κατά χάριν βοήθεια δικαιούνται όσοι βρίσκονται εν ζωή μέχρι τις 31 Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους.
ΣΤ. Επίδομα
Παραχωρείται επιπρόσθετα επίδομα ύψους €100 για κάθε εξαρτώμενο πρόσωπο, ανεξάρτητα αν διαμένει στα κατεχόμενα ή βρίσκεται στις ελεύθερες περιοχές. Νοείται ότι, επίδομα δικαιούνται όσοι γεννήθηκαν μέχρι τις 31 Οκτωβρίου του τρέχοντος έτους ή βρίσκονται εν ζωή μέχρι αυτή την ημερομηνία.
Σημειώνεται ότι, ισχύει και συνολικό ανώτατο όριο το οποίο ανέρχεται στις €20.000.
Παραχωρείται ειδική ενίσχυση νέων γεωργών. Ως νέος γεωργός δικαιούχος της ειδικής ενίσχυσης, νοείται εγκλωβισμένος που κατά το ημερολογιακό έτος της αίτησης του έχει ηλικία από 18 μέχρι και 40 έτη, είναι κατά κύριο επάγγελμα αγρότης (προσκόμιση σχετικής βεβαίωσης από τις Κοινωνικές
Ασφαλίσεις), είναι αιτητής του «Σχεδίου παροχής οικονομικής βοήθειας σε εγκλωβισμένους γεωργοκτηνοτρόφους, λόγω ειδικών δυσκολιών κατά την άσκηση της γεωργικής τους απασχόλησης (ΣΕΓ)» και πληροί ένα τουλάχιστον από τα ακόλουθα κριτήρια:
> κατέχει τουλάχιστον 100 σκάλες καλλιεργούμενης έκτασης και τουλάχιστον 50 παραγωγικά ζώα
(αιγοπρόβατα ή/και αγελάδες). Στην περίπτωση αυτή θα λαμβάνει ενίσχυση ύψους €2.000, ή
> κατέχει τουλάχιστον 250 κυψέλες. Στην περίπτωση αυτή θα λαμβάνει ενίσχυση ύψους €1.000.