Τη θεσμοθέτηση διαλόγου μεταξύ Υπουργικού Συμβουλίου και νέων επιχειρηματιών ανακοίνωσε την Τρίτη ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, μιλώντας σε συζήτηση στρογγυλής τραπέζης με νέους επιχειρηματίες, στο 15ο Nicosia Economic Congress.
Ο Πρόεδρος, κληθείς να προβλέψει την πορεία της κυπριακής οικονομίας τα επόμενα δύο χρόνια, είπε ότι είναι αισιόδοξος, καθώς η κυπριακή οικονομία έχει δείξει ανθεκτικότητα. Αναφερόμενος στη «δημοσιονομική υπευθυνότητα» που επέδειξε η κυβέρνηση τα τελευταία δύο χρόνια, είπε ότι «είμαστε σε καλό επίπεδο για να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις», χωρίς, ωστόσο, να επαναπαυόμαστε.
Αναφερθείς στο ταξίδι στις ΗΠΑ για προσέλκυση επενδύσεων, ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι στόχος είναι η διεύρυνση της παραγωγικής βάσης και η ανθεκτικότητα της οικονομίας, ενώ τόνισε ότι πρέπει «να είμαστε στοχευμένοι» και να προωθούμε τομείς που η χώρα έχει στρατηγικό πλεονέκτημα και το ανθρώπινο δυναμικό να υποστηρίξει την προσέλκυση επενδύσεων.
«Είχαμε χτίσει μια οικονομία βασισμένη στις υπηρεσίες. Θα συνεχίσουμε να στηρίζουμε τις υπηρεσίες, αλλά πρέπει να προσελκύσουμε επενδύσεις και σε άλλους τομείς, που θα βοηθήσουν, στο τέλος, και τις υπηρεσίες», είπε, σημειώνοντας ότι στόχος είναι η προσέλκυση επενδύσεων ιδιαίτερα στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας.
Μιλώντας για τα συγκριτικά πλεονεκτήματα της Κύπρου ως επενδυτικού προορισμού, είπε ότι είναι μέλος της ΕΕ, με πρόσβαση σε τεράστια αγορά. Πρόσθεσε ότι το ισχυρότερο πλεονέκτημα είναι το ανθρώπινο δυναμικό, ενώ ανέφερε ότι η Κύπρος προσεγγίζεται από τις χώρες της ΕΕ και τις ΗΠΑ ως η είσοδος στην τεράστια αγορά της ευρύτερης Μέσης Ανατολής, σε χώρες με τις οποίες η Κύπρος έχει ισχυρές πολιτικές σχέσεις και προσεγγίζεται και από τις χώρες της Μέσης Ανατολής ως είσοδος στην ευρωπαϊκή αγορά.
«Είναι ανάγκη να επανασυστήσουμε τη χώρα μας», είπε, υπογραμμίζοντας τη σημασία του rebranding και σημειώνοντας ότι κατά τις συναντήσεις στις ΗΠΑ δεν προέκυψε ως θέμα η προηγούμενη «κακή φήμη» της Κύπρου. Αντίθετα, είπε, «η όποια παρέμβαση ήταν για τις θετικές αλλαγές που γίνονται στη χώρα».
Επιπλέον, είπε ότι υπάρχει ανάγκη σύνδεσης του εκπαιδευτικού συστήματος με την αγορά εργασίας, με προώθηση των STEM, ενώ αναφέρθηκε σε λάθη του παρελθόντος, κάνοντας αναφορά στο κλείσιμο του ΑΤΙ, του οποίου οι απόφοιτοι μπορούσαν να μπουν αμέσως στην αγορά εργασίας, ενώ σήμερα υπάρχει έλλειψη προσωπικού σε αυτούς τους τομείς.
Αναφερθείς στο ζήτημα των δασμών, είπε ότι αυτό που προσπαθεί να κάνει ο Πρόεδρος των ΗΠΑ είναι μια «φυσική εξέλιξη» ενός συστήματος που κτίστηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τότε, είπε, η Ευρώπη αποτελούσε προτεραιότητα για τις ΗΠΑ, στο πλαίσιο του ανταγωνισμού τους με την ΕΣΣΔ. Σήμερα, όμως τα πράγματα έχουν αλλάξει. «Αντί να μεμψιμοιρούμε, να διαπραγματευτούμε. Έχουμε τα εργαλεία ως ΕΕ», ανέφερε.
Σχολιάζοντας προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι νέοι επιχειρηματίες, όπως αυτές εκφράστηκαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης, ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στην ανάγκη αλλαγών στο ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ. Σημείωσε ότι οι εξελίξεις βοηθούν την ΕΕ να λειτουργήσουν «κάτω από συνθήκες covid», σημειώνοντας ότι το αυστηρό ρυθμιστικό πλαίσιο της ΕΕ ήταν και ένα από τα εμπόδια που παρουσίασαν οι αμερικανικές εταιρείες κατά την επίσκεψη του στις ΗΠΑ.
Όσον αφορά την ανάγκη στήριξης των κυπριακών επιχειρήσεων, ο Πρόεδρος αναφέρθηκε στη μείωση του φόρου άμυνας από 17% σε 5% για τις κυπριακές επιχειρήσεις.
«Καταλαβαίνω τον προβληματισμό ότι σε βασικούς ουσιώδεις τομείς της οικονομίας δεν μπορούμε να εξαρτόμαστε μόνο από ξένα κεφάλαια που μπορεί να φύγουν αύριο ή έχουν τη δυνατότητα να «εκβιάσουν» το κράτος. Το λαμβάνουμε υπόψη», είπε, σημειώνοντας, την ίδια ώρα, ότι υστερούμε στη συνεργασία κυπριακών επιχειρήσεων με ξένες.
Σημείωσε, ωστόσο, ότι, φέρνοντας ξένες επενδύσεις δημιουργείται ανταγωνισμός, από τον οποίο επωφελούνται όλοι, αναφέροντας ότι τα κίνητρα που θα δοθούν σε ξένους επενδυτές δεν θα δημιουργούν αθέμιτο ανταγωνισμό και αυτό λήφθηκε υπόψη κατά τον σχεδιασμό του φορολογικού μετασχηματισμού.
Απαντώντας σε σχόλια για την έλλειψη εργατικού δυναμικού, αναφέρθηκε σε συμφωνία που έχει επιτευχθεί με την Αίγυπτο και σε διαπραγματεύσεις που γίνονται με την Ινδία.
«Ως κυβέρνηση είχαμε πάρει δύο πρωτοβουλίες πολύ σημαντικές: είχαμε βρεθεί όλο το Υπουργικό Συμβούλιο με το ΚΕΒΕ και την ΟΕΒ και ακούσαμε τα προβλήματά τους, δημιουργήθηκαν ομάδες εργασίας. Ήταν πολύ βοηθητική η συνάντηση. Κάναμε συνάντηση με τους 25 ξένους πιο μεγάλους επιχειρηματίες στην Κύπρο, με το Υπουργικό Συμβούλιο, μας είπαν τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν, πήραμε αποφάσεις, συνεχίζεται ο διάλογος. Σήμερα θα ξεκινήσουμε διάλογο ως Υπουργικό Συμβούλιο με νεαρούς επιχειρηματίες που είναι το μέλλον της χώρας μας», είπε, σημειώνοντας ότι οι νέοι δεν φέρνουν μόνο τεχνογνωσία, αλλά διαφορετική αντίληψη «που χρειαζόμαστε σε επίπεδο εκτελεστικής εξουσίας».
Προκλήσεις και εισηγήσεις νέων επιχειρηματιών
Η Χρύση Ιακωβίδου, από την εταιρεία M.S. Jacovides είπε ότι η ανάπτυξη της κυπριακής οικονομίας προϋποθέτει άμεση συνεργασία κράτους και ιδιωτικών επιχειρήσεων για ολικό μετασχηματισμό σε όλους τους πυλώνες. Επικεντρώθηκε στη σημασία της γρήγορης προώθησης του ψηφιακού μετασχηματισμού και στο κράτος αλλά και στις επιχειρήσεις, στην αντιμετώπιση της γραφειοκρατίας και στην ανάγκη απλοποίησης του ρυθμιστικού πλαισίου.
Πρότεινε, επίσης, να δοθεί μεγαλύτερη ευελιξία στον τρόπο αμοιβής που έχουν στη διάθεση τους οι κυπριακές επιχειρήσεις, όπως πχ την επιλογή να δίνουν μερίσματα σε μη μετόχους, κάτι που θα δώσει την ευελιξία σε κυπριακές εταιρείες να ανταγωνιστούν ξένες και να προσελκύσουν ταλαντούχο προσωπικό.
Ο Μιχάλης Αντωνιάδης από την εταιρεία Voici la Mode είπε ότι, παρόλο που το 2025 ξεκίνησε με καλούς οικονομικούς δείκτες, οι δασμοί μπορεί να μας επηρεάσουν σημαντικά. Αναφέρθηκε στην εισαγωγή της τεχνητής νοημοσύνης και στην έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού ως τις πιο σημαντικές προκλήσεις για το 2025.
«Ως millennials βλέπουμε την αγορά από άλλη οπτική γωνία. Η προηγούμενη γενιά βίωσε τρεις συνεχόμενες δεκαετίες ανάπτυξης. Η δική μας γενιά μπήκε στην αγορά με την κατάρρευση της Lehman Brothers, βίωσε την ύφεση του 2013, πέρασε την πανδημία. Αυτή η περίοδος που βιώνουμε ως καριέρα τα τελευταία 15 και πλέον χρόνια έχει αστάθεια, αβεβαιότητα, λιτότητα. Αυτό μας ανάγκασε να αγκαλιάσουμε τη συνεχή αλλαγή, μάθαμε να προσαρμοζόμαστε γρήγορα, γιατί δεν είναι επιλογή να μένουμε πίσω», είπε.
Ο Μιχάλης Χαραλαμπίδης, από την EXOMMBX, είπε ότι πριν φέρουμε ξένες επενδύσεις, είναι σημαντικό να προστατεύσουμε το δικό μας οικοσύστημα και να προστατεύσουμε τις κυπρογενείς εταιρείες. Σημείωσε ότι στο παρελθόν οι ξένες επενδύσεις δεν διοχετεύτηκαν στην υπόλοιπη κυπριακή αγορά, αλλά περιορίστηκαν στον τομέα των ακινήτων και δεν αξιοποιήθηκε ντόπιο εργατικό προσωπικό. Τόνισε, ακόμα, τη σημασία ύπαρξης κυπριακών τραπεζών, που «θα βοηθήσουν τον Κύπριο επιχειρηματία που θα θέλει δανεισμό, ιδιαίτερα τη δύσκολη στιγμή», είπε.
Ο Γιώργος Χρυσοχός, από την εταιρεία Cyfield, είπε ότι από τη στιγμή που ζούμε σε συνθήκες πλήρους απασχόλησης, είναι αναπόφευκτο ότι η οικονομία θα αναπτυχθεί. Στον τομέα των ακινήτων αναφέρθηκε σε αυξημένη εγχώρια και ξένη ζήτηση, αλλά σε προβλήματα στην προσφορά, εξαιτίας των καθυστερήσεων στις αδειοδοτήσεις από τους ΕΟΑ και στην έλλειψη ανθρώπινου δυναμικού, ειδικά τεχνικού προσωπικού και όχι ψηλά εξειδικευμένου.
Ακόμα, όσον αφορά τα δημόσια έργα, μίλησε για «ετεροβαρή και απεχθή συμβόλαια» προς τους εργολάβους, με αποτέλεσμα όλα τα έργα να έχουν προβλήματα, να καθυστερούν, ή να τερματίζονται.
ΚΥΠΕ
