Αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος και παραχώρηση φοροελαφρύνσεων σε φυσικά πρόσωπα, αφού προηγουμένως θα λαμβάνεται υπόψη η σύνθεση της οικογένειας καθώς και τα τρέχοντα στεγαστικά δάνεια για κύρια κατοικία, περιλαμβάνονται στη φορολογική μεταρρύθμιση που είναι επί θύραις.
Παράλληλα θα δοθούν επιπρόσθετες ελαφρύνσεις στις επιχειρήσεις, θα διαφοροποιηθούν οι φορολογικές κλίμακες, καθώς και οι φορολογικοί συντελεστές.
Ο υπουργός Οικονομικών Μάκης Κεραυνός, σε μεγάλη συνέντευξή του στο Insider, που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Φεβρουαρίου που κυκλοφόρησε χθες Κυριακή 23/2, σκιαγραφεί τους άξονες της φορολογικής μεταρρύθμισης, η οποία θα παρουσιαστεί στις 26 Φεβρουαρίου. Σύμφωνα με τον κ. Κεραυνό, βασική κατεύθυνση της Κυβέρνησης είναι η δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους, με ταυτόχρονη παραχώρηση κινήτρων στις επιχειρήσεις, καθώς και σε φυσικά πρόσωπα, για να μπουν στην αγορά εργασίας.
Ο υπουργός Οικονομικών αποκαλύπτει και τα αντισταθμιστικά μέτρα που εξετάζονται αναφορικά με την πράσινη φορολογία που θα τεθεί σε εφαρμογή τον ερχόμενο Μάιο. Μεταξύ των μέτρων είναι η επιχορήγηση των μεταφορών των φοιτητών και των μαθητών και της ηλεκτροκίνησης.
Σε σχέση με τις οφειλές των ποδοσφαιρικών εταιρειών προς το κράτος, ο υπουργός δηλώνει πως έχει επιδειχθεί διαχρονικά τεράστια ανεκτικότητα, επισημαίνοντας πως η Κυβέρνηση Χριστοδουλίδη τους έδωσε δύο ευκαιρίες, τις οποίες δεν αξιοποίησαν. Παράλληλα, σημειώνει πως δεν δέχθηκε καμία πίεση και δεν ήρθε σε ρήξη με κανένα συνάδελφό του για το θέμα.
Την ίδια ώρα, αποκαλύπτει πως εντός του έτους θα εφαρμοστούν συμπληρωτικά σχέδια υγείας και για τους δημόσιους υπαλλήλους. Τα συγκεκριμένα σχέδια θα λειτουργούν συμπληρωματικά του ΓεΣΥ και θα καλύπτουν υπηρεσίες που δεν καλύπτει το γενικό σχέδιο υγείας. Σύμφωνα με τον κ. Κεραυνό, τα συμπληρωματικά σχέδια ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης θα είναι στα πρότυπα αυτών που εφαρμόζονται στους ημικρατικούς οργανισμούς. Όπως υποστηρίζει, με τη λειτουργία των συγκεκριμένων σχεδίων για τους εργαζόμενους στο Δημόσιο θα υπάρξει ορθολογισμός, καθώς τόσα χρόνια αδικούνταν. Παραδέχεται, ωστόσο, πως αυτοί που αδικούνται περισσότερο είναι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα. Τέλος, δεν κρύβει την ανησυχία του για τις δαπάνες που αφορούν το ΓεΣΥ, επισημαίνοντας πως, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, εφαρμόζεται στρατηγικό σχέδιο επίλυσης των προβλημάτων.
Στις 26 του μήνα θα παρουσιαστεί, κ. υπουργέ, η φορολογική μεταρρύθμιση, όπως την προτείνει το Κέντρο Οικονομικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου. Ποιο είναι το χρονοδιάγραμμα για κατάθεση των νομοσχεδίων στη Βουλή;
Στις 26 Φεβρουαρίου θα γίνει η τελική παρουσίαση από το Κέντρο Οικονομικών Μελετών του Πανεπιστημίου Κύπρου, στο οποίο ανατέθηκε, σε συνεργασία με άλλους εμπειρογνώμονες, να ετοιμάσει την πρόταση για τη φορολογική μεταρρύθμιση. Στις 26 Φεβρουαρίου θα γίνει η παρουσίαση της τελικής πρότασης και στη συνέχεια αυτή θα εξεταστεί στο επίπεδο Κυβέρνησης και θα τεθεί προς έγκριση στο Υπουργικό Συμβούλιο.
Υπήρξε διαβούλευση με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς;
Υπήρξαν τρεις δημόσιες διαβουλεύσεις με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς και κατ’ ιδίαν συναντήσεις και διαβουλεύσεις με τεράστιο αριθμό ενδιαφερομένων. Επομένως, υπάρχουν οι απόψεις και αυτή θα είναι η τελευταία πρόταση του ΚΟΕ.
Τι θα περιλαμβάνει σε γενικές γραμμές η φορολογική μεταρρύθμιση;
Ο βασικός άξονας και η κατεύθυνση της Κυβέρνησης είναι η δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους και ταυτόχρονα η παραχώρηση κινήτρων στις επιχειρήσεις για να συνεχίσουν την ανάπτυξη τους και να επενδύουν. Βεβαίως, δίνονται κίνητρα και στα φυσικά πρόσωπα για να μπουν στην αγορά εργασίας. Θα υπάρξουν ελαφρύνσεις σε σχέση με τη σύνθεση της οικογένειας, δηλαδή των αριθμό των παιδιών.
Επίσης, θα υπάρξουν φοροελαφρύνσεις σε σχέση με δάνεια πρώτης κατοικίας. Όσον αφορά τις επιχειρήσεις, θα υπάρξουν ελαφρύνσεις υφιστάμενων φορολογιών και ταυτόχρονα θα υπάρξει μια διαφοροποίηση σε ελάχιστους φορολογικούς συντελεστές και ίσως και μια διαφοροποίηση των φορολογικών κλιμάκων. Όλα αυτά είναι γενικές κατευθύνσεις και αναμένουμε να ακούσουμε πιο συγκεκριμένες απόψεις από τους ειδικούς.
Η φορολογική μεταρρύθμιση περιλαμβάνει και τις προεκλογικές δεσμεύσεις του Προέδρου της Δημοκρατίας για αύξηση του αφορολογήτου στις €24 χιλ.;
Η επεξεργασία που γίνεται είναι να υπάρξει αύξηση του αφορολόγητου εισοδήματος, παράλληλα με τις φοροελαφρύνσεις. Σίγουρα η εξαγγελία θα έχει πραγματική υπόσταση.
Αναφερθήκατε στην παραχώρηση φοροελαφρύνσεων σε όσους έχουν στεγαστικά δάνεια. Αυτές θα αφορούν υφιστάμενα δάνεια ή νέα δάνεια;
Αυτά είναι λεπτομέρειες οι οποίες δεν έχουν επεξεργαστεί, εγώ έχω αναφερθεί στις βασικές κατευθύνσεις της μεταρρύθμισης.
Θα προσμετρούν τα εισοδήματα των δύο συζύγων στο φορολογητέο εισόδημα της οικογένειας; (πρόταση ΔΗΣΥ)
Εκείνη η πρόταση είναι εντελώς διαφορετική. Στην πρόταση της Κυβέρνησης θα υπάρχουν εισοδηματικά κριτήρια του νοικοκυριού, για την παραχώρηση ελαφρύνσεων. Από εκεί και πέρα, ποιος θα πάρει τις φοροελαφρύνσεις, δηλαδή είτε ο σύζυγος, είτε η σύζυγος, γίνονται διάφορα σενάρια για να δούμε πώς αυτά θα μπορούν να υλοποιηθούν.
Πότε θα τεθεί σε εφαρμογή η φορολογική μεταρρύθμιση;
Η φορολογική μεταρρύθμιση θα τεθεί σε εφαρμογή το 2025, ώστε το 2026 να υποβληθούν οι φορολογικές δηλώσεις για το 2025. Επομένως, θα καλύψει το φορολογικό έτος του 2025.
Πρόσφατα, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είχε αναφέρει πως οι επιχειρήσεις θα λάβουν φοροελαφρύνσεις. Αυτές θα αφορούν τον εταιρικό φόρο, δεδομένου και ότι έχει αυξηθεί ο εταιρικός φόρος στο 15% για τις πολυεθνικές επιχειρήσεις με ετήσιο κύκλο εργασιών τα €750 εκατ.;
Η ευρωπαϊκή οδηγία, το pillar 2 παραμένει, για τα υπόλοιπα έχω επαναλάβει την κατεύθυνση που ανέφερε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, πως θα υπάρξουν κάποιες φοροελαφρύνσεις για τις επιχειρήσεις μας. Πού θα οριστικοποιηθεί το θέμα θα το δούμε στην πορεία με τους ειδικούς.
Σε σχέση με τον εταιρικό φόρο που εμπίπτει στην ευρωπαϊκή οδηγία pillar2, είχε αναφερθεί στη Βουλή πως το Υπουργείο Οικονομικών ετοιμάζει αντισταθμιστικά μέτρα για τις συγκεκριμένες επιχειρήσεις…
Αυτή τη στιγμή, με την εκλογή του Ντόναλντ Τραμπ και τις δηλώσεις του, το θέμα θα συζητηθεί στο επίπεδο Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οπόταν παραμένει ως έχει. Στην Κύπρο θα εφαρμοστεί το 2026. Για την ώρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιμένει πως είναι σε εφαρμογή η Οδηγία. Από εκεί και πέρα, υπάρχει μεγάλος προβληματισμός σε σχέση με τις δηλώσεις του Αμερικανού Προέδρου και είναι και αυτό μέσα στους προβληματισμούς μας.
Τα έσοδα που θα χάσει το κράτος από τη φορολογική μεταρρύθμιση πώς θα αντικατασταθούν;
Το έχω δηλώσει πολλές φορές, πως η νέα φορολογική μεταρρύθμιση θα είναι ουδέτερη.
Ποιος θα είναι ο αντίκτυπος της φορολογικής μεταρρύθμισης για τους φορολογούμενους;
Ο επιθυμητός αντίκτυπος είναι η δικαιότερη κατανομή του φορολογικού βάρους.
Η ΠΡΑΣΙΝΗ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑ
Toν Μάιο θα τεθεί σε εφαρμογή και ο πράσινος φόρος. Τι θα περιλαμβάνει;
Υπάρχουν παλαιότερες δεσμεύσεις για την Κύπρο για το συγκεκριμένο θέμα, οι οποίες πηγάζουν από την πράσινη συμφωνία, η οποία στη συνέχεια πήρε νομική υπόσταση με το Fit For 55. Επομένως, έχουμε υποχρέωση να εφαρμόσουμε κάποιες φορολογίες για αντιμετώπιση των κλιματικών αλλαγών και της προστασίας του περιβάλλοντος. Κάποιες από αυτές τις φορολογίες έχουν ενσωματωθεί στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, γι’ αυτό μιλούμε για τον Μάιο του 2025, παρά το γεγονός ότι τα ορόσημα ήταν για τον Οκτώβριο του 2022 και μέσα από τις προσπάθειες μας καταφέραμε και μεταφέραμε το μέτρο δύο χρόνια μετά.
Ο πράσινος φόρος αφορά τα καύσιμα κίνησης. Το τέλος στα ξενοδοχεία και το τέλος στο νερό περιλαμβάνονται στις πράσινες φορολογίες, ωστόσο, δεν περιλαμβάνονται στα ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης. Η επιβολή τέλους στο νερό εφαρμόζεται, πέρασε πρόταση από το Υπουργικό Συμβούλιο. Για τα ξενοδοχεία δεν περιλαμβάνεται στο ορόσημο του Μάϊου, ωστόσο θα εφαρμοστεί και αυτό σύντομα. Αυτά που περιλαμβάνονται στο ορόσημο του Μαϊου, αφορά τον φόρο άνθρακα στα καύσιμα κίνησης, με 0,5 σεντ το λίτρο.
Όσον αφορά τις ενεργοβόρες βιομηχανίες, ο φόρος άνθρακας θα είναι 0,7 σεντ και για το πράσινο τέλος διανυκτέρευσης στα ξενοδοχεία ακόμη βρίσκεται υπό επεξεργασία. Αυτό που εξετάζεται θα είναι ανά κατηγορία ξενοδοχείου και ανά περίοδο, είτε καλοκαιρινή, είτε χειμερινή. Όλα όμως τα έσοδα θα επιστραφούν υπό τη μορφή αντισταθμιστικών μέτρων, παράλληλα και ταυτόχρονα, στην κοινωνία.
Είναι έτοιμα τα αντισταθμιστικά μέτρα; Τι θα περιλαμβάνουν;
Τα αντισταθμιστικά μέτρα είναι υπό επεξεργασία. Είναι προς την κατεύθυνση της επιχορήγησης της μεταφοράς μαθητών και φοιτητών, της προώθησης της ηλεκτροκίνησης, καθώς και της αύξησης της επιχορήγησης για ορισμένα μέτρα.
Όσον αφορά τα ξενοδοχεία, οι σκέψεις που κάνουμε είναι η επιδότηση στεγάστρων, στα οποία θα είναι εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά και η ενίσχυση των υφιστάμενων σχεδίων για να μειωθούν περαιτέρω οι εκπομπές αερίου.
Έχετε παλαιότερα εκφράσει τη διαφωνία σας με τη συγκεκριμένη φορολογία, τον φόρο άνθρακα, καθώς η Κύπρος δεν έχει τις δημόσιες συγκοινωνίες που έχουν άλλες χώρες, για να τις χρησιμοποιούν οι πολίτες.
Έχετε απόλυτο δίκαιο, στην Κύπρο δεν υπάρχουν δημόσιες συγκοινωνίες, οι οποίες ουσιαστικά θα μπορούν να εξυπηρετούν τους εργαζόμενους και όλο το κοινό. Επομένως, είναι σχήμα οξύμωρο να επιβάλλονται φόροι στα καύσιμα κίνησης για να υποχρεωθεί ο κόσμος να χρησιμοποιεί τις δημόσιες συγκοινωνίες, κάτι το οποίο είναι σε νηπιακή κατάσταση στην Κύπρο.
ΤΟ ΤΜΗΜΑ ΦΟΡΟΛΟΓΙΑΣ ΚΑΙ ΤΑ ΕΣΟΔΑ
Αυξήθηκαν τα φορολογικά έσοδα του κράτους. Αυτό οφείλεται στα εισπρακτικά μέτρα που εφαρμόζει το Τμήμα Φορολογίας; Είστε ικανοποιημένος με την απόδοση των μέτρων ή χρειάζεται να ενισχυθούν;
Πιστεύω πως η εισπρακτική ικανότητα του Τμήματος Φορολογίας έχει βελτιωθεί σημαντικά, για δύο λόγους. Στην τοποθέτηση του ηλεκτρονικού συστήματος και εξαιτίας του συγκεκριμένου συστήματος γίνεται εκκαθάριση των φορολογικών δηλώσεων που ήταν καθηλωμένες εδώ και χρόνια. Επίσης, οφείλεται και στους επιτόπιους ελέγχους που κάνει το Τμήμα, σε σχέση με κάποιες παλαιές αδυναμίες, όπως είναι το 5% ΦΠΑ στην πρώτη κατοικία. Από το συγκεκριμένο μέτρο είχαν επωφεληθεί πολλοί φορολογούμενοι, χωρίς ωστόσο να είναι δικαιούχοι. Γίνονται έλεγχοι από το Τμήμα Φορολογίας και έχουν εισπραχθεί μερικά εκατομμύρια ευρώ. Εκτιμώ πως δεν αναμένεται να συνεχιστεί ο υψηλός ρυθμός αύξησης των φορολογικών εσόδων, καθώς με την ενίσχυση του ηλεκτρονικού συστήματος του Τμήματος Φορολογίας θα είμαστε σε θέση την ίδια χρονιά που υποβάλλονται οι φορολογικές δηλώσεις να γίνονται οι εκκαθαρίσεις.
Θα επανέλθει το νομοσχέδιο για την ποινικοποίηση της μη καταβολής φόρου; Η συγκεκριμένη πρόνοια περιλαμβανόταν σε πολυνομοσχέδιο που συζητείτο στη Βουλή το 2019, ωστόσο αφαιρέθηκε μετά τις αντιδράσεις των επηρεαζόμενων φορέων.
Είναι ένα θέμα το οποίο έχουμε εξετάσει. Σταθμίζουμε το γεγονός ότι την περίοδο στην οποία αναφέρεστε ήταν μια περίοδος μετά τη χρηματοοικονομική κρίση, όπου πολύς κόσμος βρέθηκε σε μια δύσκολη κατάσταση για να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του, λόγω και του κουρέματος των καταθέσεων. Στη συνέχεια είχαμε την πανδημία του κορωνοϊού, επομένως για την ώρα παρακολουθούμε το θέμα και εξετάζουμε πώς, πότε και εάν πρέπει να τεθεί σε εφαρμογή αυτό το μέτρο.
Φορολογικές οφειλές ποδοσφαιρικών εταιρειών. Όπως φαίνεται, δεν θα κάνει πίσω η Κυβέρνηση. Θα υπάρξει νέο σχέδιο για ρύθμιση των οφειλών των σωματείων;
Αυτό που υπάρχει τώρα είναι η θέση της Κυβέρνησης πως θα πρέπει όλες οι εταιρείες και όλα τα φυσικά πρόσωπα που έχουν οφειλές στον φόρο εισοδήματος να αντιμετωπίζονται με τον ίδιο τρόπο. Διαχρονικά έχει επιδειχθεί μια τεράστια ανεκτικότητα. Αυτή η Κυβέρνηση στα δύο χρόνια της διακυβέρνησης της έδωσε δύο μεγάλες ευκαιρίες στα σωματεία αλλά δυστυχώς δεν υπήρξε ανταπόκριση. Το θέμα το χειρίζεται αρμοδίως ο Έφορος Φορολογίας, ο οποίος έχει την αρμοδιότητα που πηγάζει από το νόμο.
Οι ποδοσφαιρικές εταιρείες έχουν προωθήσει επιστολή με την γραπτή τους πρόταση. Το κράτος θα αποδεχθεί την πρόταση των σωματείων; Κανονικά δεν έπρεπε μέχρι σήμερα τα σωματεία να πληρώσουν την πρώτη δόση των €500 χιλ. που πρότειναν για εξόφληση των οφειλών τους;
Το θέμα το χειρίζεται ο Έφορος Φορολογίας, με βάσει τις αρμοδιότητες του, όπως χειρίζεται όλα τα παρόμοια θέματα. Επιστολές στον υπουργό Οικονομικών φτάνουν καθημερινά εκατοντάδες, αντιλαμβάνεστε ότι πολλές δεν αφορούν τον υπουργό και ούτε ο υπουργός μπορεί να απαντά σε τόσες επιστολές. Καθημερινά, δεκάδες φυσικά και νομικά πρόσωπα που χρωστούν στο Τμήμα Φορολογίας στέλνουν επιστολές. Αυτά τα θέματα τα χειρίζεται ο Έφορος Φορολογίας.
Οι ηγεσίες των ποδοσφαιρικών σωματείων έχουν ζητήσει να σας συναντήσουν, ενώ ασκούνται και πιέσεις και στο Προεδρικό για αυτό το θέμα. Αν πάνε κάποιοι δικαστήριο το κράτος θα εισπράξει;
Δεν μπορώ να σχολιάσω υποθετικά εάν θα πάνε κάποιοι δικαστήριο και εάν θα εισπράξει το κράτος. Το θέμα το χειρίζεται ο Έφορος Φορολογίας. Δεν μου έχει ασκηθεί καμία πίεση για το θέμα, ούτε δέχομαι να μου ασκούνται πιέσεις.
Ούτε υπήρξαν τριγμοί ή αντιπαραθέσεις με συναδέλφους σας, οι οποίοι πιθανόν να περιλαμβάνονται στα κατηγορητήρια;
Δεν ξέρω σε τι αναφέρεστε, εγώ δεν έχω έρθει σε ρήξη με κανένα συνάδελφο.
Θέλετε να στείλετε κάποιο μήνυμα στα σωματεία;
Δεν έχω να στείλω κανένα μήνυμα. Τα μηνύματα που στέλνω αφορούν την οικονομική πολιτική της Κυβέρνησης για τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του κράτους μας, εν μέσω πολύ σοβαρών γεωπολιτικών εξελίξεων.
ΤΡΑΠΕΖΕΣ ΚΑΙ ΔΑΝΕΙΟΛΗΠΤΕΣ
Πώς σχολιάζετε τα μέτρα που ανακοίνωσαν οι τράπεζες προς τους δανειολήπτες, ως αντιστάθμισμα των ψηλών επιτοκίων; Είστε ικανοποιημένος με τα μέτρα που έχουν ληφθεί; Πιστεύετε πως πρέπει να ληφθούν περαιτέρω μέτρα;
Μέσα από τις συνεχείς διαβουλεύσεις με τις τράπεζες υπήρξε κάποια ανταπόκριση. Σε αυτή τη φάση τα μέτρα που ανακοίνωσαν είναι ένα θετικό βήμα.
Πριν αλλάξουν κάποια δεδομένα, η ΕΚΤ είχε ανακοινώσει πως θα υπάρξουν περαιτέρω μειώσεις επιτοκίων.
Ήταν μια εκτίμηση βασισμένη στα συγκεκριμένα δεδομένα, τα δεδομένα σήμερα διαφοροποιούνται με ταχείς ρυθμούς, επομένως το μόνο που πρέπει να κάνουμε είναι να παρακολουθούμε τις εξελίξεις και να τις αξιολογούμε.
ΟΙ ΔΑΣΜΟΙ ΤΡΑΜΠ ΚΑΙ Ο ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΣ
Αναφέρατε πως με την επιβολή δασμών από τις ΗΠΑ υπάρχει ο κίνδυνος να προκληθούν πληθωριστικές πιέσεις. Πώς θα επηρεαστεί η Κύπρος; Το Υπουργείο Οικονομικών έχει κάνει ασκήσεις επί χάρτου;
Το Υπουργείο Οικονομικών παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις, βεβαίως κάνει ασκήσεις επί χάρτου. Ήδη έχουμε κάνει και μια μικρή προκαταρτική μελέτη για το θέμα. Η πολιτική της επιβολής δασμών σίγουρα δεν βοηθά το διεθνές εμπόριο και δεν βοηθά ιδιαίτερα χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που είναι μεγάλες οικονομίες και έχουν έντονο εξαγωγικό χαρακτήρα προς στις ΗΠΑ.
Επομένως, όταν ανεβαίνουν λόγω δασμών οι τιμές των προϊόντων και των πρώτων υλών, είναι δυνατό, σταδιακά, από τους πολλαπλασιαστές στην οικονομία να επιφέρουν αυξήσεις και να προκαλέσουν πιέσεις. Άμεσα για την Κύπρο δεν υπάρχει κάποιος κίνδυνος, ωστόσο, παρακολουθούμε την κατάσταση διότι υπάρχουν μεγάλες χώρες της ΕΕ με τις οποίες έχουμε εμπορικές και άλλες σχέσεις, όπως είναι για παράδειγμα η Γερμανία, όπου ένας σημαντικός αριθμός Γερμανών τουριστών επισκέπτονται την Κύπρο. Εισάγουμε παρά πολλά προϊόντα από τη Γερμανία και από τη Γαλλία και σήμερα χώρες όπως η Γερμανία και η Γαλλία βλέπουμε πως άμεσα μπορούν να επηρεαστούν από την επιβολή δασμών.
Η άποψη μου είναι ότι αυτά τα θέματα λύνονται μέσα από σοβαρούς και ειλικρινείς διαλόγους και συζητήσεις, ενώ μια πολιτική μέτρων και αντίμετρων με δασμούς σίγουρα δεν οδηγεί σε μια επιθυμητή κατάσταση στην παγκόσμια και στην ευρωπαϊκή οικονομία και βεβαίως και στη δική μας οικονομία.
ΤΟ ΚΡΑΤΙΚΟ ΜΙΣΘΟΛΟΓΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΔΝΤ
Το Υπουργείο Οικονομικών έχει αναθέσει στο ΔΝΤ τη διεξαγωγή μελέτης για το κρατικό μισθολόγιο. Τι κατέδειξε η μελέτη; Ποιος ήταν ο σκοπός της μελέτης; Το υπουργείο θα εφαρμόσει κάποιες από τις εισηγήσεις του ΔΝΤ;
Οι μελέτες γίνονται για να δούμε την εικόνα, τους λόγους και τις παραμέτρους που διαμορφώνουν τη συγκεκριμένη εικόνα και από εκεί και πέρα γίνεται επεξεργασία των θεμάτων και των εισηγήσεων και λαμβάνουμε τα δικά μας μέτρα. Η συγκεκριμένη μελέτη ακόμη δεν έχει οριστικοποιηθεί, με την έννοια πως ζητούνται πρόσθετες πληροφορίες και εμείς ζητούμε πρόσθετες επεξηγήσεις. Υπάρχει μια συζήτηση της μελέτης. Ταυτόχρονα, όμως, ως Υπουργείο Οικονομικών προχωρούμε σε δικές μας ενέργειες, σε συνεργασία και με άλλους εμπειρογνώμονες, διότι στόχος μεσοπρόθεσμα είναι να μειωθεί ο ρυθμός αύξησης του κρατικού μισθολογίου.
Με ποιο τρόπο θα μειωθεί το μισθολόγιο;
Μέσω της διαφοροποίησης των δομών στην απασχόληση στη δημόσια υπηρεσία και της διαφοροποίησης των κλιμάκων και προσαυξήσεων.
Δηλαδή θα αλλάξουν οι μισθολογικές κλίμακες και ο τρόπος που παραχωρούνται οι προσαυξήσεις;
Είναι όλες οι παράμετροι που εξετάζονται.
Πάντως, κατά την παρουσία του κλιμακίου του ΔΝΤ στη Βουλή, είχε ζητήσει και αποκοπή του 13ου μισθού. Αυτό περιλαμβάνεται στις εισηγήσεις του ΔΝΤ;
Όπως μας είπα, δεν έχει οριστικοποιηθεί κάτι. Δεν έχει σημασία τι προτείνουν οι διάφοροι εμπειρογνώμονες στους οποίους κατά καιρούς αναθέτουμε εργασίες. Οι συμβουλές τους είναι για να τις αξιολογεί και να τις σταθμίζει η Κυβέρνηση και να λαμβάνει τις δικές της αποφάσεις,
Η ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΙΑΤΡΟΦΑΡΜΑΚΕΥΤΙΚΗ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ
Πρόσφατα, το Υπουργείο Οικονομικών έχει συμφωνήσει την άρση των απαγορεύσεων στις προσλήψεις πρώτου διορισμού και την επαναφορά της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στους δημόσιους υπαλλήλους και στους συνταξιούχους, για υπηρεσίες που καλύπτει το ΓεΣΥ. Έχουμε δει και αυξήσεις στις απολαβές των δημοσίων υπαλλήλων, όλα αυτά δεν συγκρούονται με τον σκοπό της μελέτης;
Καθόλου δεν συγκρούονται, καμία σχέση με τη μελέτη. Η αποπαγοποίηση θέσεων, κατά την άποψη μου, είναι μια διαδικασία, δεν έχει καμία επιβάρυνση απολύτως, γιατί όλες οι θέσεις περιλαμβάνονται στον κρατικό προϋπολογισμό και εγκρίνονται από τη Βουλή. Αφού οι συγκεκριμένες θέσεις έχουν εγκριθεί, η διαδικασία να επανέρχονται στη Βουλή και να αρχίζει μια συζήτηση και να καταλήγει σε ένα άκρατο λαϊκισμό δεν έχει κανένα νόημα.
Καταθέσαμε νομοσχέδιο για κατάργηση της συγκεκριμένης διαδικασίας, η οποία δημιουργεί προβλήματα γιατί δεν μπορεί μετά την έγκριση του προϋπολογισμού η ΕΔΥ να μπορεί να προγραμματίσει τις συνεδρίες της και τις διαδικασίες πρόσληψης, ώστε να έχουμε έγκαιρα το αναγκαίο προσωπικό που χρειάζεται η δημόσια υπηρεσία. Και σήμερα, ενώ είμαστε κράτος μέλος της ΕΕ, με ταχύτατες εξελίξεις σε όλα τα μέτωπα και σε όλα τα επίπεδα, για να προσλάβεις έναν υπάλληλο χρειάζεσαι ενάμιση χρόνο.
Όσον αφορά το θέμα της συμπληρωματικής ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, με απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της προηγούμενης Κυβέρνησης όλοι οι υπάλληλοι της γενικής κυβέρνησης και των ημικρατικών οργανισμών που είχαν ταμεία ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης έχουν διατηρήσει ένα συμπληρωματικό και πολύ περιορισμένο ταμείο ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης, για κάποια ελάχιστα τα οποία δεν παρέχονται από το ΓΕΣΥ. Οι μόνοι που έμειναν εκτός είναι οι δημόσιοι υπάλληλοι, αυτό είναι μια διαφορετική μεταχείριση που δεν στέκει στη λογική και το κόστος για την άρση της είναι ελάχιστο.
Μιας και αναφέρεστε στα συμπληρωματικά σχέδια υγείας των ημικρατικών οργανισμών, δεν έπρεπε να μπει ένα τέλος σε αυτά, καθώς υπάρχει το ΓεΣΥ; Δεν αποτελεί πρόκληση για τον εργαζόμενο του δημοσίου, οι εργαζόμενοι των ημικρατικών να απολαμβάνουν επιπλέον παροχών;
Για αυτό να κάνουμε το συμπληρωματικό ταμείο για τους δημόσιους υπαλλήλους για να υπάρξει ένας ορθολογισμός. Αυτοί που αδικούνται είναι οι εργαζόμενοι στον ιδιωτικό τομέα, που δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα. Δηλαδή θα κάνουμε συμπληρωματικά σχέδια για παροχές για τους δημοσίους υπαλλήλους.
Τα συγκεκριμένα σχέδια θα έχουν τη μορφή που έχουν αυτά των ημικρατικών οργανισμών;
Σε όλους τους ημικρατικούς οργανισμούς και στη Δημόσια Υπηρεσία υπήρχε ένα σχέδιο υγείας με συγκεκριμένους όρους, όταν όμως έγινε το ΓεΣΥ οι ημικρατικοί είχαν διαπραγματευθεί με τις συντεχνίες τους και με την έγκριση του Υπουργικού Συμβουλίου της προηγούμενης Κυβέρνησης δόθηκε η ελευθερία για να δημιουργήσουν μικρά συμπληρωματικά σχέδια ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης για τους εργαζόμενους στους ημικρατικούς οργανισμούς. Αυτό θα γίνει και για τους δημόσιους υπαλλήλους, οι οποίοι είναι οι μοναδικοί που έχουν εξαιρεθεί.
Πότε θα εφαρμοστούν τα συμπληρωματικά σχέδια υγείας;
Θα κατατεθεί σύντομα στη Βουλή νομοσχέδιο.
Κύριε υπουργέ, θα υπάρξουν αντιδράσεις, καθώς κάποιοι μπορεί να υποστηρίξουν πως υποσκάπτεται το ΓεΣΥ.
Από ποιους θα υπάρξουν οι αντιδράσεις; Το ότι έχει προβλήματα το ΓεΣΥ, είναι γνωστό πως έχει. Έχει ημικρατικούς οργανισμούς που καλύπτουν και τους σκελετούς των γυαλιών. Έχει κάποιους ηλικιωμένους δημόσιους υπαλλήλους που θέλουν να βάλουν ένα δόντι και δεν τους καλύπτει το ΓεΣΥ και θέλουν €2 χιλ. και €3 χιλ. Είναι θέμα ίσης μεταχείρισης, καθώς για τους εργαζόμενους στους ημικρατικούς οργανισμούς έκαναν συμπληρωματικά σχέδια υγείας και έμειναν πίσω οι δημόσιοι υπάλληλοι, οι οποίοι είχαν τις μεγαλύτερες αποκοπές απολαβών τον καιρό της κρίσης.
Έχετε εκφράσει πολλές φορές την ανησυχία σας για τη διόγκωση των δαπανών που αφορούν το ΓεΣΥ. Θα ληφθούν κάποια μέτρα;
Το ΓεΣΥ είναι μια ευλογία για τον κόσμο, υπάρχει όμως θέμα όσον αφορά το επίπεδο της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στην Κύπρο, το οποίο μετά το ΓεΣΥ δεν ήταν το αναμενόμενο. Από την άλλη, ο ΟΚΥΠΥ, ενώ έπρεπε μέχρι τον Μάιο να έχει αυτονομηθεί, δεν έγιναν ικανοποιητικά βήματα, με αποτέλεσμα το κράτος να συνεχίζει να καλύπτει ελλείμματα και να πληρώνει μισθούς του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού, που μιλούμε για πολλές δεκάδες εκατομμύρια. Επομένως, εάν όλα αυτά δεν αντιμετωπισθούν έγκαιρα, σίγουρα θα βρεθούμε μπροστά σε κάποια προβλήματα και διλήμματα, γι’ αυτό το Υπουργείο Οικονομικών, σε συνεργασία με το Υπουργείο Υγείας, εφαρμόζουν στρατηγικό σχέδιο επίλυσης των προβλημάτων του ΟΚΥΠΥ, το οποίο άρχισε να υλοποιείται και παρακολουθείται και θέλω να ελπίζω ότι θα τροχιοδρομηθούν όλα έγκαιρα και ομαλά.
ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ, ΑΤΑ, ΠΟΛΛΑΠΛΕΣ ΣΥΝΤΑΞΕΙΣ
Μετά τις αλλαγές που έκανε η Βουλή, ο νέος τρόπος αξιολόγησης των δημοσίων υπαλλήλων θα επανέλθει το 2026. Οι συντεχνίες απαιτούν να παραμείνει ως έχει η αξιολόγηση;
Δεν υπάρχει τέτοια συζήτηση, τα θέματα αυτά συζητούνται σε επίπεδο υπουργείου και στα πλαίσια της Μικτής Επιτροπής Προσωπικού.
Θα υπάρξει διόρθωση του θεσμού της ΑΤΑ;
Το θέμα αυτό το χειρίζεται ο υπουργός Εργασίας και δεν υπάρχουν σενάρια από πλευράς του Υπουργείου Οικονομικών. Όταν το Υπουργείο Εργασίας επεξεργαστεί το θέμα και μπει σε διαβούλευση με τους κοινωνικούς εταίρους, σίγουρα θα υπάρξει συζήτηση με το Υπουργείο Οικονομικών.
Μάιο θα γίνουν οι πρώτες πληρωμές των αποζημιώσεων των κουρεμένων καταθετών και κατόχων αξιογράφων. Πόσο ποσοστό της απομείωσης που είχαν θα τους επιστραφεί;
Δεν έγινε ακόμη κανένας σχεδιασμός, μόλις τώρα ολοκληρώθηκε η αξιολόγηση των αιτήσεων και στη συνέχεια θα αρχίσει η επεξεργασία κάποιου σχεδίου πως θα γίνει η υλοποίηση της εξαγγελίας της κυβέρνησης, η οποία θα τεθεί ενώπιον του Διοικητικού Συμβουλίου του Ταμείου Αλληλεγγύης και στη συνέχεια θα γίνει συζήτηση σε επίπεδο Κυβέρνησης. Στόχος από τον Μάιο να αρχίσουν κάποιες αποπληρωμές στο μέτρο των δυνατότητων της οικονομίας.
Αναφορικά με την κατάργηση των πολλαπλών συντάξεων;
Κατατέθηκε στη Βουλή νομοσχέδιο. Προβλέπει πως κάποιος που ολοκληρώνει το αξίωμα του, είτε είναι υπουργός, είτε βουλευτής κλπ, μέσα από μια φόρμουλα θα λαμβάνει ένα ποσό. Με τα σημερινά δεδομένα, μέχρι τον θάνατο του κάποιος αξιωματούχος λαμβάνει μια σύνταξη πέραν του εφάπαξ που λαμβάνει. Το φιλοδώρημα που θα λαμβάνουν οι κρατικοί αξιωματούχοι θα φορολογείται. Μόνο για τους κρατικούς αξιωματούχους θα είναι η φορολόγηση του εφάπαξ. Θα αφορά τους μελλοντικούς αξιωματούχους του κράτους. Όποιος μετά τη ψήφιση του νομοσχέδιου λαμβάνει ένα αξίωμα ή καταλαμβάνει βουλευτική έδρα ή εκλέγεται δήμαρχος θα ισχύσουν οι πρόνοιες του νομοθετήματος, νοούμενου ότι θα εγκριθεί από τη Βουλή.
Σε σχέση με την οικειοθελή αποποίηση της σύνταξης;
Αυτό είναι αντισυνταγματικό. Για όλα όσα έχουν γίνει εισηγήσεις έχουν εξεταστεί και το μόνο που έχει κριθεί από τη Νομική Υπηρεσία πως δεν έχει νομικά και συνταγματικά προβλήματα είναι η πρόταση που έχουμε καταθέσει.
Αναφορικά με την καταβολή της σύνταξης στο 65ο έτος αντί στο 60ο έτος που είναι σήμερα;
Τώρα δεν έχει σχέση με το 65ο έτος, καθώς όποτε θα αποχωρήσεις από τη θέση θα λαμβάνεις το φιλοδώρημα. Για τους υφιστάμενους αξιωματούχους γίνεται μια άλλη επεξεργασία, η οποία δεν είναι σε ώριμο στάδιο. Επειδή υπήρχε ένα θέμα που συζητείτο για τους υφιστάμενους αξιωματούχους εάν θα λαμβάνουν σύνταξη στο 65ο έτος, αυτό το θέμα μελετάται.
Δεδομένων των αντιδράσεων από τα κόμματα, πιστεύεται πως το νομοσχέδιο θα περάσει τον σκόπελο της Βουλής;
Θα το δούμε στην πορεία.
Σε ποιο στάδιο βρίσκονται οι ευέλικτες μορφές εργασίας;
Αυτό το θέμα πέρασε από το Υπουργικό Συμβούλιο και εκκρεμεί η υλοποίηση του. Για να μπορέσει να υλοποιηθεί θα πρέπει να διασφαλιστούν αρκετά πράγματα, όσον αφορά τον εξοπλισμό, το πότε και πώς και ο έλεγχος ο οποίος θα γίνεται την ώρα που θα εργάζεται ο εργαζόμενος από το σπίτι, όπως γίνεται και στις ιδιωτικές εταιρίες που εφαρμόζουν αυτό μέτρο.
Για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου -Ελλάδας έχουν διασκεδαστεί οι ανησυχίες του Υπουργείου Οικονομικών, αναφορικά με το οικονομικό κόστος; Υπάρχει μεγάλη ανησυχία από πλευράς σας για το θέμα του κόστους. Ποια θα είναι η θέση του υπουργείου όταν θα πρέπει να ληφθεί η απόφαση το κράτος να συμμετέχει στο μετοχικό κεφάλαιο της εταιρείας;
Αναμένονται οι απαντήσεις των εμπειρογνωμόνων, που θα θέσουν ενώπιον μας κάποια έκθεση και τότε η Κυβέρνηση θα συζητήσει το θέμα.
Οι ρυθμοί ανάπτυξης της κυπριακής οικονομίας ήταν υψηλοί, παρά τους εξωγενείς κινδύνους. Υπάρχουν εκτιμήσεις πως θα συνεχιστεί η καλή πορεία της κυπριακής οικονομίας και η μείωση του δημόσιου χρέους;
Αυτή είναι η δέσμευση της Κυβέρνησης και η οικονομική πολιτική που θα συνεχίσουμε να εφαρμόζουμε. Η οικονομική πολιτική της δημοσιονομικής πειθαρχίας, της ισορροπημένης και προληπτικής η οποία σταθμίζει όλους τους κινδύνους, έτσι ώστε στην περίπτωση που προκύψουν κάποια ζητήματα να μπορέσουμε να τα αντιμετωπίσουμε.
Από το περιοδικό INSIDER Φεβρουάριου
