Οι κινήσεις της κυβέρνησης του Ιράν, ως περιφερειακή δύναμη στη Δυτική Ασία, θεωρούνται κλειδί ως προς την πιθανότητα περαιτέρω επέκτασης του πολέμου στη Γάζα, δεδομένης της επιρροής που ασκεί σε κράτη της περιοχής και σε ομάδες όπως η Χεζμπολάχ και οι Χούθις.
Σε συνέντευξη του στο Φιλελεύθερο, ο Πρέσβης της Δημοκρατίας του Ιράν στη Λευκωσία, Alireza Salarian τονίζει ότι η χώρα του εργάζεται για τη μείωση των εντάσεων για να αποφευχθεί η εξέλιξη του πολέμου σε μια περιφερειακή σύγκρουση μεγαλύτερης κλίμακας.
Παράλληλα, αναφέρει ότι η στήριξη που παρείχε η Κύπρος προς το Ισραήλ δεν επηρέασε τις διμερείς σχέσεις Λευκωσίας-Τεχεράνης, ενώ σχολιάζει την εισροή Ιρανικού κεφαλαίου στα κατεχόμενα κυπριακά εδάφη για αγορές ακινήτων καθώς και την αύξηση των Ιρανών υπηκόων που ζουν εκεί.
-Σε ποιους τομείς συνεργάζονται Ιράν-Κύπρος και πώς βλέπετε να εξελίσσεται η σχέση των χωρών;
-Το Ιράν και η Κύπρος παραδοσιακά διατηρούν σταθερές διμερείς σχέσεις χωρίς εντάσεις. Οι δύο χώρες μοιράζονται πολλά κοινά σε διάφορους τομείς. Εκτός από τους ισχυρούς πολιτικούς δεσμούς, υπάρχουν δυνατότητες συνεργασίας σε οικονομικό, επιστημονικό και πολιτιστικό επίπεδο. Ενώ υπήρξαν θετικές εξελίξεις σε τομείς όπως ο τουρισμός και οι ακαδημαϊκές συνεργασίες στο παρελθόν, πιστεύω ότι αυτές αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό μέρος της προοπτικής των σχέσεων μας. Τομείς όπως η ενέργεια, η γεωργία, η βιομηχανία, η εκπαίδευση, η νανοτεχνολογία είναι μεταξύ των ευκαιριών που θα μπορούσαν να διερευνήσουν Τεχεράνη και Λευκωσία. Παράλληλα, λαμβάνοντας υπόψη τη γεωγραφική εγγύτητα των δύο χωρών, οι θαλάσσιες μεταφορές και το εμπόριο παρουσιάζουν επίσης πολλά υποσχόμενες δυνατότητες συνεργασίας.
-Σύμφωνα με στοιχεία που έδωσαν στη δημοσιότητα στα κατεχόμενα, οι Ιρανοί είναι από τους μεγαλύτερους επενδυτές σε γη στο βορρά. Πως το σχολιάζετε αυτό;
-Υπάρχει ένα σημαντικό ποσοστό Ιρανών στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου, συμπεριλαμβανομένων φοιτητών και επιχειρηματιών. Σε αυτό το πλαίσιο, διάφορα σημεία χρειάζονται διευκρίνιση:
Πρώτον, ένας σημαντικός αριθμός Ιρανών υπηκόων μπορεί να μην έχει επίγνωση της πραγματικότητας στην Κύπρο, ιδίως όσον αφορά την κατάσταση των ελληνοκυπριακών περιουσιών στο βορρά.
Δεύτερον, η προσέλκυση των Ιρανών φοιτητών και επιχειρηματιών στο βόρειο τμήμα της Κύπρου επηρεάζεται από παράγοντες όπως η ελεύθερη είσοδος χωρίς visa, τα χαμηλότερο κόστος διαβίωσης και τα πιο προσιτά δίδακτρα.
Ενώ η Πρεσβεία και το τμήμα συμβούλων μας έχουν παράσχει τις απαραίτητες συμβουλές και προειδοποιήσεις σχετικά με την κατάσταση στο βόρειο τμήμα της Κύπρου, πολλά άτομα ενδέχεται να μην είναι πλήρως ενημερωμένα. Είναι σημαντικό να σημειωθεί ότι η κυβέρνηση του Ιράν δεν εμπλέκεται άμεσα σε διαδικασίες που ενθαρρύνουν φοιτητές να σπουδάσουν ή επιχειρηματίες να αναζητήσουν ευκαιρίες εκεί. Η απόφαση αυτή είναι θέμα προσωπικής επιλογής και οι ιδιωτικοί φορείς παρέχουν σχετικές υπηρεσίες για όσους ενδιαφέρονται να δραστηριοποιηθούν επιχειρηματικά ή να σπουδάσουν εκεί. Επιπλέον, δεν υπάρχουν νομικοί περιορισμοί που να επιβάλλονται από την ιρανική κυβέρνηση σε άτομα που επιθυμούν να συμμετάσχουν σε οικονομικές δραστηριότητες ή να σπουδάσουν στο εξωτερικό.
-Πώς εξισορροπεί το Ιράν τις σχέσεις του με την Κύπρο και την Τουρκία λαμβάνοντας υπόψη το κυπριακό πρόβλημα;
-To Ιράν υποστηρίζει την επίλυση του Κυπριακού μέσω του διαλόγου, σύμφωνα με τον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών και τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας. Οι προσπάθειες και οι πρωτοβουλίες του Προέδρου Χριστοδουλίδη, μαζί με άλλες θετικές εξελίξεις στις σχέσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, έχουν δημιουργήσει την προοπτική επίλυσης του προβλήματος. Με βάση αυτά, συμμεριζόμαστε την ελπίδα ότι το κυπριακό θα μπορούσε να επιλυθεί, οδηγώντας στην εγκαθίδρυση φιλικών σχέσεων μεταξύ των δύο χωρών. Από την άλλη πλευρά, οι σχέσεις του Ιράν με άλλες χώρες είναι ανεξάρτητες και οι προσπάθειές μας αποσκοπούν στην ενίσχυση των σχέσεων μας με όλα τα μέρη ώστε να διαδραματίσουμε ρόλο στην επίλυση των διαφορών.
-Πώς συνεργάζονται η Τουρκία και το Ιράν σε θέματα περιφερειακής ασφάλειας;
-Το Ιράν και η Τουρκία επωφελούνται από τη συνεργασία σε πολλούς τομείς, όπως το εμπόριο και ο πολιτισμός. Εκτός από τους παράγοντες της γεωγραφικής εγγύτητας και των κοινών συνόρων, οι στρατηγικές θέσεις των δύο χωρών διαδραματίζουν επίσης σημαντικό ρόλο στην επέκταση της συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας μεταξύ της Τεχεράνης και της Άγκυρας. Παρά τις πολυάριθμες προκλήσεις, το Ιράν και η Τουρκία έχουν καταφέρει μέσω της συνεργασίας τους, να καταπολεμήσουν την τρομοκρατία, ενισχύοντας την ασφάλεια στην περιοχή.
-Πώς απαντάτε στους ισχυρισμούς ότι η χώρα σας παρείχε εξοπλισμό και εκπαίδευση στη Χαμάς για την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου;
-Η στάση του Ιράν σχετικά με την υποστήριξη του δικαιώματος του παλαιστινιακού λαού στην αυτοδιάθεση είναι ξεκάθαρη και βασίζεται σε αρχές. Πρόκειται για μια ανθρωπιστική και ηθική θέση που ευθυγραμμίζεται με το διεθνές δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών. Το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και η προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων των λαών που βρίσκονται υπό κατοχή αποτελούν βασικές αρχές, που αναγνωρίζονται ρητά στον Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών, και χρησιμεύουν ως πυλώνες του σύγχρονου διεθνούς δικαίου και των διεθνών σχέσεων.
Το δικαίωμα στην αυτοάμυνα και η επιδίωξη της αυτοδιάθεσης συμβαδίζουν. Το παλαιστινιακό έθνος, που στερείται άδικα το δικαίωμα να καθορίζει την τύχη του και υπόκειται σε συνεχείς, έχει αναμφισβήτητα το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό του και να αντισταθεί στην κατοχή και τις επιθέσεις.
-Ποιο αποτέλεσμα θέλει να δει το Ιράν στον πόλεμο της Γάζας;
-Η κατάσταση στην κατεχόμενη Παλαιστίνη σήμερα αποτελεί σαφές παράδειγμα περιφερειακής και παγκόσμιας έλλειψης ασφαλείας, ενώ περιλαμβάνει εγκλήματα πολέμου. Το πρόβλημα στην Παλαιστίνη, το οποίο διαρκεί επτά δεκαετίες, εμπεριέχει την κατοχή γης που ανήκει σε έναν αρχαίο λαό, τον εκτοπισμό των περισσότερων από τους αρχικούς κατοίκους της και την καταπίεση και τον εξευτελισμό όσων εξακολουθούν να ζουν στη Γάζα και τη Δυτική Όχθη. Το ζήτημα αυτό δεν αφορά μόνο τους Παλαιστίνιους και τους Ισραηλινούς. Είναι ένα θέμα που αφορά ολόκληρη τη διεθνή κοινότητα. Ως εκ τούτου, κάθε χώρα και κάθε άνθρωπος έχει την ευθύνη να τερματίσει αυτή την απάνθρωπη και ντροπιαστική κατάσταση. Η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν πιστεύει ότι ο τερματισμός της σημερινής κατοχής των ιστορικών εδαφών του παλαιστινιακού λαού, η επιστροφή των Παλαιστινίων προσφύγων και η άσκηση του δικαιώματός τους στην αυτοδιάθεση αποτελούν τη μοναδική λύση αρχών στο παλαιστινιακό ζήτημα. Από την άποψη αυτή, το σχέδιο που προτείνει το Ιράν, το οποίο βασίζεται στην επιστροφή των προσφύγων και στη διεξαγωγή δημοψηφίσματος με τη συμμετοχή των πραγματικών Παλαιστινίων, συμπεριλαμβανομένων των μουσουλμάνων, των χριστιανών και των εβραίων, βάσει των δημοκρατικών αρχών και του διεθνούς δικαίου, έχει καταχωρηθεί επίσημα στα Ηνωμένα Έθνη.
-Από την αρχή του πολέμου η κυβέρνηση της Κύπρου στήριξε το Ισραήλ. Επηρέασε αυτή η στάση τις σχέσεις Ιράν-Κύπρου;
-Αυτό που συμβαίνει αυτές τις μέρες στη Γάζα έχει τις ρίζες του σε 70 χρόνια κατοχής, ένα θέμα που ο κυπριακός λαός κατανοεί καλά. Οι πρόσφατες εξελίξεις στη Γάζα, παρόλο που προκαλούν την απώλεια χιλιάδων αθώων αμάχων, έχουν τραβήξει τη διεθνή προσοχή για την παλαιστινιακή υπόθεση. Οι διαδηλώσεις υπέρ των Παλαιστινίων στις οποίες συμμετέχουν εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο, αποτελούν σαφή ένδειξη αυτής της αυξημένης ευαισθητοποίησης. Είναι ζωτικής σημασίας να τονιστεί η ευθύνη της διεθνούς κοινότητας για τον περιορισμό του καθεστώτος του Ισραήλ και τον τερματισμό των εγκληματικών ενεργειών του, οι οποίες περιλαμβάνουν βάρβαρες παραβιάσεις κατά των Παλαιστινίων και σημαντικές δημογραφικές αλλαγές στην κατεχόμενη Παλαιστίνη και τη γύρω περιοχή. Αναμφίβολα, η τρέχουσα περίοδος για το καταπιεσμένο παλαιστινιακό έθνος θα φτάσει τελικά στο τέλος της. Οι ενέργειες και οι αντιδράσεις των επιμέρους κρατών και των διεθνών οργανισμών όπως και οι θέσεις τους απέναντι σε αυτόν τον άνισο αγώνα μεταξύ καταπιεσμένων και καταπιεστών θα καταγραφούν στην ιστορία. Ας μοιραστούμε την ελπίδα ότι μπορούμε να λάβουμε δίκαιες και ξεκάθαρες αποφάσεις για να υποστηρίξουμε την ανθρωπότητα και το λαό αυτό και να σταθούμε ενάντια στην κατοχή και την επιθετικότητα, έτσι ώστε οι μελλοντικές γενιές να μπορούν να αναγνωρίσουν με υπερηφάνεια ότι οι προκάτοχοί τους βρίσκονταν στη σωστή πλευρά της ιστορίας.
Η εποχή του μονοπολικού ή διπολικού συστήματος δεν λειτουργεί πλέον
-Μπορεί η σύγκρουση να εξαπλωθεί περαιτέρω στο Λίβανο; Σε αυτή την περίπτωση, πώς θα αντιδράσει το Ιράν, λαμβάνοντας υπόψη τους δεσμούς που διατηρεί με τη Χεζμπολάχ;
-Από την αρχή αυτής της κρίσης, η εξωτερική πολιτική του Ιράν επικεντρώθηκε στη μείωση των εντάσεων και στην αποτροπή της εξάπλωσης της κρίσης. Δεδομένου ότι οι χώρες και άλλες ομάδες, όπως η Χεζμπολάχ, είναι ανεξάρτητες στη λήψη αποφάσεων και στη διατύπωση των θέσεων τους σε περιφερειακά και διεθνή ζητήματα, η πιθανότητα κλιμάκωσης της πρόσφατης κρίσης στο Λίβανο αφορά άμεσα με τις θέσεις και τις πολιτικές τους. Σε πολλές περιπτώσεις, έχουμε τονίσει ότι, παρά τη στενή μας σχέση, η Χεζμπολάχ είναι εντελώς ανεξάρτητη στις αποφάσεις της.
-Πώς βλέπει το Ιράν την μεταβαλλόμενη γεωπολιτική παγκόσμια τάξη πραγμάτων; Θα προτιμούσατε να δείτε την Κίνα να αναλαμβάνει το ρόλο του παγκόσμιου ηγεμόνα αντί των ΗΠΑ;
-Οι πρόσφατες εξελίξεις στη διεθνή κοινότητα, ιδίως την τελευταία δεκαετία, αποδεικνύουν ότι η εποχή του μονοπολικού ή διπολικού συστήματος δεν λειτουργεί πλέον. Η εξέλιξη αυτή δεν οφείλεται μόνο στην άνοδο της Κίνας, αλλά και στην παρουσία διαφορετικών παικτών. Ένα παράδειγμα είναι ο πόλεμος στην Ουκρανία που οδήγησε σε εξελίξεις, οι οποίες επέφεραν μη αναστρέψιμες αλλαγές. Δεδομένου ότι κατά τη διάρκεια της διπολικής εποχής οι χώρες μπορούσαν να επιβιώσουν με την προσκόλλησή τους σε έναν από τους δύο μεγάλους δυτικούς ή ανατολικούς πόλους και στερούμενες πολιτικής νομιμοποίησης, η Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν είναι αντίθετη σε κάθε μορφή πολικότητας και κυριαρχίας ενός ή περισσοτέρων εθνών πάνω στο πεπρωμένο των χωρών.
-Τι πρέπει να γίνει για να βελτιωθεί η σχέση του Ιράν με τις ΗΠΑ;
-Οι σχέσεις μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και των Ηνωμένων Πολιτειών είναι τεταμένες από την Ισλαμική Επανάσταση και η κατάσταση αυτή οφείλεται στις ιμπεριαλιστικές πολιτικές των ΗΠΑ. Τις τελευταίες τέσσερις δεκαετίες, οι κυβερνήσεις των ΗΠΑ είτε δεν ήθελαν, είτε δεν μπορούσαν να αποδεχθούν το γεγονός ότι το Ιράν, μετά την πτώση του προηγούμενου καθεστώτος, είναι μια ανεξάρτητη χώρα και όχι εκπρόσωπος ή εκτελεστής των πολιτικών οποιασδήποτε άλλης χώρας στην περιοχή. Ενώ κατά καιρούς, οι κυβερνήσεις που βρίσκονται στην εξουσία των ΗΠΑ προσπάθησαν να βελτιώσουν τις σχέσεις τους με το Ιράν παραμερίζοντας τις πολιτικές του παρελθόντος, δεν επιτεύχθηκαν απτά αποτελέσματα. Παράδειγμα αποτελεί η μονομερής απόσυρση της κυβέρνησης του προέδρου Τραμπ από τη συμφωνία JCPOA, η οποία διαμορφώθηκε κατά τη διάρκεια της κυβέρνησης Ομπάμα με τη συμμετοχή και άλλων χωρών (5+1).
-Σε ποιο στάδιο βρίσκεται η εξομάλυνση των σχέσεων μεταξύ του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας;
-Οι σχέσεις μεταξύ της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν και της Σαουδικής Αραβίας βρίσκονται σήμερα σε καλή κατάσταση και αναμένεται ότι θα επεκταθούν σταδιακά σε διάφορους τομείς. Το Ιράν και η Σαουδική Αραβία είναι δύο χώρες με μεγάλη επιρροή στην περιοχή καθώς και στον ισλαμικό κόσμο, οπότε οι σχέσεις τους δεν μπορούν να παραμείνουν τεταμένες για πολύ. Οι ηγεσίες το αναγνωρίζουν αυτό και λαμβάνουν μέτρα προς την κατεύθυνση της βελτίωσης των σχέσεων. Αυτό που βλέπουμε σήμερα στις σχέσεις μεταξύ Τεχεράνης και Ριάντ αντικατοπτρίζει τις ικανότητες των δύο πλευρών στην επίλυση των διαφορών τους.
