Η κάλπη της 9ης Ιουνίου έβγαλε μια δύσκολη εξίσωση για τα κόμματα της συμπολίτευσης. Οι πρώτες αναγνώσεις σε ΔΗΚΟ, ΕΔΕΚ και ΔΗΠΑ δείχνουν ότι τα τρία κόμματα βρίσκονται πλέον ενώπιον υπαρξιακών ζητημάτων και αδιεξόδων. Η σχέση τους με την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη αναμενόταν ότι θα βρισκόταν στο επίκεντρο των συζητήσεων της επόμενης μέρας.
Δεν πρόκειται όμως για ένα εύκολο κεφάλαιο για κανένα από τα τρία κόμματα, τα οποία ουσιαστικά βρίσκονται υπό την πίεση ενός πολύ κακού για τα ίδια εκλογικού αποτελέσματος.
Η Κυβέρνηση από την άλλη, δεν είχε ουσιαστικά οποιοδήποτε αντίκτυπο από την κάλπη των ευρωεκλογών. Στην όλη ανάγνωση των λόγων και αιτιών για το κακό αποτέλεσμα των τριών κομμάτων στις εκλογές, ασφαλώς μπαίνει και ο αντίκτυπος από τη συμμετοχή τους στην Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Εδώ όμως ξεκινούν και διαφορετικές αναγνώσεις για το ποιος είναι αυτός ο αντίκτυπος.
Όχι ως προς το μέγεθος του αλλά ως προς τους λόγους που υπάρχει αυτός ο αντίκτυπος προς τα ίδια τα κόμματα. Πληρώνουν λάθη της Κυβέρνησης, ή έχουν κόστος επειδή δεν έχουν τα ίδια οφέλη από την νομή της εξουσίας; Εσωκομματικά υπάρχουν και οι δύο απόψεις, ωστόσο η δεύτερη είναι αυτή που φαίνεται να επικρατεί.
Έτσι όπως λειτουργεί το πολιτικό σκηνικό στην Κύπρο ήταν αναμενόμενο ότι θα έμπαινε από την πρώτη νύκτα των εκλογών επιτακτικά προς συζήτηση το ενδεχόμενο αποχώρησης από την Κυβέρνηση είτε για το ΔΗΚΟ, είτε για την ΕΔΕΚ, είτε για την ΔΗΠΑ είτε και για τα τρία μαζί.
Αυτό όμως θα μπορούσε να γίνει σε άλλες εποχές. Η αντίδραση των τριών κομμάτων δείχνει ουσιαστικά και τη δύσκολη θέση στην οποία βρίσκονται αντιλαμβανόμενα προφανώς πώς μια κίνηση εξόδου από την Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη δεν θα τους δώσει στην παρούσα φάση το οξυγόνο το οποίο αναζητούν για επιβίωση. Ή καλύτερα, τα τρία κόμματα αντιλαμβάνονται ουσιαστικά ότι βρίσκονται εγκλωβισμένα στις αδυναμίες τους.
Δεν είναι πλέον σε θέση να μπορούν να ορίσουν τους κανόνες του παιχνιδιού. Η σχέση τους με την Κυβέρνηση αναδεικνύεται ως κεντρικό σημείο αναφοράς στη συζήτηση της επόμενης μέρας στο πλαίσιο του «επαναπροσδιορισμού» της. Για το πώς δηλαδή αυτή, θα μετατραπεί ως τροφός και ως ζωοδόχος πηγής για επιβίωση και ίσως ανάκαμψη των τριών κομμάτων.
>> Περισσότερη συμμετοχή
Την εβδομάδα που πέρασε και στα τρία κόμματα έγινε αναφορά στις συνεδρίες των συλλογικών οργάνων για τη σχέση τους με την Κυβέρνηση. Αυτό το οποίο προκύπτει ως γενικό συμπέρασμα είναι ότι ο «επαναπροσδιορισμός του ρόλου τους» στο κυβερνητικό σχήμα, κωδικοποιείται ως εξής:
> Πιο έντονη παρουσία. Είτε αυτό αφορά περισσότερα πρόσωπα στο κυβερνητικό σχήμα προερχόμενα από τα τρία κόμματα, είτε περισσότερη εμπλοκή στη λήψη αποφάσεων. Τα τρία κόμματα θεωρούν ότι για μια σειρά από θέματα πολιτικής η Κυβέρνηση πρέπει να υιοθετήσει τις θέσεις τους. Αυτό θα δώσει και στα ίδια τη δυνατότητα, όπως πιστεύουν, να προβάλουν πρωτίστως στον κόσμο τους και εν συνεχεία ευρύτερα στην κοινωνία, την εποικοδομητική παρουσία τους στην Κυβέρνηση παράγοντας έργο προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.
Πιο έντονη παρουσία όμως συνεπάγεται και νομή της εξουσίας. Δηλαδή περισσότερος λόγος σε διορισμούς και βόλεμα ημετέρων, προς ικανοποίηση εσωκομματικών αντιδράσεων για μη οφέλη από τη συμμετοχή σε αυτό το κυβερνητικό σχήμα.
Στο Εκτελεστικό Γραφείο του ΔΗΚΟ, ήταν έντονη η τοποθέτηση του βουλευτή Χρίστου Ορφανίδη, ο οποίος σημείωσε ότι πρέπει να υπάρχει πιο ξεκάθαρος συντονισμός και συνεργασία με την Κυβέρνηση. Από την άλλη βέβαια είναι και το εξής. Ένας από τους βασικούς άξονες της προεκλογικής του ΔΗΚΟ ήταν η ανάδειξη του κυβερνητικού έργου. Την επομένη των εκλογών, απόφαση για έξοδο από την Κυβέρνηση θα συνεπαγόταν περαιτέρω απαξίωση της κομματικής αξιοπιστίας.
Για να τίθετο τέτοιο ζήτημα, ουσιαστικά θα έπρεπε να συνοδευόταν από παραίτηση τουλάχιστον του Νικόλα Παπαδόπουλου, αν όχι ολόκληρης της ηγεσίας του κόμματος. Αυτό το σενάριο όμως δεν… παίζει στο ΔΗΚΟ. Εκτός αυτού, θα πρέπει να αναδειχθούν πρώτα και λόγοι πολιτικής διαφωνίας. Μέχρι στιγμή το μόνο που έβγαινε κατά καιρούς έξω ήταν η μουρμούρα και η δυσαρέσκεια που επικρατούσε και αυτό πάντα σύμφωνα με πληροφορίες και όχι από επίσημες δηλώσεις και τοποθετήσεις.
Από πλευράς ΔΗΠΑ, είδε το φως της δημοσιότητα η επιστολή του βουλευτή Μιχάλη Γιακουμή ο οποίος μεταξύ άλλων έθετε και το ζήτημα της σχέσης του κόμματος με την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη. Στην ίδια γραμμή ήταν και η τοποθέτηση του Αλέκου Τρυφωνίδη. Ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος της ΔΗΠΑ, αναφέρθηκε και σε μία σειρά θεμάτων τα οποία η Κυβέρνηση πρέπει να λάβει υπόψη τις θέσεις του κόμματος προς όφελος των πολιτών.
Η συγκεκριμένη ομάδα των βουλευτών της ΔΗΠΑ, έχουν και πιο έντονη θέση, προχωρεί ένα βήμα παρακάτω, βάζοντας στην εξίσωση και θέμα αποχώρησης από την Κυβέρνηση. Αυτό όμως δεν αποτελεί και κυρίαρχη θέση εντός της ΔΗΠΑ. Η ηγεσία του κόμματος τηρεί μια πιο συγκρατημένη στάση σε ο,τι αφορά τις σχέσεις με την Κυβέρνηση. Αυτό το οποίο εκφράζεται ως θέση είναι ότι ουσιαστικά δεν υπάρχει πολιτική διαφωνία επί ουσιωδών ζητημάτων για να τεθεί και θέμα αποχώρησης.
Ο βασικός άξονας της προεκλογικής Χριστοδουλίδη για συναινέσεις και συνεργασία, ήταν θέση την οποία εξέφραζε και ο Μάριος Καρογιάν. Συνεπώς ένα κακό αποτέλεσμα δεν είναι αρκετό από μόνο του για να δώσει την αφορμή για έξοδο από το κυβερνητικό σχήμα.
Στην περίπτωση της ΕΔΕΚ, η συζήτηση επί του συγκεκριμένου ήταν ακόμα πιο περιορισμένη και ουσιαστικά αφορούσε τοποθετήσεις για πιο ενεργό ρόλο στην Κυβέρνηση.
Παρακολουθεί το Προεδρικό
Στο Προεδρικό παρακολουθούν τα όσα λέγονται και γράφονται γύρω από το θέμα των σχέσεων των δύο πλευρών από μια απόσταση. «Οι σχέσεις μας καθορίζονται από την υλοποίηση του προγράμματος διακυβέρνησης του Προέδρου της Δημοκρατίας. Στόχος όλων είναι ο συντονισμός και η συνεργασία για υλοποίηση του», σημειώνουν κυβερνητικοί κύκλοι από το Λόφο.
Ουσιαστικά αυτή ήταν εξαρχής και η βάση της σχέσης των κομμάτων με τον Νίκο Χριστοδουλίδη, ο οποίος ως υποψήφιος έλεγε ότι έχει το πρόγραμμα του και όσοι θέλουν και συμμερίζονται τις θέσεις και τις ανησυχίες του, μπορούσαν να συστρατευθούν μαζί του στο πλαίσιο μιας ευρύτερης συνεργασίας.
Δεν υπήρξε οποιοδήποτε άλλο πολιτικό πλαίσιο συνεργασίας που να καθορίζει τη σχέση των μερών με την Κυβέρνηση, πέραν από κάποιες θέσεις που παραδόθηκαν γραπτώς προεκλογικά στον Νίκο Χριστοδουλίδη με τον ίδιο να δηλώνει πώς τις υιοθέτησε, για να αιτιολογήσουν οι κομματικές ηγεσίες και την απόφαση τους για στήριξη της υποψηφιότητας του.
Το αποτέλεσμα της κάλπης δεν ισχυροποίησε τη θέση τους στο πολιτικό σκηνικό, ακόμα και εάν σήμερα η δημοφιλία της Κυβέρνησης δεν έχει καμία σχέση με αυτή που ο Νίκος Χριστοδουλίδης είχε ως υποψήφιος.
Παραίτηση Καρογιάν και πίεση σε Νικόλα
Κατά τη διάρκεια της συνεδρίας των συλλογικών οργάνων της ΔΗΠΑ, σύμφωνα με πληροφορίες, ο Μάριος Καρογιάν έθεσε την παραίτηση του στη διάθεση των παρευρισκομένων. Είχε προηγηθεί η πρόθεση παραίτησης, από τους τρεις αντιπροέδρους του κόμματος, Γιάννο Λακκοτρύπη, Μαρίνο Κλεάνθους και Αντιγόνη Παπαδοπούλου.
Επικράτησε η άποψη ότι δεν πρέπει να ανοίξουν θέμα εκλογών διότι θα οδηγήσουν σε περαιτέρω εσωστρέφεια το κόμμα. Η θητεία της παρούσας ηγεσίας ολοκληρώνεται πριν τις βουλευτικές του 2026, οπόταν και θα γίνουν εκλογές. Κοινή παραδοχή οι οργανωτικές αδυναμίες, η απουσία ευδιάκριτου πολιτικού στίγματος αλλά και η κακή επικοινωνιακή εικόνα που βγήκε προς τα έξω από τη συνεχή έκθεση στα ΜΜΕ συγκεκριμένων ατόμων. Πρώτη κίνηση ένα πολιτικό συνέδριο εντός φθινοπώρου.
Στο ΔΗΚΟ δεν τίθεται θέμα ηγεσίας παρόλο που εκφράστηκε σκέψη για μεταβατική ηγεσία. Ο Νικόλας Παπαδόπουλος θα σηκώσει το βάρος να οδηγήσει το κόμμα στις βουλευτικές εκλογές με την πίεση πλέον προς τον ίδιο να είναι ασφυκτική. Η κριτική προς το πρόσωπο του και ευρύτερα την ηγεσία γίνεται με αναδρομική ισχύ. Αναγνωρίζονται αδυναμίες στο κόμμα, στον τρόπο λειτουργίας του και στη δομή του. Υπάρχουν μουρμουρητά για το οργανωτικό του κόμματος. Αναμένεται η απόφαση για ένα πολιτικό και ίσως καταστατικό συνέδριο.
Στην ΕΔΕΚ η μόνη φωνή διαμαρτυρίας που ακούγεται είναι οι επιστολές που δίνει στη δημοσιότητα ο πρώην Δήμαρχος Στροβόλου Σάββας Ηλιοφώτου. Στην πρώτη συζήτηση του Πολιτικού Γραφείου ο Μαρίνος Σιζόπουλος, δεν τοποθετήθηκε. Θέμα ηγεσίας δεν τίθεται, αλλά ούτε και εσωκομματική αντιπολίτευση υπάρχει.
