Εκτίμηση για αύξηση κατά 1.6% του πραγματικού ΑΕΠ της Κύπρου το 2023 και κατά 2,1% το 2024 καταγράφει η Κομισιόν στις Χειμερινές Προβλέψεις της για την ευρωπαϊκή οικονομία οι οποίες δημοσιοποιήθηκαν σήμερα. Όσον αφορά τον πληθωρισμό στην Κύπρο,προβλέπεται ότι θα υποχωρήσει στο 4% το 2023 και στο 2,5% το 2024.
Σύμφωνα με τις προβλέψεις, η Κύπρος θα σημειώσει την 5η ισχυρότερη αύξηση ΑΕΠ στην ΕΕ, μετά από την Ιρλανδία (4,9%), την Μάλτα (3,1%), τη Ρουμανία (2,5%) και το Λουξεμβούργο (1,7%).
Οι χειμερινές προβλέψεις για την Κύπρο
Σύμφωνα με τις προβλέψεις που αφορούν την Κύπρο, το πραγματικό ΑΕΠ της χώρας συνέχισε να αναπτύσσεται σταθερά, σημειώνοντας αύξηση κατά 6,1% τα τρία πρώτα τρίμηνα του 2022 σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του προηγούμενου έτους. Παρά την αύξηση του πληθωρισμού, η ιδιωτική κατανάλωση διατηρήθηκε σε υψηλά επίπεδα, υποστηριζόμενη από την αύξηση της απασχόλησης και των μισθών, καθώς και από στοχευμένα κυβερνητικά μέτρα για την αντιστάθμιση των υψηλών τιμών της ενέργειας.
Ο τουρισμός συνέβαλε επίσης, καθώς οι αφίξεις επανέκαμψαν μετά την πανδημία και ανήλθαν στο 80% των επιπέδων του 2019. Επιπλέον, οι εξαγωγές επιχειρηματικών υπηρεσιών αυξήθηκαν σημαντικά. Σε ετήσια βάση, η αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ εκτιμάται ότι αυξήθηκε κατά 5,8% το 2022.
Το οικονομικό κλίμα μεταξύ καταναλωτών και επιχειρήσεων βελτιώθηκε ελαφρά τον Ιανουάριο του 2023. Οι βελτιωμένες οικονομικές προοπτικές των χωρών που είναι εμπορικοί εταίροι της Κύπρου αναμένεται να στηρίξουν περαιτέρω τον τουρισμό, ο οποίος αναμένεται να φτάσει σχεδόν στο επίπεδο του 2019.
Η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών κατά 50%, που εφαρμόστηκε τον Ιανουάριο του 2023, αναμένεται να στηρίξει σε έναν βαθμό την αγοραστική δύναμη. Ωστόσο, τα αυξανόμενα επιτόκια αναμένεται να επηρεάσουν αρνητικά τις εταιρικές επενδύσεις και την κατασκευή κατοικιών. Οι αυξημένες τιμές και η αυστηρότερη νομισματική πολιτική αναμένεται να επηρεάσουν την αύξηση του πραγματικού ΑΕΠ, η οποία προβλέπεται να επιβραδυνθεί στο 1,6% το 2023 και να ανέλθει στο 2,1% το 2024.
Ο πληθωρισμός βάσει του εναρμονισμένου δείκτη τιμών καταναλωτή (ΕνΔΤΚ) ανήλθε στο 8,1% το 2022 λόγω των υψηλών τιμών της ενέργειας και των προβλημάτων στην εφοδιαστική αλυσίδα. Ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αναμένεται να μειωθεί στη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, καθώς η πτώση των τιμών του φυσικού αερίου και του πετρελαίου θα μειώσει τον ενεργειακό πληθωρισμό, ενώ και οι διαταραχές του εφοδιασμού θα ελαττωθούν περαιτέρω.
Αντίθετα, η τιμαριθμική αναπροσαρμογή των μισθών αναμένεται να ασκήσει κάποια ανοδική πίεση στον βασικό πληθωρισμό. Συνολικά, ο πληθωρισμός βάσει του ΕνΔΤΚ αναμένεται να κυμανθεί κατά μέσο όρο στο 4% το 2023 και στο 2,5% το 2024.
Σύμφωνα με τις πανευρωπαϊκές προβλέψεις, έναν χρόνο μετά την έναρξη της Ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, η οικονομία της ΕΕ μπαίνει στο 2023 σε καλύτερη κατάσταση από ότι αναμενόταν το φθινόπωρο, καθώς προβλέπεται ανάπτυξη 0,8% στην ΕΕ και 0,9% στην ευρωζώνη.
Όπως καταγράφεται στις προβλέψεις, η ευρωζώνη και η ΕΕ αναμένονται να αποφύγουν οριακά την ύφεση που αναμενόταν, ενώ μειώνονται και οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό το 2023 και το 2024.
Ειδικότερα, όσον αφορά τη ανάπτυξη, μετά την ανάπτυξη που παρατηρήθηκε το πρώτο εξάμηνο του 2022 υπήρξε επιβράδυνση το τρίτο τρίμηνο, αλλά χαμηλότερη από ότι αναμενόταν. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης για το 2022 υπολογίζεται τώρα στο 3,5% σε ΕΕ και ευρωζώνη.
Σε πανευρωπαϊκό επίπεδο, οι θετικότερες προβλέψεις αποδίδονται στη συνεχιζόμενη διαφοροποίηση των πηγών ενέργειας και στην πτώση κατανάλωσης φυσικού αερίου που είχε ως αποτέλεσμα τα αποθέματα φυσικού αερίου να βρίσκονται πάνω από τον εποχιακό μέσο όρο των περασμένων ετών, τη στιγμή που οι χονδρικές τιμές φυσικού αερίου είναι τώρα χαμηλότερες από ότι πριν τον πόλεμο.
Ταυτόχρονα, ο πανευρωπαϊκός δείκτης ανεργίας παρέμεινε χαμηλός στο 6,1% μέχρι το τέλους του 2022, και μετρήσεις τον Ιανουάριο δείχνουν πως η οικονομική δραστηριότητα θα αποφύγει ενδεχόμενη συρρίκνωση το πρώτο τρίμηνο του 2023.
Οι προκλήσεις όμως παραμένουν καθώς καταναλωτές και επιχειρήσεις συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν υψηλές τιμές ενέργειας, τη στιγμή που πυρήνας του πληθωρισμού (πληθωρισμός χωρίς την ενέργεια και τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα) εξακολουθούσε να αυξάνεται τον Ιανουάριο, υπονομεύοντας περαιτέρω την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών.
ΕΕ και ευρωζώνη
Σύμφωνα με τις χειμερινές ενδιάμεσες προβλέψεις, οι προοπτικές ανάπτυξης για το 2023 είναι 0,8 % στην ΕΕ και 0,9 % στη ζώνη του ευρώ. Και οι δύο περιοχές προβλέπεται τώρα να αποφεύγουν για λίγο την τεχνική ύφεση που αναμενόταν για το τέλος του έτους. Οι προβλέψεις επίσης χαμηλώνουν ελαφρώς τις προβολές για τον πληθωρισμό τόσο για το 2023 όσο και για το 2024.
Η ενισχυμένη ανθεκτικότητα της οικονομίας της ΕΕ βελτιώνει τις προοπτικές
Μετά την ισχυρή επέκταση το πρώτο εξάμηνο του 2022, η δυναμική της ανάπτυξης επιβραδύνθηκε το τρίτο τρίμηνο, αν και ελαφρώς λιγότερο από ό, τι αναμενόταν. Το τέταρτο τρίμηνο, παρά τους εξαιρετικούς αρνητικούς κλυδωνισμούς, η οικονομία της ΕΕ απέφυγε τη συρρίκνωση που προβλεπόταν στις φθινοπωρινές προβλέψεις. Ο ετήσιος ρυθμός ανάπτυξης για το 2022 εκτιμάται τώρα σε 3,5 %, τόσο στην ΕΕ όσο και στη ζώνη του ευρώ.
Οι ευνοϊκές εξελίξεις μετά τις φθινοπωρινές προβλέψεις βελτίωσαν τις προοπτικές ανάπτυξης για το τρέχον έτος. Η συνεχιζόμενη διαφοροποίηση των πηγών εφοδιασμού και η απότομη πτώση της κατανάλωσης έχουν αφήσει τα επίπεδα αποθήκευσης αερίου πάνω από τον εποχικό μέσο όρο των τελευταίων ετών, ενώ οι τιμές χονδρικής του αερίου έχουν μειωθεί αρκετά κάτω από τα προ πολέμου επίπεδα. Επιπλέον, η αγορά εργασίας της ΕΕ συνέχισε να έχει ισχυρές επιδόσεις, με το ποσοστό ανεργίας να παραμένει στο ιστορικά χαμηλό επίπεδο του 6,1 % έως το τέλος του 2022. Η εμπιστοσύνη βελτιώνεται και οι επισκοπήσεις του Ιανουαρίου υποδηλώνουν ότι η οικονομική δραστηριότητα αναμένεται επίσης να αποφύγει τη συρρίκνωση το α’ τρίμηνο του 2023.
Ωστόσο, οι αναταράξεις παραμένουν ισχυρές. Οι καταναλωτές και οι επιχειρήσεις εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν υψηλό ενεργειακό κόστος και ο δομικός πληθωρισμός (ονομαστικός πληθωρισμός εκτός ενέργειας και μη επεξεργασμένων ειδών διατροφής) εξακολουθούσε να αυξάνεται τον Ιανουάριο, διαβρώνοντας περαιτέρω την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Καθώς εξακολουθούν να υφίστανται πληθωριστικές πιέσεις, αναμένεται να συνεχιστεί η αυστηρή νομισματική πολιτική, γεγονός που επιβαρύνει την επιχειρηματική δραστηριότητα και επηρεάζει αρνητικά τις επενδύσεις.
Η προβλεπόμενη ανάπτυξη βάσει των χειμερινών ενδιάμεσων προβλέψεων για το 2023 κατά 0,8 % στην ΕΕ και κατά 0,9 % στη ζώνη του ευρώ είναι αντίστοιχα κατά 0,5 και 0,6 εκατοστιαίες μονάδες υψηλότερη από ό, τι στις φθινοπωρινές προβλέψεις. Ο ρυθμός ανάπτυξης για το 2024 παραμένει αμετάβλητος, στο 1,6 % και στο 1,5 % για την ΕΕ και τη ζώνη του ευρώ, αντίστοιχα. Έως το τέλος του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων, ο όγκος της παραγωγής αναμένεται να είναι σχεδόν 1 % υψηλότερος από τον όγκο βάσει των προβολών στις φθινοπωρινές προβλέψεις.
Μετά την κορύφωσή του το 2022, ο πληθωρισμός αναμένεται να υποχωρήσει κατά τη διάρκεια του χρονικού ορίζοντα των προβλέψεων
Τρεις διαδοχικοί μήνες συγκράτησης του ονομαστικού πληθωρισμού υποδηλώνουν ότι η κορύφωση βρίσκεται πλέον πίσω μας, όπως αναμενόταν στις φθινοπωρινές προβλέψεις. Αφού έφθασε στο πρωτοφανές υψηλό επίπεδο του 10,6 % τον Οκτώβριο, ο πληθωρισμός μειώθηκε στη ζώνη του ευρώ στο 8,5 %, με την προκαταρκτική εκτίμηση του Ιανουαρίου. Η πτώση οφειλόταν κυρίως στη μείωση του πληθωρισμού στον τομέα της ενέργειας, ενώ ο δομικός πληθωρισμός δεν έχει ακόμη κορυφωθεί.
Οι προβλέψεις για τον πληθωρισμό αναθεωρήθηκαν ελαφρώς προς τα κάτω σε σύγκριση με το φθινόπωρο, αντανακλώντας κυρίως τις εξελίξεις στην αγορά ενέργειας. Ο ονομαστικός πληθωρισμός προβλέπεται να μειωθεί από 9,2% το 2022 σε 6,4 % το 2023 και σε 2,8 % το 2024 στην ΕΕ. Στη ζώνη του ευρώ, προβλέπεται να επιβραδυνθεί από 8,4 % το 2022 σε 5,6 % το 2023 και σε 2,5 % το 2024.
Οι κίνδυνοι για τις προοπτικές είναι πιο ισορροπημένοι
Ενώ η αβεβαιότητα που περιβάλλει τις προβλέψεις παραμένει υψηλή, οι κίνδυνοι για την ανάπτυξη είναι σε γενικές γραμμές ισορροπημένοι. Η εγχώρια ζήτηση θα μπορούσε να αποδειχθεί υψηλότερη από την προβλεπόμενη εάν οι πρόσφατες μειώσεις των τιμών χονδρικής του φυσικού αερίου μετακυλιστούν στις τιμές καταναλωτή εντονότερα και η κατανάλωση αποδειχθεί πιο ανθεκτική. Ωστόσο, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων γεωπολιτικών εντάσεων δεν μπορεί να αποκλειστεί το ενδεχόμενο αντιστροφής των μειώσεων αυτών. Η εξωτερική ζήτηση θα μπορούσε επίσης να αποδειχθεί πιο ισχυρή μετά το εκ νέου άνοιγμα της Κίνας — γεγονός το οποίο, ωστόσο, θα μπορούσε να τροφοδοτήσει τον παγκόσμιο πληθωρισμό.
Οι κίνδυνοι όσον αφορά τον πληθωρισμό εξακολουθούν να συνδέονται σε μεγάλο βαθμό με τις εξελίξεις στις αγορές ενέργειας, αντικατοπτρίζοντας ορισμένους από τους κινδύνους για την ανάπτυξη που έχουν εντοπιστεί. Ειδικά για το 2024, ελοχεύουν ανοδικοί κίνδυνοι για τον πληθωρισμό, καθώς οι πιέσεις στις τιμές μπορεί να αποδειχθούν ευρύτερες και πιο παγιωμένες από ό, τι αναμενόταν εάν η αύξηση των μισθών σταθεροποιηθεί σε επίπεδα ανώτερα του μέσου όρου για μια παρατεταμένη περίοδο.
