Τη δική του ανάγνωση σε ό,τι αφορά τις παθογένειες της δημόσιας ζωής, κάνει ο βουλευτής του ΑΚΕΛ, Άριστος Δαμιανού εκτιμώντας ότι υπάρχει συσσωρευμένος στην κοινωνία και αγανάκτηση για την ατιμωρησία. Κακίζει την κυβέρνηση Χριστοδουλίδη για ανεπάρκεια.
Παραδέχεται ότι οι πολιτικοί δεν γίνονται πιστευτοί πλέον από τους πολίτες αλλά υπεραμύνεται του ΑΚΕΛ, των πολιτικών και των παρεμβάσεων του, σημειώνοντας με νόημα πως υπάρχουν λαϊκιστές αλλά και πολιτικοί και κόμματα που προσπαθούν υπεύθυνα και σοβαρά να μιλούν με τη γλώσσα της αλήθειας και να δρουν με διαφάνεια. Σε ό,τι αφορά το ΑΚΕΛ και τις επιλογές του ενόψει των αναμετρήσεων του 2024, Αρ. Δαμιανού τονίζει πως η Κοινωνική Συμμαχία δεν αποτελεί μόνο μετεξέλιξη των Νέων Δυνάμεων αλλά συνιστά και ποιοτική αναβάθμιση της πολιτικής σχέσης του κόμματος της Αριστεράς με όλους τους ανθρώπους με τους οποίους κατά καιρούς συνεργάστηκαν.
-Ως πολιτικός τι ανάγνωση κάνετε του σκηνικού, σε μια φάση κατά την οποία έντονη είναι η δυσφορία της κοινής γνώμης και η αποστροφή της προς την πολιτική και τους πολιτικούς;
-Οφείλω να συμφωνήσω με τη διαπίστωση και για τη δυσφορία και για την αποστροφή μεγάλου μέρους των πολιτών προς την πολιτική και προς τα κοινά γενικότερα. Η ανάγνωση μου είναι διττή. Η γενικότερη απαξίωση έχει να κάνει με διαχρονικές παθογένειες στη δημόσια ζωή καθώς και με φαινόμενα που κορυφώθηκαν τα προηγούμενα χρόνια. Αναφέρομαι στα πολύ σοβαρά κρούσματα θεσμικής διαπλοκής και διαφθοράς που άγγιξαν κορυφαίους θεσμούς και εξουσίες στη Δημοκρατία. Μέσα στην κοινωνία υπάρχει συσσωρευμένος θυμός για αυτά τα ακραία φαινόμενα αλλά και αγανάκτηση για την ατιμωρησία. Ωστόσο, κακά είναι τα ψέματα, η δυσφορία είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και με την αδυναμία του πολιτικού προσωπικού και πρωτίστως των κυβερνώντων να δώσουν λύσεις στα φλέγοντα προβλήματα της κοινωνίας. Σε όλα αυτά που ταλανίζουν νοικοκυριά και επιχειρήσεις όπως είναι η ακρίβεια, τα ψηλά επιτόκια, η δυσκολία απόκτησης στέγης και ο κίνδυνος απώλειας στέγης λόγω των εκποιήσεων, η εγκληματικότητα κοκ. Μόνο να αναλογιστεί κανείς την έκταση των αστοχιών της κυβέρνησης Χριστοδουλίδη μέσα σε δέκα μόνο μήνες, αντιλαμβάνεται την έκταση του προβλήματος. Η ανεπάρκεια είναι – δυστυχώς – ο κανόνας. Όλα αυτά, σε συνδυασμό με το παρατεταμένο αδιέξοδο στο Κυπριακό απομακρύνουν γενικά την ελπίδα και την προοπτική και χύνουν νερό στο μύλο της απαξίωσης.
-Ξέρετε ότι δεν αρκεί η διάγνωση, χρειάζεται και θεραπεία για να διορθωθούν όσα ενοχλούν τον κόσμο. Μπορεί να γίνει κάτι, γιατί οι πολιτικοί πλέον δεν είστε πιστευτοί… οι πολίτες απέχουν από τις κάλπες και αποστρέφονται ανάμιξη στην πολιτική…
-Μα ακριβώς αυτή είναι η ουσία. Ως πολιτικοί έχουμε καθήκον να δρομολογούμε, να προτείνουμε λύσεις. Σε ό, τι αφορά στο ΑΚΕΛ, όντας κόμμα αντιπολίτευσης, αυτό προσπαθούμε να κάνουμε, διεκδικώντας συνάμα από τους κυβερνώντες την εφαρμογή αποτελεσματικών πολιτικών προς όφελος των πολλών. Το ζήτημα για παράδειγμα της εγκληματικότητας, που προφανώς δεν είναι ούτε σημερινό ούτε κυπριακό φαινόμενο, έχει κακοφορμίσει επικίνδυνα για μια σειρά από λόγους που σχετίζονται με πράξεις και παραλείψεις της προηγούμενης δεκαετίας, αλλά συνδέεται προφανώς και με την αποδεδειγμένη ανεπάρκεια των αρμοδίων που δεν μπορούν να διατηρήσουν ούτε τη δημόσια τάξη ούτε την ασφάλεια των πολιτών. Επειδή αναφέρεστε -ορθά και πάλι- στους πολιτικούς ότι δεν γινόμαστε πιστευτοί, προφανώς δεν υιοθετώ τη γενίκευση και ισοπέδωση που επικρατεί κυρίως στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όμως οι πολίτες οφείλουν να έχουν κριτική σκέψη και ορθή κρίση. Υπάρχουν πολιτικοί λαϊκιστές και λαοπλάνοι, υπάρχουν πολιτικοί και κόμματα που προσπαθούν υπεύθυνα και σοβαρά να μιλούν με τη γλώσσα της αλήθειας και να δρουν με διαφάνεια.
– Στο ΑΚΕΛ επιχειρείτε restart με τις αλλαγές που επιφέρατε στο καταστατικό. Πείθετε την κομματική βάση, γιατί αρκετοί ΑΚΕΛιστές πιστεύουν ότι δεν αλλάζει κάτι ουσιαστικό στον τρόπο λειτουργίας του κόμματος.
-Κάθε αλλαγή δημιουργεί δυνατότητες που πρέπει να αξιοποιούνται. Τα καταστατικά, όπως και οι νόμοι, για να γίνουν ζωή και πράξη χρειάζεται θέληση, στο προκείμενο χρειάζεται πολιτική βούληση, την οποία σάς λέω με βεβαιότητα ότι ως νέα συλλογική ηγεσία του ΑΚΕΛ τήν διαθέτουμε. Όπως έχουμε και την αποφασιστικότητα να υλοποιήσουμε τους στόχους που θέσαμε. Μέσα από το διάλογο που προηγήθηκε για αρκετούς μήνες με τα μέλη και στελέχη μας, αλλά και εκ του αποτελέσματος του καταστατικού συνεδρίου, εκτιμούμε ότι οι αλλαγές έγιναν και γίνονται αποδεκτές με ικανοποίηση. Και πέραν του κομματικού συνόλου, εισπράττουμε θετικά μηνύματα. Εκτιμώ ότι έχουμε βρει την απαραίτητη ισορροπία μεταξύ της ανάγκης για περισσότερη εξωστρέφεια στη δουλειά και στη δράση μας διατηρώντας το πολιτικό μας στίγμα αλώβητο. Ασφαλώς οι καταστατικές αλλαγές θα εκτιμηθούν ολοκληρωμένα σε βάθος πενταετίας αφού μερικές από αυτές, όπως για παράδειγμα η απευθείας εκλογή Γενικού Γραμματέα θα γίνει στο επόμενο συνέδριο. Κατά ανάλογο τρόπο η εφαρμογή του ορίου θητειών θα αρχίσει να υλοποιείται από τις επόμενες εθνικές εκλογές. Όμως πολλές αλλαγές που αφορούν την αποτελεσματικότερη οργανωτική λειτουργία ήδη εφαρμόζονται.
– Και η Κοινωνική Συμμαχία που βρίσκεται;
-Ναι, έχετε δίκαιο να ρωτάτε ειδικά για την Κοινωνική Συμμαχία, στην οποία αποδίδουμε ιδιαίτερη σημασία. Ασφαλώς δεν αφορά καταστατική αλλαγή αλλά πολιτική απόφαση. Εδώ και αρκετά χρόνια εκτιμούμε ότι με την παρούσα μορφή τους οι Νέες Δυνάμεις έχουν κλείσει τον κύκλο τους. Προσέφεραν σημαντικές εμπειρίες και συνεργαστήκαμε με πολύ αξιόλογους ανθρώπους από τη δεκαετία του ’90 και εντεύθεν. Είχαμε -ομολογουμένως- και αστοχίες. Όμως το πρόσημο είναι θετικό. Η Κοινωνική Συμμαχία δεν αποτελεί μόνο μετεξέλιξη των Νέων Δυνάμεων αλλά θα έλεγα ότι συνιστά και ποιοτική αναβάθμιση της πολιτικής σχέσης μας με όλους αυτούς τους ανθρώπους. Βρισκόμαστε σε ένα πολύ προχωρημένο στάδιο. Η εμπειρία των προεδρικών εκλογών έχει επιβεβαιώσει μια πραγματικότητα, εξάλλου. Ότι στην κοινωνία υπάρχουν χιλιάδες σκεπτόμενοι πολίτες, πολιτικοποιημένοι, οι οποίοι συνειδητά επέλεξαν να μην ανήκουν σε κόμματα. Πολίτες, με τους οποίους συναντιόμαστε σε ζητήματα ειδικού ενδιαφέροντος όπως λ.χ. ο αντιρατσισμός, το κράτος δικαίου, το περιβάλλον, το στεγαστικό, οι πολιτικές ελευθερίες, τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων κοκ. Προσδοκούμε λοιπόν να δώσουμε βήμα και να κτίσουμε μια αμφίδρομη σχέση με αυτούς τους ανθρώπους, χωρίς κατ’ ανάγκη να συμφωνούμε σε όλα αλλά έχοντας κοινά σημεία αναφοράς, κοινά σημεία επαφής.
– Η φόρμουλα που υιοθετείτε ως αριστερό κόμμα με την επιλογή κεντροδεξιών υποψηφίων για αναμετρήσεις σημαντικές όπως οι προεδρικές, ο δήμος της πρωτεύουσας, ο περιφερειάρχης Λευκωσίας δεν σημαίνουν αποτυχία να περάσετε μια αριστερή πρόταση και χρειάζεστε κεντροδεξιά δεκανίκια προκειμένου να ανεβείτε στο βάθρο του νικητή;
-Tο να συνάπτεις συμμαχίες και συνεργασίες στη βάση θέσεων και αρχών είναι καθ’ όλα θεμιτό. Το να εκμεταλλεύεσαι ευκαιριακά μια συγκυρία, χωρίς συγκλίσεις, χωρίς θέσεις, χωρίς προοπτική, αυτό δεν είναι θεμιτό. Το δεύτερο, ναι το ζήσαμε στην Κύπρο πολλές φόρες. Όχι από το ΑΚΕΛ όμως. Εμείς δεν βλέπουμε τους ανθρώπους σαν δεκανίκια όπως λέτε. Εδώ και μήνες μέσα από έναν ειλικρινή και δημιουργικό διάλογο με τη βάση του κόμματος, σε αγαστή συνεργασία με τις επαρχιακές μας επιτροπές, επιλέξαμε ανθρώπους που κρίνουμε ότι μπορούν να πάρουν την τοπική αυτοδιοίκηση μπροστά. Ανθρώπους από το κομματικό σύνολο αλλά και ανθρώπους πέραν της Αριστεράς και του ΑΚΕΛ, οι οποίοι -μέσα από τη δουλειά και τη δράση τους- καταξιώθηκαν στην κυπριακή και την τοπική κοινωνία. Τέτοιες επιλογές συζητούμε και για τη Λευκωσία. Ειδικότερα ως προέδρους των Επαρχιακών Οργανισμών Αυτοδιοίκησης προσπαθήσαμε να επιλέξουμε ανθρώπους τεχνοκράτες, οι οποίοι να μπορούν να συνθέσουν με βάση τη γνώση και την εμπειρία. Αυτή ήταν ιστορικά και τέτοια θα παραμείνει η πορεία και προσέγγιση του ΑΚΕΛ στην τοπική αυτοδιοίκηση. Πλατιές κοινωνικές συνεργασίες, με οργανωμένα σύνολα και πρόσωπα με τα οποία μοιραζόμαστε κοινές ανησυχίες και κοινούς στόχους. Πόσω δε μάλλον σήμερα, που οι ιστορικές μας καταβολές συναντούν τις σύγχρονές μας επιδιώξεις, για μεγαλύτερη εξωστρέφεια, για περαιτέρω άνοιγμα στην κοινωνία. Θέλουμε να δημιουργήσουμε μια ισχυρή κοινωνική συμμαχία που να απαντά στις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η τοπική αυτοδιοίκηση αλλά και στις ανάγκες των πολιτών.
– Ξέρετε είναι και μια κουβέντα που έγινε και πιο παλιά προτού αποτολμήσει το ΑΚΕΛ να διεκδικήσει την προεδρία της Δημοκρατίας με το Δημήτρη Χριστόφια. Γιατί δεν τολμά το ΑΚΕΛ να καταθέσει αριστερή πρόταση, προοδευτική, και υποψήφιο αριστερό; Γιατί κρατά το κόμμα πίσω τα στελέχη του;
-Είναι αλήθεια ότι με τη διεκδίκηση και εκλογή στην προεδρία της Δημοκρατίας του Δημήτρη Χριστόφια το 2008, το ΑΚΕΛ άνοιξε ένα παράθυρο. Αυτό το παράθυρο δεν κλείνει. Η προοπτική είναι εκεί. Είναι επίσης αλήθεια πως, στα 64 σχεδόν χρόνια ύπαρξης της Κυπριακής Δημοκρατίας, ήταν η μοναδική περίπτωση διεκδίκησης της προεδρίας από το ΑΚΕΛ με Αριστερό υποψήφιο και αυτό δεν είναι τυχαίο. Κρίναμε -τότε- ότι συνέτρεχαν σημαντικοί πολιτικοί και κοινωνικοί λόγοι αφενός για διεκδίκηση της προεδρίας, αφετέρου για επιτυχή έκβαση εκείνης της προσπάθειας. Στις εκλογές κατερχόμαστε για να τίς κερδίζουμε, δεν αρκεί η συμμετοχή προφανώς. Με την ίδια λογική κρίναμε το πολιτικό σκηνικό και τις επόμενες πενταετίες κρίνοντας ότι τα δεδομένα ήταν διαφορετικά. Επομένως, το πως θα κινηθεί το ΑΚΕΛ το 2028 είναι πολύ νωρίς να λεχθεί. Είναι οι αντικειμενικές συνθήκες και το κοινωνικό και οικονομικό περιβάλλον που θα συνυπολογιστεί και πάλι, πλην όμως στον κατάλληλο χρόνο. Αν πρόκειται να αναφερθώ στις τελευταίες προεδρικές εκλογές, ως ΑΚΕΛ νιώθουμε διπλά δικαιωμένοι για την επιλογή μας να κάνουμε πολιτική υπέρβαση στηρίζοντας τον Ανδρέα Μαυρογιάννη. Μακάρι το εκλογικό σώμα να έβλεπε ποιες ήταν οι πραγματικές του επιλογές. Ο ένας σχεδόν χρόνος διακυβέρνησης Νίκου Χριστοδουλίδη μιλά από μόνος του. Πρόκειται για μια διακυβέρνηση χωρίς ξεκάθαρο πολιτικό στίγμα, με σοβαρά ελλείμματα στην ικανότητα διαχείρισης του κράτους και με ιδιαίτερη έγνοια του Προέδρου στην επικοινωνία της πολιτικής και όχι στην ουσία της πολιτικής, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σοβαρά προβλήματα στην παραγωγή πολιτικής προς όφελος της κοινωνίας.
Αν δεν γίνουν βήματα θα κινδυνεύσει η ομαλή μετάβαση την 1η Ιουλίου 2024
-Στις δημοτικές εκλογές όπως διαμορφώνεται το σκηνικό σχεδόν όλοι συνεργάζεστε με όλους και το βράδυ των εκλογών, όλοι θα πανηγυρίζετε …
-Δεν ξέρω αν κόμματα του δημοκρατικού τόξου θα μπορούν να πανηγυρίζουν αν επιβεβαιωθεί η τάση που δείχνει τους κύπριους νεοφασίστες να καταγράφουν ποσοστά που τους διασφαλίζουν έδρα στο Ευρωκοινοβούλιο. Πέραν τούτου, φυσιολογικά -αν επιλογές που κάνουμε ως κόμματα για την τοπική αυτοδιοίκηση δικαιωθούν στην κάλπη- ασφαλώς θα είμαστε ικανοποιημένοι. Ιδιαίτερα όταν σε βάθος πενταετίας δικαιωθούν και οι προσδοκίες των συμπολιτών μας μέσα από τη δουλειά και το έργο τους. Ασφαλώς, δεν θα διαφωνήσω ότι σε τοπικό επίπεδο -όντως- γίνονται συνεργασίες των κομμάτων του ενδιάμεσου χώρου και με το ΑΚΕΛ και με τον ΔΗΣΥ. Ανέκαθεν οι αυτοδιοικητικές εκλογές είχαν ιδιαιτερότητες, ακόμη περισσότερο τώρα που, τουλάχιστον εμείς, έχουμε αποφασίσει όπως προχωρήσουμε σε τοπικές συνεργασίες με κόμματα και σύνολα και όχι οριζόντιες όπως σε άλλες αναμετρήσεις.
– Ως πρόεδρος της κοινοβουλευτικής επιτροπής Εσωτερικών ασχοληθήκατε επί μακρόν με τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Με τον «εμβολιασμό» της αρχικής πρότασης από τα κόμματα πολλά διαφοροποιήθηκαν με κύριο τον αριθμό των δήμων και τον αυξημένο αριθμό αντιδημάρχων, θα επιτευχθεί νοικοκύρεμα των οικονομικών των δήμων ή θα συνεχιστεί η γνωστή συνταγή με αιτήματα στο κεντρικό κράτος για χορηγίες;
-Είναι αλήθεια ότι μέσα από μια μακρά και επίπονη προσπάθεια ψηφίσαμε τη μεταρρύθμιση της τοπικής αυτοδιοίκησης. Μια μεταρρύθμιση που αποτελεί την ελάχιστη σύγκλιση μεταξύ των κομμάτων στη Βουλή, της κυβέρνησης και των φορέων της τοπικής αυτοδιοίκησης. Ειδάλλως, δεν θα είχαμε αποτέλεσμα. Το λέω αυτό διότι ούτε εμάς ικανοποιούν διάφορες ρυθμίσεις. Ούτε με τον αυτοδιοικητικό χάρτη συμφωνούμε συνολικά. Ωστόσο η τοπική αυτοδιοίκηση με το υφιστάμενο σύστημα αντιμετωπίζει σοβαρά ζητήματα βιωσιμότητας και αποτελεσματικότητας. Επομένως, είδαμε τη μεγάλη εικόνα, την ανάγκη για μεταρρύθμιση. Καθ’ όλη τη μακρά διάρκεια των συζητήσεων και των δύσκολων -ομολογουμένως- αποφάσεων στην Επιτροπή Εσωτερικών και στην Ολομέλεια της Βουλής γύρω από τη μεταρρύθμιση, το ΑΚΕΛ είχε μία κεντρική πολιτική επιδίωξη. Να δημιουργήσουμε τέτοιες δυνατότητες ούτως ώστε την 1η Ιουλίου 2024, μια ενδυναμωμένη, αναβαθμισμένη σε αρμοδιότητες, προοπτικά οικονομικά εύρωστη τοπική αυτοδιοίκηση, να μπορεί να απαντά στις προκλήσεις και τις ανάγκες των τοπικών κοινωνιών. Είναι για αυτό το λόγο που οι επιλογές προσώπων, ιδιαίτερα σε αυτή τη συγκυρία, των μεγάλων αλλαγών στην τοπική αυτοδιοίκηση, αποκτούν αυξημένη σημασία. Διότι τίποτα δεν είναι δεδομένο.
Η μεταρρύθμιση είναι δύσκολο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί. Διότι για να γίνουν οι νόμοι που ψηφίσαμε ζωή και πράξη, για να μετατραπούν οι διευρυμένες δυνατότητες σε πραγματικότητες, πρέπει οι άνθρωποι που θα αναλάβουν, που θα ηγηθούν της προσπάθειας, να διαθέτουν τη γνώση, τη θέληση, την εμπειρία, την τεχνογνωσία που θα τούς επιτρέψει να απαντήσουν με επάρκεια στα σύνθετα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι τοπικές κοινωνίες. Στη γειτονιά, στο δρόμο, στο σχολείο, στη δουλειά, στην ψυχαγωγία. Και πρέπει να ομολογήσω ότι, η παρούσα εικόνα, της πορείας υλοποίησης της μεταρρύθμισης μάς ανησυχεί. Μόλις την περασμένη Πέμπτη, ομόφωνα διαπιστώσαμε στην Επιτροπή Εσωτερικών ότι -παρά τα βήματα που καταγράφονται- πολλά υπολείπονται. Τα οποία αν δεν γίνουν θα κινδυνεύσει η ομαλή μετάβαση την 1η Ιουλίου 2024. Γι’ αυτό κρούσαμε τον κώδωνα του κινδύνου και ζητήσαμε επιτάχυνση των διαδικασιών από το Υπουργείο Εσωτερικών και τους τοπικούς άρχοντες.
– Και πρωτίστως πώς θα επιτευχθεί βελτίωση των παρεχομένων υπηρεσιών όταν οι δήμοι δεν κατάφεραν να συνενώσουν υπηρεσίες, φόρτωσαν στους πολίτες τα πράσινα σημεία για να μην πούμε για τις διαδικασίες έκδοσης αδειών οικοδομής…
-Ακριβώς, ένας από τους κεντρικούς λόγους της μεταρρύθμισης είναι η παροχή καλύτερων υπηρεσιών προς τους δημότες. Θέλω να σταθώ ιδιαίτερα όμως στο ζήτημα της αδειοδότησης. Ζήτημα το οποίο ταλαιπωρεί ιδιώτες και επαγγελματίες. Η επιτυχία ή η αποτυχία της μεταρρύθμισης θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό από τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης στους οποίους μεταφέρονται σημαντικές ευθύνες και αρμοδιότητες και οι οποίοι -κατά ένα τρόπο- θα λειτουργούν και σαν one stop shop, αντί του κατακερματισμού υπηρεσιών και αρμοδιοτήτων που υπάρχουν σήμερα. Πρόκειται για την πιο σημαντική αλλαγή που επιφέρει η μεταρρύθμιση και το πιο μεγάλο στοίχημα που πρέπει να κερδηθεί προς όφελος των πολιτών.
Δυστυχώς, παρά τις προσπάθειες που καταβάλλονται, απέχουμε πολύ από το φιλικό κράτος, είτε κεντρικά, είτε περιφερειακά. Μόλις τις προηγούμενες μέρες, παρά τη μεγάλη προετοιμασία και διαφήμιση θα έλεγα, κατέρρευσε το σύστημα e-justice. Ανάλογα ζητήματα με τη ψηφιοποίηση υπηρεσιών και διαδικασιών είχαμε και στον Έφορο Εταιρειών αναφορικά με τους τελικούς πραγματικούς δικαιούχους εταιρειών και τα πρόστιμα που επιβλήθηκαν. Κάνουμε ένα βήμα μπροστά και δύο πίσω. Και, χωρίς να είμαι απόλυτος, αυτό λέει πολλά για την επάρκεια μας ως κράτος. Χρειάζεται περισσότερος επαγγελματισμός, περισσότερη διαφάνεια και λογοδοσία και αυξημένη αίσθηση καθήκοντος από όλους όσοι βρίσκονται σε θέση ευθύνης.
