Αυξήσεις που φτάνουν ακόμη και το 61% καταγράφηκαν τον Μάρτιο σε ετήσια βάση σε βασικά είδη διατροφής, επιβεβαιώντας ότι οι… υποχρεωτικές επισκέψεις στις υπεραγορές συνοδεύονται από εμπειρίες όχι ευχάριστες, ιδιαίτερα για χαμηλοεισοδηματίες και μικρομεσαίους. 

Στα τρόφιμα και άλλα βασικά είδη σούπερ μάρκετ η εικόνα από την εξέταση των αναλυτικών στοιχείων της Στατιστικής Υπηρεσίας για τον Μάρτιο, που δημοσιεύθηκαν χθες, είναι αποκαλυπτική για την επιβάρυνση που είχαν τα νοικοκυριά από τις αρχές του 2022 και συνεχίζεται μέχρι σήμερα, χωρίς να μπορεί να προβλέψει κανείς πότε θα σταματήσει.

Η Στατιστική ανακοίνωσε μεν ότι ο πληθωρισμός τον Μάρτιο 2023 αυξήθηκε με ρυθμό «μόνο» 5,8%, που είναι ο χαμηλότερος ετήσιος πληθωρισμός των τελευταίων 13 μηνών, αλλά από την ανάλυση των επί μέρους στοιχείων από τον «Φ» καθίσταται ξεκάθαρο ότι η τάση στις τιμές των τροφίμων είναι σταθερά ανοδική.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ακριβότερα αθλητικά είδη και υπηρεσίες λόγω πληθωρισμού

Ακόμα χειρότερη, ωστόσο, είναι η αύξηση στις τιμές τροφίμων σε άλλες χώρες της ΕΕ, όπου ο μέσος όρος αύξησης στα τρόφιμα τον Μάρτιο ήταν περίπου 15,5% σε σχέση με τον περσινό αντίστοιχο μήνα, με την Ουγγαρία να καταγράφει αυξήσεις – ρεκόρ, κοντά στο 48%!

Οι ανατιμήσεις που καταγράφονται είναι κυρίως αποτέλεσμα εξελίξεων με αφετηρία την περίοδο λίγο πριν την κρίση στην Ουκρανία και έχουν να κάνουν με την αύξηση των τιμών πρώτων υλών κατά την αναστάτωση στις εφοδιαστικές αλυσίδες την περίοδο της πανδημίας, αλλά επηρεάστηκαν επίσης και από το κόστος της ενέργειας, που έως πριν μερικούς μήνες είχε εκτοξευτεί.

«Πικρή» πλέον η ζάχαρη

Με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία η κατάσταση επιδεινώθηκε και ένα χρόνο μετά οι τιμές στα τρόφιμα δεν δείχνουν σημάδια υποχώρησης. Την πρωτιά στις αυξήσεις ειδών διατροφής στην κυπριακή αγορά είχε η ζάχαρη, με άνοδο 61,1% σ’ ένα χρόνο (από Μάρτιο ’22 σε Μάρτιο ’23), ενώ τον Μάρτιο 2022 σε σχέση με Μάρτιο 2021 η άνοδος ήταν 16,5%. Είχε προηγηθεί άλλη αύξηση στη ζάχαρη, 3,1%, τον Μάρτιο 2021 σε σχέση με το 2020.

Αυξήσεις καταγράφονται σε πολλά άλλα βασικά προϊόντα διατροφής.

 – Η τιμή του ψωμιού και των δημητριακών έχει αυξηθεί κατά 10,7% τον Μάρτιο του ’23 σε ετήσια βάση, ενώ τον Μάρτιο ’22 είχε προηγηθεί ετήσια αύξηση 6,2%. Στα ζυμαρικά η αύξηση της τιμής φέτος τον Μάρτιο ήταν 11,6% σε ετήσια βάση, ενώ το 2022 ήταν 9,6% σε σχέση με Μάρτιο 2021.

 – Μεγάλες είναι οι ανατιμήσεις και στα γαλακτομικά. Τον Μάρτιο 2023 σε ετήσια βάση η αύξηση στο φρέσκο γάλα με χαμηλά λιπαρά είναι 12,2%, πέρυσι τον Μάρτιο ήταν 3,8% και το 2021 ήταν 1,4%. Η τιμή στο γιαούρτι αυξήθηκε 15,7% σε ετήσια βάση, πέρυσι είχε μειωθεί 3,4%. Η τιμή στο τυρί καταγράφει φέτος κατά μέσο όρο άνοδο 21,9% σε σχέση με τον περσινό Μάρτιο.

 – Η τιμή στο ελαιόλαδο αυξήθηκε κατά 16,7% σε ετήσια βάση, πέρυσι η άνοδος ήταν μόνο 0,1% και το 2021 -σε σχέση με Μάρτιο 2020- ήταν 4%. Οι αυξήσεις τον Μάρτιο για την κατηγορία «έλαια και λίπη» ήταν 25,6% φέτος τον Μάρτιο, πέρυσι 7% και το 2021 ήταν 4%.

 – Στα αλκοολούχα, η τιμή του κρασιού αυξήθηκε κατά 8,1%% φέτος, ενώ πέρυσι δεν σημείωσε καμία μεταβολή σε σχέση με τον Μάρτιο του ’21. Η τιμή της μπύρας σημείωσε κατά μέσο όρο άνοδο 12% αυτόν τον Μάρτιο σε σχέση με τον περσινό.

Φίλιπ Λέιν: Έρχονται κι άλλες αυξήσεις στα τρόφιμα!

Το ερώτημα είναι πλέον πού θα πάει αυτή η κατάσταση με την ακρίβεια στα είδη διατροφής και κατά πόσο είναι δυνατό να ανέβουν κι άλλο οι τιμές. Ο επικεφαλής οικονομολόγος της ΕΚΤ, Φίλιπ Λέιν, σε συνέντευξη του στο ΚΥΠΕ (σελ. 17), υποστήριξε πως «εάν οι μακροοικονομικές προβλέψεις της ΕΚΤ εξακολουθούν να ισχύουν τον Μάιο, τότε μια νέα αύξηση επιτοκίων θα ήταν αναγκαία», ώστε να αποκλιμακωθεί ο πληθωρισμός. Επιπλέον, μιλώντας σε εκδήλωση που διοργάνωσε το Πανεπιστήμιο Κύπρου στη Λευκωσία, είπε ότι ο βασικός πληθωρισμός στη ζώνη του ευρώ μειώθηκε τον Μάρτιο λόγω των χαμηλών τιμών της ενέργειας, αλλά για τα τρόφιμα «οι πληθωριστικές πιέσεις είναι πιθανό να είναι πιο έντονες και ανοδικές». Πρόσθεσε ότι «δεν νομίζω ότι έχουμε φτάσει ακόμα στην κορυφή του πληθωρισμού των τροφίμων».

Σε ό,τι αφορά την ακρίβεια σε άλλα είδη προϊόντων, αυτό που ανησυχεί τους αξιωματούχους της ΕΕ είναι η πιθανότητα νέου γύρου αυξήσεων στην ενέργεια, λόγω των αγορών μεγάλων ποσοτήτων φυσικού αερίου για τα αναγκαία αποθέματα του επόμενου χειμώνα, είτε λόγω πιθανής αύξησης της τιμής του πετρελαίου, μετά τη μείωση παραγωγής από τον OPEC+.

Συνεχώς ακριβότερο και το κρέας

Σύμφωνα με την Στατιστική Υπηρεσία, η τιμή του χοιρινού αυξήθηκε 15,7% τον φετινό Μάρτιο σε σχέση με τον περσινό, ενώ τον Μάρτιο του 2022 υπήρξε άυξηση 9% σε σχέση με το 2021. Ωστόσο, τον Μάρτιο του 2021 η τιμή του χοιρινού είχε υποχωρήσει κατά 8,8% σε σχέση με το 2020.

Η τιμή του βοδινού και μοσχαρίσιου κρέατος αυξήθηκε κατά 24,4% φέτος τον Μάρτιο, ενώ πέρυσι η άνοδος ήταν 1,6% και το 2020 ήταν 2%.

Η τιμή για το αρνίσιο και κατσικίσιο κρέας σημείωσε φέτος αύξηση 24,9% σ’ ένα χρόνο, ενώ πέρυσι η αύξηση ήταν 2,9% σε σχέση με Μάρτιο ’21. Και η τιμή των πουλερικών αυξήθηκε κατά 17,3% τον Μάρτιο φέτος, ενώ τον ίδιο μήνα πέρσι είχε αύξηση 4,3%.