Α. Νεοφύτου: Μπορώ να βρίσκω λύσεις σε όλα τα προβλήματα

Συνέντευξη στον Σωκράτη Ιωακείμ / Φωτογραφίες: Δημήτρης Βαττής

Πανέτοιμος να ηγηθεί της προσπάθειας για αντιμετώπιση των προκλήσεων που θα αντιμετωπίσει η κυπριακή οικονομία δηλώνει σε συνέντευξη στο Forbes o υποψήφιος Προέδρος της Δημοκρατίας και πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύτου. Μας μιλά για το πως θα αντιμετωπίσει την ακρίβεια, η οποία έχει μειώσει την αγοραστική δύναμη νοικοκυριών και επιχειρήσεων και καταθέτει ξεκάθαρη άποψη για το μέλλον της ΑΤΑ. Τέλος, αναφέρεται στο τι θα ιδιωτικοποιήσει σε περίπτωση εκλογής του, αλλά και στο τι θα πράξει σε περίπτωση που δεν εκλεγεί Προέδρος της Δημοκρατίας.

Προειδοποιήσατε επανειλημμένα σε δημόσιες παρεμβάσεις σας ότι το 2023 θα είναι πολύ δύσκολη χρονιά για την κυπριακή οικονομία. Γιατί θεωρείτε τον εαυτό σας ως τον ικανότερο για αντιμετώπιση των προκλήσεων που απειλούν την κυπριακή οικονομία;

Δεν είμαι ο μόνος που προειδοποιεί ότι, για μια ακόμη φορά, οι χώρες της Ευρώπης και ανάμεσά τους και η δική μας, θα αντιμετωπίσουν μεγάλες εξωγενείς προκλήσεις. Τα ίδια αναφέρουν η Ευρωπαϊκή Ένωση και οι διεθνείς οργανισμοί. Ο πόλεμος και η συνακόλουθη ενεργειακή κρίση, ο πληθωρισμός και η ακρίβεια, το ενδεχόμενο ύφεσης, αποτελούν σοβαρούς κινδύνους και ασφαλώς δεν θα πρέπει να πούμε ποτέ ξανά ότι η κρίση θα μας προσπεράσει.

Η κυβέρνηση χωρίς αμφιβολία έχει πάρει σημαντικά μέτρα στήριξης της κοινωνίας και της οικονομίας, ωστόσο τίποτε δεν είναι δεδομένο για το αύριο. Δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για λάθη, σύγχυση και ασυνεννοησίες. Το παράδειγμα της Μεγάλης Βρετανίας είναι χαρακτηριστικό. Αρκούσαν δύο ημέρες κακών αποφάσεων για να φτάσει μια μεγάλη και ισχυρή οικονομία στο χείλος της χρεοκοπίας. Φανταστείτε τι μπορεί να γίνει στην μικρή Κύπρο εάν επικρατήσουν ανεύθυνες επιλογές.

Εν πάση περιπτώσει είμαι από τους πολιτικούς που δεν διστάζει να δαπανήσει πολιτικό κεφάλαιο προτάσσοντας τη λογική και λέγοντας αλήθειες. Έτσι θεωρώ ότι κάνω τη δουλειά μου ως πολιτικός και υπηρετώ το συλλογικό συμφέρον.

Θα μπορούσα να είχα επιδοθεί και εγώ σε έναν αγώνα πλειοδοσίας. Να λέω ναι σε όλα και να υπόσχομαι τα πάντα σε όλους. Η οικονομία μας, οι θυσίες των συμπολιτών μας, που χάρη σε αυτές ξεπεράσαμε τον σκόπελο της χρεωκοπίας, δεν είναι λάφυρο στα χέρια κανενός. Χωρίς δυνατή οικονομία δεν υπάρχει ούτε ΓΕΣΥ, ούτε ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, ούτε κατώτατος μισθός, ούτε το δίκτυο προστασίας που έχουμε για τους πιο ευάλωτους.

Η χώρα μας πρέπει να συνεχίσει να εκπέμπει σήμα σταθερότητας και υπευθυνότητας. Και θεωρώ ότι είμαι πανέτοιμος να ηγηθώ της προσπάθειας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που έχει μπροστά της η πατρίδα μας. Έχω αποδείξει στην πράξη ότι γνωρίζω τι πρέπει να γίνει και πώς πρέπει να γίνει. Μπορώ να αναλάβω την ευθύνη της διακυβέρνησης και με αποτελεσματικότητα και να βρίσκω λύσεις στα προβλήματα.

Θα παίρνω αποφάσεις με βάση το ορθό, χωρίς να είμαι δέσμιος κανενός σκιώδους μηχανισμού επίλυσης διαφορών, όπως έγινε με το θέμα των εκποιήσεων.

ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ

Ο πληθωρισμός καλπάζει και η ακρίβεια έχει μειώσει σημαντικά την αγοραστική δύναμη των νοικοκυριών. Τι μέτρα θα λάβετε για αντιμετώπιση αυτής της κατάστασης;

Δυστυχώς ο πληθωρισμός ήρθε για να μείνει αρκετό καιρό. Και είναι σίγουρο ότι δεν αντιμετωπίζεται ούτε με τα λόγια ούτε με τις δημαγωγικές εξάρσεις.

Το διακύβευμα είναι να παραμείνει η χώρα μας σε τροχιά ανάπτυξης. Το κράτος πρέπει να έχει δημοσιονομικά περιθώρια για να είναι σε θέση να προσφέρει στοχευμένη στήριξη εκεί που πρέπει. Οι πολίτες πρέπει να διατηρήσουν τις δουλειές και τα εισοδήματά τους ώστε να είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν την πληθωριστική κρίση στον μέγιστο δυνατό βαθμό.

Από το καλοκαίρι η κυβέρνηση εφαρμόζει μέτρα για την αναχαίτιση της ακρίβειας που υπερβαίνουν τα €300 εκατ. Αν καταφέρουμε να διατηρήσουμε σταθερό το οικονομικό περιβάλλον, τότε θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε τις προκλήσεις. Με ένα γλίστρημα θα χάσουμε την επενδυτική βαθμίδα και θα πάμε ξανά στην κατηγορία «σκουπίδια».

Είμαι βέβαιος ότι η μεσαία τάξη του τόπου αντιλαμβάνεται το πρόβλημα αλλά και τη δημοκρατική της ευθύνη να επιλέξει ασφάλεια, σταθερότητα και προοπτική.

Η ΑΤΑ για σας είναι κατάρα ή ευλογία;. Οι εργοδοτικές οργανώσεις την χαρακτηρίζουν ως αναχρονιστικό μέτρο καθώς μόνο η Κύπρος και η Μάλτα συνεχίζουν να την καταβάλλουν και ζητούν την κατάργηση της, ενώ οι συντεχνίες ζητούν την επαναφορά της στα επίπεδα που ήταν προ της καθόδου της Τρόικα. Με ποια θέση συμφωνείτε;

Ως θέση αρχής αναφέρω ότι οι μισθολογικές αναβαθμίσεις πρέπει να ακολουθούν την παραγωγικότητα και όχι τις μεταβολές στις τιμές. Παρ’ όλα αυτά, δεν εγείρω θέμα ΑΤΑ. Ούτε κατάργηση, ούτε επαναφορά στα όσα ίσχυαν πριν το 2012. Με τις αποφάσεις του 2012 η εφαρμογή της έχει γίνει πιο ήπια και διαχειρίσιμη για όλους.

ΣΗΚΩΘΗΚΑΝ ΠΟΛΛΕΣ ΠΕΤΡΕΣ

Σας χαρακτηρίζουν πάντως ως άνθρωπο του κεφαλαίου και του παρασκηνίου, ενώ πολλοί υποστηρίζουν πως «όποια πέτρα σηκώσεις, είστε από κάτω». Θεωρείτε κακοήθεις και αβάσιμες αυτές τις κατηγορίες;

Προσωπικά δεν καταφεύγω σε χαρακτηρισμούς. Απαντώ με ειλικρίνεια και επιχειρήματα. Είμαι πάνω από 30 χρόνια στην πολιτική. Δημιούργησα εχθρούς και άκουσα πολλά, άλλα αστεία και άλλα χυδαία. Σηκώθηκαν πολλές πέτρες χωρίς να βρεθεί κάτι που αφορά εμένα ή την οικογένειά μου. Αν υπήρχε οτιδήποτε, αν με κρατούσε ο οποιοσδήποτε, δεν θα ήμουν εδώ σήμερα.

Είμαι στη διάθεση του οποιουδήποτε να ερευνήσει τα περιουσιακά μου στοιχεία, τα δικά μου και της οικογένειάς μου.

Αντίθετα, σήκωσα και πέτρες και ογκόλιθους που βρέθηκαν στον δρόμο μου. Μίλησα και έδρασα στο προσκήνιο και στο παρασκήνιο. Έκανα ανατροπές. Αλλά έτσι έδωσα λύσεις για το καλό του τόπου. Και, στο μέτρο που οι συμπολίτες μου το χρειάζονται, θα συνεχίσω να το κάνω.

Έχουν περάσει 20 χρόνια από την τελευταία ολοκληρωμένη φορολογική μεταρρύθμιση που έγινε στην Κύπρο. Σε περίπτωση εκλογής σας τι μέτρα θα προωθήσετε;

Έχουν περάσει χρόνια από τη φορά που η εκτελεστική εξουσία ασχολήθηκε με το συγκεκριμένο ζήτημα. Σήμερα όμως η φορολογική μεταρρύθμιση είναι ξανά αναγκαία στο πλαίσιο της μετεξέλιξης του παραγωγικού μας μοντέλου.

Μια φορολογική μεταρρύθμιση που θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερη δεν θα αυξάνει την ολική φορολογική επιβάρυνση είτε σε φυσικά πρόσωπα, είτε σε νομικά πρόσωπα και επιχειρήσεις και θα ενισχύσει την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας μας.

Σταθερή επιλογή μας άλλωστε είναι ένα απλό φορολογικό σύστημα με τα λιγότερα βάρη σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις. Πιστεύουμε σε ένα αξιόπιστο νοικοκυρεμένο κράτος με χαμηλή φορολογία, που θα τροφοδοτεί την ανάπτυξη και τη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.

ΘΕΛΟΥΜΕ ΔΥΝΑΤΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Επικαλείστε συνεχώς σε δημόσιες παρεμβάσεις σας την ανάγκη συνέχισης της δημοσιονομικής πειθαρχίας. Με ποιο τρόπο θα στηρίξετε νοικοκυριά και επιχειρήσεις και θα ενισχύσετε το κοινωνικό κράτος χωρίς να επηρεαστούν τα δημόσια οικονομικά;

Θέλουμε δυνατή οικονομία ακριβώς για να μπορούμε να στηρίξουμε την οικογένεια, τη μεσαία τάξη και εκείνους που πραγματικά έχουν ανάγκη με ένα ισχυρό πλέγμα κοινωνικής προστασίας. Γιατί στοιχεία ενός τέτοιου πλέγματος είναι το ΓΕΣΥ, το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα, ο κατώτατος μισθός.

Για όσο διαρκεί η κρίση, στόχος μας είναι να στηρίζουμε τους πιο ευάλωτους, να παρέχουμε κίνητρα στις επιχειρήσεις να επενδύουν και να δημιουργούν θέσεις εργασίας και κυρίως να ελαφρύνουμε τη μεσαία τάξη με όσο το δυνατόν περισσότερες φοροαπαλλαγές.

Με βάση τις δημοσιονομικές δυνατότητες και για περίοδο ενός έτους – για το 2023 – θα προσδιορίσουμε φορολογική ελάφρυνση προς όφελος όσων έχουν ετήσιο εισόδημα από €19.500 έως €28.000.

Για όσους έχουν εισοδήματα κάτω από το όριο των €19.500 και δεν πληρώνουν φόρο εισοδήματος θα προσδιορίσουμε αντίστοιχη ελάφρυνση στις συνεισφορές στο Ταμείο Κοινωνικών Ασφαλίσεων, οι οποίες θα αναπληρωθούν από το κράτος, και πάλι για περίοδο ενός έτους. Επίσης έχουμε καταθέσει ήδη την πρότασή μας για στήριξη και της μεσαίας τάξης η οποία διαχρονικά διασφαλίζει τη δυνατότητα να έχουμε μια ισχυρή οικονομία. Και έχουμε προτείνει αφορολόγητο οικογενειακό εισόδημα τα €39.000. Γεγονός που θα συνεπάγεται ως και €4.000 επιπλέον εισόδημα και μεγαλύτερη αγοραστική δύναμη για τη μέση οικογένεια.

Με αυτό τον τρόπο θα καλύψουμε και τα χαμηλότερα εισοδηματικά στρώματα, παρέχοντας την ίδια ώρα και κίνητρο για συμμετοχή στην αγορά εργασίας.

Και για να συνεχίσει η οικονομία μας να είναι σταθερή και έτοιμη να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις, πρέπει να ακολουθήσουμε την πιστή εφαρμογή των εγκεκριμένων από την Ευρωπαϊκή Ένωση μεταρρυθμίσεων, πολιτικών και έργων, όπως έχουν ήδη σχεδιαστεί και περιλαμβάνονται στο κυβερνητικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, το πολυετές δημοσιονομικό πλαίσιο και το πρόγραμμα κοινωνικής συνοχής ΘΑλΕΙΑ (Θεμέλια Αλλαγής, Ευημερίας, Ισότητας και Ανάπτυξης). Οι αναπτυξιακοί αυτοί σχεδιασμοί φθάνουν τα €4.5 δις και μπορούν να εξασφαλίσουν τη νέα εποχή της χώρας, φτάνει να γνωρίζει κάποιος να τους αξιοποιήσει.

Η Κύπρος είναι η μόνη χώρα στην ΕΕ που έχει κρατικές τηλεπικοινωνίες και λαχείο. Είναι δουλειά ενός σύγχρονου κράτους να κάνει τον λαχειοπώλη και να ασχολείται με τις τηλεπικοινωνίες;

Το κράτος πρέπει να είναι ρυθμιστής και ελεγκτής, να παρέχει ισχυρό δίκτυ κοινωνικής προστασίας, να επενδύει στην παιδεία, την υγεία, την ασφάλεια. Όμως λέγοντας αυτά, οφείλω να αναγνωρίσω ότι η Cyta τα τελευταία χρόνια έκανε σημαντικές τομές, έχει εκσυγχρονιστεί και είμαι ιδιαίτερα αισιόδοξος ότι μπορεί να αποτελέσει ένα καλό παράδειγμα και τον τεχνολογικό βραχίονα τους κράτους. Όσο αφορά το κρατικό λαχείο, θέση μας είναι η ιδιωτικοποίησή του.

ΥΠΑΡΧΕΙ ΑΙΣΧΡΟΚΕΡΔΕΙΑ;

Σε σχέση με την ενεργειακή κρίση, ασπάζεστε την άποψη οργανωμένων συνόλων ότι υπάρχει αισχροκέρδεια;

Έχουν αυξηθεί οι τιμές των καυσίμων, δεν υπάρχει αμφιβολία. Για το λόγο αυτό, από την άνοιξη του 2020, όταν ξέσπασε η πανδημία και στη συνέχεια ο πόλεμος στην Ουκρανία η κυβέρνηση έκανε προσπάθειες και πήρε μέτρα.

Στο πλαίσιο των ευρωπαϊκών οδηγιών και κανονισμών, το κράτος έχει συγκεκριμένα περιθώρια παρέμβασης. Εκεί που μπορεί, το κάνει μειώνοντας τη φορολογία. Αν δεν είχε προχωρήσει σε μείωση, οι τιμές στην Κύπρο θα ήταν κατά πολύ αυξημένες. Σήμερα τα καύσιμα στη χώρα μας είναι από τα φτηνότερα στην Ευρώπη, ιδίως σε σύγκριση με χώρες με τα ίδια δεδομένα όπως η Ελλάδα και η Πορτογαλία. Έχουμε τον χαμηλότερο επιτρεπόμενο φόρο κατανάλωσης που ορίζει η ευρωπαϊκή οδηγία.

Η Υπηρεσία Προστασίας Καταναλωτή του Υπουργείου Εμπορίου μέσω της Επιτροπής Παρακολούθησης Τιμών των Πετρελαιοειδών, παρακολουθεί σε καθημερινή βάση τόσο τις χονδρικές όσο και τις λιανικές τιμές πώλησης και παρεμβαίνει σε περίπτωση παρανομίας.

Tα τελευταία χρόνια έχουμε δει αρκετές μεγάλες εταιρείες του εξωτερικού να δημιουργούν βάση στην Κύπρο και να μεταφέρουν προσωπικό στο νησί μας. Προσωπικά με ανησυχεί πως δεν έχουμε τους υποδομές ως χώρα για να φιλοξενήσουμε σημαντικό αριθμό υψηλόμισθου και εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού. Συμφωνείτε;

Επιδιώκουμε η χώρα να είναι ψηφιακός και επιχειρηματικός κόμβος στην περιοχή. Και προς αυτή την κατεύθυνση έχουμε να δείξουμε έργο όσο αφορά τη συνδεσιμότητα της χώρας προς τα έξω με τις υποθαλάσσιες συνδέσεις αλλά και στο εσωτερικό με τα δίκτυα οπτικών ινών αλλά και το δίκτυο 5G. Σε αυτό το πλαίσιο έχουν δημιουργηθεί ήδη τα πρώτα data centers. Η μεγάλη εικόνα αυτή τη στιγμή ποια είναι: Σε μια ταραγμένη για την Ευρώπη και τον κόσμο περίοδο ήδη μετρούμε 200 σχεδόν εταιρείες οι οποίες έχουν ως αντικείμενο την τεχνολογία, να έχουν κατέλθει στην Κύπρο κι αυτό είναι χάρη στα σοβαρά κίνητρα που έχουν δίνονται ώστε για να έρθουν άνθρωποι με την απαραίτητη κατάρτιση και να εγκατασταθούν στην Κύπρο.

Πάνω σε αυτά πρέπει να χτίσουμε ώστε να δημιουργήσουμε ένα πλήρως δομημένο σύστημα υποστήριξης για όσους έρχονται να εργαστούν στον τομέα ευρύτερα της τεχνολογίας στην Κύπρο, δίνοντας σημαντικά και ουσιαστικά κίνητρα. Για να φτιάξουμε υποδομές σε όλα τα επίπεδα. Από τη στέγαση, γραφειακούς χώρους, μέχρι τα σχολεία και την υγεία φυσικά. Αλλά και με επέκταση των data centers όπως και της συνδεσιμότητας, τεχνολογικής ή φυσικής με άλλες χώρες εφόσον αυτοί οι εργαζόμενοι στον τομέα της τεχνολογίας ταξιδεύουν συχνά.

H EΠΟΜΕΝΗ ΜΕΡΑ

Σε περίπτωση μη εκλογής σας πως θα σας βρει η επόμενη μέρα; Θα συνεχίσετε να είστε Πρόεδρος του ΔΗΣΥ;

Κατέρχομαι στις εκλογές για να τις κερδίσω. Και πιστεύω στην επιτυχία μας. Σε περίπτωση που οι πολίτες κάνουν άλλη επιλογή, ο Δημοκρατικός Συναγερμός είναι ένα κόμμα με βαθιά δημοκρατική παράδοση την οποία τιμώ. Πάντοτε λειτουργώ θεσμικά. Και θα ακολουθηθούν κατά γράμμα και πιστά οι πρόνοιες του καταστατικού.

Forbes – Δεκέμβριος 2022