Πενήντα χρόνια συμπληρώνονται από την αποφράδα ημέρα της 20ης Ιουλίου, ημέρα κατά την οποία η Τουρκία – εκμεταλλευόμενη το πραξικόπημα που διενεργήθηκε πέντε ημέρες προηγουμένως – εισβάλλει στην Κύπρο. Με πρόσχημα την αποκατάσταση της τάξης στο νησί η Τουρκία θέτει σε εφαρμογή ένα προσχεδιασμένο έγκλημα που στόχο είχε τη δια της βίας διχοτόμηση της νήσου. Το έγκλημα της 20ης Ιουλίου θα ολοκληρωθεί τον 15Αύγουστο του 1974 με την κατάληψη του ενός τρίτου του νησιού.

Η 20η Ιουλίου αποτελεί για τους Έλληνες της Κύπρου αλλά και της Ελλάδας ημέρα θρήνου για όσους σκοτώθηκαν κατά την παράνομη τουρκική εισβολή. Ημέρα πόνου για την πατρίδα που χάθηκε και παραμένει πέντε δεκαετίες υπό τουρκική κατοχή. Είναι και η ημέρα που χιλιάδες πρόσφυγες θυμούνται την δια βίας απομάκρυνσή τους από την πατρογονικές τους εστίες. Μέρα μνημόνευσης των νεκρών και προσευχής για τους αγνοούμενους.

Στην άλλη πλευρά του συρματοπλέγματος, στα κατεχόμενα, ξεκίνησαν από χθες τα πανηγύρια για να γιορτάσουν την εισβολή της Τουρκίας στο νησί. Πρωταγωνιστές στις εκδηλώσεις η τουρκική ηγεσία υπό τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο Ερσίν Τατάρ, ο ηγέτης των Τουρκοκυπρίων. Οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις, όπως και κατά την εισβολή, πρωταγωνιστούν στις πανηγυρικές εκδηλώσεις. Παρέλαση στην κατεχόμενη Λευκωσία και έντονη παρουσία του τουρκικού πολεμικού ναυτικού στα ανοικτά της Κερύνειας.

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης σε δήλωσή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ διαμήνυσε πως «μόνο μια διαρκής και βιώσιμη λύση του Κυπριακού θα αποκαταστήσει τις βασικές ελευθερίες και ανθρώπινα δικαιώματα για όλους ανεξαίρετα του νόμιμους κατοίκους της Κύπρου». Παράλληλα, επεσήμανε πως «παρά τις δυσκολίες και τα προβλήματα, τις προκλήσεις, τις απογοητεύσεις, πράττουμε ότι είναι δυνατό για να δημιουργηθούν οι συνθήκες επανέναρξης των συνομιλιών και εξεύρεσης λύσης που θα τερματίζει την κατοχή».

Ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης υπογράμμισε επίσης ότι «μισό αιώνα μετά, συνεχίζουν να είναι ασήκωτες οι ευθύνες όσων διέπραξαν την εισβολή και συντηρούν την κατοχή, αλλά και όλων αυτών που επιτρέπουν τη συνέχιση της διαίρεσης της Κύπρου διά της βίας» και σημειώνει ότι «η πεντηκοστή επέτειος από τις μαύρες επετείους του προδοτικού πραξικοπήματος και της βάρβαρης Τουρκικής εισβολής προσφέρεται για συλλογικό εθνικό προβληματισμό».

Στα κατεχόμενα ο Ερσίν Τατάρ ανέφερε πως «οι Τουρκοκύπριοι έχουν φτάσει στο σήμερα με μεγάλο πόνο, αλλά ακόμα δεν είμαστε στο σημείο που θέλουμε γιατί η απέναντι πλευρά με την νοοτροπία της αυτό δεν μπορεί να το αποδεχθεί». Η 20η Ιουλίου 1974 ήταν η πιο σημαντική ημερομηνία για τους Τουρκοκύπριους, πρόσθεσε λέγοντας ότι στις 15 Ιουλίου 1974, όπως και στις 21 Δεκεμβρίου 1963, ανελήφθη δράση για την εξαφάνιση των Τουρκοκυπρίων. Θύμισε επίσης ότι ο τότε Τούρκος Πρωθυπουργός, Μπουλέντ Ετζεβίτ είχε επισκεφθεί (πριν την εισβολή) την Βρετανία και την είχε προειδοποιήσει.

Ερντογάν και Μητσοτάκης σήμερα στο νησί

Ανήμερα της τουρκικής εισβολής του 1974 θα βρεθούν στην Κύπρο ο Πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και ο πρωθυπουργός της Ελλάδας, Κυριάκος Μητσοτάκης. Ο πρώτος για να γιορτάσει μαζί με τον Τατάρ την επέτειο της εισβολής και ο δεύτερος θα μιλήσει το βράδυ σε εκδήλωση στο Προεδρικό Μέγαρο.

Η παρουσία του Κυριάκου Μητσοτάκη σήμερα στη Λευκωσία έχει ιδιαίτερη σημασία καθώς είναι η πρώτη φορά που Έλληνας πρωθυπουργός παρίσταται σε εκδηλώσεις καταδίκης της τουρκικής εισβολής.

Ο υπουργός Εξωτερικών της Ελλάδας, Γιώργος Γεραπετρίτης, ο οποίος θα συνοδεύει τον Έλληνα πρωθυπουργό στη Λευκωσία σε άρθρο του (εφημερίδα «Το Μανιφέστο») ανέφερε ότι «η διαιώνιση του σημερινού status quo, όπως επίσης και η δημιουργία δύο κρατών στην Κύπρο, δεν αποτελούν αποδεκτές λύσεις του Κυπριακού, ούτε για την Ελλάδα ούτε για την Ευρώπη».

Μνημόσυνα και παρέλαση

Οι εκδηλώσεις τιμής στις ελεύθερες περιοχές θα ξεκινήσουν στις 7.45 π.μ. με τα αποκαλυπτήρια και των προτομών των ηρώων, Ταγματάρχη (ΠΖ) Τάσου Μάρκου, Αντισυνταγματάρχη (ΠΖ) Φώτη Χρίστου και λοχαγού (ΜΧ) Ανδρέα Αρέστη, στον χώρο του Τύμβου Μακεδονίτισσας και ακολούθως, στις 8.00 π.μ., θα τελεστεί επιμνημόσυνη δέηση υπέρ των πεσόντων Αξιωματικών και Οπλιτών κατά την Τουρκική εισβολή του 1974.

Στις 9 το πρωί, στον Μητροπολιτικό Ναό Αποστόλου Βαρνάβα, στην Κοκκινοτριμιθιά, θα τελεστεί Συνοδικό Συλλείτουργο προϊσταμένου του Αρχιεπισκόπου Γεωργίου, συλλειτουργούντων των Μελών της Ιεράς Συνόδου, όπου θα τελεστεί μνημόσυνο πεσόντων κατά την τουρκική εισβολή και δέηση υπέρ της απελευθερώσεως, της επιστροφής των προσφύγων και της ανευρέσεως των αγνοουμένων,.

Το βράδυ στις 8 θα πραγματοποιηθεί η εκδήλωση στο Προεδρικό με κύριους ομιλητές τον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη και τον πρωθυπουργό της Ελλάδας.

Στα κατεχόμενα, στις 9.30 π.μ. θα γίνει κατάθεση στεφάνων στο μνημείο του Ατατούρκ στη Λευκωσία και θα συνεχιστεί στις 10 π.μ. με την παρέλαση, η οποία θα ολοκληρωθεί με τις ομιλίες του Ερσίν Τατάρ και του Προέδρου της Τουρκικής Δημοκρατίας Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν. Το βράδι της 20 Ιουλίου, θα παραθέσουν δεξίωση ο Τουρκοκύπριος ηγέτης και η σύζυγος του.

Στην κατεχόμενη Κερύνεια θα πραγματοποιηθούν καταθέσεις στεφάνων με συνοδεία 50 πυροβολισμών στην παραλία της απόβασης στις 8 π.μ. το Σάββατο 20 Ιουλίου. Επίσης, το απόγευμα στις 6μ.μ. θα γίνει ακροβατική επίδειξη από το αεροπορικό σμήνος «Τουρκικά Αστέρια» και θα περάσουν 50 πλοία μπροστά από το ξενοδοχείο Dome.

*Ό,τι απέμεινε την πομπή τμήματος της Εθνικής Φρουράς μετά από κτύπημα της τουρκικής αεροπορίας (φωτογραφία από το Military Images).