Ομορφότερες πόλεις, αναβαθμισμένες υποδομές, ανταγωνιστικότερες επιχειρήσεις… Πολλά είναι τα οφέλη, που έχει αποκομίσει η Κύπρος, μέσα από την Πολιτική Συνοχής της Ευρωπαϊκής Ένωσης και ακόμη περισσότερα είναι αυτά που αναμένονται με την ολοκλήρωση του Προγράμματος «ΘΑλΕΙΑ 2021-2027», με θετικές επιπτώσεις στην αύξηση του ΑΕΠ Κύπρου κατά περίπου 5,9% και στην αύξηση της απασχόλησης, με τη δημιουργία περίπου 8.500 νέων θέσεων εργασίας.
Σημειώνεται ότι με βάση το κοινοτικό δίκαιο, οι χώρες που αντιμετωπίζουν «φυσικά και μόνιμα εμπόδια» μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση από την Πολιτική Συνοχής της ΕΕ, με την Κύπρο να αποτελεί την πρώτη σε απορροφητικότητα χώρα και την πρώτη που υπέγραψε συμφωνία εταιρικής σχέσης με την Κομισιόν τον Ιούλιο 2022.
Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος, που αφορά την περίοδο 2021-2027, περιλαμβάνει σειρά επενδύσεων στον δημόσιο και ευρύτερο δημόσιο τομέα, καθώς επίσης και αρκετά σχέδια χορηγιών κι ανέρχεται σε €1,81 δισ, εκ των οποίων τα €969 εκατ. προέρχονται από τα Ταμεία της Πολιτικής Συνοχής της ΕΕ, ενώ τα υπόλοιπα €842 εκατ. αποτελούν την εθνική συνεισφορά.
Οι δράσεις κι αναπτύξεις του προγράμματος, κάποιες εκ των οποίων έχουν ήδη ολοκληρωθεί κι άλλες βρίσκονται προς υλοποίηση, εντάσσονται στο πλαίσιο πολιτικών που στοχεύουν στην ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της Οικονομίας, με ιδιαίτερη έμφαση στους τομείς της έρευνας και καινοτομίας, ψηφιοποίησης, επιχειρηματικότητας, ενέργειας, περιβάλλοντος και τοπικής ανάπτυξης, όπως επίσης και τη στήριξη της Απασχόλησης, Εκπαίδευσης και Κοινωνικής Ένταξης.
Στα έργα στρατηγικής σημασίας του προγράμματος περιλαμβάνονται η Επέκταση του Συστήματος Πληροφοριών Γης, το Σχέδιο Αειφόρου Ανάπτυξης Εθνικού Δασικού Πάρκου Ακάμα, η Εφαρμογή Συστήματος «Πληρώνω όσο Πετώ (ΠΟΠ)» με προπληρωμένη σακούλα, ο Περιμετρικός Αυτοκινητόδρομος Λευκωσίας και η Αναδιάρθρωση των Υπηρεσιών Κοινωνικής Ευημερίας.
Στο σημείο αυτό και στο παραένα από τις Ευρωεκλογές του Ιουνίου, που θα καθορίσουν τη σύνθεση της νέας θητείας του Ευρωκοινοβουλίου, θα πρέπει να υπογραμμιστεί και ο σημαντικός ρόλος που διαδραματίζει το σώμα, αφού συμμετέχει στην έγκριση του προϋπολογισμού της ΕΕ, με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υποβάλλει σχέδιο ετήσιου προϋπολογισμού και στη συνέχεια το Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο να καταλήγουν σε συμφωνία επί ίσοις όροις.
Σημειώνεται ακόμη ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ασκεί δημοκρατικό έλεγχο επί της Επιτροπής, η οποία κατά τακτά χρονικά διαστήματα υποβάλλει εκθέσεις σε αυτό, συμπεριλαμβανομένων των ετήσιων εκθέσεων για τις δραστηριότητες της ΕΕ και για την εκτέλεση του προϋπολογισμού της ΕΕ.
Ας δούμε αναλυτικά παραδείγματα σημαντικών έργων του προγράμματος:
Δημιουργία χώρου πρασίνου και αναψυχής στο Παλαιό ΓΣΠ
Mε πρωταρχικό στόχο τη μετατροπή του τοπίου του παλαιού γηπέδου ΓΣΠ σε μια πράσινη περιοχή στην καρδιά της πόλης, εύκολα προσβάσιμη στους πολίτες, εκτός από το πάρκο, το έργο περιλαμβάνει την κατασκευή υπαίθριου αμφιθεάτρου, αίθουσα πολλαπλών χρήσεων, καφετέριες και άλλα καταστήματα, καθώς επίσης δύο υπόγεια επίπεδα στάθμευσης που θα συνδέονται με το δίκτυο των δημόσιων λεωφορείων.
Η ιδέα πίσω από την ανάπλαση είναι να θυμίζει ο χώρος την παλιά μορφή του παλαιού γηπέδου, με τη δημιουργία κατασκευών σε σχήμα παλαιών κερκίδων σταδίου, των οποίων οι στέγες θα καλυφθούν με πράσινο.
Με προϋπολογισμό €22,6 εκατ. και συνεισφορά της ΕΕ στο 60%, το έργο συνεισφέρει στην αναβάθμιση του αστικού περιβάλλοντος, παρέχοντας σημαντικό χώρο πρασίνου και αναψυχής για τους κατοίκους της Λευκωσίας και τους επισκέπτες, ενώ, παράλληλα, προωθεί τη βιώσιμη αστική κινητικότητα μέσω της υπηρεσίας «Parκ & Ride».
Σχέδιο «Εξοικονομώ – Αναβαθμίζω στις Κατοικίες»
Το σχέδιο αποσκοπεί στην εκτεταμένη ενεργειακή αναβάθμιση υφιστάμενων ενεργοβόρων κατοικιών, με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής τους απόδοσης, συμπεριλαμβανομένης και της χρήσης Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ) και καλύπτει αποκλειστικά επενδύσεις που αφορούν στην αγορά και την εγκατάσταση καινούργιου εξοπλισμού και υλικών.
Με προϋπολογισμό €70 εκατ., το σχέδιο επιχορηγεί δράσεις όπως συμβουλευτικές υπηρεσίες, θερμομόνωση του κελύφους της οικίας, αντικατάσταση κουφωμάτων, εγκατάσταση συστημάτων σκίασης και εγκατάσταση και αντικατάσταση τεχνικών συστημάτων (όπως π.χ. ηλιακά, φωτοβολταϊκά, κλιματιστικά, μπαταρίες αποθήκευσης, αυτοματισμούς, κ.λπ.).
Αντιπλημμυρικά έργα Μείζονος Λεμεσού
Με προϋπολογισμό €20 εκατ., το έργο αφορά στην κατασκευή συστήματος αποχέτευσης όμβριων υδάτων συνολικού μήκους 20,8 χιλιομέτρων και αποτελεί μέρος του σχεδιασμού του ΣΑΛΑ για συνολική αντιπλημμυρική προστασία της Μείζονος Λεμεσού, ενώ αναμένεται να συμβάλει ουσιαστικά στην εξάλειψη του προβλήματος των πλημμυρών στη Λεμεσό.
Το έργο εκτείνεται και στους πέντε δήμους που βρίσκονται εντός των ορίων του ΣΑΛΑ (Λεμεσού, Αγίου Αθανασίου, Κάτω Πολεμιδιών, Μέσα Γειτονιάς και Γερμασόγειας) και το μεγαλύτερο μέρος του κατασκευάζεται σε δημόσιους δρόμους.
Αναβάθμιση και ηλεκτροκίνηση δημόσιων μεταφορών
Με προϋπολογισμό έργου €50 εκατ., το έργο αφορά στην αναβάθμιση των υποδομών και στη σταδιακή μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση των στόλων των Δημόσιων Επιβατικών Μεταφορών, στην ταυτόχρονη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με οικολογικό τρόπο και στην διασφάλιση της πολυτροπικότητας στις μεταφορές.
Οι νέες και έξυπνες στάσεις και στέγαστρα είναι κατασκευασμένες με τρόπο που θα παρέχουν προστασία από τις καιρικές συνθήκες, πληροφόρηση στο κοινό μέσα από τελευταίας τεχνολογίας οθόνες, έξυπνο φωτισμό, Wi-fi και φόρτιση έξυπνων κινητών. Είναι, επίσης, ειδικά σχεδιασμένες για να είναι προσβάσιμες από Άτομα με Αναπηρίες, ενώ πρόσθετα υπάρχει ηχητική ανακοίνωση για την άφιξη του λεωφορείου.
Σημαντική συμβολή στον τομέα του εκσυγχρονισμού- αναβάθμισης της Εκπαίδευσης
Δράσεις ΔΡΑ.Σ.Ε.+
Με προϋπολογισμό €60 εκατ., το πρόγραμμα «Δράσεις Σχολικής και Κοινωνικής Ένταξης+ (ΔΡΑ.Σ.Ε.+)» έχει ως στόχο την αναβάθμιση του εκπαιδευτικού συστήματος της Κύπρου, μέσα από την εφαρμογή στοχευμένων εκπαιδευτικών προγραμμάτων.
Το πρόγραμμα άρχισε τη σχολική χρονιά 2021-22, με κύριο σκοπό την άμβλυνση των αρνητικών συνεπειών της οικονομικής κρίσης στην εκπαίδευση και αποτελεί ένα χρήσιμο εργαλείο για αντιμετώπιση σύγχρονων προβλημάτων και προκλήσεων, όπως οι μεταναστευτικές ροές και οι συνέπειες της πανδημίας, για το εκπαιδευτικό σύστημα της Κύπρου.
Σχολή ΤΕΠΑΚ στην Πάφο
Στόχος της ανέγερσης της Σχολής του ΤΕΠΑΚ στην Πάφο αποτελεί η ανάπτυξη και αναζωογόνηση της περιοχής, όπως επίσης και η επιστημονική αναβάθμιση του κλάδου και η διασύνδεση της εκπαίδευσης με τις ανάγκες της αγοράς εργασίας με συνεπακόλουθο την αύξηση του διαθέσιμου καταρτισμένου προσωπικού για εργασία σε τοπικές ξενοδοχειακές και τουριστικές μονάδες.
Επιπλέον, με την ενίσχυση της φοιτητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας στην πόλη, διαμορφώνονται οι συνθήκες για πνευματική, οικονομική και κοινωνική ανάπτυξη και άνθιση, με κυρίαρχα φαινόμενα την εξωστρέφεια και το άνοιγμα της τοπικής κοινωνίας τόσο σε εθνικό όσο και διεθνές επίπεδο.
Επιδότηση διδάκτρων και σίτισης παιδιών
Βασικός στόχος του σχεδίου, με προϋπολογισμό €27εκατ., είναι η παροχή ποιοτικών υπηρεσιών φροντίδας και εκπαίδευσης για όλα τα παιδιά ως βασικό τους δικαίωμα. Συγκεκριμένα, το σχέδιο αποσκοπεί στην ενίσχυση των οικογενειών και ιδιαίτερα των οικογενειών με μικρά παιδιά, μέσω της επιδότησης υπηρεσιών φροντίδας εξαρτώμενων παιδιών ηλικίας μέχρι και 4 ετών, μέσω της απευθείας καταβολής στους βρεφονηπιακούς σταθμούς μέρους του μηνιαίου κόστους για τη φοίτηση των παιδιών τους.
Σύστημα «Ευαγόρας»
Με προϋπολογισμό €2,9 εκατομμυρίων, το έργο προνοεί τη δημιουργία της αναγκαίας υποδομής για την ενιαία μηχανογράφηση και την παροχή υπηρεσιών ηλεκτρονικής διακυβέρνησης στους δήμους της Κύπρου.
Πιο συγκεκριμένα, αφορά τον σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας ενιαίας, κοινής, αποτελεσματικής και ευέλικτης τεχνολογικής υποδομής με στόχο την ενίσχυση της αυτοματοποίησης των διεργασιών, της διαχείρισης και αξιοποίησης των πληροφοριών, αλλά και την παροχή καναλιών για τη δημοσίευση και βελτιστοποίηση της παροχής υπηρεσιών.
