Για πολλά χρόνια, το θέμα των πολλαπλών συντάξεων των πολιτειακών αξιωματούχων και το θέμα της συνταξιοδότησης υπουργών και βουλευτών από το 60ο έτος της ηλικίας τους, αποτελούν κορυφαίες προκλήσεις για τους πολίτες.
Ιδίως όσους επιλέγουν να συνταξιοδοτηθούν πρόωρα στο 63ο έτος και τους επιβάλλεται μείωση της σύνταξής τους σε ποσοστό 12%. Μετά από πολλά χρόνια αντιδράσεων εκ μέρους της κοινής γνώμης, την ερχόμενη Δευτέρα θα συζητηθούν στην κοινοβουλευτική επιτροπή Οικονομικών δύο προτάσεις νόμου, οι οποίες χρονολογούνται από το 2016 και φιλοδοξούν να άρουν τις προκλητικές στρεβλώσεις. Τι προνοούν οι προτάσεις νόμου αναλύει στον “Φ” ο βουλευτής ο οποίος τις έχει καταθέσει, Αβέρωφ Νεοφύτου, τέως πρόεδρος του ΔΗΣΥ.
Την ερχόμενη Δευτέρα θα συζητηθεί στην κοινοβουλευτική επιτροπή Οικονομικών η πρόταση νόμου που καταθέσατε για την στρέβλωση της συνταξιοδότησης πολιτειακών αξιωματούχων από το 60ο έτος της ηλικίας τους αντί το 65ο όπως οι υπόλοιποι εργαζόμενοι. Πώς προέκυψε η προκλητική ρύθμιση για τη συνταξιοδότηση στο 60ο έτος;
Για να καταστεί βιώσιμο το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, το 2012, αυξήθηκε το όριο αφυπηρέτησης στο 65ο έτος, με κάποιες εξαιρέσεις και μεταβατικές διατάξεις για ενστόλους και εκπαιδευτικούς. Μάλιστα, καθιερώθηκε και “πέναλτι” 6% για κάθε έτος πρόωρης αφυπηρέτησης, που μπορεί συνολικά να ξεπεράσει το 20-25% εάν κάποιος αφυπηρετήσει από το 60ο.
Επίσης, εκείνη την περίοδο δεν εντοπίστηκε η προκλητική στρέβλωση, εξαιτίας της οποίας, όταν κάποιος δημόσιος υπάλληλος εκλέγεται ή διορίζεται σε δημόσιο αξίωμα, ξεκινά να λαμβάνει σύνταξη ανεξαρτήτως ηλικίας.
Την ίδια στιγμή που έγινε η καθολική αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης στο 65ο έτος, δεν συμπεριλήφθηκαν και οι πολιτειακοί αξιωματούχοι στην αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης και έμειναν στο 60ο. Αναγνωρίζοντας το ζήτημα και την παράλειψη, το 2016 ετοιμάστηκε και κατατέθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων πρόταση νόμου, προκειμένου να θεραπευθεί η στρέβλωση.
Σε τί ακριβώς συνίστανται τα προβλήματα;
Κάθε εργαζόμενος στο δημόσιο ή στον ευρύτερο δημόσιο τομέα, που διορίζεται ή εκλέγεται σε πολιτειακό αξίωμα, δικαιούται σύνταξη από την ημέρα της ανάληψης των καθηκόντων του, για το μέρος σύνταξης που θεμελίωσε μέχρι τις 31/12/2012, ανεξαρτήτως της ηλικίας του.
Οποιοδήποτε επιπρόσθετο ποσό που του πιστώθηκε μετά το 2012, θα προστεθεί στην σύνταξη του και θα αρχίσει να το εισπράττει με την συμπλήρωση του 60ου έτους ηλικίας.
Παράλληλα, απολαμβάνει πλήρως και την αντιμισθία και οποιαδήποτε άλλα μισθοδοτικά οφέλη του αξιώματος που υπηρετεί – αποζημιώσεις, έξοδα κλπ. Αντιθέτως, όλοι οι υπόλοιποι εργαζόμενοι στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα (πλην κάποιων κατηγοριών στη δημόσια εκπαίδευση, στον στρατό και στην αστυνομία) αφυπηρετούν στο 65ο έτος και εάν επιλέξουν να αφυπηρετήσουν νωρίτερα, τους επιβάλλεται πέναλτι.
Είναι εξόφθαλμη στρέβλωση οι πολιτειακοί αξιωματούχοι να είναι δικαιούχοι του 100% της σύνταξης τους από το 60ο έτος.
Γιατί τόσα χρόνια δεν διορθώσατε -οι βουλευτές- αυτές τις προκλήσεις; Αφήσατε να προκαλείται οργή στους πολίτες.
Πράγματι, ορισμένες φορές «ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες» και σε ό,τι με αφορά και προσωπικά και πολιτικά αναλαμβάνω πλήρως τις δικές μου ευθύνες, ως βουλευτής τότε.
Όταν αντιλήφθηκα την παράλειψη και τη στρέβλωση που αυτή προκαλούσε και μετά από την απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου, που δικαίωσε πολιτειακούς αξιωματούχους όσον αφορά τις πολλαπλές συντάξεις, ετοίμασα και κατέθεσα δύο προτάσεις νόμου εκ μέρους του ΔΗΣΥ το 2016, με πρόνοιες που ρύθμιζαν το ζήτημα στο σύνολό του. Δυστυχώς, οι προτάσεις νόμου που συζητήθηκαν αρχικά στην επιτροπή στις 26/11/2018 και ακολούθως στις 30/11/2020, δεν συγκέντρωσαν πλειοψηφία ώστε να προχωρήσουν στην Ολομέλεια. Οφείλω να προσθέσω ότι τα τελευταία χρόνια – το 2019, το 2021 και το 2023 – επανέφερα επανειλημμένως το ζήτημα με επιστολές στους εκάστοτε προέδρους της κοινοβουλευτικής επιτροπής Οικονομικών. Αισθάνομαι λοιπόν την ανάγκη να ευχαριστήσω τη σημερινή πρόεδρο της επιτροπής, την Χριστιάνα Ερωτοκρίτου, που συμπεριέλαβε τα θέματα αυτά στην επόμενη συνεδρία της.
Ελπίζω πλέον αυτή την φορά να υπερψηφιστούν οι προτάσεις νόμου ώστε να διορθώσουμε μια στρέβλωση που δεν μας τιμά ως πολιτικό σύστημα.
Τέσσερα μέτρα για να διορθωθεί η στρέβλωση των πολλαπλών συντάξεων
Κορυφαία πρόκληση αποτελούν και οι πολλαπλές συντάξεις, πότε και πώς εντοπίστηκε αυτή η ρύθμιση;
Τις εντόπισα μετά τον δεύτερο χρόνο εφαρμογής του νέου ασφαλιστικού. Διαπίστωσα, μάλιστα, ότι πληθαίνουν οι σχετικές περιπτώσεις, είτε δημοσίων υπαλλήλων είτε πρώην αξιωματούχων, οι οποίοι κατέρχονται στην πολιτική. Βεβαίως, πολύ καλά κάνουν και κατέρχονται και εκτίθενται στη λαϊκή ψήφο ή αποδέχονται κρατικά αξιώματα, αλλά πρώτοι εκείνοι οφείλουν να δίνουν το παράδειγμα της ισονομίας. Με δυο λόγια, είδα ότι δεν πρόκειται για κάποιες εξαιρέσεις που μετριούνται στα δάχτυλα αλλά για μια γενικευμένη κατάσταση. Γι’ αυτό κινήθηκα αμέσως ώστε να αρθεί αυτή η αδικία. Διότι με τα ισχύοντα σήμερα, κάποιος μπορεί να παίρνει ταυτόχρονα τις ακόλουθες συντάξεις: Σύνταξη βουλευτή ή υπουργού – σε περίπτωση που υπηρέτησε και στις δυο θέσεις οι συντάξεις αθροίζονται με όριο τα 2/3 των υψηλότερων απολαβών που λάμβανε. Σύνταξη δημάρχου. Σύνταξη από δημόσια υπηρεσία. Σύνταξη ευρωβουλευτή (ο Νόμος Ν.30(Ι)/2008 καθορίζει ότι ισχύουν όσα και για τη σύνταξη βουλευτή). Σύνταξη ευρωπαίου Επιτρόπου. Σύνταξη από οποιαδήποτε άλλη θέση σε ευρωπαϊκό θεσμό. Και, φυσικά, στο 65ο έτος και σύνταξη από το Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων.
Αν είναι δυνατόν!
Από την πρόταση που έχετε καταθέσει στην Επιτροπή της Βουλής, προκύπτει ότι οι πολιτικοί έχουν προνομιακή μεταχείριση και σε ό,τι αφορά τους μισθούς που λαμβάνουν ενώ είναι εν ενεργεία συνταξιούχοι. Ισχύει στην πράξη αυτό;
Πρόκειται για τις περιπτώσεις στις οποίες καταβάλλεται ταυτόχρονα και σύνταξη από πολιτειακό αξίωμα και αντιμισθία από άλλο αξίωμα. Από την έρευνά μου προκύπτουν τα εξής υπαρκτά ενδεχόμενα: Ένας εν ενέργεια βουλευτής ή υπουργός, ταυτόχρονα παίρνει την αντιμισθία του αξιώματος και τη σύνταξη ως πρώην υπουργός ή βουλευτής, αν έχει συμπληρώσει το 60ο έτος της ηλικίας του. Παρ’ όλον ότι ο νόμος Ν.49/1980 λέει ότι η σύνταξη αναστέλλεται, στην πράξη έχουμε παραδείγματα, που δείχνουν ότι καταβάλλεται. Γι’ αυτό χρειάζεται περαιτέρω διευκρίνιση.
Δεύτερον, το ίδιο πρόσωπο λαμβάνει επιπροσθέτως και σύνταξη δημάρχου σε περίπτωση προφανώς που θήτευσε και ως δήμαρχος. Τρίτον, σαν να μην έφταναν τα πιο πάνω, εάν ήταν και δημόσιος υπάλληλος, λαμβάνει και την ανάλογη επιπρόσθετη σύνταξη!
Πώς μπορεί να διορθωθούν αυτές οι στρεβλώσεις με πρακτικό τρόπο;
Τα πράγματα είναι απλά. Πρέπει να ληφθούν τα ακόλουθα μέτρα, συνδυαστικά:
1. Αύξηση του ορίου αφυπηρέτησης των υπουργών και βουλευτών στο 65ο έτος της ηλικίας τους.
2. Παγοποίηση, δηλαδή, αναστολή καταβολής, οποιασδήποτε σύνταξης όσο κάποιος υπηρετεί σε άλλο πολιτειακό αξίωμα στην Κύπρο ή την ΕΕ.
3. Μια μόνο σύνταξη ανεξάρτητα από πόσα αξιώματα έχει υπηρετήσει, με όριο που θα τεθεί (π.χ. τα 2/3 των υψηλότερων απολαβών).
4. Κατάργηση της στρέβλωσης όπου δημόσιος υπάλληλος διορίζεται ή εκλέγεται σε πολιτειακό αξίωμα να λαμβάνει σύνταξη ακόμη και από τα 45 του χρόνια.
Ας μιλήσουμε χωρίς περιστροφές και ας ενεργήσουμε χωρίς καθυστέρηση. Η διαιώνιση αυτής της κατάστασης συνιστά κορυφαία πρόκληση απέναντι στους πολίτες. Πρέπει να μπει μια τελεία, τώρα.
“Θα μάθετε για τις δικές μου συντάξεις”
Πρόκληση, όμως, είναι και το γεγονός ότι επωφελείστε κι εσείς των πολλαπλών συντάξεων. Γιατί δεν αποποιηθήκατε του ωφελήματος;
Είμαι δικαιούχος δύο συντάξεων, υπουργού και δημάρχου, από τη στιγμή που συμπλήρωσα το 60ό έτος. Ταυτόχρονα, απολάμβανα τα ωφελήματα εν ενεργεία βουλευτή. Είχα τις εξής επιλογές: Να μην κάνω τίποτα, να μην ανακινήσω το θέμα, καθόσον οι συντάξεις αυτές ήταν καθόλα νόμιμες. Ήταν νόμιμο, αλλά δεν ήταν και δεν είναι ηθικό. Να αποποιηθώ με δημόσια δήλωση τις συντάξεις για να το γνωρίζει και η κοινωνία. Τέτοια διευθέτηση, αν και ηθικά ορθή, δεν απαλλάσσει από τις πολιτικές ευθύνες. Ο πολιτικός έχει ως αποστολή την προάσπιση της ισονομίας όλων, την θεραπεία των στρεβλώσεων, την υπεράσπιση του δημοσίου συμφέροντος. Για τους λόγους αυτούς και, κυρίως, για λόγους που υπαγορεύονται από την ηθική συνείδηση μου συνέχισα τις πολιτικές πρωτοβουλίες ώστε να είναι πολιτικοί και αξιωματούχοι στην ίδια μοίρα με κάθε πολίτη. Τις πρωτοβουλίες αυτές τις ανέλαβα από το 2016, πριν καταστώ δικαιούχος των συντάξεων, και τις συνέχισα, με αλλεπάλληλες παρεμβάσεις, μέχρι και σήμερα.
Στο μεταξύ, όμως, απολαμβάνετε πολλαπλών συντάξεων…
Το τι έκανα με αυτές τις συντάξεις στην βάση αυστηρά του δικού μου ηθικού και πολιτικού κανόνα, επιφυλάσσομαι να το μάθετε όταν ολοκληρωθεί η κοινοβουλευτική διαδικασία άρσης των στρεβλώσεων, ανεξάρτητα του τι τελικά θα αποφασίσει η Βουλή. Εύχομαι όμως, αυτή την φορά, η Βουλή εάν είναι δυνατόν και ομόφωνα να άρει αυτές τις στρεβλώσεις.
