Η στρατηγική των εκβιασμών είναι ένα προσφιλές παίγνιο για την Άγκυρα, το οποίο το Ευρωπαϊκό Κοινοβουλίου, τουλάχιστον σ’ ότι αφορά την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, δεν είναι διατεθειμένο να αποδεχθεί. Διαμηνύει πως δεν υπάρχει διασύνδεση μεταξύ διαδικασίας ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ με την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ. Το Ευρωκοινοβούλιο καταδικάζει τις ενέργειες στην Πύλα και διαμηνύσει πως η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας υπό τις παρούσες συνθήκες δεν μπορεί να συνεχιστεί.
Η έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την Τουρκία εγκρίθηκε από την Ολομέλεια του Κοινοβουλίου, η οποία συνήλθε στο Στρασβούργο την Τετάρτη, με 434 ψήφους υπέρ, 18 ψήφους κατά και 152 αποχές. Ακόμη, σημειώνεται ότι η τροπολογία που υπέβαλαν οι 6 Κύπριοι Ευρωβουλευτές για την κατάσταση στην Πύλα εγκρίθηκε με 587 ψήφους υπέρ, 6 ψήφους κατά και 14 αποχές.
Το Κοινοβούλιο καταδίκασε την έναρξη παράνομων κατασκευαστικών εργασιών από τις τουρκικές κατοχικές δυνάμεις εντός της ζώνης ασφαλείας κοντά στο δικοινοτικό χωριό Πύλα, καθώς και τις επιθέσεις κατά ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ και τις ζημίες σε οχήματα του ΟΗΕ στις 18 Αυγούστου 2023. Οι ευρωβουλευτές παροτρύνουν την Τουρκία και την τουρκοκυπριακή ηγεσία να σταματήσουν και να αναστρέψουν όλες αυτές τις μονομερείς δραστηριότητες και να αποφύγουν τυχόν περαιτέρω ενέργειες και προκλήσεις που δεν ευνοούν την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ.
Το Ευρωκοινοβούλιο κάλεσε την Τουρκία να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ χωρίς περαιτέρω καθυστέρηση και υπογραμμισε ότι η διαδικασία προσχώρησης μιας χώρας στο ΝΑΤΟ δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να συνδεθεί με τη διαδικασία προσχώρησης μιας άλλης στην ΕΕ. Η πρόοδος κάθε χώρας στην ενταξιακή της πορεία στην ΕΕ εξακολουθεί να βασίζεται στις δικές της επιδόσεις, τονίζει το ΕΚ.
Στην ετήσια έκθεσή του, το ΕΚ παροτρύνει την ΕΕ και την Τουρκία να άρουν το σημερινό αδιέξοδο και να βρουν ένα «παράλληλο και ρεαλιστικό πλαίσιο» για τις σχέσεις τους. Αν η τουρκική κυβέρνηση δεν αλλάξει δραστικά την πορεία της, η διαδικασία ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ δεν μπορεί να συνεχιστεί υπό τις παρούσες συνθήκες. Παροτρύνοντας την τουρκική κυβέρνηση, αλλά και την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη μέλη να άρουν το σημερινό αδιέξοδο και να προχωρήσουν προς μια στενότερη εταιρική σχέση, οι ευρωβουλευτές συνιστούν την εξεύρεση ενός παράλληλου και ρεαλιστικού πλαισίου για τις σχέσεις ΕΕ-Τουρκίας και καλούν την Επιτροπή να διερευνήσει τις πιθανές μορφές που θα μπορούσε να πάρει αυτό.
Οι ευρωβουλευτές επιβεβαιώνουν ότι η Τουρκία παραμένει υποψήφια για ένταξη στην ΕΕ, σύμμαχος στο ΝΑΤΟ και βασικός εταίρος στους τομείς της ασφάλειας, των εμπορικών και οικονομικών σχέσεων και της μετανάστευσης, τονίζοντας ότι από την χώρα αναμένεται να σέβεται τις δημοκρατικές αξίες, το κράτος δικαίου, τα ανθρώπινα δικαιώματα και να συμμορφώνεται με τους νόμους, τις αρχές και τις υποχρεώσεις της ΕΕ. Στην παρέμβασή του ο εισηγητής της έκθεσης Νάτσο Σάντσεθ Αμόρ σημείωσε πως η συζήτηση στην επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων προχώρησε με συμβιβασμούς και πως για πρώτη φορά εγκρίθηκε σε επίπεδο επιτροπής χωρίς αρνητικές ψήφους. Η έκθεση, σημείωσε, εστιάζει στην κακή κατάσταση της δημοκρατίας στην Τουρκία, καθώς αναπόφευκτα και στις πρόσφατες εκλογές.
Παρεμβάσεις και σχόλια
Για την έκθεση και το ψήφισμα υπήρξαν παρεμβάσεις και σχόλια από ευρωβουλευτές και κόμματα. Ο Γιώργος Γεωργίου του ΑΚΕΛ ανέφερε πως η ΕΕ κόβει στον Ερντογάν «τη φόρα για την ένταξη που ούτε εκείνος τη θέλει ούτε κι εσείς», και έκανε λόγο για προσφορά απαράδεκτων δώρων στην Τουρκία καθώς η Τουρκία δεν θα έχει καμία υποχρέωση να λύσει το Κυπριακό.
Ο Λουκάς Φουρλάς (ΔΗΣΥ) είπε πως οι σχέσεις Τουρκίας – ΕΕ έχουν συζητηθεί άπειρες φορές αλλά δυστυχώς καταλήγουν στα ίδια συμπεράσματα τα οποία παραμένουν διαπιστώσεις και αναφέρθηκε στην έλλειψη δημοκρατίας στην Τουρκία.
Ο Δημήτρης Παπαδάκης (Σοσιαλδημοκράτες) έκανε λόγο για «δήθεν έκθεση «προόδου» καθώς «ουσιαστικά αποτελεί έκθεση οπισθοδρόμησης». Η Ελένη Σταύρου (ΔΗΣΥ) χαρακτήρισε το περιστατικό στην Πύλα ως το τελευταίο παράδειγμα προκλητικότητας, και υπογράμμισε πως δεν μπορεί να γίνει αποδεκτή εξίσωση θύματος και θύτη.
Η ΔΗΠΑ σε ανακοίνωσή της χαιρέτισε το ψήφισμα σημειώνοντας πως το κείμενο που εγκρίθηκε αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο που έρχεται να αποδείξει την ορθότητα της στρατηγικής διασύνδεσης του Κυπριακού με τις Ευρωτουρκικές. Τέλος η ΕΔΕΚ ζητά όπως τεθούν όροι για να προχωρήσει η αναβάθμιση των ευρωτουρκικών σχέσεων.
