Ηχηρά μηνύματα για το Κυπριακό, το ρόλο της Κύπρου στην περιοχή και την ΕΕ, αλλά και το μέλλον της ίδιας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στέλνει μέσω του «Φ» η πρέσβειρα της Γερμανίας Άνκε Σλιμ (Anke Schlimm). Η Γερμανία, όπως και η Ευρώπη ευρύτερα, βρίσκονται ενώπιο δύο σημαντικών πολιτικών, κοινωνικών αλλά και αθλητικών γεγονότων. Το πρώτο σημαντικό γεγονός είναι οι ευρωεκλογές που θα διεξαχθούν αυτή την εβδομάδα και το δεύτερο είναι το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου (EURO 2024) το οποίο θα φιλοξενηθεί από τα μέσα Ιουνίου στα γερμανικά γήπεδα. Η συνομιλία μας με την κ. Σλιμ δεν μπορούσε παρά να αγγίξει όλα αυτά τα ζητήματα που ενδιαφέρουν – με τον ένα ή τον άλλο τρόπο – το σύνολο των Ευρωπαίων πολιτών.
Σ’ ό,τι αφορά τις ευρωεκλογές εκφράζει την ανησυχία της για το ενδεχόμενο αύξησης των εδρών δεξιών λαϊκίστικων και ακροδεξιών κομμάτων «που ζητούν τη διάλυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και θέλουν να διχάσουν την ΕΕ» τονίζοντας παράλληλα ότι «χρειάζονται σταθερές, δημοκρατικές πλειοψηφίες.
Η Γερμανίδα πρέσβειρα καταγράφει την στήριξη της χώρας της στην εξεύρεση λύσης του Κυπριακού στη βάση των ψηφισμάτων του ΟΗΕ. Στέλνει παράλληλα ένα ηχηρό μήνυμα και προς τις δύο πλευρές στο νησί: «Με δεδομένο το σημερινό αδιέξοδο στο κυπριακό ζήτημα, θα χρειαστεί θάρρος και προθυμία όλων των εμπλεκόμενων μερών για την επανέναρξη των συνομιλιών». Η ίδια προσθέτει ότι η χώρα της είναι έτοιμη να συμβάλει προς αυτή την κατεύθυνση.
Για το EURO πέραν της επιθυμίας της να δει τη χώρα της να κερδίζει, στέκεται στα μηνύματα που η Γερμανία θέλει να στείλει και τα οποία πάνε πέρα από το χώρο του ποδοσφαίρου.
– Έρχονται δύο σημαντικά γεγονότα για την Ευρώπη. Πρώτα οι ευρωεκλογές και αμέσως μετά το Euro 2024. Να ξεκινήσουμε με το τελευταίο, το οποίο διεξάγεται στη Γερμανία; Ποια είναι η σημασία για τη Γερμανία που φιλοξενεί το φετινό Euro και… σκέφτεστε κάτι άλλο εκτός από την κατάκτηση του κυπέλλου;
– Είμαστε ενθουσιασμένοι που θα φιλοξενήσουμε το UEFA EURO 2024 αυτό το καλοκαίρι στη Γερμανία, με το σύνθημα «Home Game for Europe”. Αυτά τα ευρωπαϊκά πρωταθλήματα ποδοσφαίρου αποσκοπούν στο να αποτελέσουν μια μεγάλη ποδοσφαιρική γιορτή. Θέλουμε αυτό το τουρνουά να αποτελέσει σύμβολο συνοχής στην Ευρώπη – παρά τις κρίσεις της εποχής μας.
Η Γερμανία είναι παγκοσμίως γνωστή ως μια ποδοσφαιρική χώρα. Το UEFA EURO 2024 θα μεταδοθεί πολύ πέρα από την Ευρώπη. Το ΡΙΚ θα μεταδώσει όλους τους αγώνες στην Κύπρο και θα υπάρξουν πολλές εκδηλώσεις δημόσιας τηλεθέασης σε όλο το νησί.
Σκέφτομαι κάτι άλλο εκτός από την κατάκτηση του τροπαίου; Λοιπόν, φυσικά θα ήθελα να φιλοξενήσω μια προβολή του τελικού αγώνα και να χειροκροτήσω την ομάδα μας – αλλά για να είμαι ειλικρινής, είναι πολύ πιο σημαντικό για μένα, ότι το UEFA EURO 2024 φέρνει τους ανθρώπους κοντά, στη Γερμανία, στην Ευρώπη, εδώ στην Κύπρο, σε όλο τον κόσμο. Οι αγώνες θα συμβάλουν σε αυτό.
Και θα ήθελα να τονίσω ότι στοχεύουμε στη δημιουργία βιώσιμης και διαρκούς προστιθέμενης αξίας για τη Γερμανία και την Ευρώπη που πάει πέρα από τους αγώνες. Γι’ αυτό το UEFA EURO 2024 θα είναι όσο το δυνατόν πιο φιλικό προς το περιβάλλον: καμία κατασκευή νέων γηπέδων, προσιτά εθνικά και διεθνή εισιτήρια τρένων, δωρεάν χρήση των δημόσιων συγκοινωνιών με το εισιτήριο του γηπέδου. Με αυτό το τουρνουά, θέλουμε επίσης να δώσουμε το παράδειγμα για τη διαφορετικότητα και την ένταξη τόσο στον επαγγελματικό όσο και στον ερασιτεχνικό αθλητισμό. Με ένα ποικιλόμορφο συνοδευτικό πρόγραμμα, προσεγγίζουμε ανθρώπους από διαφορετικά κοινωνικά στρώματα και υπόβαθρα για να κάνουμε το UEFA EURO 2024 ένα τουρνουά για όλους. Και θα υπάρξει ένα εκτεταμένο πρόγραμμα εθελοντισμού με 16.000 άτομα – με νέους από τη Γερμανία και την Ευρώπη.
– Με όρους ποδοσφαίρου πολλοί άνθρωποι μπορεί να είναι ευτυχείς με μια ισχυρή Γερμανία στην κορυφή της Ευρώπης, δεν ξέρω όμως αν το ίδιο ισχύει και με όρους πολιτικής με μια Γερμανία στην κορυφή της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Πιστεύω ότι σε κάποιους δεν αρέσει να βλέπουν τη Γερμανία να ανεβαίνει και να ηγείται της ΕΕ.
– Για μένα η Ευρώπη είναι το καλύτερο μέρος πάνω στη Γη. Η Ευρώπη είναι ένας τόπος πλούσιος σε ιστορία και μέλλον, σε επιρροές και παρορμήσεις, σε φύση, πολιτισμό, οικονομία, επιστήμη και κοινωνικά επιτεύγματα. Ειρηνική, συνταγματικά δομημένη, δημοκρατική. Μιλάω για μια ουτοπία; Όχι, αυτή είναι η ελεύθερη Ευρώπη μας – και τόσο πραγματική που νομίζαμε ότι μπορούσαμε να τα θεωρήσουμε όλα δεδομένα.
Γιατί μετά το 1945, είχαμε την τύχη να ζήσουμε πώς αυτή η ιδιαίτερη ευρωπαϊκή συντροφικότητα ξεδιπλώθηκε σταδιακά μετά τις καταστροφές του πολέμου και της διαίρεσης του κόσμου. Εμείς οι Γερμανοί δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε ότι ειδικά εμείς, που φέραμε τον πόλεμο και την καταστροφή σε τόσους πολλούς ανθρώπους, μπορέσαμε έτσι να βρούμε το δρόμο προς την ειρήνη και τη φιλία. Οι γενιές πριν από εμάς δημιούργησαν μια Ευρωπαϊκή Ένωση της ελευθερίας – για τη ζωή, την εργασία και την επιχειρηματική δραστηριότητα. Η δική μας γενιά ανέλαβε τώρα το καθήκον της υπεράσπισης και της ενίσχυσης αυτού του τόπου ειρήνης, ελευθερίας και ποικιλομορφίας που είναι η Ευρώπη – ενάντια στις δυνάμεις της επιθετικότητας, της έλλειψης ελευθερίας και της μισαλλοδοξίας. Ο επιθετικός πόλεμος του Πούτιν κατά της Ουκρανίας μας προκαλεί. Ως Ευρωπαϊκή Ένωση, υπερασπιζόμαστε τις αξίες μας και την ασφάλειά μας μαζί με φίλους και συμμάχους.
Τι είδους Γερμανία, τι είδους ΕΕ θέλουμε για το μέλλον; Η Γερμανία θα διεξάγει εκστρατεία υπέρ του να κάνουμε την Ευρώπη μας και την ΕΕ μας ισχυρότερη και όχι ασθενέστερη. Μαζί, θέλουμε να κάνουμε το καλύτερο μέρος στον κόσμο ακόμη καλύτερο.
– Η Κύπρος επενδύει σημαντικά στη βοήθεια της ΕΕ για το Κυπριακό. Με ποιους τρόπους μπορεί η Γερμανία να δώσει χείρα βοηθείας σε αυτή την προσπάθεια να προχωρήσει μπροστά;
– Η διαίρεση της Κύπρου παραμένει μια ανοιχτή πληγή στην καρδιά της Ευρώπης. Η Γερμανία παραμένει πλήρως προσηλωμένη στην αλληλεγγύη της ΕΕ προς την Κύπρο και στη συνολική διευθέτηση του Κυπριακού, δηλαδή σε μια διζωνική, δικοινοτική ομοσπονδία με πολιτική ισότητα. Στις 12-13 Φεβρουαρίου 2024 ο Ομοσπονδιακός Πρόεδρος της Γερμανίας Frank-Walter Steinmeier πραγματοποίησε επίσημη επίσκεψη στην Κύπρο μετά από πρόσκληση του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκου Χριστοδουλίδη και επιβεβαίωσε τη γερμανική υποστήριξη για τη λύση του Κυπριακού ζητήματος στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του ΟΗΕ.
Με δεδομένο το σημερινό αδιέξοδο στο κυπριακό ζήτημα, θα χρειαστεί θάρρος και προθυμία όλων των εμπλεκόμενων μερών για την επανέναρξη των συνομιλιών. Ο διορισμός της Μαρία Άνχελα Ολγκίν Κουεγιάρ ως Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ είναι κρίσιμος.
Η Γερμανία είναι έτοιμη να βοηθήσει και να συμβάλει στη διευκόλυνση αυτής της διαδικασίας. Και είμαστε πεπεισμένοι ότι η οικοδόμηση εμπιστοσύνης μεταξύ της ελληνοκυπριακής και της τουρκοκυπριακής κοινότητας είναι σημαντική. Για το λόγο αυτό δίνω ιδιαίτερη και συνεχή προσοχή στη δημιουργία χώρων επαφής, διευκολύνοντας για παράδειγμα συναντήσεις μαθητών και εκπαιδευτικών και από τις δύο πλευρές της διαχωριστικής γραμμής, στο πλαίσιο του προγράμματος «Imagine» ή μεταξύ εταιρειών και επιχειρηματικών ενώσεων των δύο κοινοτήτων.
– Ποια πιστεύετε ότι είναι η σημασία των φετινών ευρωεκλογών τόσο στη Γερμανία όσο και στην Ευρώπη γενικότερα;
– Από τις 6 έως τις 9 Ιουνίου, περίπου 350 εκατομμύρια πολίτες της ΕΕ θα κληθούν να ψηφίσουν για τη νομοθετική περίοδο 2024-2029 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Συμμετέχοντας στις ευρωεκλογές, οι πολίτες ασκούν τα δημοκρατικά τους δικαιώματα για να διαμορφώσουν το μέλλον της ΕΕ. Για τη Γερμανία είναι σημαντικό να προωθηθεί και να ενισχυθεί η ευρωπαϊκή δημοκρατία. Ανησυχούμε ότι, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, ενδέχεται να υπάρξει αύξηση των εδρών για τα δεξιά λαϊκίστικα και ακροδεξιά κόμματα που ζητούν τη διάλυση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και θέλουν να διχάσουν την ΕΕ. Πιστεύουμε ότι χρειάζονται σταθερές, δημοκρατικές πλειοψηφίες για να προωθηθούν σημαντικά- για τη Γερμανία-μελλοντικά ζητήματα, όπως η προστασία του κλίματος, η ανταγωνιστικότητα, το εμπόριο, η μετανάστευση, η διατήρηση της ευημερίας μας και, τέλος, η άμυνα και η ασφάλεια.
– Θα επηρεάσουν τις εκλογές αυτές οι ευρύτερες εξελίξεις, όπως ο πόλεμος στην Ουκρανία και στη Γάζα;
– Ο επιθετικός πόλεμος του Πούτιν κατά της Ουκρανίας μας προκαλεί. Ως Ευρωπαϊκή Ένωση, στεκόμαστε στο πλευρό μιας χώρας που για περισσότερα από δύο χρόνια έχει κάνει τις μεγαλύτερες θυσίες για ένα μέλλον σε συνθήκες ελευθερίας και δημοκρατίας – και που τώρα η ίδια κάνει μεγάλα βήματα προς την ένταξη στην ΕΕ.
Ο συνεχιζόμενος πόλεμος στη Μέση Ανατολή υπογραμμίζει την αξία της ειρήνης. Δείχνει επίσης ότι η Κύπρος, ένα μικρό κράτος μέλος της ΕΕ, μπορεί να κάνει τη διαφορά και να συμβάλει σημαντικά. Όταν η Κύπρος άνοιξε έναν ανθρωπιστικό θαλάσσιο διάδρομο προς τη Γάζα με την πρωτοβουλία «Αμάλθεια» το Μάρτιο, έδειξε ότι μπορεί να χρησιμοποιήσει τη γεωγραφική της θέση ως γέφυρα μεταξύ των ηπείρων για να ενισχύσει την Ευρώπη.
Όλοι γνωρίζουμε πόσο τρομερή είναι η κατάσταση στη Γάζα. Αυτό οδήγησε το Διεθνές Δικαστήριο να λάβει για άλλη μια φορά προσωρινά μέτρα για την επίτευξη ανθρωπιστικής κατάπαυσης του πυρός. Για αυτή την ανθρωπιστική κατάπαυση του πυρός εμείς οι Ευρωπαίοι, καθώς και η γερμανική κυβέρνηση, αγωνιζόμαστε για περισσότερο από έξι μήνες, προκειμένου να δοθεί ένα τέλος στα δεινά των ομήρων που εξακολουθούν να κρατούνται αιχμάλωτοι, προκειμένου να δοθεί ένα τέλος στα δεινά των ανθρώπων στη Γάζα.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία και η κατάσταση στη Γάζα δείχνουν πόσο δραματική είναι η κατάσταση σε διάφορα μέρη του κόσμου. Αλλά δείχνει επίσης πόσο σημαντικό είναι για εμάς τους Ευρωπαίους να δράσουμε από κοινού. Η Ευρώπη είναι ισχυρή όταν η Ευρώπη είναι ενωμένη.
Πρέπει να μεταρρυθμίσουμε και να βελτιώσουμε την ΕΕ
– Έχουν περάσει 20 χρόνια από τη διεύρυνση της ΕΕ το 2004 με την προσχώρηση 10 νέων μελών. Τι μας διδάσκει αυτή η διεύρυνση;
– Την 1η Μαΐου 2024 είχαμε γιορτάσει την 20η επέτειο της ένταξης της Κύπρου στην ΕΕ. Από τότε που περίπου 75 εκατομμύρια άνθρωποι από χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης, καθώς και η Μάλτα και η Κύπρος μπόρεσαν επιτέλους να ενταχθούν στην ΕΕ. Και πριν από 20 χρόνια η Ευρώπη έγινε πιο ποικιλόμορφη, μεγαλύτερη και ισχυρότερη. Σήμερα, έχουμε κάθε λόγο να βελτιώσουμε την Ευρώπη μας. Η διευρυμένη ΕΕ πρέπει να λειτουργήσει ακόμη καλύτερα στο μέλλον και να μιλήσει με μια φωνή στην εξωτερική πολιτική, προκειμένου να παραμείνει ισχυρή και ικανή να δράσει – ως προπύργιο κατά της έλλειψης ελευθερίας και ως διαμορφωτική δύναμη στον κόσμο. Θέλουμε η ΕΕ να πάρει την ασφάλειά της στα χέρια της, τόσο στο πλαίσιο της διατλαντικής συμμαχίας όσο και εντός της, και να υπερασπιστεί τον τρόπο ζωής μας. Οι άνθρωποι στην ΕΕ θέλουν να ζουν ελεύθερα και με ασφάλεια σε ανοικτές, ποικιλόμορφες κοινωνίες. Για να το επιτύχουμε αυτό, πρέπει να είμαστε πιο ανθεκτικοί και να χρησιμοποιούμε και στρατιωτικά μέσα για να εγγυηθούμε την ασφάλεια της Ευρώπης με τους εταίρους μας.
– Οι προτάσεις της Γερμανίας για αλλαγές στον τρόπο λήψης αποφάσεων της ΕΕ συναντούν αρνητικά σχόλια και αντιδράσεις μεταξύ των άλλων μελών της Ένωσης. Η δική μας άποψη;
– Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρεσβεύει την ελευθερία, τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου. Όπως ακριβώς πριν από 20 χρόνια, έτσι και σήμερα εκατομμύρια Ευρωπαίοι βλέπουν μια ευκαιρία και μια υπόσχεση στο να γίνουν πολίτες της ΕΕ. Μια ολόκληρη γενιά κάθεται στην αίθουσα αναμονής της ΕΕ, όπως στις χώρες των Δυτικών Βαλκανίων. Δεν πρέπει να χάσουμε την ευκαιρία να κάνουμε την Ένωσή μας μεγαλύτερη και ισχυρότερη. Ωστόσο, για να είναι επιτυχής η ένταξη και άλλων χωρών στην Ένωση, πρέπει να διασφαλίσουμε ότι η ΕΕ παραμένει ικανή να αναλάβει δράση – πρέπει να τη μεταρρυθμίσουμε. Κατά τη γνώμη της Γερμανίας, αυτό περιλαμβάνει τη μείωση των δυνατοτήτων άσκησης βέτο στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Πρέπει να παραμείνουμε ικανοί να αναλάβουμε δράση και σε μια μελλοντική Ένωση που ενδεχομένως θα αριθμεί πάνω από 35 μέλη. Αυτό περιλαμβάνει τη λήψη αποφάσεων συχνότερα με μεγάλη πλειοψηφία σε αντίθεση με την επίτευξη ομοφωνίας. Ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι η Γερμανία – όπως και κάθε άλλο κράτος μέλος – μπορεί επίσης να υπερψηφιστεί. Πρέπει να αντιμετωπίσουμε τη διεύρυνση και τη μεταρρύθμιση με αποφασιστικότητα.
