Δύο είναι οι υποθέσεις που τέθηκαν ενώπιον των διωκτικών Αρχών για τον Ρώσο μεγιστάνα Αλεξέι Μορντάσοφ και ενδεχόμενη παράκαμψη των σε βάρος του ευρωπαϊκών κυρώσεων με τη συνδρομή κυπριακών εταιρικών οντοτήτων.
Η μια είναι αυτή που αποκάλυψε την προπερασμένη Τρίτη η διεθνής κοινοπραξία ερευνητικών δημοσιογράφων και η άλλη αυτή που έφερε στο φως της δημοσιότητας ο «Φ» με χθεσινό του ρεπορτάζ.
Για την πρώτη περίπτωση προέκυψε χθες και νεότερο στοιχείο. Πιο συγκεκριμένα, ο γενικός διευθυντής του Υπουργείου Οικονομικών Γιώργος Παντελή, μιλώντας χθες το πρωί στο ραδιόφωνο του ΡΙΚ («Πρωινό Δρομολόγιο»), ανέφερε ότι η υπόθεση τέθηκε για πρώτη φορά ενώπιον του Υπουργείου Οικονομικών τον Μάιο του 2022, δηλαδή λίγους μήνες μετά τις κυρώσεις που επέβαλε η Ε.Ε. σε βάρος του Μορντασόφ. Σύμφωνα πάντα με τον κ. Παντελή, το Υπουργείο προέβη στη δική του διερεύνηση, κάνοντας και τηλεδιασκέψεις με αρμόδιους αξιωματούχους της Γερμανίας (σ.σ. εγγεγραμμένη εταιρεία του Ρώσου επιχειρηματία στη Γερμανία).
Όπως είπε ο κ. Παντελή, το κυπριακό Υπουργείο Οικονομικών μετά τη δική του διερεύνηση ετοίμασε έκθεση και τη διαβίβασε στη Γενική Εισαγγελία τον Νοέμβριο του 2022. Απαντώντας σε ερώτηση για την υπόθεση, ο κ. Παντελή διευκρίνισε ότι η συναλλαγή για την οποία γίνεται έρευνα είχε γίνει το πρωί της 28ης Φεβρουαρίου του 2022 και το όνομα του Μορντάσοφ καταχωρίσθηκε στη λίστα κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης αργά το απόγευμα της ίδιας ημέρας. Πληροφορίες του «Φ», αναφέρουν ότι την υπόθεση είχε καταγγείλει στην Αστυνομία και ο Σύνδεσμος Εγκεκριμένων Λογιστών Κύπρου (ΣΕΛΚ) τον Ιούλιο του 2022. Υπενθυμίζεται ότι η αστυνομική έρευνα επί του προκειμένου αφορά μεταφορά επενδυτικού κεφαλαίου αξίας 1,4 δισ. του Μορντασόφ σε άλλο πρόσωπο την ημέρα που του επιβλήθηκαν κυρώσεις.
Η άλλη υπόθεση που έφερε στο φως της δημοσιότητας χθες ο «Φ», αφορά επίσης μεταφορά μεγάλης αξίας κεφαλαίου, ενδεχομένως μετά τις επιβληθείσες κυρώσεις στον κ. Μορντάσοφ. Καταγγέλθηκε στην Αστυνομία από τον Παγκύπριο Δικηγορικό Σύλλογο στις αρχές Μαΐου του 2023. Η υπόθεση αναδείχθηκε στο πλαίσιο ελέγχου που έγινε από πάροχο υπηρεσιών στο πλαίσιο συνομολόγησης συμφωνίας μεταξύ δύο επιχειρηματικών οντοτήτων. Όπως διέρρευσε από το ανακριτικό έργο, ο πάροχος στο πλαίσιο των νενομισμένων ελέγχων (KYC-Know Your Client) διαπίστωσε μεταφορά ιδιαίτερα μεγάλου μετοχικού κεφαλαίου από τον Μορντάσοφ σε υπάλληλο εταιρείας του. Με βάση τα δεδομένα, προέκυπταν υπόνοιες ότι η μεταβίβαση μετοχών έγινε μετά τις επιβληθείσες κυρώσεις.
Το θέμα των κυρώσεων συζητήθηκε σε πέραν των δύο ωρών συνεδρίαση της κοινοβουλευτικής επιτροπής Νομικών χθες. Αν βγήκε κάποια είδηση από τα όσα διαμείφθηκαν για τις τελευταίες αποκαλύψεις διεθνούς κοινοπραξίας δημοσιογράφων (Cyprus Confidential), τότε αυτή είναι η δυσκολία των διωκτικών Αρχών να στοιχειοθετήσουν υποθέσεις παραβίασης κυρώσεων.
Είναι ενδεικτικό ότι ο Γενικός Εισαγγελέας Γιώργος Σαββίδης σχολιάζοντας ερωτήματα που διατύπωσαν βουλευτές, είπε πως η διερεύνηση υποθέσεων ενδεχόμενης παραβίασης κυρώσεων και γενικότερα αυτές που εμπίπτουν στο οικονομικό έγκλημα, δεν είναι εύκολες. Αναφέρθηκε, μάλιστα, σε άλλες χώρες, οι Αρχές των οποίων δεν έχουν επιτύχει καταδίκες. Πρόσθεσε πως «δημιουργούνται πολύ περίπλοκα πλέγματα εταιρειών που είναι πολύ δύσκολο για κάποιον να βρει τους πραγματικούς δικαιούχους». Μίλησε για καταπιστεύματα στο Λιχτενστάιν και άλλες οντότητες που είναι εγγεγραμμένες σε κράτη όπως η νήσοι Κέιμαν. Ανέφερε, επίσης, ότι ο αρχηγός Αστυνομίας διπλασίασε τα στελέχη της ανακριτικής ομάδας που διερευνούν τέτοιας φύσεως αδικήματα.
Η υπουργός Δικαιοσύνης Άννα Κουκκίδη – Προκοπίου είπε πως αποφασίστηκε ίδρυση ανακριτικής ομάδας για διερεύνηση τέτοιας φύσεως υποθέσεων το καλοκαίρι του 2023. Αναφέρθηκε στην πρόσφατη απόσπαση (20/11) τριών στελεχών της Αστυνομίας προκειμένου η αρμόδια υποδιεύθυνση να ενισχυθεί περαιτέρω, αλλά και σε ειλημμένη απόφαση για προσθήκη ακόμη τεσσάρων ανακριτών. Ο αρχηγός Αστυνομίας, Στέλιος Παπαθεοδώρου, είπε ότι στελέχη της εν λόγω ανακριτικής ομάδας επισκέφτηκαν το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου κι εκπαιδεύτηκαν.
Οι βουλευτές Άριστος Δαμιανού και Ανδρέας Πασιουρτίδης έκαναν λόγο για αδυναμία των διωκτικών Αρχών. Ο πρώτος ανέφερε ότι υπάρχει θέμα με την αποτελεσματικότητα των διώξεων, αλλά και με την εφαρμογή της νομοθεσίας.
Ο κ. Πασιουρτίδης, μιλώντας στο ίδιο μήκος κύματος, διερωτήθηκε: «Το πρόβλημα είναι η εποπτεία; Αυτό είναι το συμπέρασμα της Εκτελεστικής Εξουσίας; Δεν είναι αυτό το κύριο πρόβλημα. Αυτό που υπάρχει είναι αδυναμία να διερευνηθούν οι υποθέσεις».
Από πλευράς Παγκύπριου Δικηγορικού Συλλόγου και Συνδέσμου Εγκεκριμένων Λογιστικών Κύπρου, δόθηκαν αριθμητικά δεδομένα και στοιχεία, για να στηρίξουν τη θέση τους ότι προέβησαν στους απαραίτητους ελέγχους ως εποπτικές Αρχές των κλάδων τους, παραπέμποντας υποθέσεις μελών τους στην ΜΟΚΑΣ ή/και στην Αστυνομία για περαιτέρω διερεύνηση.
Ο Χαράλαμπος Χαραλάμπους, διευθυντής του γραφείου του Προέδρου της Δημοκρατίας, σε δηλώσεις του μετά την συνεδρία είπε πως η θέση του Προέδρου της Δημοκρατίας και της Κυβέρνησης είναι ξεκάθαρη για μηδενική ανοχή και καμία κάλυψη. «Καμία σκιά δεν πρέπει να μένει για τέτοια φαινόμενα», ανέφερε χαρακτηριστικά.
