Καλά – καλά δεν άρχισε η λειτουργία ανταγωνιστικής αγοράς ηλεκτρισμού και ήδη παρουσιάστηκαν, με θύμα την ΑΗΚ Προμήθεια, τα πρώτα φαινόμενα αλλαγής προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας από εμπορικούς – βιομηχανικούς καταναλωτές, χωρίς εξόφληση του προηγούμενου προμηθευτή.
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης που έληξε στις 20/1/2023, επί του προσχεδίου ρυθμιστικής απόφασης για τη μεθοδολογία μαζικής αλλαγής προμηθευτή, η ΑΗΚ Προμήθεια κατήγγειλε την ύπαρξη φαινομένων μεγάλων πελατών της που επέλεξαν ιδιώτη προμηθευτή (από τους αδειοδοτημένους που δραστηριοποιούνται στη μεταβατική ρύθμιση ανταγωνισμού στην αγορά ηλεκτρισμού) και εγκατέλειψαν την ίδια, χωρίς να την εξοφλήσουν για ηλεκτρικό ρεύμα και άλλες υπηρεσίες που τους είχε προσφέρει.
Όπως προκύπτει από το γραπτό διάβημα της ΑΗΚ Προμήθεια προς τη ΡΑΕΚ, αν δεν αλλάξει το νομικό πλαίσιο θα συνεχίσουν να μπορούν οι εμπορικοί-βιομηχανικοί καταναλωτές (και μελλοντικά οι οικιακοί) να αλλάζουν προμηθευτή, φεσώνοντας τον προηγούμενο προμηθευτή τους, ο οποίος δεν θα έχει άλλη επιλογή παρά να καταφύγει στα δικαστήρια και να περιμένει κάποια απόφαση δικαίωσης μετά από χρόνια.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Παράταση για άλλους δύο μήνες στην επιδότηση για το ρεύμα
Όπως επισημαίνει η ΑΗΚ Προμήθεια στο πλαίσιο της συμμετοχής της στη δημόσια διαβούλευση, μπορεί σήμερα να θυματοποιείται η ίδια από κάποιους πελάτες της, αλλά σύντομα στην ίδια θέση θα βρεθούν και ιδιώτες προμηθευτές.
Το προσχέδιο ρυθμιστικής πρακτικής και μεθοδολογίας μαζικής αλλαγής προμηθευτή εισάγει πλαίσιο εντός του οποίου οικιακοί καταναλωτές θα μπορούν να ομαδοποιούνται και να διεκδικούν καλύτερες χρεώσεις στον ηλεκτρισμό από αδειοδοτημένους προμηθευτές, αξιοποιώντας τις υπηρεσίες του Διοργανωτή Σχήματος, ενός προσώπου που θα το επιλέγουν για να τους διευκολύνει στον εντοπισμό της πιο συμφέρουσας επιλογής και στη σύναψη νέας σύμβασης με προμηθευτή.
Η προσθήκη που ζητά η ΑΗΚ
Στο πλαίσιο της δημόσιας διαβούλευσης, η ΑΗΚ Προμήθεια ζήτησε από τη ΡΑΕΚ να τροποποιηθεί η παράγραφος 2 (εδάφιο 2.1), ώστε να διασφαλιστεί πως κανένας καταναλωτής δεν θα μπορεί να αλλάζει προμηθευτή αν δεν εξοφλήσει τον προηγούμενο προμηθευτή του ή αν δεν διασφαλιστούν άλλως πως τα συμφέροντα του προμηθευτή.
Ειδικότερα, η ΑΗΚ Προμήθεια ζητά να προστεθεί η ακόλουθη παράγραφος: «Νοείται ότι, πριν τη σύναψη νέας σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με τον νέο Προμηθευτή, οι Καταναλωτές οφείλουν να
εκπληρώσουν όλες τις υποχρεώσεις τους προς τον προηγούμενο Προμηθευτή τους και να προσκομίσουν στον νέο Προμηθευτή απόδειξη εξόφλησης οφειλών, με βάση τις πρόνοιες του άρθρου 119(1)(α) του περί Ρύθμισης της Αγοράς Ηλεκτρισμού Νόμου, Ν.130(Ι)/2021. Τυχόν εκκρεμούσες οφειλές και/ή σχέδια αποπληρωμής δύνανται να μεταφερθούν/εξαγοραστούν από τον νέο Προμηθευτή κατά τη σύναψη νέας σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με τον νέο Προμηθευτή, ενώ αμφισβητούμενες οφειλές είτε θα πληρώνονται από τους Καταναλωτές, είτε θα μεταφέρονται ως υποχρεώσεις στη νέα σύμβαση, όταν και εφόσον κριθεί από αρμόδια αρχή ή δικαστήριο, σύμφωνα με τις πρόνοιες των Κανόνων Προμήθειας Ηλεκτρισμού σε Τελικούς Πελάτες».
Της άφησαν χρέη
Αιτιολογώντας την εισήγησή της για την πιο πάνω προσθήκη, η ΑΗΚ Προμήθεια διατυπώνει την άποψη πως δεν είναι αρκετή -και δεν διασφαλίζει τα δικά της συμφέροντα αλλά μελλοντικά και τα συμφέροντα άλλων προμηθευτών- η πρόνοια στο υπό διαβούλευση προσχέδιο απόφασης ότι «εάν οι καταναλωτές αποφασίσουν να προχωρήσουν σε αλλαγή Προμηθευτή, υποχρεούνται στη σύναψη νέας σύμβασης προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας με το νέο Προμηθευτή τους».
Σύμφωνα με την ΑΗΚ Προμήθεια, «με βάση την υφιστάμενη διαδικασία αλλαγής προμηθευτή, η οποία στο παρόν στάδιο εφαρμόζεται σε εμπορικούς καταναλωτές, έχουμε ήδη κρούσματα πελατών που άλλαξαν προμηθευτή και άφησαν πίσω οφειλές στην ΑΗΚ, τις οποίες η ΑΗΚ μπορεί να διεκδικήσει πλέον μόνο δικαστικώς. Αυτό όμως δεν σημαίνει ότι η ΑΗΚ θα μπορέσει όντως να εισπράξει το ποσό, μαζί με τα δικηγορικά έξοδα και τα έξοδα είσπραξης, ακόμα και εάν εκδοθεί απόφαση από αρμόδιο Δικαστήριο μετά από χρόνια. Θεωρούμε ότι η υφιστάμενη διαδικασία αλλαγής προμηθευτή, η οποία αφήνει εκτεθειμένους σε οικονομικά ρίσκα τους προηγούμενους Προμηθευτές (σήμερα την ΑΗΚ, αύριο και άλλους Προμηθευτές), είναι αντίθετη με το πνεύμα και το γράμμα του άρθρου 119 (σ.σ. του βασικού νόμου), καθώς και με την πρακτική άλλων Κρατών Μελών της ΕΕ, αλλά και της ίδιας της Ευρωπαϊκής Οδηγίας, προωθώντας έτσι μια πρακτική ασυδοσίας, κακής διαχείρισης ρίσκου, επιτρέποντας σε επιχειρήσεις να αποφεύγουν να εκπληρώνουν τις υποχρεώσεις τους, επιβαρύνοντας είτε άλλες επιχειρήσεις Προμήθειας, είτε την ΑΗΚ Προμήθεια, δηλαδή έναν οργανισμό που στο παρόν στάδιο παίζει και τον ρόλο του Προμηθευτή Τελευταίου Καταφυγίου. Θεωρούμε ότι η τάση απενοχοποίησης της πρακτικής που ακολουθούν κακοπληρωτές και
επιτήδειοι δεν ήταν πρόθεση ούτε της ΕΕ, ούτε και της ΡΑΕΚ, πιστεύουμε ότι η διόρθωση αυτή τόσο στην υφιστάμενη διαδικασία αλλαγής προμηθευτή όσο και στην παρούσα Ρυθμιστική Απόφαση για τη Μαζική Αλλαγή θα είναι προς όφελος της ευρύτερης καταναλωτικής κοινωνίας και της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. Παράλληλα, θα ενισχύσει το αίσθημα δικαίου και θα αμβλύνει έστω και στο ελάχιστο την απογοήτευση των καταναλωτών για την ατιμωρησία που μαστίζει τον τόπο μας».
Οι υπερήμεροι
Το εδάφιο ΣΤ, στην παράγραφο 3 του προσχεδίου που δημοσίευσε η ΡΑΕΚ για το πλαίσιο μαζικής αλλαγής προμηθευτή από οικιακούς καταναλωτές, δημιουργεί κάποιες προϋποθέσεις ώστε οι καταναλωτές ηλεκτρισμού που έχουν οικονομικές υποχρεώσεις – οφειλές προς έναν προμηθευτή, να μην μπορούν να υπογράψουν συμβόλαιο με άλλον προμηθευτή χωρίς να εξοφλήσουν το χρέος τους. Ωστόσο, το εδάφιο ΣΤ λέει μόνο ότι ο Διοργανωτής Σχήματος (το πρόσωπο που θα παρέχει υπηρεσίες σε οικιακούς αταναλωτές για να αλλάξουν προμηθευτή ηλεκτρισμού) θα φροντίζει και για την αλλαγή προμηθευτή από τους πελάτες του «στην περίπτωση που οι καταναλωτές είναι υπερήμεροι (σ.σ. έχουν οικονομικές υποχρεώσεις) στον τρέχοντα προμηθευτή τους και ως εκ τούτου δεν μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή».
Η ΑΗΚ Προμήθεια, μέσω της γραπτής συμμετοχής της στη διαβούλευση, αναφέρει μεν ότι «είναι πολύ θετικό που αναφέρεται ότι υπερήμεροι καταναλωτές δεν μπορούν να αλλάξουν προμηθευτή», αλλά τονίζει ότι «αυτό όμως δεν πρέπει να ισχύει μόνο για τους οικαικούς πελάτες, αλλά για τους εμπορικούς». Η ΑΗΚ προσθέτει πως «θα πρέπει επίσης να ρυθμιστεί το ζήτημα της μη εξόφλησης του τελευταίου λογαριασμού και των αμφισβητούμενων οφειλών», αλλά και «ζητήματα σχετικά με τις συμφωνίες για συμψηφισμό μετρήσεων κατά την αλλαγή προμηθευτή».
Αναφορά σε δυσμενή μεταχείριση
Έκπληξη και δυσφορία προκάλεσε στην ΑΗΚ Προμήθεια η παράγραφος 5.2 του πλαισίου για τις μαζικές αλλαγές προμηθευτή από οικιακούς καταναλωτές, καθώς αυτή φαίνεται να αποκλείει την ΑΗΚ Προμήθεια από τις μελλοντικές επιλογές των οικιακών καταναλωτών που θα θελήσουν να αλλάξουν προμηθευτή.
Στην παράγραφο 5.2 αναφέρεται επακριβώς: «Ο Πάροχος Υπηρεσιών Σχήματος (παρέχει υπηρεσίες σε ομάδες καταναλωτών που θέλουν να επιλέξουν προμηθευτή ρεύματος, εκπροσωπώντας τον Διοργανωτή Σχήματος) οφείλει να προσκαλέσει είτε έναν περιορισμένο αριθμό προμηθευτών με βάση συγκεκριμένα κριτήρια, όπως το μέγεθος, η αξιοπιστία και πιθανώς η χρηματοοικονομική επάρκεια, είτε όλους τους ενεργούς προμηθευτές που δεν υπόκεινται σε ρυθμιζόμενες διατιμήσεις (σ.σ. ο μόνος προμηθευτής που υπόκειται σε ρυθμιζόμενες διατιμήσεις είναι η ΑΗΚ Προμήθεια), ανεξαρτήτως μεγέθους ή χρηματοικονομικής επάρκειας».
Σχολιάζοντας την πιο πάνω παράγραφο, η ΑΗΚ Προμήθεια ζητά να αφαιρεθεί η φράση «που δεν υπόκεινται σε ρυθμιζόμενες διατιμήσεις» και αναφέρει προς τη ΡΑΕΚ: «Η φράση αυτή αποτελεί αδικαιολόγητη δυσμενή μεταχείριση έναντι της ΑΗΚ Προμήθεια, η οποία είναι ο μοναδικός προμηθευτής ο οποίος υπόκειται σε ρύθμιση διατιμήσεων. Ο Πάροχος Υπηρεσιών Σχήματος και οι καταναλωτές πρέπει να έχουν το δικαίωμα να εξετάσουν την επιλογή της ΑΗΚ Προμήθεια. Θα ήταν παράδοξο αν ο Πάροχος Υπηρεσιών Σχήματος, αποκλείοντας τις διατιμήσεις της ΑΗΚ Προμήθεια από τις επιλογές, εισηγηθεί στους καταναλωτές διατιμήσεις δυσμενέστερες από αυτές της ΑΗΚ Προμήθεια».
